კა­ცობ­რი­ო­ბას, არ­სე­ბო­ბის ის­ტო­რი­ის გან­მავ­ლო­ბა­ში, მრა­ვა­ლი ეპი­დე­მია და პან­დე­მია ახ­სოვს. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ბოლო 2 წე­ლია კო­ვიდ-19-ის პან­დე­მი­ამ მსოფ­ლიო მრა­ვა­ლი გა­მოწ­ვე­ვის წი­ნა­შე და­ა­ყე­ნა და ფაქ­ტობ­რი­ვად, მთლი­ა­ნად შეც­ვა­ლა დღის წეს­რი­გი, სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი ჯან­დაც­ვის ერთ-ერთ უდი­დეს პრობ­ლე­მას კვლავ აივ/შიდსი წარ­მო­ად­გენს.

გა­ე­როს შიდსის პროგ­რა­მის (UNAIDS) მო­ნა­ცე­მე­ბით, აივ/ შიდსის ეპი­დე­მია რჩე­ბა დი­ნა­მი­ურ და მზარ­დი ხა­სი­ა­თის ეპი­დე­მი­ად, რო­მელ­მაც სა­ო­ცა­რი სის­წრა­ფით მო­იც­ვა მსოფ­ლი­ოს ყვე­ლა კონ­ტი­ნენ­ტი.

მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ან­ტი­რეტ­რო­ვირუ­სულ მკურ­ნა­ლო­ბა­ზე ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბამ და ეფექ­ტი­ან­მა პრო­ფი­ლაქ­ტი­კურ­მა პროგ­რა­მებ­მა აივ/შიდსის გავ­რცე­ლე­ბის სტა­ბი­ლუ­რო­ბა გა­ნა­პი­რო­ბეს, მთელ მსოფ­ლი­ო­ში, აივ ინ­ფი­ცი­რე­ბულ­თა რი­ცხვი ყო­ველ­დღი­უ­რად მა­ინც იზ­რდე­ბა.

სა­ქარ­თვე­ლო­ში აივ ინ­ფექ­ცია/შიდსის პირ­ვე­ლი შემ­თხვე­ვა 1989 წელს გა­მოვ­ლინ­და. მი­უ­ხერ­და­ვად იმი­სა, რომ მსოფ­ლიო სტა­ტის­ტი­კით, სა­ქარ­თვე­ლო მი­ე­კუთ­ვნე­ბა აივ ინ­ფექ­ცია/შიდსის და­ბა­ლი პრე­ვა­ლენ­ტო­ბის ქვეყ­ნებს, ექ­სპერ­ტე­ბის შე­ფა­სე­ბით აივ ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლე­ბის სა­ვა­რა­უ­დო რა­ო­დე­ნო­ბა, და­ახ­ლო­ე­ბით, 8 500 შე­ად­გენს, რაც ისე­თი მცი­რე­რი­ცხო­ვა­ნი ქვეყ­ნი­სათ­ვის, რო­გო­რიც სა­ქარ­თვე­ლოა, საკ­მა­ოდ სო­ლი­დუ­რი რი­ცხვია.

სა­ქარ­თვე­ლო­ში აივ ინ­ფი­ცი­რე­ბულ­თა ოფი­ცი­ა­ლურ სტა­ტის­ტი­კას რომ გა­დავ­ხე­დოთ, 2021 წლის ივ­ნი­სის მო­ნა­ცე­მე­ბით, ინ­ფექ­ცი­უ­რი პა­თო­ლო­გი­ის, შიდსი­სა და კლი­ნი­კუ­რი იმუ­ნო­ლო­გი­ის სა­მეც­ნი­ე­რო - პრაქ­ტი­კულ ცენ­ტრში რე­გის­ტრი­რე­ბუ­ლია აივ-ით ინ­ფი­ცი­რე­ბის 8 853 შემ­თხვე­ვა, სა­ი­და­ნაც 6 612 - მა­მა­კა­ცი, ხოლო 2 241 - ქა­ლია. პა­ცი­ენ­ტთა ასა­კი 29-დან 40 წლამ­დე მერ­ყე­ობს. 2021 წელს, გა­მოვ­ლინ­და 221 ახა­ლი შემ­თხვე­ვა.

აივ ინ­ფი­ცი­რე­ბულ­თა გა­ნა­წი­ლე­ბა გა­და­ცე­მის გზე­ბის მი­ხედ­ვით ასე გა­მო­ი­ყუ­რე­ბა: 49,7% ჰე­ტე­რო­სექ­სუ­ა­ლუ­რი გზით, 35,7% ინექ­ცი­უ­რი ნარ­კო­მა­ნი­ით, 12,2% ჰომო/ბი-სექ­სუ­ა­ლუ­რი კონ­ტაქ­ტით, 1,3% ვერ­ტი­კა­ლუ­რი გზით (დე­დი­დან შვილ­ზე), 0,6% - და­უდ­გე­ნე­ლი გზით და 0,5% სის­ხლის გა­დას­ხმით.

შიდსთან ბრძო­ლის საქ­მე­ში სა­ხელ­მწი­ფოს­თან ერ­თად, მნიშ­ვნე­ლო­ვან როლს ას­რუ­ლე­ბენ ამ სფე­რო­ში მო­მუ­შა­ვე სხვა­დას­ხვა ად­გი­ლობ­რი­ვი, არა­სამ­თავ­რო­ბო და სა­ერ­თა­შო­რი­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი. მათი საქ­მი­ა­ნო­ბის ძი­რი­თად მი­მარ­თუ­ლე­ბებს წარ­მო­ად­გენს აივ/შიდსის გა­მოვ­ლე­ნა, პრო­ფი­ლაქ­ტი­კა და და­ა­ვა­დე­ბის შე­სა­ხებ ცნო­ბა­დო­ბის გაზ­რდა, რო­გორც სხვა­დას­ხვა რის­კჯ­გუფ­ში, ასე­ვე ზო­გად მო­სახ­ლე­ო­ბა­ში. ერ­თობ­ლი­ვი ძა­ლის­ხმე­ვის შე­დე­გად, სა­ქარ­თვე­ლომ შეძ­ლო თა­ვი­დან აე­ცი­ლე­ბი­ნა აივ/შიდსის ფარ­თო­მას­შტა­ბი­ა­ნი ეპი­დე­მია და მის­გან გა­მომ­დი­ნა­რე სო­ცი­ა­ლურ-ეკო­ნო­მი­კუ­რი ზა­რა­ლი.

„2004 წლი­დან, სა­ქარ­თვე­ლომ პირ­ველ­მა, აღ­მო­სავ­ლეთ ევ­რო­პის რე­გი­ონ­ში, და­ნერ­გა და უზ­რუნ­ველ­ყო აივ ინ­ფექ­ცია/შიდსის მკურ­ნა­ლო­ბა­ზე უნი­ვერ­სა­ლუ­რი ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბა. სა­ქარ­თვე­ლო­ში უკვე და­ნერ­გი­ლია პრაქ­ტი­კუ­ლად ყვე­ლა თა­ნა­მედ­რო­ვე ლა­ბო­რა­ტო­რი­უ­ლი დი­აგ­ნოს­ტი­კის თუ მკურ­ნა­ლო­ბის მე­თო­დე­ბი, რაც სა­შუ­ა­ლე­ბას იძ­ლე­ვა, სა­ერ­თა­შო­რი­სო სტან­დარ­ტე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად გან­ხორ­ცი­ელ­დეს აივ/შიდსის და სხვა ინ­ფექ­ცი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის დი­აგ­ნოს­ტი­კა­ზე, მკურ­ნა­ლო­ბა­სა და მო­ნი­ტო­რინგზე ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბა.

არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცია შიდსის ჯან­დაც­ვის ფონ­დი (AHF), რო­მე­ლიც წარ­მო­ად­გენს აშშ-ში აივ/შიდსის მკურ­ნა­ლო­ბის ერთ-ერთი უმ­სხვი­ლეს მიმ­წო­დე­ბელს, სა­ქარ­თვე­ლო­ში 2018 წლი­დან საქ­მი­ა­ნობს. ფონ­დის წარ­მო­მად­გენ­ლო­ბა მო­სახ­ლე­ო­ბას აივ-ზე სწრაფ და ანო­ნი­მურ ტეს­ტი­რე­ბას, კონ­დო­მებს, რო­გორც სქე­სობ­რი­ვი გზით გა­დამ­დე­ბი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის­გან თავ­დაც­ვის სა­უ­კე­თე­სო სა­შუ­ა­ლე­ბას და რეპ­რო­დუქ­ცი­უ­ლი ჯან­მრთე­ლო­ბის სა­კი­თხებ­ზე კონ­სულ­ტა­ცი­ებს სრუ­ლი­ად უფა­სოდ სთა­ვა­ზობს“, - აღ­ნიშ­ნავს შიდსის ჯან­დაც­ვის ფონ­დის სა­ქარ­თვე­ლოს წარ­მო­მად­გენ­ლო­ბის ხელ­მძღვა­ნე­ლი ნინო ხე­თა­გუ­რი.

ქვე­ყა­ნა­ში აივ/შიდსთან ბრძო­ლის მი­მარ­თუ­ლე­ბით არ­სე­ბუ­ლი თვალ­სა­ჩი­ნო და რე­ა­ლუ­რი მიღ­წე­ვე­ბის მი­უ­ხე­და­ვად, კვლავ არ­სე­ბობს სე­რი­ო­ზუ­ლი პრობ­ლე­მე­ბი და გა­მოწ­ვე­ვე­ბი, რაც მა­ღა­ლი რის­კის ჯგუ­ფე­ბის არა­საკ­მა­რი­სად მოც­ვა­ში, აივ ინ­ფი­ცი­რე­ბულ­თა გა­მო­უვ­ლე­ნე­ლი შემ­თხვე­ვე­ბის მა­ღალ მაჩ­ვე­ნებ­ლებ­სა და აივ ინ­ფექ­ცი­ის დაგ­ვი­ა­ნე­ბულ დი­აგ­ნოს­ტი­კა­ში გა­მო­ი­ხა­ტე­ბა. ეს კი, ხელს უწყობს ინ­ფექ­ცი­ის გავ­რცე­ლე­ბის ნელ, თუმ­ცა მზარდ დი­ნა­მი­კას.

„დღე­ი­სათ­ვის, თა­ნა­მედ­რო­ვე მე­დი­კა­მენ­ტე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბით, აივ ინ­ფექ­ცია მარ­თვა­დი ინ­ფექ­ცი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბაა. მე­დი­კა­მენ­ტე­ბის სის­ტე­მა­ტი­უ­რი/უწყვე­ტი მი­ღე­ბა, მთე­ლი სი­ცო­ცხლის მან­ძილ­ზე, უზ­რუნ­ველ­ყოფს და­ა­ვა­დე­ბის პროგ­რე­სი­რე­ბის ეფექ­ტურ კონ­ტროლს და ამ­ცი­რებს ვირუ­სის გა­და­ცე­მის რისკს. ვირუ­სის ად­რე­ულ ეტაპ­ზე გა­მოვ­ლე­ნი­სას, მკურ­ნა­ლო­ბის შე­დე­გად შე­საძ­ლე­ბე­ლი ხდე­ბა ვირუ­სის დათ­რგუნ­ვა, იმუ­ნი­ტე­ტის აღ­დგე­ნა, სი­ცო­ცხლის ხა­რის­ხის გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბა. უნდა აღი­ნიშ­ნოს, რომ შიდსის პრე­ვენ­ცი­ის და ად­რე­ულ სტა­დი­ა­ზე გა­მოვ­ლე­ნის უალ­ტერ­ნა­ტი­ვო გზა ტეს­ტი­რე­ბაა. სა­ქარ­თვე­ლო­ში, აივ-ზე სწრაფ და მარ­ტივ ტეს­ტი­რე­ბას მო­სახ­ლე­ო­ბას არა­ერ­თი ორ­გა­ნი­ზა­ცია, მათ შო­რის ჩვე­ნი ფონ­დის ტეს­ტი­რე­ბის ცენ­ტრი სთა­ვა­ზობს. კი­დევ ერთხელ გა­ვი­მე­ო­რებ, რომ ტეს­ტი­რე­ბა ანო­ნი­მუ­რი და სრუ­ლი­ად უფა­სოა“, - აცხა­დებს ნინო ხე­თა­გუ­რი.

რო­გორც ნინო აღ­ნიშ­ნავს, და­ა­ვა­დე­ბის კლი­ნი­კუ­რი მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბა, მკურ­ნა­ლო­ბის გა­რე­შე, მო­ი­ცავს შემ­დეგ სტა­დი­ებს: ვირუ­სის ორ­გა­ნიზ­მში შეჭ­რი­დან ასიმპტო­მუ­რი პე­რი­ო­დი (2-3 კვი­რა), მწვა­ვე რეტ­რო­ვირუ­სუ­ლი სინ­დრო­მი (2-3 კვი­რა), კლი­ნი­კუ­რი გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბა და სე­რო­კონ­ვერ­სია (2-4 კვი­რა), ასიმპტო­მუ­რი ქრო­ნი­კუ­ლი აივ ინ­ფექ­ცია (სა­შუ­ა­ლოდ 8 წელი), სიმპტო­მუ­რი აივ ინ­ფექ­ცია/შიდსი (სა­შუ­ა­ლოდ 1,3 წელი) და ბოლო სტა­დია გარ­დაც­ვა­ლე­ბა. აივ ინ­ფექ­ცი­ის წყა­როს წარ­მო­ად­გენს აივ ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი ან შიდსით და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნი რო­გორც და­ა­ვა­დე­ბის უსიმპტო­მო პე­რი­ოდ­ში, ასე­ვე კლი­ნი­კუ­რი ნიშ­ნე­ბის გა­მოვ­ლე­ნის შემ­დეგ. გა­მომ­დი­ნა­რე აქე­დან, ხაზ­გას­მით უნდა ით­ქვას, რომ ვირუ­სის ად­რე­ულ ეტაპ­ზე დი­აგ­ნოს­ტი­კა უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნე­სია, რო­გორც ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლის სი­ცო­ცხლის და ჯან­მრთე­ლო­ბის დაც­ვის­თვის, ასე­ვე და­ა­ვა­დე­ბის გავ­რცე­ლე­ბის შე­სა­ჩე­რებ­ლად.

„შიდსი ნელა პროგ­რე­სი­რე­ბა­დი ინ­ფექ­ცი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბაა. მას იწ­ვევს ადა­მი­ა­ნის იმუ­ნო­დე­ფი­ცი­ტის ვირუ­სი (აივ), რო­მე­ლიც ადა­მი­ა­ნის ორ­გა­ნიზ­მში შეჭ­რი­სას აზი­ა­ნებს ორ­გა­ნიზ­მის იმუ­ნურ სის­ტე­მას, რის შე­დე­გად ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი პირი მო­წყვლა­დი ხდე­ბა სხვა­დას­ხვა ინ­ფექ­ცი­უ­რი ან/და იშ­ვი­ა­თი სიმ­სივ­ნუ­რი და­ა­ვა­დე­ბის მი­მართ. აივ-ი არ­სე­ბობს ორ­გა­ნიზ­მის მთელ რიგ ბი­ო­ლო­გი­ურ სი­თხე­ებ­ში, მათ შო­რის გან­სა­კუთ­რე­ბით მა­ღა­ლი კონ­ცენ­ტრა­ცი­ით შე­ი­ცავს სის­ხლი, სპერ­მა, ვა­გი­ნა­ლუ­რი ლორ­წო და თავ­ზურგტვი­ნის სი­თხე. სწო­რედ ამ ბი­ო­ლო­გი­ურ სი­თხე­ებ­თან კონ­ტაქ­ტი არის ინ­ფი­ცი­რე­ბის რის­კის შემ­ცვე­ლი. შიდსის ვირუ­სი გა­და­ცე­მის ერთ-ერთი ძი­რი­თა­დი გზა აივ ინ­ფი­ცი­რე­ბულ­თან ნე­ბის­მი­ე­რი სა­ხის და­უც­ვე­ლი სქე­სობ­რი­ვი კავ­ში­რია (ჰე­ტე­რო თუ ჰო­მო­სექ­სუ­ა­ლუ­რი). ბოლო პე­რი­ოდ­ში, სა­ქარ­თვე­ლო­ში მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად გა­ი­ზარ­და ვირუ­სის გა­და­ცე­მა ჰო­მო­სექ­სუ­ა­ლუ­რი ურ­თი­ერ­თო­ბის მქო­ნე მა­მა­კა­ცებ­ში. აივ/შიდსის გა­და­ცე­მის მნიშ­ვნე­ლო­ვან წყა­რო­ებს წარ­მო­ად­გენს ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლის სის­ხლის ან მისი ცალ­კე­უ­ლი კომ­პო­ნენ­ტე­ბის გა­დას­ხმა, ასე­ვე, აივ ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი სის­ხლით და­ბინ­ძუ­რე­ბუ­ლი შპ­რი­ცის, ნემ­სის და სხვა სა­მე­დი­ცი­ნო ან/და სი­ლა­მა­ზის სა­ლო­ნე­ბის არას­ტე­რი­ლუ­რი ინ­სტრუ­მენ­ტე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა. გა­მომ­დი­ნა­რე იქე­დან, რომ ბოლო წლებ­ში სა­ქარ­თვე­ლო­ში გან­სა­კუთ­რე­ბით გა­ი­ზარ­და ტატუ/პირ­სინგზე მო­თხოვ­ნა, რაც ვირუ­სის გა­და­ცე­მის რე­ა­ლურ წყროს წარ­მო­ად­გენს, მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბი, რომ­ლე­ბიც ხში­რი მომ­ხმა­რებ­ლე­ბი არი­ან აღ­ნიშ­ნუ­ლი მომ­სა­ხუ­რე­ბის, ერთ-ერთ რის­კჯ­გუფს წარ­მო­ად­გე­ნენ. ვირუ­სის გა­და­ცე­მის კი­დევ ერთ წყა­როს წარ­მო­ად­გენს ვერ­ტი­კა­ლუ­რი გზა - აივ ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი დე­დი­დან ნა­ყოფ­ზე ან ახალ­შო­ბილ­ზე მუც­ლად ყოფ­ნის პე­რი­ოდ­ში, მშო­ბი­ა­რო­ბის ან ძუ­ძუ­თი კვე­ბის დროს. უნდა აღი­ნიშ­ნოს, რომ მა­მა­კა­ცებს შო­რის ინ­ფი­ცი­რე­ბის ძი­რი­თა­დი გზა ნარ­კო­ტი­კე­ბის ინექ­ცი­უ­რი მოხ­მა­რე­ბა და და­უც­ვე­ლი ჰე­ტე­რო­სექ­სუ­ა­ლუ­რი კონ­ტაქ­ტე­ბია. ბოლო პე­რი­ოდ­ში, სა­ქარ­თვე­ლო­ში იზ­რდე­ბა ჰო­მო­სექ­სუ­ა­ლუ­რი ურ­თი­ერ­თო­ბის მქო­ნე ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი მა­მა­კა­ცე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა. ქალ­თა შო­რის ინ­ფი­ცი­რე­ბის ძი­რი­თა­დი გზა ასე­ვე არის და­უც­ვე­ლი ჰე­ტე­რო­სექ­სუ­ა­ლუ­რი კონ­ტაქ­ტე­ბი. აივ ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი პი­რი­დან ინ­ფექ­ცი­ის გა­და­ცე­მის რის­კი ყვე­ლა­ზე მა­ღა­ლია ინ­ფი­ცი­რე­ბი­დან რამ­დე­ნი­მე კვი­რის გან­მავ­ლო­ბა­ში და შემ­დეგ, და­ა­ვა­დე­ბის პროგ­რე­სი­რე­ბი­სას“, - აცხა­დებს ნინო ხე­თა­გუ­რი.

მისი თქმით, სა­ქარ­თვე­ლო­ში, უკა­ნას­კნელ წლებ­ში, აღი­ნიშ­ნე­ბა აივ/შიდსით ავად­მყო­ფე­ბის სიკ­ვდი­ლო­ბის შემ­ცი­რე­ბა, რაც მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად არის და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი მკურ­ნა­ლო­ბა­ზე ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბის გაზ­რდა­სა და მოვ­ლა-მკურ­ნა­ლო­ბის პროგ­რა­მე­ბის ეფექ­ტი­ან მუ­შა­ო­ბას­თან. სა­ქარ­თვე­ლო­ში აივ/შიდსით გა­მოწ­ვე­უ­ლი სიკ­ვდი­ლი­ა­ნო­ბის მი­ზე­ზი, ძი­რი­თა­დად, აივ ინ­ფექ­ცი­ის გვი­ა­ნი დი­აგ­ნოს­ტი­კი­კაა.

„სა­ქარ­თვე­ლო­ში, ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბის 20%-ზე მეტ­მა, არც კი იცის რომ ვირუ­სის მა­ტა­რე­ბე­ლია, რაც ხელს უწყობს და­ა­ვა­დე­ბის უნებ­ლიე გავ­რცე­ლე­ბას. თუ გა­მო­ვი­ჩენთ მო­ქა­ლა­ქე­ობ­რივ პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბას, ვიზ­რუ­ნებთ რო­გორც სა­კუ­თარ, ისე სხვე­ბის სი­ცო­ცხლე­სა და ჯან­მრთე­ლო­ბა­ზე და, სა­რის­კო ქცე­ვის შემ­თხვე­ვე­ში, დრო­უ­ლად ჩა­ვი­ტა­რებთ ტეს­ტი­რე­ბას, შევ­ძლებთ და­ვა­მარ­ცხოთ შიდსის გავ­რცე­ლე­ბა სა­ქარ­თვე­ლო­ში“, - აცხა­დებს სა­ქარ­თვე­ლო­ში შიდსის ჯან­დაც­ვის ფონ­დის წარ­მო­მად­გენ­ლო­ბის ხელ­მძღვა­ნე­ლი ნინო ხე­თა­გუ­რი.

რო­გორც ნინო აღ­ნიშ­ნავს, მო­სახ­ლე­ო­ბას უნდა ახ­სოვ­დეს, რომ შიდსის ვირუ­სი არ გა­და­ე­ცე­მა: ჰაერ-წვე­თო­ვა­ნი გზით - არ არის სა­ში­ში აივ ინ­ფი­ცი­რე­ბულ­თან სა­უ­ბა­რი, ვირუ­სი არ გა­და­დის არც კოც­ნით, არც დახ­ვე­ლე­ბით და და­ცე­მი­ნე­ბით; სა­ყო­ფა­ცხოვ­რე­ბო და სო­ცი­ა­ლუ­რი კონ­ტაქ­ტე­ბით - არ არის სა­ში­ში ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლის ხე­ლის ჩა­მორ­თმე­ვა, მოხ­ვე­ვა, და­ა­ვა­დე­ბუ­ლის მიერ გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი ჭურ­ჭლით, თეთ­რე­უ­ლით, სა­ერ­თო ტუ­ა­ლე­ტით და აბა­ზა­ნით სარ­გებ­ლო­ბა, არ არის სა­ში­ში აივ ინ­ფი­ცი­რე­ბულ­თან ერ­თად ყოფ­ნა სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი თავ­შეყ­რის ად­გი­ლებ­ში და მგზავ­რო­ბა ტრან­სპორ­ტით; მწე­რე­ბის ან/და ცხო­ვე­ლე­ბის კბე­ნის შე­დე­გად.

ნე­ბის­მი­ერ სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქეს აივ ინ­ფექ­ცი­ა­ზე უფა­სო და ანო­ნი­მუ­რი ტეს­ტი­რე­ბის ჩა­სა­ტა­რებ­ლად და უფა­სო კონ­დო­მე­ბის მი­სა­ღე­ბად, შე­უძ­ლია მი­მარ­თოს შიდსის ჯან­დაც­ვის ფონ­დის (AHF) სა­ქარ­თვე­ლოს წარ­მო­მად­გენ­ლო­ბის ტეს­ტი­რე­ბის ცენ­ტრს, მი­სა­მარ­თზე: თბი­ლი­სი, ჭავ­ჭა­ვა­ძის გამზ. #37დ. და­მა­ტე­ბი­თი ინ­ფორ­მა­ცი­ის­თვის იხი­ლეთ ფონ­დის ფე­ის­ბუ­ქის გვერ­დი https://www.facebook.com/ahfgeorgia ან ვებგ­ვერ­დი https://freehivtest-ge.org/ge/

R