1926 წლის 3 დე­კემ­ბერს, ინ­გლი­სე­ლი მწე­რა­ლი ბერკშირ­ში, სა­კუ­თა­რი სახ­ლი­დან გა­უ­ჩი­ნარ­და. ეს ის­ტო­რია მი­სი­ვე ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბის სტილ­ში იყო - უც­ნა­უ­რი სი­უ­ჟე­ტით, ბევ­რი გა­უხ­სნე­ლი სა­ი­დუმ­ლო­თი და მო­უ­ლოდ­ნე­ლი კულ­მი­ნა­ცი­ით. მო­დით, გა­ვერ­კვეთ, რა მოხ­და ზამ­თრის იმ სა­ღა­მოს სი­ნამ­დვი­ლე­ში და რა­ტომ ვერ შეძ­ლო აგა­თა კრის­ტის პოვ­ნა ვე­რა­ვინ, ორი კვი­რის მან­ძილ­ზე.

1926 წელი, აგ­ა­თას­თვის რთუ­ლი აღ­მოჩ­ნდა: გარ­და­იც­ვა­ლა მისი დედა, რა­ღაც დრო­ის გას­ვლის შემ­დეგ კი, სა­კუ­თარ­მა მე­უღ­ლემ აღი­ა­რა, რომ სხვა ქალი შე­უყ­ვარ­და. ერთხელ, სა­ღა­მოს და­ახ­ლო­ე­ბით 21:30 სთ-ზე, აგა­თა საყ­ვა­რე­ლი სა­ვარ­ძლი­დან ადგა, რო­მე­ლიც მი­სა­ღებ ოთახ­ში იდგა, ავი­და ქა­ლიშ­ვი­ლის ოთახ­ში, აკო­ცა მას და მა­ლე­ვე დაბ­რუნ­და ქვე­მოთ. ჩაჯ­და თა­ვის ავ­ტო­მო­ბილ­ში - Morris Cowley და ღა­მით, გა­ურ­კვე­ვე­ლი მი­მარ­თუ­ლე­ბით გა­ემ­გზავ­რა. მომ­დევ­ნო 11 დღის მან­ძილ­ზე, არა­ვინ იცო­და, სად იმ­ყო­ფე­ბო­და მწე­რა­ლი და რა გა­დახ­და მას თავს.

მის­მა გა­უ­ჩი­ნა­რე­ბამ დიდი სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი რე­ზო­ნან­სი გა­მო­იწ­ვია, რად­გან იმ პე­რი­ოდ­ში, აგა­თა კრის­ტი უკვე საკ­მა­ოდ ცნო­ბი­ლი მწე­რა­ლი იყო, რო­მელ­საც მრა­ვალ­რი­ცხვო­ვა­ნი თაყ­ვა­ნის­მცე­მე­ლი ჰყავ­და. აგ­ა­თას ძებ­ნა­ში 1000-ზე მეტი პო­ლი­ცი­ე­ლი ჩა­ერ­თო, რომ­ლებ­საც და­ახ­ლო­ე­ბით 15 000 ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი მო­ხა­ლი­სე შე­უ­ერ­თდა. პირ­ვე­ლად, ის­ტო­რი­ა­ში, სამ­ძებ­რო საქ­მე­ში მო­ნა­წი­ლე­ობ­და ავი­ა­ტექ­ნი­კაც.

ში­ნა­გან საქ­მე­თა მი­ნის­ტრი სერ უი­ლი­ამ ჯონ­სონ-ჰიკ­სი ძა­ლი­ან შეშ­ფო­თე­ბუ­ლი იყო მწერ­ლის გა­უ­ჩი­ნა­რე­ბის გამო და გას­ცა ბრძა­ნე­ბა, რომ პო­ლი­ცი­ე­ლებს ეს საქ­მე რაც შე­იძ­ლე­ბა სწრა­ფად გა­ეხ­სნათ. ამას გარ­და, იმ დრო­ის ორი ყვე­ლა­ზე ცნო­ბი­ლი მწე­რალ-„კრი­მი­ნა­ლის­ტი“ - არ­თურ კო­ნან დო­ი­ლი და დო­რო­თი ლ. სე­ი­ერ­სიც შე­უ­ერ­თდნენ მა­ძი­ე­ბელ­თა რი­გებს. ყვე­ლა იმე­დოვ­ნებ­და, რომ მათი გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი უნა­რე­ბი და­ეხ­მა­რე­ბო­და პო­ლი­ცი­ას ამ უც­ნა­უ­რი საქ­მის გახ­სნა­ში.

პო­ლი­ცი­ამ საკ­მა­ოდ მალე იპო­ვა ავ­ტო­მო­ბი­ლი, რომ­ლი­თაც აგა­თა სახ­ლი­დან გა­ემ­გზავ­რა. ის გა­ჩე­რე­ბუ­ლი იყო ნი­უ­ი­ლენ­დსის კუ­თხის ნაკ­რძა­ლის ცი­ცა­ბო ფერ­დობ­ზე, სუ­რე­ის საგ­რა­ფო­ში. მან­ქა­ნის სა­ლონ­ში მწერ­ლის ქურ­ქი იყო. მან­ქა­ნა კარგ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში იყო, ამი­ტომ პო­ლი­ცი­ე­ლებს არ გას­ჩე­ნი­ათ არა­ვი­თა­რი ეჭვი იმა­ზე, რომ მწე­რა­ლი და­შავ­და. ეს იმას ნიშ­ნავ­და, რომ მან ან სა­კუ­თა­რი ნე­ბით და­ტო­ვა ნაკ­რძა­ლი, ან ამის გა­კე­თე­ბა აი­ძუ­ლეს. ძი­ე­ბის მე­ო­რე და მე­სა­მე დღემ არა­ვი­თა­რი შე­დე­გი არ გა­მო­ი­ღო. ჟურ­ნა­ლის­ტებ­მა ერ­თმა­ნეთ­ზე სა­ზა­რე­ლი ვერ­სი­ე­ბის შე­თხზვა და­ი­წყეს. პრე­სის ბევ­რი წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი ემ­ხრო­ბო­და იმ თე­ო­რი­ას, რომ აგა­თა აღარ იყო ცო­ცხა­ლი. მან­ქა­ნის პოვ­ნის ად­გი­ლის სი­ახ­ლო­ვეს, ტბა იყო, რო­მე­ლიც ცუდი რე­პუ­ტა­ცი­ით სარ­გებ­ლობ­და. ამ ტბა­ში, აგ­ა­თას გა­უ­ჩი­ნა­რე­ბამ­დე ცოტა ხნით ადრე, ორი ბავ­შვი და­იხ­რჩო. ამა­ზე დაყ­რდნო­ბით, ჟურ­ნა­ლის­ტებ­მა გა­მო­ი­ტა­ნეს ვერ­დიქ­ტი, რომ აგა­თა გა­მიზ­ნუ­ლად გა­ემ­გზავ­რა ასეთ აგი­ლას, რომ ცხოვ­რე­ბა თვით­მკვლე­ლო­ბით და­ეს­რუ­ლე­ბი­ნა. მათი სი­ტყვე­ბით, ბოლო წელს მომ­ხდარ­მა ამ­ბებ­მა მას­ზე ძლი­ე­რი ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი ზე­გავ­ლე­ნა იქო­ნია და პრობ­ლე­მე­ბის­გან გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა გა­და­წყვი­ტა.

ზოგი რე­პორ­ტი­ო­რი კი ამ­ტკი­ცებ­და, რომ მწერ­ლის ცხე­და­რი ტბა­ში კი არა, სა­კუ­თარ სახ­ლში უნდა მო­ე­ძებ­ნათ. და­დი­ო­და ხმე­ბი, რომ აგა­თა ჩხუ­ბის დროს ქმარ­მა მოკ­ლა და ყვე­ლა­ფე­რი გან­ზრახ მო­ა­წყო ისე, რომ ყვე­ლას თვით­მკვლე­ლო­ბის ვერ­სი­ა­ზე ეფიქ­რა.

აგ­ა­თას ძებ­ნა­ში. 1926 წელი.

იყ­ვნენ ისე­თე­ბიც, ვინც ამ თე­ო­რი­ებს სკეპ­ტი­კუ­რად უყუ­რებ­დნენ და დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი იყ­ვნენ, რომ გა­უ­ჩი­ნა­რე­ბის ის­ტო­რია უბ­რა­ლოდ სა­რეკ­ლა­მო სვლა იყო. ეშ­მა­კუ­რი ხრი­კი, აგა­თა კრის­ტის ახა­ლი რო­მა­ნის გა­სა­პი­ა­რებ­ლად. მა­ლე­ვე, ცხა­დი გახ­და, რომ აუ­ცი­ლე­ბე­ლი იყო „მძი­მე არ­ტი­ლე­რი­ის“ ამოქ­მე­დე­ბა. არ­თურ კო­ნან­დო­ილ­მა, რო­მე­ლიც ოკულ­ტუ­რი მეც­ნი­ე­რე­ბე­ბის დიდი თაყ­ვა­ნის­მცე­მე­ლი იყო, აგ­ა­თას სა­ი­დუმ­ლოს ამო­სახ­სნე­ლად ზე­ბუ­ნებ­რივ ძა­ლებს მი­მარ­თა. მან მწერ­ლის ხელ­თათ­მა­ნი ცნო­ბილ ინ­გლი­სელ მე­დი­უმს წა­უ­ღო. პა­რა­ნორ­მა­ლუ­რი მოვ­ლე­ნე­ბის ექ­სპერ­ტი დიდ­ხანს ცდი­ლობ­და და­ემ­ყა­რე­ბი­ნა კავ­ში­რი მო­დუ­რი აქ­სე­სუ­ა­რის მფლო­ბელ­თან, მაგ­რამ არა­ფე­რი გა­მო­უ­ვი­და. გა­მო­ძი­ე­ბა­ში დო­რო­თი სე­ი­ერ­სი ჩა­ერ­თო. მან გა­მა­დი­დე­ბე­ლი შუ­შით შე­ის­წავ­ლა გა­უ­ჩი­ნა­რე­ბის ად­გი­ლი, მაგ­რამ ვე­რა­ფე­რი ხელ­მო­სა­ჭი­დი ვერ აღ­მო­ა­ჩი­ნა.

New York Times-მა ამ ამ­ბავს პირ­ვე­ლი გვერ­დი და­უთ­მო. 14 დე­კემ­ბერს, გა­უ­ჩი­ნა­რე­ბი­დან მე­თერ­თმე­ტე დღეს, რო­გორც იქნა მწე­რა­ლი ჰარ­გო­ი­ტის სას­ტუმ­რო­ში, ჩრდი­ლო­ეთ იორკში­რის ქა­ლაქ­ში იპო­ვეს, რო­მე­ლიც მწერ­ლის მან­ქა­ნის აღ­მო­ჩე­ნის ად­გი­ლი­დან 400 კი­ლო­მეტრში მდე­ბა­რე­ობ­და. აგა­თამ თქვა, რომ სა­ერ­თოდ არ ახ­სოვ­და, რო­გორ აღ­მოჩ­ნდა სახ­ლი­დან ასე შორს.

სა­მარ­თალ­დამ­ცვე­ლებ­მა და­ას­კვნეს, რომ 4 დე­კემ­ბრის ღა­მეს, აგა­თა კრის­ტიმ გა­და­წყვი­ტა თა­ვის მან­ქა­ნით ლონ­დონ­ში წა­სუ­ლი­ყო, მაგ­რამ შემ­დეგ, აუხ­სნე­ლი მი­ზე­ზე­ბის გამო, შეც­ვა­ლა გეგ­მა. მან მან­ქა­ნა გზა­ზე მი­ა­ტო­ვა და მა­ტა­რებ­ლის სად­გუ­რის­კენ გა­ე­მარ­თა. ჩაჯ­და მა­ტა­რე­ბელ­ში და სა­კუ­რორ­ტო ქა­ლაქ­ში გა­ემ­გზავ­რა. ჩას­ვლის­თა­ნა­ვე და­რე­გის­ტრირ­და სას­ტუმ­რო Swan Hydro-ში, სა­დაც თავი ყვე­ლას ქმრის საყ­ვა­რე­ლის სა­ხე­ლით, ტე­რე­ზა ნი­ლით გა­აც­ნო.

1920-იან წლებ­ში, ჰარ­გო­ი­ტი პო­პუ­ლა­რუ­ლი და­სას­ვე­ნე­ბე­ლი ად­გი­ლი იყო, სა­დაც მა­ღა­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი ჩა­დი­ოდ­ნენ. აგა­თა არის­ტოკ­რა­ტებ­თან ურ­თი­ერ­თობ­და და არა­ერთ ღო­ნის­ძი­ე­ბა­ში იღებ­და მო­ნა­წი­ლე­ო­ბას. ერთ დღეს, ის მუ­სი­კოს­მა იცნო, რო­მე­ლიც სას­ტუმ­რო­ში მუ­შა­ობ­და. პო­ლი­ცი­ას სწო­რედ მან შე­ა­ტყო­ბი­ნა მწერ­ლის ად­გილ­სამ­ყო­ფე­ლი.

ჰა­რო­გე­ი­ტი

პო­ლი­ცი­ამ აგ­ა­თას ქმარს მა­შინ­ვე შე­ა­ტყო­ბი­ნა, თუ სად იმ­ყო­ფე­ბო­და მისი ცოლი. ის მა­შინ­ვე გა­იქ­ცა ჰა­რო­გე­ი­ტში, მაგ­რამ რო­დე­საც სას­ტუმ­რო­ში მი­ვი­და, ცოლი საკ­მა­ოდ გულ­გრი­ლად მი­ე­სამ­ლა და შეც­ბუ­ნე­ბულ ქმარს სთხო­ვა, ფო­ი­ე­ში და­ლო­დე­ბო­და. აგა­თამ სა­ღა­მოს კაბა ჩა­იც­ვა, რომ სახ­ლში მთე­ლი თა­ვი­სი ბრწყინ­ვა­ლე­ბით დაბ­რუ­ნე­ბუ­ლი­ყო.

დიდი ხნის მან­ძილ­ზე, აგა­თა არ სა­უბ­რობ­და მომ­ხდარ­ზე. მის­მა მე­უღ­ლემ კი გა­ნა­ცხა­და, რომ მან ავ­ტო­საგ­ზაო შემ­თხვე­ვის შე­დე­გად მეხ­სი­ე­რე­ბა და­კარ­გა. ბი­ოგ­რა­ფი ენ­დრიუ ნორ­მა­ნი კი დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლია, რომ მწერ­ლის უც­ნა­უ­რი საქ­ცი­ე­ლის მი­ზე­ზი შე­საძ­ლე­ბე­ლია „დი­სო­ცი­ა­ცი­უ­რი ფუგა“, იშ­ვი­ა­თი ფსი­ქი­კუ­რი აშ­ლი­ლო­ბა ყო­ფი­ლი­ყო, რო­მელ­საც ახა­სი­ა­თებს სპონ­ტა­ნუ­რი გა­და­ად­გი­ლე­ბა უც­ნობ ად­გი­ლას, რის შემ­დე­გაც ადა­მი­ა­ნი მთლი­ა­ნად ივი­წყებს ყვე­ლა ინ­ფორ­მა­ცი­ას სა­კუ­თარ თავ­ზე. ფსი­ქო­ა­ნა­ლი­ტი­კო­სე­ბის აზ­რით, ეს აშ­ლი­ლო­ბა არის სხე­უ­ლის დამ­ცა­ვი რე­აქ­ცია, ფსი­ქი­კურ ტრავ­მა­ზე, ან ცხოვ­რე­ბის გა­უ­საძ­ლის მდგო­მა­რე­ო­ბა­ზე.

შინ დაბ­რუ­ნე­ბის შემ­დეგ, აგა­თამ იპო­ვა ახა­ლი ძა­ლე­ბი და ქმარს 1928 წელს გა­ე­ყა­რა. მისი კა­რი­ე­რა უფრო სწრა­ფად გან­ვი­თარ­და. რამ­დე­ნი­მე წლის შემ­დეგ, თა­ნა­მედ­რო­ვე მწე­რალ­მა, ენ­დრიუ უილ­სონ­მა ამ ინ­ცი­დენ­ტის ახ­სნის თა­ვი­სი ვერ­სია შეს­თა­ვა­ზა მკი­თხველს. მან გა­ა­ნა­ლი­ზა აგ­ა­თას ყვე­ლა ინ­ტერ­ვიუ, პო­ლი­ცი­ის ვერ­დიქ­ტი და მოწ­მე­თა ჩვე­ნე­ბე­ბი. ის მი­ვი­და დას­კვნამ­დე, რომ აგ­ა­თას მარ­თლა ჰქონ­და გა­და­წყვე­ტი­ლი თა­ვის მოკ­ვლა, რად­გან დეპ­რე­სია ტან­ჯავ­და.

1928 წელს, მწე­რალ­მა The Daily Mail-თან ინ­ტერ­ვი­უ­ში თქვა, რომ 3 დე­კემ­ბერს, ის ნა­თე­სა­ვე­ბის­გან ბრუნ­დე­ბო­და შინ მან­ქა­ნით და და­ი­ნა­ხა ღრმა ხევი. „უც­ბად ძა­ლი­ან მო­მინ­და იქით წას­ვლა, მაგ­რამ მან­ქა­ნა­ში ჩემი ქა­ლიშ­ვი­ლი იჯდა. ღა­მით, თავი ძა­ლი­ან უბე­დუ­რად ვიგ­რძე­ნი. მეჩ­ვე­ნე­ბო­და, რომ ასე გაგ­რძე­ლე­ბა აღარ შე­მეძ­ლო. ძა­ლი­ან სა­სო­წარ­კვე­თი­ლი წა­ვე­დი სახ­ლი­დან, რომ რა­ღაც გა­მე­კე­თე­ბი­ნა“.

ენ­დრიუ ნილ­სო­ნის აზ­რით, აგა­თამ ად­გილ­ზე გა­და­ი­ფიქ­რა თვით­მკვლე­ლო­ბა და მო­ი­ფიქ­რა მეხ­სი­ე­რე­ბის და­კარ­გვის ის­ტო­რია, რათა არა­ვის გა­ე­გო მისი საქ­ცი­ე­ლის შე­სა­ხებ.

ასეა თუ ისე, ჩვენ ალ­ბათ ვე­რა­სო­დეს გა­ვი­გებთ, რა მოხ­და 1926 წელს სი­ნამ­დვი­ლე­ში აგ­ა­თას თავს. დე­ტექ­ტი­ვე­ბის დე­დო­ფალ­მა ისე­თი თავ­სა­ტე­ხი დაგ­ვი­ტო­ვა, რო­მელ­საც ალ­ბათ, თვით ერ­კი­ულ პუ­ა­როც ვერ გახ­სნი­და.

გვინ­და წარ­მო­გიდ­გი­ნოთ აგ­ა­თას 3 ძა­ლი­ან ჩახ­ლარ­თუ­ლი და სა­ინ­ტე­რე­სო რო­მა­ნი, რო­მე­ლიც პირ­ვე­ლი­ვე გვერ­დე­ბი­დან და­იპრყობს თქვენს გუ­ლებს:

ვილა ჩა­ლის­ფე­რი ცხე­ნი

ახალ­გაზ­რდა ის­ტო­რი­კო­სი, მო­გოლ­თა მმარ­თვე­ლო­ბის პე­რი­ო­დის არ­ქი­ტექ­ტუ­რის მკვლე­ვა­რი მარკ ის­თერბრუ­კი უც­ნა­უ­რი მოვ­ლე­ნე­ბის მოწ­მე ხდე­ბა. ყვე­ლას­თვის პა­ტივ­სა­ცე­მი მღვდლის მკვლე­ლო­ბა და ერ­თი­მე­ო­რის მი­ყო­ლე­ბით ავად­მყო­ფო­ბით სიკ­ვდი­ლის რამ­დე­ნი­მე შემ­თხვე­ვა, თა­ნაც ერთი და იმა­ვე სიმპტო­მით. მაგ­რამ ეს უც­ნა­უ­რად არა­ვის ეჩ­ვე­ნე­ბა - ადა­მი­ა­ნი გა­ცივ­და, გრი­პი ფილ­ტვე­ბის ან­თე­ბით გა­ურ­თულ­და, მერე რა, რა არის ამა­ში ახა­ლი და სა­ეჭ­ვო?! ამა­ვე აზრს იზი­ა­რებს პო­ლი­ცი­ის ინ­სპექ­ტო­რი ლეჟე­ნიც, მაგ­რამ რას მი­ა­ნიშ­ნებს მოკ­ლუ­ლი მამა გორ­მა­ნის ფეხ­საც­მელ­ში ნა­პოვ­ნი ქა­ღალ­დის ნაგ­ლე­ჯი, ზედ გვა­რე­ბის ჩა­მო­ნათ­ვა­ლით?! იქ ჩა­მოთ­ვლი­ლი ყვე­ლა ადა­მი­ა­ნი ხომ ერ­თი­მე­ო­რის მი­ყო­ლე­ბით გარ­და­იც­ვა­ლა?! რა­ტომ მი­დის კვა­ლი ყო­ველ ჯერ­ზე ვილა „ჩა­ლის­ფერ ცხენ­ში“? ეს მის­ტი­კაა თუ მხო­ლოდ და მხო­ლოდ ვე­რა­გი თაღ­ლი­თო­ბა? ამის გარ­კვე­ვა მო­უ­წევთ მარკ ის­თერბრუკ­სა და მის მე­გო­ბარ ქალს, ჯინ­ჯერ კო­რი­განს.

და­ნა­შა­უ­ლის თა­ნა­მო­ნა­წი­ლე­ნი

ბრი­ტა­ნე­თის დაზ­ვერ­ვის ყო­ფი­ლი აგენ­ტი თო­მას ბე­რეს­ფორ­დი ბედს არ უჩი­ვის, ცხოვ­რობს მშვი­დად, მაგ­რამ მისი მო­უს­ვე­ნა­რი მე­უღ­ლე, ტა­პენ­სი, მო­წყე­ნი­ლია - ენატ­რე­ბა ის დრო, როცა ქმარს სა­ხი­ფა­თო საქ­მე­ე­ბის გა­მო­ძი­ე­ბა­ში ეხ­მა­რე­ბო­და და ჯა­შუ­შებს იჭრ­დნენ... და უცებ ბედ­მა გა­უ­ღი­მა - მის ქმარს სა­ერ­თა­შო­რი­სო დე­ტექ­ტი­უ­რი სა­ა­გენ­ტოს ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბას შეს­თა­ვა­ზე­ბენ და თავ­გა­და­სავ­ლე­ბიც იწყე­ბა...

უდა­ნა­შა­უ­ლო­ბის გა­მოც­და

კორ­სი­კა­ზე გა­ტა­რე­ბუ­ლი სამი თვის შემ­დეგ პა­რიზ­ში მყო­ფი ლორ­დი პი­ტერ უიმ­ზი შო­კის მომ­გვრელ ცნო­ბას იღებს: ყვე­ლა ინ­გლი­სუ­რი გა­ზე­თი აჭ­რე­ლე­ბუ­ლია სტა­ტი­ე­ბით მისი ძმის, ჯე­რალ­დის, მიერ ჩა­დე­ნი­ლი მკვლე­ლო­ბის შე­სა­ხებ. ტრა­გე­დია დენ­ვე­რის ჰერ­ცო­გის მა­მულ­ში დატ­რი­ა­ლე­ბუ­ლა. ჯე­რალ­დი და მისი დის საქმრო კა­პი­ტა­ნი დე­ნის ქათ­კარ­ტი წა­კა­მათ­დნენ, რამ­დე­ნი­მე სა­ა­თის შემ­დეგ კი სა­სი­ძო ტყვი­ით გან­გმი­რუ­ლი იპო­ვეს. ერ­თა­დერ­თი ეჭ­ვმი­ტა­ნი­ლი ჯე­რალდ უიმ­ზია, ხოლო ამ იდუ­მა­ლე­ბით მო­ცუ­ლი საქ­მის გახ­სნა მხო­ლოდ მის ძმას, ინ­გლი­სის ყვე­ლა­ზე ცნო­ბილ მა­ძე­ბარ პი­ტერ უიმ­ზის ძა­ლუძს...