სა­ქარ­თვე­ლო პი­კის პე­რი­ოდ­შიც კი ბევრ სხვა ქვე­ყა­ნა­ზე გა­ცი­ლე­ბით უფრო წარ­მა­ტე­ბუ­ლად მარ­თავ­და პან­დე­მი­ას და ყვე­ლა მი­მარ­თუ­ლე­ბით, მათ შო­რის ვაქ­ცი­ნე­ბის სა­კი­თხშიც ოპ­ტი­მა­ლუ­რი გზით მი­დის , - ამის შე­სა­ხებ ინ­ფექ­ცი­უ­რი სა­ა­ვად­მყო­ფოს გე­ნე­რა­ლუ­რი დი­რექ­ტო­რი თენ­გიზ ცერ­ცვა­ძე გან­ცხა­დე­ბა­ში წერს, რო­მელ­საც ის "ფე­ის­ბუ­ქის" გვერ­დზე აქ­ვეყ­ნებს.

ცერ­ცვა­ძე გან­ცხა­დე­ბა­ში, ქვე­ყა­ნა­ში კო­ვიდ-19 მარ­თვის კუ­თხით გა­მოთ­ქმულ კრი­ტი­კას, ასე­ვე გერ­მა­ნი­ა­ში მოღ­ვა­წე ქარ­თველ ექიმს თა­მარ ჟა­მუ­რაშ­ვილს პა­სუ­ხობს.

თენ­გიზ ცერ­ცვა­ძის გან­ცხა­დე­ბას უც­ვლე­ლად გთა­ვა­ზობთ.

"სამ­წუ­ხა­როდ, ბოლო პე­რი­ოდ­ში ქ-ნი თა­მარ ჟა­მუ­რაშ­ვი­ლი, რო­მე­ლიც გერ­მა­ნი­ა­ში საქ­მი­ა­ნობს, ჩა­მო­ყა­ლიბ­და ტი­პი­ურ "ჰე­ი­თე­რად". ის სის­ტე­მა­ტუ­რად ცდი­ლობს სა­ქარ­თვე­ლო­ში არ­სე­ბუ­ლი COVID-19-ის სი­ტუ­ა­ცია წარ­მო­ა­ჩი­ნოს უკი­დუ­რე­სად მუქ ფე­რებ­ში, სრუ­ლი­ად და­უ­სა­ბუ­თებ­ლად აკ­რი­ტი­კებს ყვე­ლას და ყვე­ლა­ფერს, ცო­ცხა­ლი თა­ვით არ უნდა თვა­ლი გა­უს­წო­როს სი­ნამ­დვი­ლეს და და­ი­ნა­ხოს, რომ სა­ქარ­თვე­ლო პი­კის პე­რი­ოდ­შიც კი ბევრ სხვა ქვე­ყა­ნა­ზე გა­ცი­ლე­ბით უფრო წარ­მა­ტე­ბუ­ლად მარ­თავ­და პან­დე­მი­ას და ყვე­ლა მი­მარ­თუ­ლე­ბით, მათ შო­რის ვაქ­ცი­ნე­ბის სა­კი­თხშიც ოპ­ტი­მა­ლუ­რი გზით მი­დის. ბოლო პე­რი­ოდ­ში ქ-ნი თა­მა­რი უკვე გა­და­ვი­და ცი­ნიზ­მზე და შე­უ­რა­ცხყო­ფებ­ზე, ქვე­ყა­ნას ცი­ნი­კუ­რად ურ­ჩევს, რომ სთხო­ვონ "გუდ­ვილს"?! გა­მო­ა­თა­ვი­სუფ­ლონ პრო­დუქ­ტე­ბის მა­ცივ­რე­ბი ვაქ­ცი­ნე­ბის შე­სა­ნა­ხად. ლა­პა­რა­კობს რა­ღაც ხვრინ­ვის აპა­რა­ტებ­ზე, რა­ღაც გა­მო­გო­ნილ ხარ­ვე­ზებ­ზე ავად­მყო­ფე­ბის მარ­თვა­ში და სხვ.

ჩვენ კო­ლე­გი­ა­ლო­ბის გამო მაქ­სი­მა­ლუ­რად ვცდი­ლობ­დით თავი შეგ­ვე­კა­ვე­ბი­ნა მის უკი­დუ­რე­სად არა­კო­რექ­ტულ პა­სა­ჟებ­ზე პა­სუ­ხის­გან, მაგ­რამ ყვე­ლა­ფერს აქვს ზღვა­რი და იძუ­ლე­ბუ­ლი ვართ ვუ­პა­სუ­ხოთ.

ქ-ნო თა­მარ! რა უფ­ლე­ბით ერე­ვით ქარ­თველ კო­ლე­გებ­თან და სტრუქ­ტუ­რებ­თან შე­უ­თან­ხმებ­ლად ტე­ლე­ფო­ნით COVID-19-ით პა­ცი­ენ­ტე­ბის მარ­თვა­ში და ამ­ხედ­რებთ მათ ქარ­თვე­ლი ჯან­დაც­ვის მუ­შა­კე­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ. ეს ხომ დას­ჯა­დი ქმე­დე­ბაა (რო­გორც ქარ­თუ­ლი, ისე გერ­მა­ნუ­ლი კა­ნონ­მდებ­ლო­ბით).

თქვენ, თქვენს ბოლო პოს­ტში აღ­ნიშ­ნავთ, რომ ამა თუ იმ მე­დი­კა­მენ­ტის ან ვაქ­ცი­ნის ავ­კარ­გი­ა­ნო­ბის და­სად­გე­ნად არ­სე­ბობს FDA და EMA. აბ­სო­ლუ­ტუ­რი ჭეშ­მა­რი­ტე­ბაა, მაგ­რამ მა­შინ მინ­და გკი­თხოთ - რა­ტომ ატე­ხეთ ერთი ამ­ბა­ვი და ლა­მის სის­ხლის სა­მარ­თლის და­ნა­შა­უ­ლად ჩაგ­ვით­ვა­ლეთ ქვე­ყა­ნა­ში რემ­დე­სი­ვი­რის შე­მო­ტა­ნა, რო­მელ­საც კარ­გა ხა­ნია აქვს FDA-ის რე­კო­მენ­და­ცი­აც, ამე­რი­კის და ევ­რო­პის პრაქ­ტი­კუ­ლად ყვე­ლა ავ­ტო­რი­ტე­ტუ­ლი გა­იდ­ლა­ი­ნის რე­კო­მენ­და­ცი­აც და ფარ­თოდ გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა მთელ ამე­რი­კა­ში და და­ნარ­ჩენ მსოფ­ლი­ო­ში. იცით თუ არა რომ ამით „დათ­ვუ­რი სამ­სა­ხუ­რი გა­უ­წი­ეთ“ და სე­რი­ო­ზუ­ლი ზი­ა­ნი მი­ა­ყე­ნეთ იმ COVID პა­ცი­ენ­ტებს, რომ­ლებ­საც სჭირ­დე­ბო­დათ და არ მი­ი­ღეს რემ­დე­სი­ვი­რი, იმათ ვი­საც ჰგო­ნია, რომ რად­გან გერ­მა­ნი­ა­ში მუ­შა­ობთ, რა­ღაც სხვა­ზე მეტი იცით.

თქვენ ჩემს COVID-19-ის­გან გა­მო­ჯან­მრთე­ლე­ბას ირო­ნი­უ­ლად უწო­დებთ „მის­ტე­რი­ულს“ და და­უ­ჯე­რებ­ლად თვლით, რო­გორ შე­იძ­ლე­ბო­და ლიმ­ფო­მით და სე­რი­ო­ზუ­ლი იმუ­ნო­დე­ფი­ცი­ტით ავად­მყოფ­ში (სა­უ­ბა­რი ჩემ­ზეა) და­ა­ვა­დე­ბა "რთუ­ლი იმუ­ნუ­რი ფა­ზის გა­რე­შე დამ­თავ­რე­ბუ­ლი­ყო". "Charité“-ს კლი­ნი­კის ექიმ­მა იმ­დე­ნი კი უნდა იცო­დეს, რომ სე­რი­ო­ზუ­ლი იმუ­ნო­დე­ფი­ცი­ტით ავად­მყო­ფებ­ში რთუ­ლი იმუ­ნუ­რი ფა­ზის გან­ვი­თა­რე­ბა ნაკ­ლებ სა­ვა­რა­უ­დოა. პი­რი­ქით - ასეთ ავად­მყო­ფებ­ში მო­სა­ლოდ­ნე­ლია არა იმუ­ნუ­რი ფა­ზის, არა­მედ ვირუ­სუ­ლი ფა­ზის დამ­ძი­მე­ბა შე­საძ­ლოა ლე­ტა­ლუ­რი შე­დე­გი­თაც. მაგ­რამ სა­ვა­რა­უ­დოდ სწო­რედ თქვენს მიერ შე­რის­ხუ­ლი რემ­დე­სი­ვი­რის დრო­უ­ლად გა­კე­თე­ბამ გა­და­მარ­ჩი­ნა, რად­გან ეს მე­დი­კა­მენ­ტი სწო­რედ ვირუ­სის რეპ­ლი­კა­ცი­ას თრგუ­ნავს.

ალ­ბათ გახ­სოვთ, უცხო­ეთ­ში მო­მუ­შა­ვე ქარ­თველ ექი­მებ­თან პირ­და­პი­რი ტელე­ხი­დის დროს და­გის­ვით კი­თხვა, თუ რით შე­გიძ­ლი­ათ ახ­სნათ, რომ სა­ქარ­თვე­ლოს გერ­მა­ნი­ას­თან შე­და­რე­ბით COVID-19-ით გარ­დაც­ვა­ლე­ბის ორ­ჯერ უფრო და­ბა­ლი პრო­ცენ­ტი აქვს (ახ­ლაც ასეა). თქვე­ნი პა­სუ­ხი გა­მა­ოგ­ნე­ბე­ლი იყო. „ეს ალ­ბათ იმი­ტომ ხდე­ბა, რომ ჩვენ გერ­მა­ნი­ა­ში ECMO-ს აპა­რა­ტე­ბი გვაქ­ვსო?!“ (ამის ჩა­ნა­წე­რი არ­სე­ბობს). სრუ­ლი ნონ­სენ­სია. ECMO, რო­გორც მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, ექ­სტრა­კორ­პო­რა­ლუ­რი მემ­ბრა­ნუ­ლი ოქ­სი­გე­ნა­ცი­ის აპა­რა­ტია. ანუ, მარ­ტი­ვად რომ ვთქვათ „ხე­ლოვ­ნუ­რი ფილ­ტვი“. რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა ქვე­ყა­ნა­ში ასე­თი მა­ღალ­ტექ­ნო­ლო­გი­უ­რი აპა­რა­ტუ­რის ქონა სიკ­ვდი­ლო­ბის ორ­ჯერ გაზ­რდის მი­ზე­ზი იყოს. მა­შინ რა­ღად გინ­დათ ეს აპა­რა­ტე­ბი? გა­და­ყა­რეთ და იქ­ნებ გარ­დაც­ვა­ლე­ბის პრო­ცენ­ტი ორ­ჯერ შემ­ცირ­დეს.

თქვენ სის­ტე­მა­ტუ­რად გვაკ­რი­ტი­კებ­დით, რომ ჩვე­ნი ჰოს­პი­ტა­ლი­ზა­ცი­ის და გა­წე­რის კრი­ტე­რი­უ­მე­ბი ყოვ­ლად უვარ­გი­სი იყო, რად­გან დე­ტა­ლუ­რად არ იყო გა­წე­რი­ლი. სი­ნამ­დვი­ლე­ში გერ­მა­ნი­ის ნა­ცი­ო­ნა­ლურ გა­იდ­ლა­ინ­ში ჰოს­პი­ტა­ლი­ზა­ცი­ის კრი­ტე­რი­უ­მე­ბი სა­ერ­თოდ არ არის (მხო­ლოდ რა­მო­დე­ნი­მე ზო­გა­დი წი­ნა­და­დე­ბით არის წარ­მოდ­გე­ნი­ლი), ხოლო სა­ქარ­თვე­ლო თა­ვი­სი „უვარ­გი­სი“ პრო­ტო­კო­ლით და ჰოს­პი­ტა­ლი­ზა­ცი­ის კრი­ტე­რი­უ­მე­ბით სარ­ე­კორ­დოდ მა­ღა­ლი გა­დატ­ვირ­თვის პი­რო­ბებ­შიც კი სხვა ქვეყ­ნებ­ზე გა­ცი­ლე­ბით უკეთ უმკლავ­დე­ბო­და პა­ცი­ენ­ტთა გაზ­რდი­ლი ნა­კა­დე­ბის მარ­თვას, რა­ზეც ცალ­სა­ხად მე­ტყვე­ლებს გარ­დაც­ვა­ლე­ბის ევ­რო­პა­ში ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე და­ბა­ლი პრო­ცენ­ტი (1,16%) და ჰოს­პი­ტალს გა­რეთ გარ­დაც­ვლილ­თა მი­ნი­მა­ლუ­რი რი­ცხვი (სულ 33 პა­ცი­ენ­ტი).

თქვენ სის­ტე­მა­ტუ­რად გვსაყ­ვე­დუ­რობ­დით, რომ ქვე­ყა­ნამ არა­ფე­რი გა­ა­კე­თა გა­ზა­ფხულ-ზა­ფხულ­ში და სრუ­ლი­ად მო­უმ­ზა­დე­ბე­ლი შეხ­ვდა შე­მოდ­გო­მა-ზამ­თრის პიკს. სი­ნამ­დვი­ლე­ში ქვე­ყა­ნამ მო­ბი­ლი­ზა­ცია გა­უ­კე­თა 7 ათა­სამ­დე COVID სა­წოლს (მა­გა­ლი­თის­თვის 10 მი­ლი­ო­ნი­ან­მა ლოს ან­ჯე­ლე­სის ოლ­ქმა მხო­ლოდ 8 ათა­სამ­დე სა­წო­ლის მო­ბი­ლი­ზე­ბა შეძ­ლო), 72 COVID სას­ტუმ­როს 5 ათა­სამ­დე ად­გი­ლით, გა­მარ­თუ­ლად მუ­შა­ობს 64 ე.წ. „ონ­ლა­ინ კლი­ნი­კა“ და 2 ათას­ზე მეტი ოჯა­ხის ექი­მი. ასე­ვე მუ­შა­ობს უნი­კა­ლუ­რი „ონ­ლა­ინ-კლი­ნი­კა“ სა­მი­ნის­ტრო­ში 300 ექი­მით, რო­მე­ლიც 7/24 სა­ა­თის რე­ჟიმ­ში ახ­დენს სხვა „ონ­ლა­ინ-კლი­ნი­კე­ბის“ მო­ნი­ტო­რინგს და კონ­ტროლს, აგ­რეთ­ვე იღებს ზა­რებს ყვე­ლა იმ პა­ცი­ენ­ტის­გან, რომ­ლებ­მაც ვერ მო­ა­ხერ­ხეს კო­მუ­ნი­კა­ცია სას­წრა­ფო­ებ­თან ან თა­ვის ოჯა­ხის ექიმ­თან. სა­ქარ­თვე­ლო­ში არა­ვის გა­უ­ცია გან­კარ­გუ­ლე­ბა, რომ 65 წელ­ზე მეტი ავად­მყო­ფე­ბი არ წა­ეყ­ვა­ნათ კლი­ნი­კებ­ში ად­გი­ლე­ბის უქონ­ლო­ბის გამო ან უარი ეთ­ქვათ კლი­ნი­კებ­ში უი­მე­დო პა­ცი­ენ­ტე­ბის გა­დაყ­ვა­ნა­ზე. ჩვენ­თან ავად­მყო­ფე­ბი 8-8 სა­ათს არ ატა­რებ­დნენ სას­წრა­ფო­ებ­ში (კლი­ნი­კებ­ში რი­გე­ბის გამო). არ იყო სას­წრა­ფო­ე­ბის ისე­თი მწვა­ვე დე­ფი­ცი­ტი, რო­გო­რიც მა­გა­ლი­თად ამე­რი­კა­სა და ინ­გლის­ში.

2-2 რეფ­რი­ჟე­რა­ტო­რი არ იდგა მიც­ვა­ლე­ბუ­ლე­ბით გა­დატ­ვირ­თულ მორ­გებ­თან მათ გან­სატ­ვირ­თად. არა­ვის გა­უ­ცია გან­კარ­გუ­ლე­ბა, რომ ჟანგბა­დის მა­რა­გის ნაკ­ლე­ბო­ბის გამო ჟანგბა­დი მი­ე­ცათ მხო­ლოდ იმ ავად­მყო­ფე­ბის­თვის, ვის­თა­ნაც სა­ტუ­რა­ცია 90%-ზე და­ბა­ლი იქ­ნე­ბო­და. არ­ცერ­თი ავად­მყო­ფი არ და­ზა­რა­ლე­ბუ­ლა ხე­ლოვ­ნუ­რი სინ­თქვის აპა­რა­ტის, ჟანგბა­დის მა­რა­გის ან მე­დი­კა­მენ­ტე­ბის ნაკ­ლე­ბო­ბის გამო. სა­ქარ­თვე­ლო­ში არას­დროს გა­და­ვა­დე­ბუ­ლა ე.წ. სას­წრა­ფო და­ყოვ­ნე­ბუ­ლი ოპე­რა­ცი­ე­ბი. მოკ­ლედ, ჩვენ­თან თქვე­ნი დიდი სურ­ვი­ლის მი­უ­ხე­და­ვად კლი­ნი­კუ­რი სექ­ტო­რი არა­თუ არ ჩა­მოშ­ლი­ლა, არა­მედ ცალ­კე­უ­ლი შე­ფერ­ხე­ბე­ბი­სა და ხარ­ვე­ზე­ბის მი­უ­ხე­და­ვად ღირ­სე­უ­ლად გა­მო­ვი­და ურ­თუ­ლე­სი სი­ტუ­ა­ცი­ი­დან, მა­ში­ნაც კი, როცა სა­ქარ­თვე­ლო­ში 1 მი­ლი­ონ მო­სახ­ლე­ზე გა­დათ­ვლით COVID-19-ით ავად­მყო­ფე­ბის ყვე­ლა­ზე მა­ღა­ლი რა­ო­დე­ნო­ბა ფიქ­სირ­დე­ბო­და. აი, ევ­რო­პის და ამე­რი­კის ბევრ ქვე­ყა­ნა­ში კი, მა­თი­ვე ლი­დე­რე­ბის (მათ შო­რის ქ-ნი მერ­კე­ლის) გან­ცხა­დე­ბე­ბით, კლი­ნი­კუ­რი სექ­ტო­რი ჩა­მოშ­ლის პი­რა­საა.

ქ-ნო თა­მარ! გერ­მა­ნია სა­ქარ­თვე­ლო­ზე შე­უ­და­რებ­ლად უფრო მდი­და­რი და ძლი­ე­რი სა­ხელ­მწი­ფოა, შე­უ­და­რებ­ლად უფრო ძლი­ე­რი და მდგრა­დი ჯან­დაც­ვის სის­ტე­მით და თან ის ყვე­ლა­ზე წარ­მა­ტე­ბულ ქვე­ყა­ნად ით­ვლე­ბა COVID-19-თან ბრძო­ლა­ში ევ­რო­პა­სა და ამე­რი­კა­ში. ახლა მა­ინც ხომ ვერ აგ­ვიხ­სნით, რა­ტომ არის სა­ქარ­თვე­ლო­ში გარ­დაც­ვა­ლე­ბის პრო­ცენ­ტი 1.16%, ხოლო გერ­მა­ნი­ა­ში - 2,17%. რა­ტომ არის სა­ქარ­თვე­ლო­ში ჰოს­პი­ტალსგა­რეთ (ბი­ნა­ზე ან COVID სას­ტუმ­რო­ში) გარ­დაც­ვლილ­თა რი­ცხვი ასე­თი მცი­რე (სულ 33 გარ­დაც­ვლი­ლი), ხოლო გერ­მა­ნი­ა­ში - გა­ცი­ლე­ბით მეტი (ინ­გლის­ზე და სხვა ქვეყ­ნებ­ზე აღა­რა­ფერს ვამ­ბობ). რა­ტომ არის, რომ გერ­მა­ნი­ა­ში ბოლო პე­რი­ოდ­ში მო­სახ­ლე­ო­ბის 1 მი­ლი­ონ­ზე გა­და­ან­გა­რი­შე­ბით კვდე­ბა უფრო მეტი პა­ცი­ენ­ტი, ვიდ­რე სა­ქარ­თვე­ლო­ში და ა.შ. იმი­ტომ ხომ არა, რომ თქვე­ნი გად­მო­სა­ხე­დი­დან „თქვენ კარ­გად მუ­შა­ობთ, ხოლო ჩვენ სა­ქარ­თვე­ლო­ში არა­ფერს ვა­კე­თებთ“.