კო­რო­ნა­ვირუ­სის სა­წი­ნა­აღ­მდე­გო ვაქ­ცი­ნა­ცია მსოფ­ლი­ოს რამ­დე­ნი­მე ქვე­ყა­ნა­ში, მათ შო­რის რუ­სეთ­ში, დიდ ბრი­ტა­ნეთ­სა და კა­ნა­და­ში უკვე და­ი­წყო. პირ­ველ ეტაპ­ზე ჯან­დაც­ვის მუ­შა­კე­ბი, მო­ხუ­ცე­ბი ან სე­რი­ო­ზუ­ლი ქრო­ნი­კუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის მქო­ნე პი­რე­ბი, ასე­ვე სხვა რისკ-ჯგუ­ფე­ბი იც­რე­ბი­ან. მაგ­რამ ვაქ­ცი­ნა, რო­მელ­საც ყვე­ლა მო­უთ­მენ­ლად ელო­დე­ბო­და, ყველ­გან მო­თხოვ­ნა­დი არ აღ­მოჩ­ნდა.

რუ­სეთ­ში ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი გა­მო­კი­თხვის თა­ნახ­მად, ქვეყ­ნის მო­სახ­ლე­ო­ბის უმ­რავ­ლე­სო­ბა ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის წი­ნა­აღ­მდე­გია. კომ­პა­ნი­ამ Superjob გა­მო­კი­თხა 1,6 ათა­სი რეს­პონ­დენ­ტი, რო­მელ­თა­გა­ნაც 44% ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის წი­ნა­აღ­მდე­გი აღ­მოჩ­ნდა, ხოლო აც­რის­თვის მზად მხო­ლოდ 22%-ია.

შე­ერ­თე­ბულ შტა­ტებ­ში, სა­დაც 300 ათას­ზე მეტი ადა­მი­ა­ნი გარ­და­იც­ვა­ლა კო­რო­ნა­ვირუ­სით, Associated Press-ის გა­მო­კი­თხვამ აჩ­ვე­ნა, რომ ამე­რი­კელ­თა თით­ქმის ნა­ხე­ვა­რი მზად არის ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის­თვის. 26% კა­ტე­გო­რი­უ­ლად ეწი­ნა­აღ­მდე­გე­ბო­და. გა­მო­კი­თხულ­თა კი­დევ ერთ მე­ო­თხედს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა ჯერ არ მი­უ­ღია. ექ­სპერ­ტე­ბის თქმით, იმუ­ნი­ტე­ტის გა­მო­მუ­შა­ვე­ბის­თვის სა­ჭი­როა ქვე­ყა­ნა­ში მცხოვ­რე­ბი მო­სახ­ლე­ო­ბის და­ახ­ლო­ე­ბით 70%-ის ვაქ­ცი­ნა­ცია.

• სა­ში­შია თუ არა ვაქ­ცი­ნა?

იმის და­სა­დას­ტუ­რებ­ლად, რომ კო­რო­ნა­ვირუ­სის ვაქ­ცი­ნა შე­იძ­ლე­ბა სა­ში­ში იყოს, ამ­ჟა­მად არა­ნა­ი­რი მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბა არ არ­სე­ბობს. თე­ო­რი­უ­ლად, მას შე­უძ­ლია გა­მო­იწ­ვი­ოს არა­სა­სურ­ვე­ლი რე­აქ­ცია, მაგ­რამ ამის ალ­ბა­თო­ბა ძა­ლი­ან მცი­რეა.

ასევე დაგაინტერესებთ

15:19 / 28-04-2020

რა გზას გადის COVID 19-ის ვაქცინა შექმნიდან გამოყენებამდე?

22:59 / 14-12-2020

"ყველას ვაფრთხილებ, არ მოტყუვდეთ" - რას ამბობს გიორგი ფხაკაძე "კოვიდ-19"-ის მესამე ტალღასა და ვაქცინის საქართველოში შემოტანაზე

09:39 / 17-12-2020

"თუ ჩვენი ქვეყანა არ ჩაიკეტება,  პანდემიის მეორე და მესამე ტალღა ერთმანეთს გადაებმება“ - გიორგი ფხაკაძე

12:51 / 17-12-2020

ალასკზე, ჯანდაცვის 2 მუშაკს Pfizer-ის ვაქცინის მიღების შემდეგ მწვავე ალერგიული შეტევა განუვითარდა -  რას წერს მომხდარზე ბიძინა კულუმბეგოვი

12:15 / 18-12-2020

აშშ-ში Moderna-ს ვაქცინის საგანგებოდ გამოყენების რეკომენდაცია გასცეს - რა უპირატესობა აქვს მას Pfizer/BioNTech-ის ვაქცინასთან შედარებით

ყვე­ლა შე­საძ­ლო გვერ­დი­თი ეფექ­ტის პროგ­ნო­ზი­რე­ბის მიზ­ნით, მეც­ნი­ე­რე­ბი აქ­ტი­უ­რად აწარ­მო­ე­ბენ ტეს­ტი­რე­ბებს. პირ­ველ ეტაპ­ზე სინ­ჯე­ბი ტეს­ტი­რე­ბას გა­დის ცხო­ვე­ლებ­ზე და მხო­ლოდ ამის შემ­დეგ ადა­მი­ა­ნებ­ზე.

Pfizer-ისა და BioNTech-ის ვაქ­ცი­ნის ტეს­ტი­რე­ბა­ში 40 ათა­სი ადა­მი­ა­ნი მო­ნა­წი­ლე­ობ­და. შე­დე­გე­ბის და­მა­ტე­ბით გა­და­მოწ­მე­ბას ახორ­ცი­ე­ლე­ბენ მა­რე­გუ­ლი­რებ­ლე­ბი - მა­გა­ლი­თად, გა­ერ­თი­ა­ნე­ბუ­ლი სა­მე­ფოს წამ­ლე­ბი­სა და ჯან­მრთე­ლო­ბის მა­რე­გუ­ლი­რე­ბე­ლი სა­ა­გენ­ტო (MHRA), აშშ-ის სურ­სა­თი­სა და წამ­ლის ად­მი­ნის­ტრა­ცია (FDA) ან ჯან­მრთე­ლო­ბის დაც­ვის სა­მი­ნის­ტრო რუ­სე­თის შემ­თხვე­ვა­ში.

• რაც შე­ე­ხე­ბა გვერ­დით ეფექ­ტებს...

ყვე­ლა მე­დი­კა­მენტს და ვაქ­ცი­ნას თან ახ­ლავს გვერ­დი­თი ეფექ­ტე­ბი. გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნე­ბის გა­რე­შე არა­ნა­ი­რი პრე­პა­რა­ტი არ არ­სე­ბობს. გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნე­ბი ნორ­მაა. ყვე­ლა­ზე ხში­რად, ეს არის მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი მსუ­ბუ­ქი რე­აქ­ცი­ე­ბი, რომ­ლე­ბიც სე­რი­ო­ზუ­ლი გარ­თუ­ლე­ბე­ბის გა­რე­შე ქრე­ბა. მა­გა­ლი­თად, ტკი­ვი­ლი, კუნ­თე­ბის ტკი­ვი­ლი, შემ­ცივ­ნე­ბა, სი­ცხე, დაღ­ლი­ლო­ბის შეგ­რძნე­ბა. რო­გორც წესი, ყვე­ლა ეს გვერ­დი­თი ეფექ­ტი რამ­დე­ნი­მე დღე­ში ქრე­ბა.

სა­მეც­ნი­ე­რო ჟურ­ნა­ლი Science წერს, რომ ცდებ­ში მო­ნა­წი­ლე ადა­მი­ან­თა უმე­ტე­სო­ბას სე­რი­ო­ზუ­ლი გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნე­ბი, რაც მათ ყო­ველ­დღი­ურ საქ­მი­ა­ნო­ბას ხელს შე­უშ­ლი­და, არ და­ფიქ­სი­რე­ბი­ათ. Pfizer-ისა და Moderna-ს ვაქ­ცი­ნე­ბის მი­ღე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, სი­ცხე 39-40 გრა­დუ­სი 2%-ზე ნაკ­ლებს გა­მო­უვ­ლინ­და.

გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნე­ბის შე­სა­ხებ სა­უბ­რო­ბენ რუ­სუ­ლი ვაქ­ცი­ნის - "Sputnik V"-ის შემ­ქმნე­ლე­ბი. ამ შემ­თხვე­ვა­შიც გა­მო­ხა­ტუ­ლი იყო სი­ცხე, სა­ერ­თო სი­სუს­ტე, თა­ვის ტკი­ვი­ლი და სხვა დის­კომ­ფორ­ტი, რო­მე­ლიც ორ დღე­ში გაქ­რა.

"ვაქ­ცი­ნე­ბის უმე­ტე­სო­ბა მცი­რე გვერ­დით მოვ­ლე­ნებს იწ­ვევს. ძი­რი­თა­დად, ეს არის სხე­უ­ლის იმუ­ნუ­რი და ან­თე­ბი­თი რე­აქ­ცია ვაქ­ცი­ნა­ზე", - აცხა­დებს სტენ­ფორ­დის უნი­ვერ­სი­ტე­ტის ეპი­დე­მი­ო­ლო­გი ივონ მალ­დო­ნა­დო.

• რაც შე­ე­ხე­ბა ალერ­გი­ულ რე­აქ­ცი­ებს...

ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის და­წყე­ბის­თა­ნა­ვე, ცნო­ბე­ბი გავ­რცელ­და მწვა­ვე ალერ­გი­უ­ლი რე­აქ­ცი­ე­ბის, "ანა­ფი­ლაქ­სი­უ­რი შო­კის" შე­სა­ხე­ბაც.

ყვე­ლა­ზე გან­ხილ­ვა­დი დიდი ბრი­ტა­ნე­თის ჯან­მრთე­ლო­ბის ეროვ­ნუ­ლი სის­ტე­მის (NHS) ორი თა­ნამ­შრო­მე­ლის შემ­თხვე­ვაა, რომ­ლებ­საც Pfizer და BioNTech-ის ვაქ­ცი­ნე­ბის მი­მართ მწვა­ვე ალერ­გი­უ­ლი რე­აქ­ცი­ე­ბი გა­მო­უვ­ლინ­დათ. უნდა აღი­ნიშ­ნოს, რომ ორი­ვე ადა­მი­ა­ნი ალერ­გი­უ­ლია, მათ თან სპე­ცი­ა­ლუ­რი ად­რე­ნა­ლი­ნის შპ­რი­ციც კი და­აქვთ. გარ­და ამი­სა, იმა­ვე დღეს, და­ახ­ლო­ე­ბით ათას­მა ადა­მი­ან­მა მი­ი­ღო ვაქ­ცი­ნის იგი­ვე დოზა და ასე­თი რე­აქ­ცია არა­ვის­თან და­ფიქ­სი­რე­ბუ­ლა.

მსგავ­სი ამ­ბა­ვი მოხ­და ალას­კა­ზე. თუმ­ცა ამ შემ­თხვე­ვა­ში, ვაქ­ცი­ნა­ცი­ამ­დე მა­მა­კაცს ალერ­გია არ აღე­ნიშ­ნე­ბო­და. ეპი­ნეფ­რი­ნის (ად­რე­ნა­ლი­ნი, რო­მე­ლიც გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ანა­ფი­ლაქ­სი­უ­რი შო­კის დროს) ინექ­ცი­ის შემ­დეგ, ალერ­გი­უ­ლი რე­აქ­ცია შემ­ცირ­და.

Pfizer და BioNTech ვაქ­ცი­ნის მწარ­მო­ებ­ლე­ბი მი­უ­თი­თე­ბენ, რომ ის არ უნდა გა­უ­კეთ­დეს ვაქ­ცი­ნის რო­მე­ლი­მე ნივ­თი­ე­რე­ბა­ზე და­დას­ტუ­რე­ბუ­ლი ალერ­გი­ის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნებს. ალერ­გია ვლინ­დე­ბა ქა­ვი­ლით, გა­მო­ნა­ყა­რით, ქო­ში­ნით, სა­ხის ან ენის შე­შუ­პე­ბით.

ამ­გვა­რი აღ­წე­რა შე­იძ­ლე­ბა აფრ­თხობს პა­ცი­ენტს, მაგ­რამ მსგავ­სი სიმპტო­მე­ბი ხში­რად გვხვდე­ბა მძი­მე ალერ­გი­ის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნებ­ში. რაც მთა­ვა­რია, არ­სე­ბობს ამ ხალ­ხის გა­და­უ­დე­ბე­ლი დახ­მა­რე­ბის და­დას­ტუ­რე­ბუ­ლი გზე­ბი.

ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რი ალერ­გი­უ­ლი რე­აქ­ცი­ე­ბი შე­საძ­ლე­ბე­ლია არა მხო­ლოდ კო­რო­ნა­ვირუ­სის ვაქ­ცი­ნა­ზე, არა­მედ ნე­ბის­მი­ერ პრე­პა­რატ­ზე გა­მოვ­ლინ­დეს.

• რა­ტომ არ ხდე­ბა ქვეყ­ნე­ბის ლი­დე­რე­ბის ვაქ­ცი­ნა­ცია?

მსოფ­ლი­ოს არ­ცერ­თი ლი­დე­რი ჯერ არ არის აც­რი­ლი. ყო­ველ შემ­თხვე­ვა­ში, ამის შე­სა­ხებ სა­ჯა­როდ არა­ვის გა­ნუ­ცხა­დე­ბია.

ვლა­დი­მერ პუ­ტინ­მა გან­მარ­ტა, რომ ვაქ­ცი­ნე­ბი, რომ­ლე­ბიც დღეს ბა­ზარ­ზე იყი­დე­ბა, "გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლია გარ­კვე­უ­ლი ასა­კის მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბის­თვის".

"ვაქ­ცი­ნებ­მა ჩემ­ნა­ირ ადა­მი­ა­ნე­ბამ­დე ჯერ ვერ მო­აღ­წი­ეს. რო­გორც კი ეს შე­საძ­ლე­ბე­ლი გახ­დე­ბა, აუ­ცი­ლებ­ლად ავიც­რე­ბი", - გა­ნა­ცხა­და პუ­ტინ­მა, რო­მე­ლიც 68 წლი­საა.

თუმ­ცა მოს­კო­ვის 62 წლის მერი, სერ­გეი სო­ბი­ა­ნი­ნი უკვე აც­რი­ლია.

ზო­გი­ერ­თმა ლი­დერ­მა, რო­მე­ლიც ჯერ არ აც­რი­ლა, პი­რო­ბა და­დეო, რომ მო­ქა­ლა­ქე­ებ­ში ში­შის გა­საქ­რო­ბად პირ­ვე­ლე­ბი აიც­რე­ბოდ­ნენ.

მსგავ­სი პირ­პო­ბა დადო არ­გენ­ტი­ნის ლი­დერ­მა, ალ­ბერ­ტო ფერ­ნან­დეს­მა. ევ­რო­პა­ში მრა­ვა­ლი ლი­დე­რი აცხა­დებს, რომ ისი­ნი პრი­ო­რი­ტე­ტულ ჯგუფს არ გა­ნე­კუთ­ვნე­ბი­ან და პირ­ველ რიგ­ში ვაქ­ცი­ნა ექი­მებ­მა უნდა მი­ი­ღონ.

• რა­ტომ შე­იქ­მნა კო­რო­ნა­ვირუ­სის ვაქ­ცი­ნა ასეთ მოკ­ლე დრო­ში?

ზო­გა­დად ვაქ­ცი­ნის შე­მუ­შა­ვე­ბას, ტეს­ტი­რე­ბას, გა­მოც­დას და დამ­ტკი­ცე­ბას რო­გორც წესი, რამ­დე­ნი­მე წელი სჭირ­დე­ბა.

Covid-19-ის ვაქ­ცი­ნე­ბის შე­მუ­შა­ვე­ბა წარ­მო­უდ­გენ­ლად ჩქა­რა მოხ­და და დე­ვე­ლო­პე­რებს ბევ­რი აუ­ცი­ლე­ბე­ლი ფორ­მა­ლო­ბის უგუ­ლე­ბელ­ყო­ფა მო­უხ­დათ.

მა­გა­ლი­თად, ისი­ნი პრაქ­ტი­კუ­ლად არ ატა­რებ­დნენ ექ­სპე­რი­მენ­ტებს ცხო­ვე­ლებ­ზე - თით­ქმის მა­შინ­ვე გა­და­ვიდ­ნენ ადა­მი­ა­ნებ­ზე. მსხვილ­მა დე­ვე­ლო­პე­რებ­მა (მა­გა­ლი­თად, AstraZeneca) პრე­პა­რა­ტის მა­სობ­რი­ვი წარ­მო­ე­ბა კლი­ნი­კუ­რი გა­მოკ­ვლე­ვე­ბის და­წყე­ბის პა­რა­ლე­ლუ­რად და­ი­წყეს.

ვაქ­ცი­ნის სწრაფ შე­მუ­შა­ვე­ბა­ში ფარ­მა­ცევ­ტულ­მა კომ­პა­ნი­ებ­მა მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი რე­სურ­სი ჩა­დეს იმი­ტომ, რომ პრობ­ლე­მა გლო­ბა­ლუ­რი იყო. მაგ­რამ ვაქ­ცი­ნის წარ­მო­ე­ბის სიჩ­ქა­რე არ ნიშ­ნავს, რომ კომ­პა­ნი­ებ­მა გზა უსაფრ­თხო­ე­ბის პრო­ტო­კო­ლე­ბის გვერ­დის ავ­ლით გა­ი­ა­რეს.

• შე­იძ­ლე­ბა თუ არა სხვა ქვე­ყა­ნა­ში გამ­გზავ­რე­ბა ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის­თვის?

ეს ჯერ არ არის შე­საძ­ლე­ბე­ლი. ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის პრო­ცე­დუ­რას, სა­დაც პრე­პა­რა­ტი უკვე ხელ­მი­საწ­ვდო­მია, ად­გი­ლობ­რი­ვი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა გან­სა­ზღვრავს.

მა­გა­ლი­თად, რუ­სეთ­ში Sputnik-ით ვაქ­ცი­ნა­ცია მოს­კო­ვი­დან და­ი­წყო და ახ­ლა­ხან შე­ი­ტა­ნეს რე­გი­ო­ნებ­ში. ვაქ­ცი­ნა­ცი­ას უკე­თე­ბენ პი­რებს, რომ­ლე­ბიც პირ­ვე­ლა­დი რის­კის ჯგუფ­ში შე­დი­ან. ესე­ნია, ჯან­დაც­ვის მუ­შა­კე­ბი, ვაჭ­რო­ბი­სა და მომ­სა­ხუ­რე­ბის, ურ­ბა­ნუ­ლი სო­ცი­ა­ლუ­რი მომ­სა­ხუ­რე­ბე­ბის თა­ნამ­შრომ­ლე­ბი.

• რით გან­სხვავ­დე­ბა ვაქ­ცი­ნე­ბი ერ­თმა­ნე­თის­გან?

რო­გორც რუ­სუ­ლი, ასე­ვე ბრი­ტა­ნუ­ლი (ოქსფორ­დის უნი­ვერ­სი­ტე­ტი და AstraZeneca) ვაქ­ცი­ნე­ბის შემ­ქმნე­ლე­ბი ე.წ. ვექ­ტო­რულ ტექ­ნო­ლო­გი­ას იყე­ნე­ბენ. ეს ვაქ­ცი­ნე­ბის შე­მუ­შა­ვე­ბის და­დას­ტუ­რე­ბუ­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­აა, ამ გზით შე­იქ­მნა "ებო­ლას" ვაქ­ცი­ნაც.

Moderna-ს და Pfizer/BioNTech-ის ვაქ­ცი­ნე­ბი სხვა ტი­პი­საა - ორი­ვე იყე­ნებს "მე­სინ­ჯე­რის" ინო­ვა­ცი­ურ RNA ტექ­ნო­ლო­გი­ას. კო­რო­ნა­ვირუ­სამ­დე, ამ ტექ­ნო­ლო­გი­ით შექ­მნი­ლი ვაქ­ცი­ნა არ იყო დამ­ტკი­ცე­ბუ­ლი.

• რა გან­სხვა­ვე­ბაა Sputnik-ისა და Oxford-ის ვაქ­ცი­ნებს შო­რის, თუ ისი­ნი ერ­თნა­ი­რი ტექ­ნო­ლო­გი­ის გა­მო­ყე­ნე­ბით არის შე­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი?

გან­სხვა­ვე­ბა იმა­შია, რომ Sputnik-ის დე­ვე­ლო­პე­რე­ბი ე.წ. გარ­სად ადა­მი­ა­ნის ადე­ნო­ვირუსს იყე­ნე­ბენ, ხოლო ოქსფორ­დის მეც­ნი­ე­რე­ბი - შიმ­პან­ზეს ადე­ნო­ვირუსს (და ერთ ვექ­ტორს).

არა, ეს არ ნიშ­ნავს, რომ ვაქ­ცი­ნა­ცი­ის დროს თქვენ და­ინ­ფი­ცირ­დე­ბით ადე­ნო­ვირუ­სით. ეს არის ადა­მი­ა­ნის ორ­გა­ნიზ­მის­თვის უსაფრ­თხო ტექ­ნო­ლო­გია, რო­მე­ლიც სა­შუ­ა­ლე­ბას აძ­ლევს იმუ­ნურ სის­ტე­მას რე­ა­გი­რე­ბა მო­ახ­დი­ნოს და შე­ი­მუ­შა­ოს ან­ტის­ხე­უ­ლე­ბი, რაც ინ­ფექ­ცი­ის­გან და­გი­ცავთ.

ორი­ვე ამ ვაქ­ცი­ნას აქვს თა­ვი­სი ღირ­სე­ბა და უარ­ყო­ფი­თი მხა­რე, ამი­ტომ გა­საკ­ვი­რი არ არის, რომ რუ­სე­ბი და დიდი ბრი­ტა­ნე­თის მწარ­მო­ებ­ლე­ბი კომ­ბი­ნი­რე­ბუ­ლი ვაქ­ცი­ნის და­ტესტვას ცდი­ლო­ბენ.

ავ­ტო­რი:

თე­ო­ნა თა­მა­ზაშ­ვი­ლი

წყა­რო