მსოფ­ლი­ო­ში ჭარ­ბი წონა და სიმ­სუქ­ნე პან­დე­მი­ად არის გა­მო­ცხა­დე­ბუ­ლი, რაც ადა­მი­ა­ნე­ბის ჯან­მრთე­ლო­ბას ახალ კო­რო­ნა­ვირუ­სამ­დეც სე­რი­ო­ზულ პრობ­ლე­მებს უქ­მნი­და, თუმ­ცა ამ უხი­ლა­ვი მტრის გა­მო­ჩე­ნის შემ­დეგ, ის გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი საფრ­თხე აღ­მოჩ­ნდა ამ და­ა­ვა­დე­ბე­ბის მქო­ნე პა­ცი­ენ­ტე­ბის­თვის, ვი­ნა­ი­დან ისი­ნი რის­კჯ­გუფ­ში მოხ­ვდნენ და სიკ­ვდი­ლი­ა­ნო­ბის მაჩ­ვე­ნებ­ლე­ბიც სამ­წუ­ხა­როდ, ამ ადა­მი­ა­ნებ­ში საკ­მა­ოდ მა­ღა­ლია. მძი­მე წო­ნა­სა და სიმ­სუქ­ნე­ზე ენ­დოკ­რი­ნო­ლოგ ლაშა უჩა­ვას­თან AMBEBI.GE-ს ბევ­რჯერ უსა­უბ­რია, ახლა მას­ზე „კო­ვიდ 19“-ის ჭრილ­ში ვსა­უბ­რობთ.

„რო­დე­საც ახა­ლი კო­რო­ნა­ვირუ­სი მსოფ­ლიო პან­დე­მი­ად გა­მო­ცხად­და, იქვე 21 მარტს მსოფ­ლიო ჯან­დაც­ვის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ გარ­კვე­უ­ლი რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბი გა­მო­აქ­ვეყ­ნა, სა­დაც მკაც­რად იყო გა­წე­რი­ლი, რომ „კო­ვიდ 19“-ის შემ­თხვე­ვა­ში, მა­ღა­ლი რის­კის ქვეშ იყ­ვნენ ქრო­ნი­კუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის მქო­ნე პა­ცი­ენ­ტე­ბი, მათ შო­რის, ენ­დოკ­რი­ნუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის მქო­ნე­ნი. გა­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ყუ­რა­დღე­ბა იყო გა­მახ­ვი­ლე­ბუ­ლი ჭარ­ბი წო­ნი­თა და სიმ­სუქ­ნით და­ა­ვა­დე­ბულ ადა­მი­ა­ნებ­ზე. მარ­ტის მო­ნა­ცე­მე­ბით, რო­გორც აზი­ა­ში, ისე აშშ-ში ინ­ფი­ცი­რე­ბულ­თა 40-45% სწო­რედ ჭარ­ბი წო­ნით და სიმ­სუქ­ნით იყ­ვნენ და­ა­ვა­დე­ბუ­ლე­ბი, რა­მაც მეც­ნი­ე­რე­ბის ყუ­რა­დღე­ბა მი­იქ­ცია.

ბევ­რჯერ გვი­სა­უბ­რია, რომ ისი­ნი ქრო­ნი­კუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბე­ბია, რო­მე­ლიც თა­ვის მხრივ, ორ­გა­ნიზ­მში სხვა და­ა­ვა­დე­ბე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბას იწ­ვევს, კერ­ძოდ, - შაქ­რი­ან დი­ა­ბეტს, გულ­სის­ხლძარ­ღვთა სის­ტე­მის და­ა­ვა­დე­ბებს, მე­ტა­ბო­ლურ დარ­ღვე­ვებს (მე­ტა­ბო­ლურ სინ­დრომს), რაც ცხი­მო­ვა­ნი, ასე­ვე ნახ­შირ­წყლო­ვა­ნი ცვლის დარ­ღვე­ვით ვლინ­დე­ბა. ეს ყვე­ლა­ფე­რი კი ძალ­ზე სა­ყუ­რა­დღე­ბოა“ - გვე­უბ­ნე­ბა ლაშა უჩა­ვა.

მისი თქმით, კო­ვი­დინ­ფექ­ცი­ის გავ­რცე­ლე­ბის პირ­ველ ეტაპ­ზე, სა­ინ­ტე­რე­სო იყო ფაქ­ტი, როცა ახა­ლი კო­რო­ნა­ვირუ­სით და­ა­ვა­დე­ბუ­ლე­ბი სა­ა­ვად­მყო­ფოს მი­მარ­თავ­დნენ, ყვე­ლა­ზე ხშირ სიმპტო­მად მკვეთ­რად გა­მო­ხა­ტუ­ლი ქო­ში­ნი და სუნ­თქვი­თი უკ­მა­რი­სო­ბა სა­ხელ­დე­ბო­და. ეს კი სხვა­დას­ხვა მი­ზე­ზით იყო გა­მოწ­ვე­უ­ლი - ერთ-ერთი, ცხი­მო­ვა­ნი ქსო­ვი­ლის ჭარ­ბი რა­ო­დე­ნო­ბით გულ­მკერ­დის არე­ში დაგ­რო­ვე­ბაა, რაც დი­აფ­რაგ­მის მდგო­მა­რე­ო­ბას ცვლის, ამის გამო კი ფილ­ტვებ­ში, გან­სა­კუთ­რე­ბით ქვე­მო ნა­წილ­ში, ჟანგბა­დის უკ­მა­რი­სო­ბა იქ­მნე­ბა.

„ეს არის მე­ქა­ნი­კუ­რი პრობ­ლე­მა, როცა სიმ­სუქ­ნის დროს ფილ­ტვე­ბის ჟანგბა­დით სრუ­ლი ავ­სე­ბა ვერ ხდე­ბა, ეს გარ­კვე­ულ სიმპტო­მა­ტი­კას იწ­ვევს. ამას­თან, ვი­ცით, რომ ახა­ლი კო­რო­ნა­ვირუ­სის ე.წ. სა­მოქ­მე­დო არე­ა­ლი სა­სუნ­თქი გზე­ბი და ფილ­ტვე­ბია. ყვე­ლა­ფე­რი კი ხელს უწყობს ფიბ­რო­ზუ­ლი ქსო­ვი­ლის გან­ვი­თა­რე­ბას და პა­ცი­ენ­ტის სა­სუნ­თქ აპა­რატ­ზე გა­დაყ­ვა­ნა აუ­ცი­ლე­ბე­ლი ხდე­ბა. სწო­რედ ამი­ტო­მაც, აშშ-ში, იტა­ლი­ა­სა და ეს­პა­ნეთ­ში დიდი კვლე­ვე­ბი მა­შინ ჩა­ტარ­და, როცა იქ ეს ვირუ­სი მძვინ­ვა­რებ­და. იმ მო­ნა­ცე­მე­ბის მი­ხედ­ვით, 1-ელ ად­გილ­ზე არ­ტე­რი­უ­ლი ჰი­პერ­ტენ­ზი­ის მქო­ნე­ნი მოხ­ვდნენ, მე-2-ზე - შა­ქი­ა­ნი დი­ა­ბე­ტი­ა­ნე­ბი, ჭარ­ბი წონა და სიმ­სუქ­ნე მე-5 ად­გილ­ზე აღ­მოჩ­ნდა. მაგ­რამ სტა­ტის­ტი­კუ­რად ცალ­კე არ იყო გა­მო­ტა­ნი­ლი, მა­გა­ლი­თად, გულ­სის­ხლძარ­ღვთა და­ა­ვა­დე­ბე­ბის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნებ­ში სიმ­სუქ­ნით და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი რამ­დე­ნი იყო, არ უნდა დაგ­ვა­ვი­წყდეს, რომ ის არ­ტე­რი­უ­ლი ჰი­პერ­ტენ­ზი­ის ერთ-ერთი გა­მომ­წვე­ვი მი­ზე­ზია. სა­ბო­ლო­ოდ კი, როცა ეს მო­ნა­ცე­მე­ბი შე­იკ­რი­ბა, სიმ­სუქ­ნე სა­ერ­თოდ, პირ­ველ ად­გილ­ზე აღ­მოჩ­ნდა, რად­გა­ნაც მის­გან იყო გა­მოწ­ვე­უ­ლი რო­გორც გულ­სის­ხლძარ­ღვთა და­ა­ვა­დე­ბე­ბი, ასე­ვე შაქ­რი­ა­ნი დი­ა­ბე­ტი“ - აღ­ნიშ­ნავს ექი­მი.

- შაქ­რი­ა­ნი დი­ა­ბე­ტი ტიპი 2-ც რის­კჯ­გუფს წარ­მო­ად­გენს და ამ პა­ცი­ენ­ტე­ბის სტა­ტის­ტი­კა თუ არ­სე­ბობს, მათ­შიც ხში­რია ლე­ტა­ლუ­რი გა­მო­სა­ვა­ლი?

- პან­დე­მი­ის და­წყე­ბი­დან „კო­ვიდ 19“-თან და­კავ­ში­რე­ბით ბევ­რი კვლე­ვა ჩა­ტარ­და და ვი­მე­ო­რებ, რომ ყვე­ლა­ზე მეტი ავად­მყო­ფი ჭარ­ბწო­ნი­ა­ნი იყო. ეს ბე­ტა­ა­ნა­ლიზ­მაც (ბევ­რი მო­ნა­ცე­მის ერ­თობ­ლი­ო­ბა) აჩ­ვე­ნა, რაც არა­ერთ ქვე­ყა­ნა­სა და კლი­ნი­კა­ში ჩა­ტარ­და. 26 აგ­ვის­ტოს ერთ-ერთ ცნო­ბილ სა­მე­დი­ცი­ნო გა­მო­ცე­მა­ში გა­მოქ­ვეყ­ნდა მკვლე­ვარ­თა მიერ შეგ­რო­ვე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცია, სა­დაც 400.000 პა­ცი­ენ­ტის მო­ნა­ცე­მი იყო თავ­მოყ­რი­ლი, რო­მელ­თაც ახა­ლი კო­რო­ნა­ვირუ­სი შე­ე­ხოთ. სიმ­სუქ­ნით და­ა­ვა­დე­ბულ ადა­მი­ა­ნებ­ში და­ახ­ლო­ე­ბით 86%-ით იყო გაზ­რდი­ლი გარ­თუ­ლე­ბე­ბის რის­კი, ვიდ­რე ჯან­მრთელ ადა­მი­ა­ნებ­ში, 74%-ით იყო გაზ­რდი­ლი ხე­ლოვ­ნუ­რი სუნ­თქვის აპა­რატ­ზე გა­დაყ­ვა­ნი­ლი ჭარ­ბი წო­ნი­სა და სიმ­სუქ­ნით და­ა­ვა­დე­ბუ­ლე­ბის რი­ცხვი, ვიდ­რე ჯან­მრთე­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბის. 48% - უფრო მეტი იღუ­პე­ბო­და სიმ­სუქ­ნით და ჭარ­ბი წო­ნით და­ვა­დე­ბუ­ლი, ვიდ­რე ჯან­მრთე­ლი.

რაც შე­ე­ხე­ბა შაქ­რი­ან დი­ა­ბეტს, აქ გარ­დაც­ვა­ლე­ბის და­ახ­ლო­ე­ბით 33% იყო, ანუ ლე­ტა­ლუ­რი გა­მო­სა­ვა­ლი, ვიდ­რე ჯან­მრთე­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბის, რაც საკ­მა­ოდ მა­ღა­ლი სტა­ტის­ტი­კუ­რი მო­ნა­ცე­მია.

უნდა აღ­ვნიშ­ნოთ, რომ რო­გორც შაქ­რი­ა­ნი დი­ა­ბე­ტის დროს, ასე­ვე სიმ­სუქ­ნი­სა და ჭარ­ბი წო­ნი­სას, გარ­და მე­ქა­ნი­კუ­რი და­ზი­ა­ნე­ბი­სა, რაც უკვე აღ­ვნიშ­ნეთ, ფილ­ტვებ­ში ჟანგბა­დის მო­მა­რა­გე­ბის პრო­ცე­სი სხვა შემ­თხვე­ვა­შიც, იმა­ზე მი­ა­ნიშ­ნებს, რომ ამ დროს დარ­ღვე­უ­ლია მე­ტა­ბო­ლუ­რი ცვლა, რაც ორ­გა­ნიზ­მში ქრო­ნი­კუ­ლი ან­თე­ბი­თი პრო­ცე­სე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბას იწ­ვევს. ვი­ცით, რომ ცხი­მო­ვა­ნი ქსო­ვი­ლის წარ­მოქ­მნი­სას, რაც მთე­ლი რიგი ფაქ­ტო­რე­ბის მი­ზე­ზია, ორ­გა­ნიზ­მში ასე­ვე თა­ვი­სუ­ფა­ლი რა­დი­კა­ლე­ბის, ტოქ­სი­ნე­ბის დიდი რა­ო­დე­ნო­ბა გროვ­დე­ბა. ეს გულ­სის­ხლძარ­ღვთა სის­ტე­მა­ზე უარ­ყო­ფი­თად მოქ­მე­დებს, კონ­კრე­ტუ­ლად, სის­ხლძარ­ღვე­ბის კედ­ლებ­ში არ­სე­ბულ უჯრე­დებ­ზე, რაც მათი ან­თე­ბი­თი პრო­ცე­სის გან­ვი­თა­რე­ბას იწ­ვევს, ამით კი თრომ­ბის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბის რის­კე­ბი იზ­რდე­ბა.

- „კო­ვიდ 19“-იც ხომ უფრო არ­თუ­ლებს კო­ა­გუ­ლა­ცი­ის პრო­ცესს...

- კი, სის­ხლის შე­დე­დე­ბის ფაქ­ტო­რებ­ზე მოქ­მე­დებს. „კო­ვის 19“-ით ინ­ფი­ცი­რე­ბა ერთი-ორად ზრდის სის­ხლის შე­დე­დე­ბას და თრომ­ბის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბის რის­კებს. ისიც ვი­ცით, რომ გარ­დაც­ვა­ლე­ბის მა­ღა­ლი მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი სწო­რედ თრომ­ბო­ემ­ბო­ლი­ებ­ზე მო­დის.

უნდა ისიც ვთქვათ, რომ სა­ქარ­თვე­ლო არ ჩა­მორ­ჩე­ბა მსოფ­ლი­ოს მო­ნა­ცე­მებს და სიმ­სუქ­ნის გან­ვი­თა­რე­ბის მი­მარ­თუ­ლე­ბით ხუ­თე­ულ­ში ვართ, რაც საკ­მა­ოდ მა­ღა­ლი მო­ნა­ცე­მია. თვი­თონ გულ­სის­ხლძარ­ღვთა და­ა­ვა­დე­ბე­ბი, დი­ა­ბე­ტი არ­თუ­ლებს აგ­რეთ­ვე სიმ­სუქ­ნის მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბას, ამას, როცა ახა­ლი კო­რო­ნა­ვირუ­სიც ემა­ტე­ბა, სი­ტუ­ა­ცია მე­ტად მძიმ­დე­ბა და ამ პა­ცი­ენ­ტებ­ში სიკ­ვდი­ლი­ა­ნო­ბის რის­კი მა­ღა­ლია... ჯერ კი­დევ პირ­ვე­ლი ტალ­ღის პე­რი­ოდ­ში, მსოფ­ლიო ჯან­დაც­ვის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მიერ, ასე­ვე კარ­გი კვლე­ვა და­ი­დო, იზო­ლა­ცი­ა­ში მყოფ ადა­მი­ა­ნებ­ში 32%-ით გა­ი­ზარ­და სიმ­სუქ­ნის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი, კვე­ბის კა­ლო­რა­ჟის გაზ­რდამ, ეს რი­ცხვე­ბი აჩ­ვე­ნა, ანუ ჭარ­ბწო­ნი­ა­ნე­ბი კი­დევ უფრო სა­ხი­ფა­თო ზო­ნა­ში გა­და­ვიდ­ნენ. ამი­ტომ, მათ­თვის ჯან­მრთე­ლო­ბის მსოფ­ლიო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მიერ მკაცრ რე­კო­მენ­და­ცი­ად რჩე­ბა, რომ უნდა მი­მა­რონ ექი­მებს, და­ნერ­გონ ჯან­სა­ღი ცხოვ­რე­ბის წესი.

- ეს მათ ჯან­მრთე­ლო­ბა­ში ასე სწრა­ფად დი­დად ვე­რა­ფერს შეც­ვლის, თუმ­ცა ჯან­სა­ღი ცხოვ­რე­ბის წესი პირ­ველ ეტაპ­ზე ოდ­ნავ შე­უმ­სუ­ბუ­ქებთ პრობ­ლე­მას...

- კი, და შე­ამ­ცი­რებს ინ­ფი­ცი­რე­ბი­სას მა­ღა­ლი რის­კის ჯგუფ­ში ყოფ­ნას...

- ჩვე­ნი ორ­გა­ნიზ­მის წყლით უზ­რუნ­ველ­ყო­ფა­ზე ასე­ვე ბევ­რჯერ გვი­სა­უბ­რია. წყლის და­ლე­ვა გვჭირ­დე­ბა იმის­თვის, რომ ორ­გა­ნიზ­მში არ მოხ­დეს დე­ჰიდ­რა­ტა­ცია. „კო­ვიდ 19“-ის დროს გან­სა­კუთ­რე­ბულ მი­თი­თე­ბად სწო­რედ ეს ით­ვლე­ბა. კი­დევ ერთხელ რომ ავ­ხსნათ, - რა­ტომ უნდა და­ლი­ოს ადა­მი­ან­მა წყა­ლი, „კო­ვიდ 19“-ის შემ­თხვე­ვა­ში...

- ეს მრა­ვა­ლი ფაქ­ტო­რით არის გან­პი­რო­ბე­ბუ­ლი - იმის­თვის, რომ ნორ­მა­ლუ­რი იყოს ნივ­თი­ე­რე­ბა­თა ცვლა, ორ­გა­ნიზ­მში აუ­ცი­ლე­ბე­ლია წყლის საკ­მა­რი­სი რა­ო­დე­ნო­ბა, ორ­გა­ნიზ­მი არ უნდა გა­ნიც­დი­დეს დე­ჰიდ­რა­ტა­ცი­ას. დე­ჰიდ­რა­ტა­ცია სის­ხლის შე­დე­დე­ბის ფაქ­ტო­რე­ბის მო­მა­ტე­ბის მაპ­რო­ვო­ცი­რე­ბე­ლი ფაქ­ტო­რია, ხელს უწყობს თრომ­ბის მარ­ტი­ვად ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბას. ამი­ტომ, სი­თხეს გა­დამ­წყვე­ტი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს. სი­თხის მი­ღე­ბი­სას საკ­ვე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბის მი­ღე­ბაც თა­ვის­თა­ვად მცირ­დე­ბა, რაც ხელს უწყობს წო­ნის კო­რექ­ცი­ას, სი­თხის ნორ­მა­ლუ­რი რა­ო­დე­ნო­ბით მი­ღე­ბა ასე­ვე ხელს უწყობს ორ­გა­ნიზ­მი­დან დაგ­რო­ვი­ლი ნარ­ჩე­ნე­ბის გა­მო­ტა­ნას, ის რო­გორც ან­ტი­ოქ­სი­დან­ტი ისე მოქ­მე­დებს. გარ­და ამი­სა, ვი­ცით, რომ ვირუ­სი სის­ხლში ცირ­კუ­ლი­რებს და წყა­ლი ხელს უწყობს ორ­გა­ნიზ­მი­დან მის გა­მო­დევ­ნა­საც.

- მისი მი­ღე­ბის აუ­ცი­ლებ­ლო­ბა მრა­ვა­ლი ფაქ­ტო­რით მტკიც­დე­ბა, რაც ყვე­ლამ უნდა გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნოთ...

- დიახ და ეს რე­კო­მენ­და­ცია არა მარ­ტო წყალ­თან, კვე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბი­თაც სა­გუ­ლის­ხმოა, რო­მე­ლიც მსოფ­ლიო ჯან­დაც­ვის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ოფი­ცი­ა­ლურ სა­იტ­ზე ძა­ლი­ან ნათ­ლად, კონ­კრე­ტუ­ლად, მა­გა­ლი­თე­ბით, სლა­ი­დებ­ზეა და­სუ­რა­თე­ბუ­ლი და ახ­სნი­ლი. დიახ, იქ ნე­ბის­მი­ე­რი ადა­მი­ა­ნის­თვის გა­სა­გებ ენა­ზე წე­რია, თუ რო­გო­რი უნდა იყოს ჩვე­ნი კვე­ბის წილი, რომ პან­დე­მი­ის პი­რო­ბებ­ში ინ­ფექ­ცი­ის პრე­ვენ­ცია შევ­ძლოთ და ინ­ფი­ცი­რე­ბი­სას, მკურ­ნა­ლო­ბის პე­ი­ოდ­ში მის­გან თავი და­ვიც­ვათ:

• დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში 10-12 ჭიქა წყა­ლი უნდა მი­ვი­ღოთ, რაც 2 ლიტ­რამ­დე წყალს უდ­რის (აქ სა­უ­ბა­რია სუფ­თა წყალ­ზე და არა სხვა სი­თხე­ზე).
• რაც შე­ე­ხე­ბა კვე­ბას, ყუ­რა­დღე­ბა უნდა მი­ექ­ცეს ბა­ლან­სი­რე­ბულ კვე­ბას, სა­დაც შე­დის რო­გორც ცი­ლე­ბი, ასე­ვე ნახ­შირ­წყლე­ბი, ცხი­მე­ბი, ის, რაც აუ­ცი­ლე­ბე­ლია ჩვე­ნი იმუ­ნუ­რი სის­ტე­მის აქ­ტი­უ­რი მუ­შა­ო­ბის­თვის. მა­გა­ლი­თად, დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში ადა­მი­ან­მა უნდა მი­ი­ღოს 200-300 გრა­მი ხორ­ცი, კვი­რა­ში სამი დღე აუ­ცი­ლე­ბე­ლია რძის პრო­დუქ­ტე­ბის მი­ღე­ბა (და­ახ­ლო­ე­ბით 400-600 გრა­მი), 400-600 ბოსტნე­უ­ლი და ამ­დე­ნი­ვე ხილი და 150 გრა­მი ბურ­ღუ­ლი. სწო­რედ, ამ პრო­დუქ­ტე­ბის­გან უნდა შედ­გე­ბო­დეს ჩვე­ნი კვე­ბის რა­ცი­ო­ნი, იმის­თვის, რომ და­ბა­ლან­სე­ბუ­ლი იყოს.

- კო­ვიდ­პან­დე­მი­ის დროს, იმუ­ნი­ტე­ტის გა­საძ­ლი­ე­რებ­ლად ვი­ტა­მი­ნე­ბი - C და D სა­ხელ­დე­ბა. რა­ტომ არის მისი მი­ღე­ბა აუ­ცი­ლე­ბე­ლი?

- კო­ვიდ­პან­დე­მი­ი­სას ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია გარ­კვე­უ­ლი მიკ­რო­ე­ლე­მენ­ტე­ბი­სა და ვი­ტა­მი­ნე­ბის მი­ღე­ბა. ეს სხვა­დას­ხვა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მიერ არის მო­წო­დე­ბუ­ლი, რომ მათი მი­ღე­ბა აუ­ცი­ლე­ბე­ლია. D ვი­ტა­მი­ნის დე­ფი­ცი­ტი ყო­ველ მე­ო­რე ადა­მი­ანს აქვს და ამი­ტო­მაც მი­ი­ღო ეს სტა­ტუ­სი. კვლე­ვე­ბით დად­გე­ნი­ლია, რომ მისი დე­ფი­ცი­ტის მქო­ნე პა­ცი­ენ­ტე­ბის 58% კო­ვი­დინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლია, გარ­და ამი­სა, აღ­ნიშ­ნუ­ლი ვი­ტა­მი­ნი კალ­ცი­უ­მით ამა­რა­გებს ძვლებს, ორ­გა­ნიზ­მში ბევ­რი და­დე­ბით ფუნ­ქცია აქვს.

იმუ­ნუ­რი სის­ტე­მის­თვის ასე­ვე ერთ-ერთი მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ვი­ტა­მი­ნია C, მას დიდი ხა­ნია, სხვა­დას­ხვა ვირუ­სის თა­ვი­დან ასა­ცი­ლებ­ლად ვი­ყე­ნებთ, დად­გე­ნი­ლია, რომ და­დე­ბი­თად მოქ­მე­დებს იმუ­ნურ სის­ტე­მა­ზე და ოგა­ნიზმს სხვდას­ხვა ვირუ­სი­სა და ინ­ფექ­ცი­ის­გან იცავს.

ასე­ვეა მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია მიკ­რო­ე­ლე­მენ­ტე­ბი - სე­ლე­ნი და თუ­თია, მისი გა­მო­ყე­ნე­ბა "კო­ვიდ 19“-ის შემ­თხვე­ვა­ში სი­ახ­ლე იყო, თუმ­ცა ჩვენ დიდი ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში დი­აგ­ნოს­ტი­რე­ბა­ში ნახ­შირ­წყლო­ვა­ნი ცვლის მო­წეს­რი­გე­ბა­ში ვი­ყე­ნებ­დით. და­დე­ბი­თად მოქ­მე­დებს იმუ­ნურ სის­ტე­მა­ზე. ასე­ვე ალ­ბათ გვსმე­ნია „ცი­ტო­კე­ნუ­რი შტორ­მის“ შე­სა­ხებ, რაც „კო­ვიდ 19“-ის დროს გარ­თუ­ლე­ბე­ბის ერთ-ერთი სე­რი­ო­ზუ­ლი გა­მომ­წვე­ვი მი­ზე­ზია, თუ­თია კი ორ­გა­ნიზ­მში ამ „შტორ­მის“ მო­წეს­რი­გე­ბას ახერ­ხებს, ხელს უწყობს და­ა­ვა­დე­ბის უფრო მსუ­ბუქ მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბას. „სე­ლე­ნი“ ჩვენს ბა­ზარ­ზე ან­ტი­ოქ­სი­დან­ტუ­რი თვი­სე­ბე­ბის გამო გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა, რაც მავ­ნე უჯრე­დებს ჯან­საღ ქსო­ვი­ლებ­ზე ზე­მოქ­მე­დე­ბას ხელს უშ­ლის და ხელს უწყობს იმუ­ნუ­რი სის­ტე­მის აქ­ტი­ურ მუ­შა­ო­ბას.

- თი­თო­ე­უ­ლი, საპრო­ფი­ლაქ­ტი­კოდ, რა რა­ო­დე­ნო­ბით უნდა მი­ი­ღოს ადა­მი­ან­მა?

- D ვი­ტა­მი­ნი უნდა იყოს 800-1200 სა­ერ­თა­შო­რი­სო ერ­თე­უ­ლი, რაც 200 მკგ-ია დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში, თუ­თია და­ახ­ლო­ე­ბით - 50-75 მკგ, სე­ლე­ნი - 200 მკგ, ხოლო C ვი­ტა­მი­ნი 1000 მლგ დღის. მაგ­რამ თუ ვსა­უბ­რობთ ორ­გა­ნიზ­მში D ვი­ტა­მი­ნი­სა და თუ­თი­ის დე­ფი­ციტ­ზე, საპრო­ფი­ლაქ­ტი­კო დო­ზე­ბი საკ­მა­რი­სი არ იქ­ნე­ბა და ეს უკვე ექი­მის მიერ უნდა გა­ნი­სა­ზღვროს, რა­საც ლა­ბო­რა­ტო­რი­უ­ლი კვლე­ბე­ბი დას­ჭირ­დე­ბა. ასე რომ, გა­ვუფრ­თხილ­დეთ სა­კუ­თარ და სხვა­თა ჯან­მრთე­ლო­ბას და ყვე­ლა რე­კო­მენ­და­ცია გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნოთ.