აშშ-ში მო­მუ­შა­ვე ქარ­თვლი ექი­მი ნანა გე­გეჭ­კო­რი (ბრუკ­ლინ­ში მდე­ბა­რე Maimonides-ის სა­მე­დი­ცი­ნო ცენ­ტრი) სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში იმ ინ­სტრუქ­ცი­ას გვი­ზი­ა­რებს, რო­მე­ლიც უნდა ვი­ცო­დეთ სახ­ლში დარ­ჩე­ნი­ლებ­მა, კო­ვი­დის მშვი­დად და ადექ­ვა­ტუ­რად სა­მარ­თა­ვად:

"რამ­დე­ნი­მე კვი­რის წინ დავ­ბრუნ­დი "ფე­ის­ბუკ­ზე", რათა მცი­რე­დით შევ­წე­ო­დი იმ ადა­მი­ა­ნებს, ვი­საც სახ­ლში მო­უ­წევს კო­ვიდ­თან ბრძო­ლა. მე და Zurab Guruli - მა ვცა­დეთ სხვა­დას­ხვა ფორ­მით მიგ­ვეწვდი­ნა ხმა მათ­თვის, ვი­საც ექი­მის კონ­სულ­ტა­ცი­ა­ზე ხელი არ მი­უწ­ვდე­ბა. სამ­წუ­ხა­როდ, სა­ქარ­თვე­ლო­ში ასე­თი შემ­თხვე­ვე­ბი იმა­ზე მეტი აღ­მოჩ­ნდა, ვიდ­რე წარ­მო­ვიდ­გენ­დით.

ჩვენ­მა პოს­ტებ­მა, ვირ­ტუ­ა­ლურ­მა ლექ­ცი­ებ­მა, ტე­ლე­ვი­ზი­ე­ბი­სა და ჟურ­ნა­ლე­ბის მიერ ანი­მა­ცი­ე­ბად თუ სტა­ტი­ე­ბად აკინ­ძულ­მა რე­კო­მენ­და­ცი­ებ­მა ნახ­ვე­ბით და გა­ზი­ა­რე­ბე­ბით თით­ქმის ნა­ხე­ვა­რი მი­ლი­ო­ნი მნახ­ვე­ლი მო­იც­ვა. უწყვე­ტად ვპა­სუ­ხობთ პი­რად ფოს­ტა­ში გა­მოგ­ზავ­ნილ შე­კი­თხვებს ყო­ველ­დღი­უ­რად, მაგ­რამ წე­რი­ლე­ბი არ წყდე­ბა...

სამ­წუ­ხა­როდ არც ერთს არ გვაქვს იმის ფი­ზი­კუ­რი შე­საძ­ლებ­ლო­ბა, ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად გა­ვუ­წი­ოთ კონ­სულ­ტა­ცია ყვე­ლა მსურ­ველს. შე­სა­ბა­მი­სად, გა­დავ­წყვი­ტეთ, გან­ვა­ახ­ლოთ პირ­ვე­ლი ინ­სტრუქ­ცია იმ კი­თხვებ­ზე დაყ­რდნო­ბით, რომ­ლებ­საც ყვე­ლა­ზე ხში­რად გვის­ვამთ.

ასევე დაგაინტერესებთ

22:53 / 19-10-2020

თუ კორონავირუსი დაგიდასტურდებათ: როგორ უნდა იმკურნალოთ სახლის პირობებში - ჰოპკინსის უნივერსიტეტის ქართველი დოქტორის, ექიმ მამუკა მაჩაიძის რეკომენდაციები

18:38 / 23-10-2020

"ინფიცირებული უნდა მოერიდოს ზურგზე წოლას..." - რა წერია მთავრობის შემუშავებულ რეკომენდაციებში, რომელიც COVID-19-ბინაზე მკურნალობას ეხება

18:01 / 26-10-2020

როგორ უნდა იკვებოთ და იმკურნალოთ - თენგიზ ცერცვაძის რეკომენდაციები კორონავირუსით ინფიცირებულ პაციენტებს, რომლებიც სახლში რჩებიან

15:49 / 01-11-2020

"პანდემია მძვინვარებს, კლინიკები გადატენილია, არ არსებობს გაყინულ ქუჩებში დიდხანს დგომის არავითარი რესურსი..." - ექიმი ზურაბ გურული ოპოზიციის ლიდერებს მიმართავს

ვრცე­ლი პოს­ტი გა­მო­ვა, მაგ­რამ შე­ვეც­დე­ბით მო­ვიც­ვათ თით­ქმის ყვე­ლა­ფე­რი, რაც უნდა ვი­ცო­დეთ სახ­ლში დარ­ჩე­ნი­ლებ­მა, კო­ვი­დის მშვი­დად და ადექ­ვა­ტუ­რად სა­მარ­თა­ვად.

უამ­რა­ვი წე­რი­ლი მოგ­ვდის ოკუ­პი­რე­ბუ­ლი აფხა­ზე­თი­და­ნაც. დახ­მა­რე­ბის გა­რე­შე დარ­ჩე­ნილ­ნი შვე­ლას ითხო­ვენ ყველ­გან, სა­დაც ხელი მი­უწ­ვდე­ბათ. სამ­წუ­ხა­როდ, არ წყდე­ბა ღვარ­ძლი­ა­ნი, ბო­რო­ტი თავ­დას­ხმე­ბი და პი­რა­დი შე­უ­რა­ცხყო­ფე­ბი პო­ლი­ტი­კუ­რი და პი­რა­დი მი­ზე­ზე­ბით ან­გა­ჟი­რე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბი­სა­გან, რო­გორც სა­ქარ­თვე­ლო­დან, ასე­ვე სა­ზღვარ­გა­რე­თუ­ლი დი­ას­პო­რე­ბი­დან, მაგ­რამ მათი და­უ­ღა­ლა­ვი ძა­ლის­ხმე­ვის მი­უ­ხე­და­ვად, ჩვენ გა­ვაგ­რძე­ლებთ პრო­ფე­სი­უ­ლი და ადა­მი­ა­ნუ­რი მო­ვა­ლე­ო­ბის შეს­რუ­ლე­ბას.

ყვე­ლა­ფე­რი, რა­ზეც ქვე­მოთ ვი­სა­უბ­რებთ, ეყ­რდნო­ბა ამ დრო­ი­სათ­ვის ხელ­მი­საწ­ვდო­მი, მეც­ნი­ე­რუ­ლი კვლე­ვე­ბით გამ­ყა­რე­ბულ ფაქ­ტებს და ჩვენს პი­რად გა­მოც­დი­ლე­ბას, რო­გორც ექი­მე­ბი­სას და რო­გორც კო­ვიდ გა­და­ტა­ნი­ლი პა­ცი­ენ­ტე­ბი­სას (მათ შო­რის ნიღ­ბის ტა­რე­ბის აუ­ცი­ლებ­ლო­ბაც სა­მეც­ნი­ე­რო კვლე­ვე­ბით არის გამ­ყა­რე­ბუ­ლი).

მეც და ზუ­რაც ვი­ყა­ვით ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი და ორი­ვემ გა­და­ვი­ტა­ნეთ კო­ვი­დი საკ­მა­ოდ რთუ­ლი ფორ­მით

ჩვე­ნი ძა­ლის­ხმე­ვა, და­ვეხ­მა­როთ სახ­ლში დარ­ჩე­ნილ ადა­მი­ა­ნებს, არა­ნა­ი­რად არ აკ­ნი­ნებს ქარ­თვე­ლი ექი­მე­ბის თავ­და­დე­ბულ მუ­შა­ო­ბას; მხო­ლოდ მცდე­ლო­ბაა უმ­ძი­მეს დატ­ვირ­თვა­ში ხე­ლის შეშ­ვე­ლე­ბი­სა.

სა­ქარ­თვე­ლოს ჰყავს არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­ლუ­რი პო­ტენ­ცი­ა­ლი გა­მოც­დი­ლი ექი­მე­ბის სა­ხით. სა­კუ­თა­რი ოჯა­ხის წევ­რე­ბი მათ იმე­დად გვე­გუ­ლე­ბა სა­ქარ­თვე­ლო­ში.

ფე­ის­ბუ­ქის ეს ჩა­ნა­წე­რი არ წარ­მო­ად­გენს პრო­ფე­სი­უ­ლი სა­მე­დი­ცი­ნო რჩე­ვის, დი­აგ­ნო­ზის ან მკურ­ნა­ლო­ბის შემ­ცვლელს. ინ­ფორ­მა­ცია, რო­მე­ლიც ამ პოს­ტშია მო­ცე­მუ­ლი, არის მხო­ლოდ სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო და სა­ინ­ფორ­მა­ციო ხა­სი­ა­თის

თუ თქვენ გაქვთ რა­ი­მე სა­ხის გა­და­უ­დე­ბე­ლი ან ქრო­ნი­კუ­ლი სა­მე­დი­ცი­ნო პრობ­ლე­მა, და­უ­კავ­შირ­დით სას­წრა­ფო დახ­მა­რე­ბას, ან თქვენს პი­რად ექიმს!

პრე­ვენ­ცია

• ნი­ღა­ბი, დის­ტან­ცია, ჰი­გი­ე­ნა. კო­ვი­დი გა­და­ე­ცე­მა ჰა­ერ­წვე­თო­ვა­ნი გზით, რაც გუ­ლის­ხმობს მის გავ­რცე­ლე­ბას რო­გორც ვირუ­სის შემ­ცვე­ლი წვე­თე­ბის პირ­და­პი­რი მოხ­ვედ­რით ადა­მი­ა­ნი­დან ადა­მი­ან­ზე, ასე­ვე ჰა­ერ­ში გაბ­ნე­უ­ლი აე­რო­ზო­ლე­ბის შე­სუნ­თქვას. თუ თქვენ სწო­რად ხმა­რობთ ნი­ღაბს, და­ი­ცავთ თავს ვირუ­სი­ა­ნი აე­რო­ზო­ლე­ბის შე­სუნ­თქვის­გან ან სა­სუნ­თქ გზებ­ში მათი პირ­და­პი­რი მოხ­ვედ­რის­გან. კრი­ტი­კუ­ლად აუ­ცი­ლე­ბე­ლია (სა­ვალ­დე­ბუ­ლოა!) ნი­ღა­ბის ტა­რე­ბა ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნის­თვის. მხო­ლოდ ამ გზით და დის­ტან­ცი­ის შეგ­ნე­ბუ­ლი შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბით და­ი­ცავთ გარ­შე­მომ­ყო­ფებს თქვენს მიერ გა­მო­ტყორ­ცნი­ლი წვე­თე­ბის შე­სუნ­თქვი­სა­გან.
• კრი­ტი­კუ­ლად აუ­ცი­ლე­ბე­ლია ნი­ღა­ბის სწო­რი ტა­რე­ბა; იგი უნდა ფა­რავ­დეს ცხვირ­საც და პი­რის ღრუ­საც; მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია, რომ ყო­ველ­თვის იყოს სუფ­თა. ნი­ღა­ბი შე­გიძ­ლი­ათ და­ამ­ზა­დოთ სახ­ლის პი­რო­ბებ­ში, რამ­დე­ნი­მე ფე­ნად გა­კე­ცი­ლი მარ­ლის ან მიტკლის­გან. იქო­ნი­ეთ რამ­დე­ნი­მე ნი­ღა­ბი და ყო­ველ­დღე რე­ცხეთ საპ­ნით ან სხვა სა­რე­ცხი სა­შუ­ა­ლე­ბით. თუ ნი­ღაბს ჩან­თა­ში ან ჯი­ბე­ში ინა­ხავთ, მას­თან ერ­თად ინა­ხავთ ვირუ­სებ­საც. და­ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი ნიღ­ბის მრა­ვალ­ჯე­რა­დად, გა­უ­რე­ცხა­ვად ტა­რე­ბა აზრს მოკ­ლე­ბუ­ლია. მე­ტიც, ის შე­იძ­ლე­ბა გახ­დეს კი­დეც თქვე­ნი და­ინ­ფი­ცი­რე­ბის წყა­რო. სა­სურ­ვე­ლია ქა­ღალ­დის პარკში იქო­ნი­ოთ რამ­დე­ნი­მე ნი­ღა­ბი და იც­ვა­ლოთ დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში, სა­ღა­მოს კი გა­რე­ცხოთ და მე­ო­რე დღის­თვის მო­ამ­ზა­დოთ.
• დის­ტან­ცია - მხო­ლოდ ნი­ღა­ბი ვერ და­გი­ცავთ და­ვირუ­სე­ბუ­ლი წვე­თე­ბის სა­ხე­ზე ან თვალ­ში მოხ­ვედ­რის­გან; ამი­ტომ ნი­ღა­ბის ტა­რე­ბას­თან ერ­თად აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა იქ­ნეს და­ცუ­ლი მი­ნი­მუმ 2 მეტ­რი­ა­ნი დის­ტან­ცია.
• ჰი­გი­ე­ნა - და­ა­ვა­დე­ბის გა­და­ტა­ნა შე­საძ­ლე­ბე­ლია და­ბინ­ძუ­რე­ბუ­ლი ზე­და­პი­რე­ბი­და­ნაც. ვირუ­სის ამ გზით თვალ­ში ან სა­სუნ­თქ გზებ­ში მოხ­ვედ­რის­გან და­გი­ცავთ ხე­ლე­ბის ხში­რი ბანა საპ­ნით და გამ­დი­ნა­რე წყლით, ან გას­ტე­რი­ლე­ბა სპირ­ტის ბა­ზა­ზე დამ­ზა­დე­ბუ­ლი სა­შუ­ა­ლე­ბე­ბით.
• პრე­ვენ­ცი­ის ერთ-ერთი სა­უ­კე­თე­სო სა­შუ­ა­ლე­ბაა ასე­ვე დრო­ის მაქ­სი­მა­ლუ­რად გა­ტა­რე­ბა ღია სივ­რცე­ებ­ში. და­ხუ­რულ სივ­რცე­ში ვირუ­სის შემ­ცვე­ლი ნა­წი­ლა­კე­ბი რამ­დე­ნი­მე სა­ა­თი რჩე­ბი­ან აე­რო­ზო­ლე­ბის მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში და ზრდი­ან გა­და­ცე­მის შანსს. თუ არ გაქვთ სა­შუ­ა­ლე­ბა ღია სივ­რცე­ში გა­ა­ტა­როთ დღის უმე­ტე­სი ნა­წი­ლი, სახ­ლი მუდ­მი­ვად ანი­ა­ვეთ. ასე­ვე გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ რომ კონ­დი­ცი­რე­ბულ, მშრალ გა­რე­მო­ში წვე­თე­ბი ად­ვი­ლად შრე­ბა, რაც აად­ვი­ლებს მათ აე­რო­ზო­ლი­ზა­ცი­ას. ტე­ნი­ა­ნი გა­რე­მო წვე­თებს ას­ვე­ლებს, ამ­ძი­მებს და ისი­ნი უფრო ნაკ­ლებ დის­ტან­ცი­ა­ზე გა­ი­ტყორ­ცნე­ბი­ან.
• თუ ოჯახ­ში ან გა­რე­მო­ში, სა­დაც დიდ დროს ატა­რებთ, გი­წევთ სა­რის­კო ჯგუ­ფე­ბის ადა­მი­ა­ნებ­თან კონ­ტაქ­ტი, ეცა­დეთ მკაც­რად და­იც­ვათ ზე­მოთ მოყ­ვა­ნი­ლი ყვე­ლა წესი. სამ­წუ­ხა­როდ, დრო­ე­ბით ოჯა­ხის წევ­რებ­თა­ნაც დის­ტან­ცი­ის დაც­ვა მოგ­ვი­წევს.
• მოკ­ლედ, თა­ვის და­სა­ცა­ვად აუ­ცი­ლე­ბე­ლია სწო­რად მორ­გე­ბუ­ლი, სუფ­თა ნი­ღა­ბი, დის­ტან­ცია მი­ნი­მუმ 2 მეტ­რი, პი­რა­დი ჰი­გი­ე­ნა, დრო­ის მაქ­სი­მა­ლუ­რი ნა­წი­ლის ღია სივ­რცე­ში გა­ტა­რე­ბა, და­ხუ­რუ­ლი სივ­რცის ხში­რად გა­ნი­ა­ვე­ბა და ადექ­ვა­ტუ­რი და­ტე­ნი­ა­ნე­ბა.

რო­გორ ამო­ვიც­ნოთ კო­ვიდ-ინ­ფექ­ცია?

• კო­ვიდ-ინ­ფექ­ცი­ის ინ­კუ­ბა­ცი­უ­რი პე­რი­ო­დი საკ­მა­ოდ ხან­გრძლი­ვია და მო­ი­ცავს 14 დღეს ინ­ფი­ცი­რე­ბულ­თან კონ­ტაქ­ტი­დან. უმე­ტეს შემ­თხვე­ვებ­ში პა­ცი­ენ­ტი სიმპტო­მა­ტუ­რი ხდე­ბა მე­ხუ­თე, მე­ექ­ვსე დღეს.
• ყვე­ლა­ზე ხში­რად კო­ვი­დი პნევ­მო­ნი­ის­თვის (ფილ­ტვე­ბის ან­თე­ბა) და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი სიმპტო­მე­ბით იწყე­ბა: ცხე­ლე­ბა, ხვე­ლა, სუნ­თქვის უკ­მა­რი­სო­ბა, ორ­მხრი­ვი ინ­ფილტრა­ტე­ბი რენტგენ­სა თუ კომ­პი­უ­ტე­რულ ტო­მოგ­რა­ფი­ა­ზე. თუმ­ცა აქვე უნდა გვახ­სოვ­დეს, რომ არა­ნაკ­ლე­ბი სიხ­ში­რით გვხვდე­ბა ზედა სა­სუნ­თქი გზე­ბის და­ა­ა­ვა­დე­ბის­თვის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი სიმპტო­მე­ბი: გა­მო­ხა­ტუ­ლი სიმ­შრა­ლე ზედა სა­სუნ­თქ გზებ­ში, ყე­ლის ტკი­ვი­ლი, უსი­ა­მოვ­ნო წვის შეგ­რძნე­ბა გულ­მკერ­დის არე­ში, კუნ­თე­ბი­სა და სახ­სრე­ბის ძლი­ე­რი ტკი­ვი­ლი მთელ სხე­ულ­ზე; დი­ა­რეა, ტკი­ვი­ლი მუც­ლის არე­ში, ყნოს­ვის და გე­მოს სრუ­ლი ან ნა­წი­ლობ­რი­ვი და­კარ­გვა, თა­ვის ტკი­ვი­ლი, ღე­ბი­ნე­ბა, გუ­ლის­რე­ვა, იშ­ვი­ა­თად სურ­დო და ცრემ­ლდე­ნა, თავ­ბრუს­ხვე­ვა, წო­ნას­წო­რო­ბის მოშ­ლა სი­ა­რუ­ლი­სას, ძი­ლის სხვა­დას­ხვა ტი­პის დარ­ღვე­ვე­ბი, შფოთ­ვა და გა­მო­ხა­ტუ­ლი ში­შე­ბი, გო­ნე­ბის და­ბინ­დვა, პა­რეს­თე­ზი­ე­ბი (და­ბუ­ჟე­ბის ან ჩხვლე­ტის შეგ­რძნე­ბა სხე­ულ­ზე), ზო­გა­დი სი­სუს­ტე, კო­ნი­უქ­ტი­ვი­ტი (თვა­ლის თეთ­რი გარ­სის ან­თე­ბა), კა­ნის და­ზი­ა­ნე­ბე­ბი; კერ­ძოდ სხვა­დას­ხვა ტი­პის გა­მო­ნა­ყა­რი. გან­სა­კუთ­რე­ბით სპე­ცი­ფი­უ­რია მო­წი­თა­ლო-მო­ი­ის­ფრო გა­მო­ნა­ყა­რი ფე­ხის და ხე­ლის თი­თებ­ზე.
• ხში­რად კო­ვი­დის მა­ნი­ფეს­ტა­ცია შე­იძ­ლე­ბა და­ი­წყოს უკვე არ­სე­ბუ­ლი ქრო­ნი­კუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბის გამ­წვა­ვე­ბით. არ არის აუ­ცი­ლე­ბე­ლი ყვე­ლა ზე­მოთ ჩა­მოთ­ვლი­ლი სიმპტო­მი ერ­თდრო­უ­ლად აღი­ნიშ­ნე­ბო­დეს. შე­იძ­ლე­ბა და­ა­ვა­დე­ბა და­ი­წყოს მხო­ლოდ ერთი სიმპტო­მით. სიმ­ძი­მის ხა­რის­ხი გა­ნი­სა­ზღვრე­ბა სიმპტო­მე­ბის კომ­ბი­ნა­ცი­ით, ან მათი სიმ­ძი­მის ხა­რის­ხით.
• და­ა­ვა­დე­ბის მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბა სა­შუ­ა­ლოდ 14 დღეს მო­ი­ცავს. არის შემ­თხვე­ვე­ბი, როცა ერ­თე­უ­ლი სიმპტო­მე­ბი კვი­რე­ე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ნარ­ჩუნ­დე­ბა.
• კო­ვიდ ინ­ფექ­ცი­ის­თვის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლია სწრა­ფი დი­ნა­მი­კა, მძიმ­დე­ბა ძა­ლი­ან მოკ­ლე ვა­დებ­ში და მკვეთ­რად. შე­და­რე­ბით მსუ­ბუ­ქი მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბი­სას, ხში­რად კრი­ტი­კუ­ლია მეშ­ვი­დე-მე­ა­თე დღე­ე­ბის შუ­ა­ლე­დი. აქვე აღ­ვნიშ­ნავ, რომ ეს ვა­დე­ბი გა­სა­შუ­ა­ლო­ე­ბუ­ლია, ანუ, არი­ან პა­ცი­ენ­ტე­ბი, ვი­საც პირ­და­პირ მძი­მე ფორ­მით გა­მო­უვ­ლინ­დე­ბა და­ა­ვა­დე­ბა ან და­უმ­ძიმ­დე­ბა მე­ა­თე დღე­ზე გვი­ან.

გრი­პი თუ კო­ვი­დი?

სე­ზო­ნუ­რი ვირუ­სუ­ლი ინ­ფექ­ცი­ე­ბის პე­რი­ო­დი და­ი­წყო. ხში­რად გა­გი­ჭირ­დე­ბათ გარ­ჩე­ვა - რო­მელ ვირუ­სულ და­ა­ვა­დე­ბას­თან გაქვთ საქ­მე. თუ რო­მე­ლი­მე ზე­მოთ აღ­ნიშ­ნუ­ლი სიმპტო­მე­ბი აღ­გე­ნიშ­ნე­ბათ, ოქ­როს წე­სია მო­იქ­ცეთ ისე, თით­ქოს საქ­მე გაქვთ კო­ვიდ-ინ­ფექ­ცი­ას­თან, სა­ნამ კვლე­ვე­ბით გა­მო­რი­ცხავთ. ტეს­ტი­რე­ბით ამის დამ­ტკი­ცე­ბის აუ­ცი­ლებ­ლო­ბა არ არის აუ­ცი­ლე­ბე­ლი ყვე­ლა შემ­თხვე­ვა­ში. არც ამის მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი სა­შუ­ა­ლე­ბა აქვს ყვე­ლას. ასეთ დროს იზო­ლა­ცი­ის წე­სე­ბის სრუ­ლად დაც­ვა კრი­ტი­კუ­ლად აუ­ცი­ლე­ბე­ლია. მხო­ლოდ ასე და­ი­ცავთ გარ­შე­მომ­ყო­ფებს ინ­ფი­ცი­რე­ბის­გან.

რო­გორ ვიქ­ცე­ვით, თუ კო­ვიდ-ინ­ფექ­ცი­ის სიმპტო­მე­ბი გა­მოგ­ვივ­ლინ­და?

პირ­ველ რიგ­ში გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ, რომ ყვე­ლა და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი ტეს­ტი­რე­ბას ან ჰოს­პი­ტა­ლი­ზა­ცი­ას არ სა­ჭი­რო­ებს! ტეს­ტი­რე­ბა კრი­ტი­კუ­ლია მხო­ლოდ იმ შემ­თხვე­ვა­ში, როცა ის არ­სე­ბი­თად ცვლის მკურ­ნა­ლო­ბის ან ქცე­ვის ტაქ­ტი­კას. მსუ­ბუ­ქად მიმ­დი­ნა­რე და­ა­ვა­დე­ბას სახ­ლის პი­რო­ბებ­ში სპე­ცი­ფი­უ­რი მკურ­ნა­ლო­ბა არ სჭირ­დე­ბა. შე­სა­ბა­მი­სად, სახ­ლში დარ­ჩე­ნი­ლე­ბის ტეს­ტი­რე­ბა მხო­ლოდ გამ­ცნობთ, რომ თქვენ ნამ­დვი­ლად კო­ვიდ-ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი ხართ და მეტს არა­ფერს ცვლის.

კი­დევ ერთხელ, მსუ­ბუ­ქად ან სუ­ლაც ასიმპტო­მა­ტუ­რად და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი არ სა­ჭი­რო­ებს ჰოს­პი­ტა­ლი­ზა­ცი­ას ან სპე­ცი­ფი­ურ მკურ­ნა­ლო­ბას! ასე და­ი­ცავთ თავს ახა­ლი ინ­ფექ­ცი­ის­გან და და­ი­ცავთ ჯან­დაც­ვის სის­ტე­მას გა­დატ­ვირ­თვის­გან! ჯან­დაც­ვის სის­ტე­მის არა­მიზ­ნობ­რი­ვი გა­დატ­ვირ­თვა გაზ­რდის სიკ­ვდი­ლი­ა­ნო­ბას კრი­ტი­კულ პა­ცი­ენ­ტებ­ში, გა­მო­იწ­ვევს სა­მე­დი­ცი­ნო პერ­სო­ნა­ლის გა­მო­ფიტ­ვას და და­ინ­ფი­ცი­რე­ბის მა­ღალ მაჩ­ვე­ნე­ბელს.

ცხა­დია ეს არ გუ­ლის­ხმობს, რომ თავი უნდა მო­ა­რი­დოთ სა­მე­დი­ცი­ნო და­წე­სე­ბუ­ლე­ბე­ბებს და არ ითხო­ვოთ დახ­მა­რე­ბა მა­შინ, როცა ის აუ­ცი­ლე­ბე­ლია!

თუ თქვენ არ გა­ნე­კუთ­ვნე­ბით მა­ღა­ლი რის­კის ჯგუფს და და­ა­ვა­დე­ბა მსუ­ბუ­ქად მიმ­დი­ნა­რე­ობს, სპე­ცი­ა­ლურ მკურ­ნა­ლო­ბას არ სა­ჭი­რო­ებთ. კრი­ტი­კუ­ლად აუ­ცი­ლე­ბე­ლია გვეს­მო­დეს, რომ არა­სა­თა­ნა­დო მკურ­ნა­ლო­ბამ შე­იძ­ლე­ბა სე­რი­ო­ზუ­ლად და­გა­ზი­ა­ნოთ.

უსიმპტო­მო და მსუ­ბუქ ფორ­მებს, რის­კე­ბის არ­ქო­ნის შემ­თხვე­ვა­ში, არ სჭირ­დე­ბა არც ან­ტი­ბი­ო­ტი­კი და არც ეგ­რეთ წო­დე­ბუ­ლი "სის­ხლის გა­მა­თხე­ლებ­ლე­ბი"

აუ­ცი­ლე­ბე­ლია იზო­ლა­ცია მი­ნი­მუმ 10 დღით, ან მა­ნამ, სა­ნამ ტემ­პე­რა­ტუ­რა ნორ­მა­ლურს აღე­მა­ტე­ბა. ამე­რი­კუ­ლი სტან­დარ­ტე­ბის მი­ხედ­ვით, ნორ­მა­ლურ ტემ­პე­რა­ტუ­რად კო­ვიდ-ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლის­თვის ით­ვლე­ბა < 37C.

მკურ­ნა­ლო­ბა კი მხო­ლოდ სიმპტო­მა­ტი­უ­რი გჭირ­დე­ბათ.

რას გუ­ლის­ხმობს სიმპტო­მა­ტი­უ­რი მკურ­ნა­ლო­ბა?

• სი­ცხის დამ­წე­ვი, ტკი­ვილ­და­მა­ყუ­ჩე­ბე­ლი (ასე­თად შე­იძ­ლე­ბა პა­რა­ცე­ტა­მო­ლის, ტა­ლი­ნო­ლის, იბუპრო­ფე­ნის, ნურო­ფე­ნის ან ამ ჯგუ­ფე­ბი­დან სხვა და­სა­ხე­ლე­ბის პრე­პა­რა­ტე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა), საკ­მა­რი­სი რა­ო­დე­ნო­ბით ნე­ბის­მი­ე­რი, არატ­კბი­ლი სი­თხე (თბი­ლი, ცივი ორი­ვე სა­სარ­გებ­ლოა; არ არის სა­ჭი­რო ქაფ­ქა­ფა ცხე­ლი).
• და­ი­წყეთ სიმპტო­მე­ბის აღ­რი­ცხვა. დღე­ში რამ­დენ­ჯერ­მე გა­ი­ზო­მეთ სი­ცხე, თუ სა­შუ­ა­ლე­ბა გაქვთ არ­ტე­რი­უ­ლი წნე­ვა, გუ­ლის­ცე­მის და სუნ­თქვის სიხ­ში­რე. სა­სურ­ვე­ლია იქო­ნი­ოთ პულ­სოქ­სი­მეტ­რი. თუ ხელი არ მი­გიწ­ვდე­ბათ, არ იდარ­დოთ, ამის გა­რე­შეც გახ­ვალთ ფონს.
• ავარ­ჯი­შეთ სა­სუნ­თქი სის­ტე­მა. უმარ­ტი­ვე­სია ბუშ­ტის გა­ბერ­ვა დღე­ში რამ­დენ­ჯერ­მე. თუ სპი­რო­მეტრზე მი­გიწ­ვდე­ბათ ხელი, ეს ვარ­ჯი­ში უფრო სა­ხა­ლი­სო ხდე­ბა. სუნ­თქვი­თი ვარ­ჯი­შე­ბი გან­სა­კუთ­რე­ბით აქ­ტუ­ა­ლუ­რია მათ­თვის, ვი­საც სა­სუნ­თქი გზე­ბის და­ზი­ა­ნე­ბა აღე­ნიშ­ნე­ბა. ვარ­ჯი­შის მთა­ვა­რი პრინ­ცი­პია მაქ­სი­მა­ლუ­რად დიდი მო­ცუ­ლო­ბის ჰა­ე­რის ჩა­სუნ­თქვა და და ნელი, გა­ხან­გრძლი­ვე­ბუ­ლი ამო­სუნ­თქვა, მო­კუ­მუ­ლი ტუ­ჩე­ბით წი­ნა­აღ­მდე­გო­ბის შექ­მნით. ეს და­ეხ­მა­რე­ბა თქვენს ფილ­ტვებს, რომ ყვე­ლა ალ­ვე­ო­ლა საკ­მა­რი­სად გა­ი­შა­ლოს და მაქ­სი­მა­ლუ­რი რა­ო­დე­ნო­ბის ჟანგბა­დი გა­იც­ვა­ლოს კა­პი­ლა­რულ ქსელ­ში.
• თუ და­ა­ვა­დე­ბა სუნ­თქვის უკ­მა­რი­სო­ბით მიმ­დი­ნა­რე­ობს, სა­სარ­გებ­ლოა პირ­ჩაღ­მა (მუ­ცელ­ზე) ძილი/წოლა. ცხა­დია, ეს წესი არ ეხე­ბათ ჭარ­ბწო­ნი­ან ადა­მი­ა­ნებს, რად­გან მათ­ში პირ­ჩაღ­მა წოლა დი­აფ­რაგ­მის (მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი სა­სუნ­თქი კუნ­თის) მაღ­ლა დგო­მას უწყობს ხელს და ამ­ცი­რებს გულ­მკერ­დის ღრუს მო­ცუ­ლო­ბას; შე­სა­ბა­მი­სად აუ­ა­რე­სებს ფოლტვე­ბის გაშ­ლის შე­საძ­ლებ­ლო­ბას.
• იმოძ­რა­ვეთ რამ­დენ­საც შეძ­ლებთ. ბევ­რს არც ეზო აქვს და არც სო­ფე­ლი, ამი­ტომ ოთახ­ში მო­უ­წევს სი­ა­რუ­ლი. გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ, ეს სა­სი­ცო­ცხლოდ მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია. მოძ­რა­ო­ბა და­გი­ცავთ ქვე­მო კი­დუ­რე­ბის ვე­ნუ­რი თრომ­ბო­ზე­ბის­გან, ასე­ვე გა­ა­უმ­ჯო­ბე­სებს სუნ­თქვას და ზო­გად გან­წყო­ბას. მოძ­რა­ო­ბა და­გი­ცავთ ხან­გრძლი­ვი ავად­მყო­ფო­ბის შემ­თხვე­ვა­ში დე­კონ­დი­ცი­რე­ბის­გან, რაც კუნ­თე­ბის ზედ­მე­ტი მო­დუ­ნე­ბით ხა­სი­ათ­დე­ბა და ისე­დაც მძი­მე ზო­გა­დი სი­სუს­ტე უფრო გა­მო­ხა­ტუ­ლი ხდე­ბა. ასა­კის მა­ტე­ბას­თან ერ­თად ადა­მი­ა­ნებს ხში­რად უჭირთ მოძ­რა­ო­ბა სხვა­დას­ხვა ქრო­ნი­კუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის გამო, ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში უბ­რა­ლოდ სა­ვარ­ძელ­ში ჯდო­მაც კი სა­სარ­გებ­ლოა. თუ ოთახ­ში სი­ა­რულს ვერ ახერ­ხებთ, სცა­დეთ მსუ­ბუ­ქი ვარ­ჯი­შე­ბი ად­გილ­ზე.
• იძი­ნეთ საკ­მა­რი­სად, ეს და­გეხ­მა­რე­ბათ სიმ­შვი­დის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა­ში.
• ეცა­დეთ იკ­ვე­ბოთ სრულ­ფა­სოვ­ნად. სრულ­ფა­სო­ვა­ნი კვე­ბა გუ­ლის­ხმობს ვი­ტა­მი­ნე­ბით და ცი­ლე­ბით მდი­და­რი საკ­ვე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბას. კვე­ბის რა­ცი­ო­ნი­დან ამო­ი­ღეთ ნახ­შირ­წყლე­ბის შემ­ცვე­ლი პრო­დუქ­ტე­ბი. გან­სა­კუთ­რე­ბით მათ, ვი­საც დი­ა­ბე­ტი გაქვთ.
• ნუ შე­გე­შინ­დე­ბათ ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბის. პრე­ვენ­ცი­ის წე­სე­ბის ზედ­მი­წევ­ნით დაც­ვის შემ­თხვე­ვა­ში და­ა­ვა­დე­ბა ოჯა­ხის შიგ­ნი­თაც კი არ გა­და­დის. საკ­ვე­ბი და პირ­ვე­ლა­დი დახ­მა­რე­ბის ნივ­თე­ბი შე­გიძ­ლი­ათ კარ­თან და­უ­ტო­ვოთ ერ­თმა­ნეთს.
• ვინც არ ხართ ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი, ზედ­მი­წევ­ნით კარ­გად და­ი­მახ­სოვ­რეთ თქვე­ნი ნორ­მა­ლუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბა. იგუ­ლის­ხმე­ბა ყო­ველ­დღი­უ­რი, ჩვე­უ­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბა. ეს და­გეხ­მა­რე­ბათ და­ავ­დე­ბის სიმპტო­მე­ბის ად­ვი­ლად ამოც­ნო­ბა­ში. ყუ­რა­დღე­ბით და­აკ­ვირ­დით ზო­გა­დი მდგო­მა­რე­ო­ბის მი­ნი­მა­ლურ ცვლი­ლე­ბა­საც კი. და­ა­ვა­დე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, სა­კუ­თარ თავ­ზე მუდ­მი­ვი დაკ­ვირ­ვე­ბა სა­შუ­ა­ლე­ბას მოგ­ცემთ სწო­რად ამო­იც­ნოთ კრი­ტი­კუ­ლი პე­რი­ო­დე­ბი და დრო­უ­ლად ითხო­ვოთ სა­მე­დი­ცი­ნო დახ­მა­რე­ბა. თუ ხვდე­ბით, რომ მდგო­მა­რე­ო­ბა საგ­რძნობ­ლად უა­რეს­დე­ბა, აუ­ცი­ლებ­ლად მი­მარ­თეთ ექიმს.

რა იგუ­ლის­ხმე­ბა მდგო­მა­რე­ო­ბის გა­უ­ა­რე­სე­ბა­ში?

• უკი­დუ­რე­სი დაღ­ლი­ლო­ბის შეგ­რძნე­ბა არ გაძ­ლევთ მოძ­რა­ო­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბას
• გო­ნე­ბის ნა­წი­ლობ­რი­ვი ან სრუ­ლი და­ბინ­დვა, უჩ­ვე­უ­ლო აგ­ზნე­ბა, გა­მო­ხა­ტუ­ლი მო­უს­ვენ­რო­ბა სხვა სიმპტო­მებ­თან ერ­თად.
• მა­ღა­ლი ტემ­პე­რა­ტუ­რა არ ემორ­ჩი­ლე­ბა მე­დი­კა­მენ­ტო­ზურ მკურ­ნა­ლო­ბას
• გა­მო­ხა­ტუ­ლი სუნ­თქვის უკ­მა­რი­სო­ბა
• ტკი­ვი­ლი, უჩ­ვე­უ­ლო სიმ­ძი­მის ან მო­ჭე­რის შეგ­რძნე­ბა გულ­მკერ­დის არე­ში. (ტკი­ვი­ლის ხა­სი­ა­თი არ იც­ვლე­ბა სუნ­თქვის ფა­ზებ­თან მი­მარ­თე­ბა­ში, მოძ­რა­ო­ბი­სას. ტკი­ვი­ლის გა­მოწ­ვე­ვა ან და­ყუ­ჩე­ბა ან ხა­სი­ა­თის ცვლი­ლე­ბა შე­უძ­ლე­ბე­ლია შე­ხე­ბით. ტკი­ვი­ლი გა­და­ე­ცე­მა ყვე­და ყბას, კი­სერს, ზემო კი­დუ­რებს, ბე­ჭის მიმ­დე­ბა­რე ტე­რი­ტო­რი­ას ან მუც­ლის ზედა კვად­რანტს)
• უჩ­ვე­უ­ლო ტა­ქი­კარ­დია (აჩ­ქა­რე­ბუ­ლი გუ­ლის­ცე­მა), ნორ­მა­ლუ­რი გუ­ლის­ცე­მის სიხ­ში­რე არ უნდა აღე­მა­ტე­ბო­დეს 100-ს წუთ­ში მცი­რე­დი დატ­ვირ­თვი­სას
• საკ­მა­რი­სი რა­ო­დე­ნო­ბით საკ­ვებს და სი­თხეს ვერ ღე­ბუ­ლობთ კუჭ­ნაწ­ლა­ვის ტრაქ­ტის სიმპტო­მე­ბის გამო
• დი­ა­რე­ის და ღე­ბი­ნე­ბის ხში­რი ეპი­ზო­დე­ბი, რა­მაც შე­იძ­ლე­ბა სე­რი­ო­ზუ­ლი დე­ჰიდ­რა­ტა­ცია გა­მო­იწ­ვი­ოს•
• ქვე­მო კი­დუ­რე­ბის ასი­მეტ­რი­უ­ლი შე­შუ­პე­ბა (ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში ქვე­და კი­დუ­რე­ბის ღრმა ვე­ნე­ბის თრომ­ბო­ზი უნდა გა­მო­ი­რი­ცხოს)
• სუნ­თქვის გა­მო­ხა­ტუ­ლი უკ­მა­რი­სო­ბა

რო­გორ შე­ვა­ფა­სოთ სუნ­თქვის უკ­მა­რი­სო­ბა?

• ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი აქ­ტი­ვო­ბე­ბი ხდე­ბა უჩ­ვე­უ­ლოდ შე­უძ­ლე­ბე­ლი სუნ­თქვის გაძ­ნე­ლე­ბის გამო
• სუნ­თქავთ უფრო ჩქა­რა და მძი­მედ, ვიდ­რე ჩვე­უ­ლებ­რივ (სუნ­თქვის სიხ­ში­რე მოზ­რდი­ლებ­ში ნორ­მა­ში არ აღე­მა­ტე­ბა 18-20-ს წუთ­ში)
• ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი აქ­ტი­ვო­ბა იწ­ვევს თავ­ბრუს­ხვე­ვას
• ვი­საც პულ­სოქ­სი­მეტრზე მი­გიწ­ვდე­ბათ ხელი, სა­ტუ­რა­ცია ნორ­მა­ლურ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში უნდა აღე­მა­ტე­ბო­დეს 95%. თუ სა­ტუ­რა­ცია <92%-ზე, ოთა­ხის ჰა­ერ­ზე ყოფ­ნი­სას, პა­ცი­ენტს ესა­ჭი­რო­ე­ბა სას­წრა­ფო ჰოს­პი­ტა­ლი­ზა­ცია
• პრო­დუქ­ტი­უ­ლი ხვე­ლა, იგუ­ლის­ხმე­ბა დიდი რა­ო­დე­ნო­ბით ნახ­ვე­ლი, ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში უნდა გა­მო­ი­რი­ცხოს თან­დარ­თუ­ლი ბაქ­ტე­რი­უ­ლი პნევ­მო­ნია. კო­ვიდს უმე­ტე­სად მშრა­ლი ხვე­ლა ახა­სი­ა­თებს
• ქო­ში­ნი მი­ნი­მა­ლუ­რი დატ­ვირ­თვი­სას
• სუნ­თქვის უკ­მა­რი­სო­ბის (დისპნეა) ხა­რის­ხე­ბი: მსუ­ბუ­ქი დისპნეა - სუნ­თქვის უკ­მა­რი­სო­ბა არ იწ­ვევს ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი, ყო­ველ­დღი­უ­რი აქ­ტი­ვო­ბე­ბის შე­ზღუდ­ვას და ის გა­მო­ხა­ტუ­ლია მხო­ლოდ უჩ­ვე­უ­ლო დატ­ვირ­თვი­სას, მა­გა­ლი­თად სწრა­ფი სი­ა­რუ­ლის ან ერთი ან ორი სარ­თუ­ლით კი­ბე­ზე ას­ვლი­სას
• სა­შუ­ა­ლო სიმ­ძი­მის დისპნეა - სუნ­თქვის უკ­მა­რი­სო­ბა გი­ზღუ­დავთ ჩვე­უ­ლებ­რივ აქ­ტი­ვო­ბებს (გა­მო­ხა­ტუ­ლია საკ­ვე­ბის მომ­ზა­დე­ბი­სას, ვერ ადი­ხართ კი­ბე­ებ­ზე შეს­ვე­ნე­ბის გა­რე­შე, ვერ ალა­გებთ სახ­ლს)
• მძი­მე დისპნეა - სუნ­თქვის უკ­მა­რი­სო­ბა გა­მო­ხა­ტუ­ლია დას­ვე­ნე­ბის დრო­საც, ვერ ახერ­ხებთ მარ­ტივ მოძ­რა­ო­ბებს, მა­გა­ლი­თად ტან­საც­მლის ჩაც­მას

და­ა­ვა­დე­ბის დი­ნა­მი­კის შე­ფა­სე­ბას მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს იმის­თვის, გა­ვი­გოთ შეგ­ვიძ­ლია თუ არა მკურ­ნა­ლო­ბის სახ­ლში გაგ­რძე­ლე­ბა, თუ დროა მივ­მარ­თოთ სა­მე­დი­ცი­ნო და­წე­სე­ბუ­ლე­ბას.

ვინ უნდა მი­მარ­თოს ოჯა­ხის ექიმს ან პირ­ვე­ლა­დი ჯან­დაც­ვის ცენ­ტრებს?

• პა­ცი­ენ­ტებ­მა, რომ­ლებ­საც აღე­ნიშ­ნე­ბათ და­ა­ვა­დე­ბის სწრა­ფი და დრა­მა­ტუ­ლი პროგ­რე­სი­რე­ბა (ზე­მოთ აღ­წე­რი­ლია);
• პა­ცი­ენ­ტებ­მა, რომ­ლებ­საც თა­ვი­დან­ვე აღე­ნიშ­ნე­ბათ სა­შუ­ა­ლო სიმ­ძი­მის სუნ­თქვის უკ­მა­რი­სო­ბა ან მენ­ტა­ლუ­რი სტა­ტუ­სის საგ­რძნო­ბი ცვლი­ლე­ბა;
• პა­ცი­ენ­ტებ­მა, რო­მელ­თა სის­ხლში ჟანგბა­დის შემ­ცვე­ლო­ბა თა­ვი­დან­ვე არ აღე­მა­ტე­ბა 94%-ს (ეს მათ­თვის, ვი­საც ასე­თი მო­ნი­ტო­რინ­გის სა­შუ­ა­ლე­ბა აქვს);
• პა­ცი­ენ­ტებ­მა მა­ღა­ლი რის­კის ფაქ­ტო­რე­ბით.

ვინ უნდა მი­მარ­თოს გა­და­უ­დე­ბე­ლი დახ­მა­რე­ბის ცენ­ტრებს („ემერ­ჯენ­სი“)?

• პა­ცი­ენ­ტებ­მა სუნ­თქვის მძი­მე უკ­მა­რი­სო­ბით (მკვეთ­რად გაზ­რდი­ლი სუნ­თქვის სიხ­ში­რე და მძი­მე, ზე­და­პი­რუ­ლი სუნ­თქვა, დე­ტა­ლე­ბი იხი­ლეთ ზე­მოთ)
• ლე­თარ­გია, ძი­ლად მი­ვარ­დნა, გო­ნე­ბის ნა­წი­ლობ­რი­ვი ან სრუ­ლი და­ბინ­დვა
• გა­მო­ხა­ტუ­ლი მწვა­ვე კო­რო­ნა­რუ­ლი ან გუ­ლის უკ­მა­რი­სო­ბა, თუნ­დაც მსუ­ბუ­ქი კო­ვიდ ინ­ფექ­ცი­ის მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბი­სას, სა­სურ­ვე­ლია მი­მარ­თოთ თქვენს პი­რად ექიმს. მას, ვინც პა­ცი­ენ­ტის ზო­გად მდგო­მა­რე­ო­ბას კარ­გად იც­ნობს, სა­შუ­ა­ლე­ბა აქვს ად­ვი­ლად ამო­იც­ნოს სა­ში­ში სიმპტო­მე­ბი. სამ­წუ­ხა­როდ, ვი­ნა­ი­დან და­ა­ვა­დე­ბის­გან სა­მე­დი­ცი­ნო პერ­სო­ნა­ლის დაც­ვა კრი­ტი­კუ­ლად მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია პან­დე­მი­ის ეფექ­ტუ­რი მარ­თვი­სათ­ვის, ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი ან სა­ტე­ლე­ფო­ნო კონ­სულ­ტა­ცი­ე­ბი ასეთ დროს მთელს მსოფ­ლი­ო­ში აპ­რო­ბი­რე­ბუ­ლი მე­თო­დია.

მე­დი­კა­მენ­ტო­ზუ­რი მკურ­ნა­ლო­ბა:

ან­ტი­კო­ა­გუ­ლა­ცია და ან­ტით­რომ­ბო­ტუ­ლი თე­რა­პია: არაჰოს­პი­ტა­ლი­ზი­რე­ბუ­ლი პა­ცი­ენ­ტე­ბი ან­ტი­კო­ა­გუ­ლა­ცი­ას ან ან­ტით­რომ­ბო­ცი­ტულ მკურ­ნა­ლო­ბას არ სა­ჭი­რო­ე­ბენ!!! ან­ტი­კო­ა­გუ­ლა­ცი­ა­სა და ან­ტით­რომ­ბო­ცი­ტულ მკურ­ნა­ლო­ბა­ში იგუ­ლის­ხმე­ბა ას­პი­რი­ნი (იგი­ვე კარ­დი­ო­მაგ­ნი­ლი), აპიქ­სა­ბა­ნი, ქსა­რელ­ტო, კუ­მა­დი­ნი, და­ბალ­მო­ლე­კუ­ლუ­რი ჰე­პა­რი­ნი (სა­ვა­რა­უ­დო და­სა­ხე­ლე­ბე­ბია: კლექ­სა­ნი, ლო­ვე­ნოქ­სი, ენოქ­სი­პა­რი­ნი, ფონ­და­პა­რი­ნუქ­სი... სხვა­დას­ხვა ქვე­ყა­ნა­ში შე­იძ­ლე­ბა უამ­რა­ვი გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი და­სა­ხე­ლე­ბით გა­მო­ი­ყე­ნე­ბო­დეს).

გთხოვთ ნუ მი­ი­ღებთ ამ პრე­პა­რა­ტებს ექი­მის და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის გა­რე­შე, გან­სა­კუთ­რე­ბით სახ­ლში დარ­ჩე­ნი­ლე­ბი! ასე შე­იძ­ლე­ბა სი­ცო­ცხლი­სათ­ვის სა­ში­ში გარ­თუ­ლე­ბე­ბი გა­მო­იწ­ვი­ოთ, რაც ისე­დაც ურ­თუ­ლეს კო­ვიდ-ინ­ფექ­ცი­ის კლი­ნი­კურ კურსს გან­სა­კუთ­რე­ბით და­ამ­ძი­მებს.

არა­მიზ­ნობ­რი­ვი ან­ტი­კო­ა­გუ­ლა­ცი­ის სა­ში­ში გარ­თუ­ლე­ბე­ბია: თა­ვის ტვი­ნის ჰე­მო­რა­გი­უ­ლი ინ­სულ­ტი, სის­ხლდე­ნე­ბი ში­ნა­გა­ნი ორ­გა­ნო­ე­ბი­დან, გან­სა­კუთ­რე­ბით ხში­რია სის­ხლდე­ნა კუჭ-ნაწ­ლა­ვის სის­ტე­მი­დან. ეს პრე­პა­რა­ტე­ბი გან­სა­კუთ­რე­ბით სა­ში­შია მათ­თვის, ვი­საც სპე­ცი­ფი­უ­რი სის­ხლის და­ა­ვა­დე­ბე­ბი და ღვიძ­ლის უკ­მა­რი­სო­ბა აღე­ნიშ­ნე­ბა. თუ თქვენ ექი­მის და­ნიშ­ნუ­ლე­ბით უკვე იღებთ რო­მე­ლი­მე ამ ჯგუ­ფის პრე­პა­რატს, მათი შე­წყვე­ტა ექი­მის ნე­ბარ­თვის გა­რე­შე არ შე­იძ­ლე­ბა! კო­ვიდ-ინ­ფექ­ცი­ი­სას მათი შე­წყვე­ტა არ შე­იძ­ლე­ბა, თუ ამის გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი აუ­ცი­ლებ­ლო­ბა არ არ­სე­ბობს სის­ხლდე­ნის რის­კის გამო. კო­ვიდ-ინ­ფექ­ცია თა­ვის­თა­ვად არ ზრდის სის­ხლდე­ნის რისკს, თუ თქვენ ქრო­ნი­კუ­ლად არ გა­ნე­კუთ­ვნე­ბით რა­ი­მე სპე­ცი­ფი­კურ ჯგუფს. რაც შე­ე­ხე­ბა სხვა­დას­ხვა ტი­პის თრომ­ბომ­ბო­ფი­ლი­ებ­სა თუ სის­ხლის შე­დე­დე­ბის თან­და­ყო­ლილ ან შე­ძე­ნილ პრობ­ლე­მებს, სამ­წუ­ხა­როდ, არ არ­სე­ბობს სე­რი­ო­ზუ­ლი კვლე­ვე­ბი ამ რისკ-ჯგუ­ფებ­ში და შე­სა­ბა­მი­სად, ზუს­ტი რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბიც. ყო­ველ ამ­გვარ შემ­თხვე­ვას ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რი მიდ­გო­მა სჭირ­დე­ბა და ის უნდა გა­და­წყდეს ექი­მის და პა­ცი­ენ­ტის ერ­თობ­ლი­ვი ძა­ლის­ხმე­ვით.

სტე­რო­ი­დე­ბი: ეგ­რეთ წო­დე­ბუ­ლი დექ­სა­მე­ტა­ზო­ნი და ჰიდ­რო­კორ­ტი­ზო­ნი. გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ, და­დე­ბი­თი შე­დე­გი ამ პრე­პა­რა­ტე­ბით მი­ღე­ბუ­ლი იყო მხო­ლოდ მძი­მე, ჰოს­პი­ტა­ლი­ზი­რე­ბულ, ჟანგბად­ზე და­მო­კი­დე­ბულ პა­ცი­ენ­ტებ­ში. ცი­ვი­ლი­ზი­რე­ბულ ქვეყ­ნებ­ში, ისი­ნი არ გა­მო­ი­ყე­ნე­ბი­ან მსუ­ბუ­ქი და­ა­ვა­დე­ბის სა­მარ­თა­ვად, მი­თუ­მე­ტეს სახ­ლის პი­რო­ბებ­ში. მე­ტიც, არ­სე­ბობს ლო­გი­კუ­რი ეჭვი, რომ სტე­რო­ი­დე­ბის ნა­ად­რევ­მა, არა­მიზ­ნობ­რივ­მა გა­მო­ყე­ნე­ბამ შე­იძ­ლე­ბა გა­ა­უ­ა­რე­სოს და­ა­ვა­დე­ბის მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბა. ასე­ვე გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ, სტე­რო­ი­დე­ბის არა­მიზ­ნობ­რივ­მა და არას­წო­რი დო­ზე­ბით გა­მო­ყე­ნე­ბამ შე­იძ­ლე­ბა ხელი შე­უ­წყოს კუჭ­ნაწ­ლა­ვის სის­ხლდე­ნის გან­ვი­თა­რე­ბას.

ან­ტი­ბი­ო­ტი­კე­ბი: ნუ მი­ი­ღებთ ან­ტი­ბი­ო­ტი­კებს ექი­მის და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის გა­რე­შე! კო­ვი­დი არ არის ბაქ­ტე­რი­უ­ლი ინ­ფექ­ცია. ის ვირუ­სუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბაა და მას­ზე ან­ტი­ბი­ო­ტი­კე­ბი გავ­ლე­ნას ვერ ახ­დე­ნენ. ან­ტი­ბი­ო­ტი­კი გვჭირ­დე­ბა მხო­ლოდ იმ შემ­თხვე­ვა­ში, თუ კო­ვიდ და­ა­ვა­დე­ბა რთულ­დე­ბა თან­დარ­თუ­ლი ბაქ­ტე­რი­უ­ლი პნევ­მო­ნი­ით ან სხვა სის­ტე­მის ბაქ­ტე­რი­უ­ლი ინ­ფექ­ცი­ით. მსგავ­სი გარ­თუ­ლე­ბე­ბის დი­აგ­ნოს­ტი­რე­ბას კლი­ნი­კურ­თან ერ­თად ლა­ბო­რა­ტო­რი­უ­ლი და რა­დი­ო­ლო­გი­უ­რი კვლე­ვე­ბი სჭირ­დე­ბა. იშ­ვი­ათ შემ­თხვე­ვებ­ში, ექიმს შე­უძ­ლია მი­ი­ღოს ან­ტი­ბი­ო­ტი­კე­ბის ჩარ­თვის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა სპე­ცი­ა­ლუ­რი კვლე­ვე­ბის გა­რე­შე, კლი­ნი­კურ სუ­რათ­ზე და პა­ცი­ენ­ტის წარ­სუ­ლი სა­მე­დი­ცი­ნო ის­ტო­რი­ის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით. თქვე­ნით მსგავ­სი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბე­ბი არ მი­ი­ღოთ!

ასე­ვე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ან­ტი­ბი­ო­ტი­კე­ბით მკურ­ნა­ლო­ბი­სას და­ცუ­ლი იყოს ადექ­ვა­ტუ­რი დო­ზე­ბი და მე­დი­კა­მენ­ტის მი­ღე­ბის სწო­რი ხან­გრძლი­ვო­ბა. წი­ნა­აღ­მდეგ შემ­თხვე­ვა­ში, ხელს შე­უ­წობთ ან­ტი­ბი­ო­ტი­კი­სად­მი რე­ზის­ტენ­ტუ­ლი ბაქ­ტე­რი­უ­ლი შტა­მე­ბის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბას. ეს სე­რი­ო­ზულ პრობ­ლე­მას შე­უქ­მნის სა­ზო­გა­დო­ე­ბას მოგ­ვი­ა­ნე­ბით. ასე­ვე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია იცო­დეთ, რომ ან­ტი­ბი­ო­ტი­კე­ბი ზოგ შემ­თხვე­ვა­ში მა­ღა­ლი ალერ­გი­უ­ლი პო­ტენ­ცი­ა­ლით გა­მო­ირ­ჩე­ვი­ან. არას­წო­რად შერ­ჩე­უ­ლი ან­ტი­ბი­ო­ტი­კი გავ­ლე­ნას ვერ ახ­დენს თან­დარ­თუ­ლი ბაქ­ტე­რი­უ­ლი პრო­ცე­სე­ბის მარ­თვა­ზე; მე­ტიც, შე­უძ­ლია და­ამ­ძი­მოს ზო­გა­დი მდგო­მა­რე­ო­ბა გვერ­დი­თი ეფექ­ტე­ბით.

რემ­დე­სე­ვი­რი, პლაზ­მა, მო­ნოკ­ლო­ნა­ლუ­რი ან­ტის­ხე­უ­ლე­ბი: არც ერთი მათ­გა­ნი არაჰოს­პი­ტა­ლი­ზი­რე­ბულ, მსუ­ბუ­ქი და სა­შუ­ა­ლო სიმ­ძი­მის პა­ცი­ენ­ტე­ბის სამ­კურ­ნა­ლოდ არ გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა.

ვი­ტა­მი­ნე­ბი: არ არ­სე­ბობს კვლე­ვა, რო­მე­ლიც ადას­ტუ­რებს ‘’ც’’ ვი­ტა­მი­ნის ან მულ­ტი­ვი­ტა­მი­ნე­ბის ეფექ­ტუ­რო­ბას კო­ვიდ-ინ­ფექ­ცი­ის მკურ­ნა­ლო­ბა­ში. არ­სე­ბობს შე­და­რე­ბით სუს­ტი მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბა ‘’დ’’ ვი­ტა­მი­ნის სარ­გებ­ლი­ა­ნო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით. კვლე­ვე­ბის თა­ნახ­მად, ჰოს­პი­ტა­ლი­ზი­რე­ბუ­ლი კო­ვიდ-ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლე­ბის და­ახ­ლო­ე­ბით 80%-ს აღე­ნიშ­ნე­ბო­და ‘’დ’’ ვი­ტა­მი­ნის დე­ფი­ცი­ტი. თუმ­ცა, ამ პრე­პა­რა­ტის მი­ღე­ბის კავ­შირ­ზე გა­მო­ჯან­მრთე­ლე­ბას­თან ან სიკ­ვდი­ლი­ა­ნო­ბას­თან ამ­ჟა­მა­დაც არა­ფე­რი ვი­ცით. ცხა­დია, თუ თქვენ უკვე იღებთ „დ“ ვი­ტა­მინს ექი­მის და­ნიშ­ნუ­ლე­ბი­სა­მებრ, უნდა გა­აგ­რძე­ლოთ. იგი­ვე ეხე­ბა ნე­ბის­მი­ერ სხვა ვი­ტა­მინ­საც.

მიკ­რო­ე­ლე­მენ­ტე­ბი: არ არ­სე­ბობს მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბა თუ­თი­ის გან­სა­კუთ­რე­ბულ როლ­ზე კო­ვიდ ინ­ფექ­ცი­ის მარ­თვა­ში. ამ­დე­ნად, თუ­თი­ის მი­ღე­ბას თქვენ­თვის მხო­ლოდ ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი სარ­გებ­ლო­ბის მო­ტა­ნა შე­უძ­ლია.

მა­რი­ხუ­ა­ნა: არ არ­სე­ბობს და­მა­ჯე­რე­ბე­ლი სა­მეც­ნი­ე­რო მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბა მა­რი­ხუ­ა­ნის ეფექ­ტუ­რო­ბა­ზე კო­ვიდ ინ­ფექ­ცი­ი­სას. ექ­სპე­რი­მენ­ტებს ნუ ჩა­ი­ტა­რებთ სა­კუ­თარ თავ­ზე. მე­ტიც, ფსი­ქი­კუ­რი სტა­ტუ­სის ზუს­ტი, ყო­ველ­დღი­უ­რი შე­ფა­სე­ბა აბ­სო­ლი­ტუ­რად აუ­ცი­ლე­ბე­ლია, მა­რი­ხუ­ა­ნას მოხ­მა­რე­ბამ კი შე­იძ­ლე­ბა ეს გა­არ­თუ­ლოს.

რის­კის ჯგუ­ფე­ბის შე­ფა­სე­ბა

მა­ღა­ლი რის­კი არ გუ­ლის­ხმობს, რომ თქვენ უფრო ად­ვი­ლად მიმ­ღე­ბი ხართ კო­ვიდ-ინ­ფექ­ცი­ის მი­მართ. ის მხო­ლოდ და­ა­ვა­დე­ბის უფრო მძი­მედ მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბის პროგ­ნო­ზულ ფაქ­ტო­რად ით­ვლე­ბა.

მა­ღა­ლი რის­კის ჯგუ­ფის პა­ცი­ენ­ტე­ბი თა­ვი­დან­ვე მეტ ყუ­რა­დღე­ბას სა­ჭი­რო­ე­ბენ. პირ­ვე­ლი სიმპტო­მე­ბის გა­მოვ­ლე­ნის­თა­ნა­ვე, ასეთ­მა პა­ცი­ენ­ტებ­მა აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა მი­მარ­თონ ექიმს. შე­საძ­ლე­ბე­ლია მათი ად­რე­უ­ლი ჰოს­პი­ტა­ლი­ზა­ცი­აც მი­ზან­შე­წო­ნი­ლი იყოს, რად­გან მა­ღა­ლი რის­კის პა­ცი­ენ­ტე­ბი, რო­მელ­თაც და­ა­ვა­დე­ბის შე­და­რე­ბით მძი­მე ფორ­მა აღე­ნიშ­ნე­ბათ, დი­ნა­მი­კა­ში ყუ­რა­დღე­ბით დაკ­ვირ­ვე­ბას სა­ჭი­რო­ე­ბენ.

რის­კის კრი­ტე­რი­უ­მე­ბია:

• ასა­კი >65 წელ­ზე
• მო­ხუ­ცე­ბულ­თა სახ­ლის ბე­ნე­ფი­ცი­ა­რე­ბი
• იმუ­ნო­კომ­პრო­მე­ტი­რე­ბუ­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბე­ბი, რო­გო­რი­ცაა შიდსი, სტე­რო­ი­დე­ბით ქრო­ნი­კუ­ლი თე­რა­პია, თან­და­ყო­ლი­ლი იმო­ნო­დე­ფი­ცი­ტე­ბი
• ფილ­ტვის ქრო­ნი­კუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბე­ბი, რო­გო­რე­ბი­ცაა: ქრო­ნი­კუ­ლი ობსტრუქ­ცი­უ­ლი და­ა­ვა­დე­ბა, ას­თმა, ფილ­ტვის ფიბ­რო­ზი, ცის­ტი­კუ­რი ფიბ­რო­ზი
• კარ­დი­ო­ვას­კუ­ლა­რუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბე­ბი, ჰი­პერ­ტენ­ზია გან­სა­კუთ­რე­ბით
• ონ­კო­ლო­გი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბე­ბი
• სიმ­სუქ­ნე (სიმ­სუქ­ნის ხა­რის­ხი სპე­ცი­ა­ლუ­რი ფორ­მუ­ლით იან­გა­რი­შე­ბა სხე­უ­ლის მა­სის ინ­დექ­სი = წონა კი­ლოგ­რა­მებ­ში/სი­მაღ­ლე სან­ტი­მეტ­რებ­ში აყ­ვა­ნი­ლი კვად­რატ­ში. ნორ­მა­ლუ­რი წო­ნის ინ­დექ­სი მერ­ყე­ობს 18.5 - 24.9, 25 - 29.9 ით­ვე­ლე­ბა ზედ­მეტ წო­ნად, 30 - 34.9 პირ­ვე­ლი ხა­რის­ხის სიმ­სუქ­ნე, 35 - 39.9 მე­ო­რე ხა­რის­ხის სიმ­სუქ­ნე, >40 მე­სა­მე ხა­რის­ხის სიმ­სუქ­ნე)
• შაქ­რი­ა­ნი დი­ა­ბე­ტი
• თირკმლის ქრო­ნი­კუ­ლი უკ­მა­რი­სო­ბა
• ღვიძ­ლის ქრო­ნი­კუ­ლი უკ­მა­რი­სო­ბა
• ტვი­ნის სის­ხლძარ­ღვთა და­ა­ვა­დე­ბე­ბი
• ნევ­რო­ლო­გი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბე­ბი, გან­სა­კუთ­რე­ბით დე­მენ­ცია
• სის­ხლის და­ა­ვა­დე­ბე­ბი, რო­გო­რი­ცაა თა­ლა­სე­მია (up-to-date ყვე­ლა­ზე პო­პუ­ლა­რუ­ლი ამე­რი­კუ­ლი სა­მე­დი­ცი­ნო პლატ­ფორ­მა­ზე დაყ­რდნო­ბით ის ით­ვლე­ბა რის­კის ფაქ­ტო­რად), ნამ­გლი­სე­ბუ­რი ანე­მია

ვის სჭირ­დე­ბა გუმ­კერ­დის რენტგე­ნო­ლო­გი­უ­რი ან კომ­პი­უ­ტე­რულ-ტო­მოგ­რა­ფი­უ­ლი კვლე­ვა?

სა­მეც­ნი­ე­რო კვლე­ვებ­მა აჩ­ვე­ნეს, თვით ასიმპტო­მა­ტუ­რი პა­ცი­ენ­ტე­ბიც რომ გა­მო­ვიკ­ვლი­ოთ კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი ტო­მოგ­რა­ფი­ით, აღ­მო­ვა­ჩენთ, რომ მათ ნა­ხე­ვარ­ზე მეტს ფილ­ტვე­ბის სხვა­დას­ხვა ხა­რის­ხის და­ზი­ა­ნე­ბა აღე­ნიშ­ნე­ბა. თუმ­ცა, ეს რა­ი­მე ტი­პის სპე­ცი­ფი­ურ მკურ­ნა­ლო­ბას არ სა­ჭი­რო­ებს. მკურ­ნა­ლო­ბის აუ­ცი­ლებ­ლო­ბას კლი­ნი­კუ­რი, ლა­ბო­რა­ტო­რი­უ­ლი და კვლე­ვე­ბით მი­ღე­ბუ­ლი მო­ნა­ცე­მე­ბის და­ჯა­მე­ბის შე­დე­გად გან­ვსა­ზღვრავთ. რა­დი­ო­ლო­გი­უ­რი კვლე­ვა სა­წყის ეტაპ­ზე, მსუ­ბუ­ქად და­ა­ვა­დე­ბუ­ლებს არ სჭირ­დე­ბათ! თუ და­ა­ვა­დე­ბა მძიმ­დე­ბა და სუნ­თქვის უკ­მა­რი­სო­ბით მიმ­დი­ნა­რე­ობს, მხო­ლოდ მა­შინ ხდე­ბა სა­ჭი­რო - გა­ნი­სა­ზღვროს და­ზი­ა­ნე­ბის ხა­რის­ხი. რა­დი­ო­ლო­გი­უ­რი კვლე­ვა სრუ­ლი­ად უსაფრ­თხო არ არის; ის მცი­რედ დას­ხი­ვე­ბას იწ­ვევს, ამი­ტომ არ შე­იძ­ლე­ბა მისი გა­მო­ყე­ნე­ბა სპე­ცი­ა­ლუ­რი და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის გა­რე­შე.1

ვის სჭირ­დე­ბა ლა­ბო­რა­ტო­რი­უ­ლი კვლე­ვე­ბის ბი­ნა­ზე ჩა­ტა­რე­ბა?

ასე­თი კვლე­ვე­ბის აუ­ცი­ლებ­ლო­ბა მხო­ლოდ ექიმ­მა უნდა გა­და­წყვი­ტოს. პა­ცი­ენ­ტმა თუნ­დაც ჩა­ი­ტა­როს აუ­ცი­ლე­ბე­ლი ტეს­ტე­ბი, პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლის მიერ შე­დე­გე­ბის სწო­რი ინ­ტერპრე­ტა­ცი­ის გა­რე­შე მათ კლი­ნი­კუ­რი ღი­რე­ბუ­ლე­ბა ვერ ექ­ნე­ბათ. არა­მიზ­ნობ­რი­ვი კვლე­ვე­ბის ჩა­ტა­რე­ბით მხო­ლოდ გა­არ­თუ­ლებთ იმ ადა­მი­ნე­ბის მდგო­მა­რე­ო­ბას, ვი­საც მარ­თლა სჭირ­დე­ბა მათი დრო­უ­ლი ჩა­ტა­რე­ბა და ვერ ახერ­ხე­ბენ რი­გე­ბის გამო.

პოსტ-კო­ვიდ პე­რი­ო­დის სირ­თუ­ლე­ე­ბი

გვახ­სოვ­დეს, კო­ვი­დი ხანგძლი­ვად მიმ­დი­ნა­რე და­ა­ვა­დე­ბაა და სრულ გა­მო­ჯან­მრთე­ლე­ბას კვი­რე­ბი, ზოგ­ჯერ თვე­ე­ბიც სჭირ­დე­ბა.

პოსტ-კო­ვიდ პე­რი­ო­დის­თვის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლია ძლი­ე­რი სი­სუს­ტე, დეპ­რე­სია, ში­შე­ბი, გან­სა­კუთ­რე­ბით რე­ინ­ფი­ცი­რე­ბის შიში; სუნ­თქვის უკ­მა­რი­სო­ბა (იმის მი­ხედ­ვით რა სიმ­ძი­მის და­ა­ვა­დე­ბას­თან გვქონ­და საქ­მე), მსუ­ბუ­ქი ტკი­ვი­ლე­ბი გულ­მკერ­დის არე­ში. თუ ეს სიმპტო­მე­ბი პოსტ-კო­ვიდ პე­რი­ოდ­ში არ ღრმავ­დე­ბა და გან­სა­კუთ­რე­ბულ დის­კომ­ფორ­ტს არ გიქ­მნით, არ უნდა გახ­დნენ პა­ნი­კის სა­ფუძ­ვე­ლი.

ჩვე­უ­ლი ცხოვ­რე­ბის რიტ­მში დაბ­რუ­ნე­ბა ძა­ლის­ხმე­ვას მო­ი­თხოვს. გა­ა­ტა­რეთ მეტი დრო მზე­ზე, ღია სივ­რცე­ში (აი­ვა­ნი, პარ­კი, სო­ფე­ლი, უბ­რა­ლოდ ქუ­ჩა­ში სე­ირ­ნო­ბა). ეცა­დეთ იმოძ­რა­ოთ შეძ­ლე­ბის­დაგ­ვა­რად. მოძ­რა­ო­ბა, ვარ­ჯი­ში, სე­ირ­ნო­ბა აუ­ცი­ლე­ბე­ლია ზო­მი­ე­რად, ისე, რომ გან­სა­კუთ­რე­ბულ დის­კომ­ფორ­ტს არ გიქ­მნი­დეთ. თან­და­თან გა­ზარ­დეთ დატ­ვირ­თვა და სა­ბო­ლო­ოდ აუ­ცი­ლებ­ლად შეძ­ლებთ ძა­ლე­ბის სრულ აღ­დგე­ნას.

პოსტ-კო­ვიდ სინ­დრო­მის სა­მარ­თა­ვად სპე­ცი­ფი­უ­რი მკურ­ნა­ლო­ბა სა­ჭი­რო არ არის, თუ სიმპტო­მე­ბი გან­სა­კუთ­რე­ბულ დის­კომ­ფორ­ტს არ შე­ი­ცავს. მსუ­ბუ­ქი ხა­რის­ხის დეპ­რე­სია მა­ლე­ვე გა­ივ­ლის, რო­გორც კი ფი­ზი­კუ­რად გა­ჯან­საღ­დე­ბით. მსუ­ბუ­ქი ფი­ზი­კუ­რი ვარ­ჯი­ში ან იოგა ამის სა­უ­კე­თე­სო სა­შუ­ა­ლე­ბაა.

• ამა­ვე დროს, გახ­სოვ­დეთკო­ვიდს ახა­სი­ა­თებს სხვა­დას­ხვა მძი­მე გარ­თუ­ლე­ბე­ბი და არ აგე­რი­ოთ ისი­ნი პოსტ-კო­ვიდ სინ­დრომ­ში. მათი ამოც­ნო­ბა ხში­რად ად­ვი­ლი არ არის და მცი­რე­დი გა­უ­ა­რე­სე­ბის შემ­თხვე­ვა­შიც კი მი­მარ­თეთ პი­რად ექიმს.
• გა­მო­ჯან­მრთე­ლე­ბი­დან 4 კვი­რის ვა­და­ში სა­სურ­ვე­ლია გა­ი­ა­როთ ექი­მის კონ­სულ­ტა­ცია. ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი კონ­ტაქ­ტი სრუ­ლი­ად საკ­მა­რი­სია გა­ურ­თუ­ლე­ბელ შემ­თხვე­ვებ­ში. მძი­მედ მიმ­დი­ნა­რე და­ა­ვა­დე­ბი­სას ექიმ­თან ვი­ზი­ტი სა­ვალ­დე­ბუ­ლოა გა­მო­ჯან­მრთე­ლე­ბი­დან 2 კვი­რის ფარ­გლებ­ში.

იზო­ლა­ცი­ი­დან გა­მოს­ვლის წე­სე­ბი:

• მი­ნი­მუმ 10 დღე პირ­ვე­ლი სიმპტო­მე­ბის და­წყე­ბი­დან უნდა იმ­ყო­ფე­ბო­დეთ იზო­ლა­ცი­ა­ში.
• იზო­ლა­ცი­ის მო­სახ­სნე­ლად აუ­ცი­ლე­ბე­ლია ბოლო 48 სა­ა­თი იყოს უსიმპტო­მო, ყო­ველ­გვა­რი სი­ცხის დამ­წე­ვის მოხ­მა­რე­ბის გა­რე­შე. იგუ­ლის­ხმე­ბა მე­ა­თე დღემ­დე ბოლო 48 სა­ა­თი. თუ ცხე­ლე­ბა უფრო ხან­გრძლი­ვად გრძელ­დე­ბა, იზო­ლა­ცი­ა­ში რჩე­ბით მა­ნამ, სა­ნამ უსი­ცხო 48 სა­ა­თი­ან პე­რი­ოდს არ გა­და­ლა­ხავთ.
• გან­მე­ო­რე­ბი­თი ტეს­ტი იზო­ლა­ცი­ის მო­სახ­სნე­ლად სა­ჭი­რო არ არის. ტეს­ტი შე­იძ­ლე­ბა დიდი ხნით დარ­ჩეს და­დე­ბი­თი, პა­ცი­ენ­ტი კი გა­დამ­დე­ბი აღარ იყოს. ტეს­ტის და­დე­ბი­თო­ბას ვირუ­სის რნმ-ის ნარ­ჩე­ნე­ბი გა­ნა­პი­რო­ბე­ბენ და ასე­თი ნარ­ჩე­ნე­ბი და­ა­ვა­დე­ბას ვერ გა­მო­იწ­ვე­ვენ. გან­მე­ო­რე­ბით ტეს­ტი­რე­ბას სა­ჭი­რო­ე­ბენ მხო­ლოდ ის პა­ცი­ენ­ტე­ბი, ვინც ჰოს­პიტ­ლი­დან სპე­ცი­ა­ლურ და­წე­სე­ბუ­ლე­ბე­ში ეწე­რე­ბი­ან, მა­გა­ლი­თად, მო­ხუც­თა სახ­ლებ­ში ან სა­რე­ა­ბი­ლი­ტა­ციო ცენ­ტრებ­ში.

იმუ­ნუ­რი მეხ­სი­ე­რე­ბის შე­სა­ხებ ჯე­რაც არ ვფლობთ ამომ­წუ­რავ ინ­ფორ­მა­ცი­ას. ან­ტის­ხე­უ­ლე­ბი უმე­ტეს შემ­თხვე­ვა­ში 3-6 თვე ნარ­ჩუნ­დე­ბა. ან­ტის­ხე­უ­ლე­ბი, გა­ურ­კვე­ვე­ლი მი­ზე­ზით ყვე­ლა პა­ცი­ენ­ტში არც გა­მო­მუ­შავ­დე­ბა. თუმ­ცა იმუ­ნი­ტეტს ამ შემ­თხვე­ვა­ში სხვა კომ­პო­ნენ­ტიც გა­ნა­პი­რო­ბებს "T" ლიმ­ფო­ცი­ტე­ბის სა­ხით. ამ­გვა­რი იმუ­ნი­ტე­ტიც პირ­ვე­ლა­დი მო­ნა­ცე­მე­ბით იგი­ვე ხანგძლი­ვო­ბი­საა. უკვე გვქო­და რე­ინ­პი­ცი­რე­ბის შემ­თხვე­ვე­ბიც. ხე­ლა­ხა­ლი ინ­ფი­ცი­რე­ბა აღ­წე­რი­ლია ლი­ტე­რა­ტუ­რა­შიც და ის და­ფიქ­სირ­და მა­ი­მო­ნი­დის ჰოს­პი­ტალ­შიც. ამ­დე­ნად, და­ა­ვა­დე­ბის გა­და­ტა­ნა, სამ­წუ­ხა­როდ, არ ნიშ­ნავს უსაფრ­თხო­ე­ბას.

ყვე­ლა­ზე მთა­ვა­რი:

მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია არ მი­ე­ცეთ სა­სო­წარ­კვე­თას. კო­ვი­დი რთუ­ლი, კომ­პლექ­სუ­რი და­ა­ვა­დე­ბაა, ად­ვი­ლად გავ­რცე­ლე­ბის პო­ტენ­ცი­ა­ლით, თუმ­ცა სწო­რი მარ­თვის პი­რო­ბებ­ში გა­მო­სა­ვა­ლი სა­ი­მე­დოა. ინ­ფი­ცი­რე­ბულ­თა და­ახ­ლო­ე­ბით 80%-ს და­ა­ვა­დე­ბა უსიმპტო­მოდ ან ძა­ლი­ან მსუ­ბუქ ფორ­მა­ში გა­და­აქვს. და­ნარ­ჩე­ნი 20%-დან ჰოს­პი­ტა­ლი­ზა­ცია მხო­ლოდ მცი­რე ნა­წილს სჭირ­დე­ბა და იმ მცი­რე ნა­წი­ლის მხო­ლოდ 5%-ში მიმ­დი­ნა­რე­ობს კო­ვი­დი კრი­ტი­კუ­ლად. უმ­ძი­მე­სი პა­ცი­ენ­ტის გა­დარ­ჩე­ნაც ხში­რად შე­საძ­ლე­ბე­ლია. წარ­მა­ტე­ბის­თვის ჩვენ ყვე­ლამ ერ­თად უნდა ვიშ­რო­მოთ და ზედ­მი­წევ­ნით ზუს­ტად მივსდი­ოთ პრო­ფე­სი­ო­ნალ­თა რჩე­ვებს. მხო­ლოდ ექი­მე­ბი პან­დე­მი­ას ვერ მარ­თა­ვენ. პან­დე­მი­ის მარ­თვის მთა­ვა­რი ბერ­კე­ტე­ბი თქვენს ხელ­შია, ჩვე­ნო ძვირ­ფა­სო ადა­მი­ა­ნე­ბო. მაქ­სი­მა­ლუ­რად გა­ე­ცა­ნით პრო­ფე­სი­უ­ლი წყა­რო­ე­ბით მო­წო­დე­ბულ რე­კო­მენ­და­ცი­ებს.

ეცა­დეთ არ ენ­დოთ შეთ­ქმუ­ლე­ბის თე­ო­რი­ებს. ცოდ­ნა ყვე­ლა­ზე მძლავ­რი ია­რა­ღია ნე­ბის­მი­ერ პრობ­ლე­მას­თან გამ­კლა­ვე­ბის­თვის. იყა­ვით მშვი­დად. სულ რამ­დე­ნი­მე თვით ყვე­ლას ერ­თად მოგ­ვი­წევს ახალ რე­ა­ლო­ბა­ში ცხოვ­რე­ბა. თუ ყვე­ლა­ნი და­ვი­ცავთ პრე­ვენ­ცი­ის წე­სებს, აღარ დაგ­ვჭირ­დე­ბა ცხოვ­რე­ბის გა­ჩე­რე­ბა. წე­სე­ბის დაც­ვით სამ­სა­ხუ­რებ­შიც ვივ­ლით, სკო­ლა­შიც და ერ­თმა­ნეთ­თა­ნაც. ჯან­მრთე­ლო­ბას და სიმ­შვი­დეს გი­სურ­ვებთ.

გვი­გუ­ლეთ თქვენს გვერ­დით ამ რთულ დროს. პა­ტი­ვის­ცე­მით Nana Gegetchkori და Zurab Guruli".