როგორ ცხოვრობს ქართველი ბიჭი სხვადასხვა სახეობის გველთან და ნიანგთან ერთად? - "შეიძლება დაოჯახებაში ხელი შემეშალოს, მაგრამ პრობლემას არ შევქმნი"

შოთა ზანდუკელი ჰერპეტოლოგია და ცხოველთა მონიტორინგის სააგენტოში ქვეწარმავლების სპეციალისტად რამდენიმე წლის განმავლობაში მუშაობდა - იჭერდა, აღრიცხავდა და ისევ ბუნებაში აბრუნებდა. ზოგს თუ გველის ხსენებაც კი შიშის ზარს სცემს, შოთასთვის მათი დაჭერა ერთგვარი ადრენალინია. დღეს მის სახლში სხვადასხვა სახეობის ქვეწარმავალი ცხოვრობს.

- ცხოველები ბავშვობიდან მიყვარს, ზოოპარკში რომ მივდიოდი, ყველას დიდი ინტერესით ვაკვირდებოდი. შინ ყოველთვის მყავდა ძაღლი, კურდღელი, კატა, ზაზუნა, მტრედი... 7 წლისამ მოსკოვში პირველად ვნახე ტერარიუმი. მამა იმხანად მოსკოვში მუშაობდა და დედასა და ძმასთან ერთად ჩავდიოდით ხოლმე სანახავად. პირველად გველები რომ დავინახე, სხვა ბავშვებივით არ შემშინებია, პირიქით, ინფორმაციის მოძიება დავიწყე. 9 წლისამ ლისის ტბაზე წყლის ანკარა დავიჭირე. ამ დროს სახეობებს უკვე ვარჩევდი და ვიცოდი, როგორ დამეჭირა.

გველი წამოვიყვანე და სახლში ერთხანს ისე მყავდა, ვერავინ ვერაფერს მიხვდა, მაგრამ როგორც კი გაიგეს, მაშინვე გამაშვებინეს. 13 წლისამ ალგეთის ხეობაში, აბრამეთის გორაკზე ცხვირრქოსანი გველგესლა დავიჭირე, რომელსაც, გიურზას შემდეგ, საქართველოში ბინადარ ქვეწარმავლებს შორის ყველაზე ძლიერი შხამი აქვს. დავინახე თუ არა, მივხვდი, რომ შხამიანი იყო. ეს ძალიან დიდი ემოცია და ადრენალინი იყო და კიდევ ერთხელ დავრწმუნდი, რომ ყველაზე მეტად ქვეწარმავალთა სამყარო, კონკრეტულად კი, შხამიანი გველები მაინტერესებდა.

- ამჟამად შინ 12 სახეობის გველი გყავთ, ყველა თქვენ დაიჭირეთ?

- მყავს 12 ქართული სახეობისა და 5 ეგზოტიკური გველი. ქართული სახეობები თითქმის ყველა ჩემი დაჭერილია, ეგზოტიკურები კი ვიყიდე. ისინი შეფერილობით ძალიან განსხვავდებიან ჩვეულებრივი გველებისგან - უფრო ლამაზები არიან. ყველა ქვეწარმავალს ინდივიდუალური ტერარიუმი სჭირდება, რადგან ყველა სახეობას თავისი ტემპერატურული რეჟიმი და ჰაერის ტენიანობა უნდა ჰქონდეს.ხშირად მეკითხებიან, სახელებს თუ არქმევო. გველებს სმენა არა აქვთ და სახელების დარქმევას რა აზრი აქვს? მკვეთრად გამოხატული გრძნობებიც არა აქვთ, არ იციან სიყვარული, მათი ცხოვრება ინსტინქტებზეა დამყარებული. ერთმანეთისგან მხოლოდ აგრესიის გამოხატვის ხარისხით, კვების რეჟიმითა და ქცევებით განსხვავდებიან. ზოგი წყნარია, ზოგი აგრესიული.

- თურმე ნიანგთანაც მეგობრობთ, მასზეც გვითხარით რამე.

- სიამის ნიანგია, იშვიათი სახეობა, ჯერ 3 წლისაა და 1 მეტრამდეა, ისე, 2,5 მეტრი იზრდება. ძალიან კარგი "გოგოა", ლამაზი, ცოტა ბრაზიანიც და თავის ტერიტორიას მუდმივად იცავს. როდესაც მასთან შევდივარ, ხვდება, რომ უნდა ვაჭამო, მაგრამ პატრონის მიმართ თბილი დამოკიდებულება მაინც არა აქვს და უნდა გაფრთხილდე. ვკვებავ 2-3 დღეში ერთხელ, სასურველია, წონაში ძალიან არ მოიმატოს.

- ქვეწარმავლები გყავთ იმ სახლში, სადაც ოჯახის წევრები ცხოვრობენ. როგორი დამოკიდებულება აქვთ მათ გველების მიმართ?

- გველები ცალკე ოთახში მყავს და მათთან ჩემ გარდა არავინ შედის. ოჯახის წევრები ბავშვობიდანვე შევაჩვიე ამ სიტუაციას. დედა თავიდან წინააღმდეგი იყო და აპროტესტებდა. მისი სიტყვა კანონი იყო და ვემორჩილებოდი, მაგრამ რომ წამოვიზარდე, აღარ. ქვეწარმავლები ჩემი ცხოვრების ნაწილია.ლექციებსა და ტრენინგებზე გველები თან დამყავს, დაკვირვების ობიექტები არიან - ფოტოზე ნანახი სხვაა და ცოცხლად რომ ხედავ, სულ სხვა ეფექტი აქვს.ვინც ჩემთან მოდის, თითქმის ყველამ იცის ჩემი ბინადრების შესახებ, თუმცა ერთხელ ასეთი რამ მოხდა: სტუმრები გვყავდა, სუფრა მისაღებში იყო გაშლილი, ნიანგის ტერარიუმზე ფარდა მქონდა ჩამოფარებული და არაფერი ჩანდა. ერთი წუთით უკან მიტრიალდი-მეთქი, ვთხოვე ერთ-ერთ სტუმარს, რომელმაც არაფერი იცოდა ჩემი პატარა ზოოპარკის შესახებ. მიტრიალდა თუ არა, ფარდა ავწიე და ნიანგი რომ დაინახა, ძლივს მოვასულიერე...

- ვიცი, დაოჯახებული არა ხართ. ალბათ, იმიტომ, რომ ცოტაა ადამიანი, ვისაც გველებთან ცხოვრების არ ეშინია...

- შეიძლება დაოჯახებაში ხელი შემეშალოს, მაგრამ პრობლემას არ შევქმნი - ბოლოს და ბოლოს, გველებს სხვაგან გადავიყვან. თუმცა, ჩემი პროფესიის გამო სულ გახიზნული ვარ და სხვა ვერაფრისთვის ვეღარ ვიცლი...განაგრძეთ კითხვა