სა­ქარ­თვე­ლოს პარ­ლა­მენ­ტი უახ­ლო­ეს მო­მა­ვალ­ში შრო­მის კო­დექ­სის რე­ფორ­მას გა­ნი­ხი­ლავს. კა­ნონპ­რო­ექ­ტის ავ­ტო­რი და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი დე­პუ­ტა­ტი დი­მიტ­რი ცქი­ტიშ­ვი­ლია, რო­მე­ლიც AMBEBI.GE-ს იმ მო­სა­ლოდ­ნელ ცვლი­ლე­ბებ­ზე ესა­უბ­რე­ბა, რაც და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბის­თვის უფ­ლებ­რივ გა­რან­ტი­ებს შექ­მნის.

- პირ­ველ რიგ­ში, რა იყო მთა­ვა­რი მო­ტი­ვი, რის გა­მოც ჩათ­ვა­ლეთ, რომ შრო­მის კო­დექ­სის რე­ფორ­მაა აუ­ცი­ლე­ბე­ლი?

- პირ­ველ რიგ­ში, ალ­ბათ ის მდგო­მა­რე­ო­ბა, რო­მელ­შიც იმ­ყო­ფე­ბი­ან და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბი. და­ახ­ლო­ე­ბით 2006 წლი­დან სა­ხელ­მწი­ფო ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით მთლი­ა­ნად დე­რე­გუ­ლი­რე­ბა­ზე გა­და­ვი­და, 2006-2007 წლებ­ში გა­უქ­მდა ინ­სტი­ტუ­ტე­ბი და აღარც ინ­სპექ­ცია იყო, აღარც და­საქ­მე­ბულ­თა უფ­ლე­ბე­ბის დაც­ვის გა­რან­ტი­ე­ბი იყო შრო­მის კო­დექსში.

რე­ა­ლუ­რად, მძი­მე სუ­რა­თი მი­ვი­ღეთ - ერთი მხრივ, შრო­მის უსაფრ­თხო­ე­ბის კუ­თხით გვქონ­და ძა­ლი­ან მძი­მე მდგო­მა­რე­ო­ბა, რად­გან ძა­ლი­ან გაზ­რდი­ლი იყო უბე­დუ­რი შემ­თხვე­ვე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა, მე­ო­რე მხრივ, შრო­მი­თი უფ­ლე­ბე­ბის კუ­თხით - ამა­ზეც არა­ერთ ფაქტს შეს­წრე­ბია სა­ზო­გა­დო­ე­ბა, ამა­ზე სა­უბ­რობს ბევ­რი სა­ერ­თა­შო­რი­სო და ად­გი­ლობ­რი­ვი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ან­გა­რი­შე­ბი, პროფ­კავ­ში­რებს უამ­რა­ვი „ქე­ი­სი“ აქვთ, სა­დაც სა­სა­მარ­თლო­ში და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბის უფ­ლე­ბებს იცა­ვენ და უმე­ტეს შემ­თხვე­ვა­ში იმარ­ჯვე­ბენ კი­დეც.

უკა­ნო­ნო გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბე­ბი, სა­მუ­შაო დრო­ის და­უ­რე­გუ­ლი­რებ­ლო­ბა, ზე­გა­ნაკ­ვე­თუ­რად მუ­შა­ო­ბა ანა­ზღა­უ­რე­ბის გა­რე­შე თუ იგი­ვე, ანა­ზღა­უ­რე­ბით, მრავ­ლად იყო და ამას ყო­ველ­დღი­უ­რო­ბა­ში ვხე­დავთ

მე­ო­რეა სა­ერ­თა­შო­რი­სო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი, რო­მე­ლიც გარ­კვე­ულ­წი­ლად, გზამ­კვლევს გვი­წე­სებს, ე.ი. ევ­რო­კავ­შირ­თან ასო­ცი­რე­ბის შე­თან­ხმე­ბა ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით რე­ფორ­მე­ბის გარ­კვე­ულ მი­მარ­თუ­ლე­ბებს სა­ხავს. რა თქმა უნდა, ევ­რო­პულ დი­რექ­ტი­ვებს ქარ­თულ რე­ა­ლო­ბას­თან ადაპ­ტა­ცია სჭირ­დე­ბა, მაგ­რამ ასო­ცი­რე­ბის შე­თან­ხმე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად, ცვლი­ლე­ბე­ბი გარ­კვე­ულ დრო­ში აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა მოხ­დეს.

- რა არის ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ცვლი­ლე­ბე­ბი ახალ შრო­მის კო­დექსში და რას შეც­ვლის ის მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბის­თვის?

- ერთი მხრივ, გა­რან­ტი­ე­ბი სა­კა­ნონ­მდებ­ლო დო­ნე­ზე უნდა იყოს ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბუ­ლი ძა­ლი­ან მკა­ფიო, გა­სა­გებ ენა­ზე, ანუ, რა უფ­ლე­ბე­ბი აქვს და­საქ­მე­ბულს; მე­ო­რეა ის, რომ ამ უფ­ლე­ბე­ბის აღ­სრუ­ლე­ბის მე­ქა­ნიზ­მე­ბი უნდა არ­სე­ბობ­დეს. ბუ­ნებ­რი­ვია, ერთი მე­ო­რეს გა­რე­შე ვერ იარ­სე­ბებს. თუ და­ვად­გენთ უფ­ლე­ბებს, აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა იყოს სტრუქ­ტუ­რა, რო­მე­ლიც ამის აღ­სრუ­ლე­ბა­ზე ზე­დამ­ხედ­ვე­ლო­ბას გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლებს.

ჩვენ გან­სა­კუთ­რე­ბით გა­ვა­მახ­ვი­ლეთ ყუ­რა­დღე­ბა გარ­კვე­ულ სა­კი­თხებ­ზე, სა­დაც ყვე­ლა­ზე მწვა­ვე მდგო­მა­რე­ო­ბა და­ვი­ნა­ხეთ, თუმ­ცა პრაქ­ტი­კუ­ლად, შრო­მი­თი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის თით­ქმის მთე­ლი სპექტრი დავ­ფა­რეთ:

პირ­ველ რიგ­ში, ესაა ან­ტი­დის­კრი­მი­ნა­ცი­უ­ლი ზო­მე­ბის გამ­კაც­რე­ბა. მე­ო­რეა დეკ­რე­ტუ­ლი შვე­ბუ­ლე­ბა, რო­მელ­შიც ამ შემ­თხვე­ვა­ში ფუნ­და­მენ­ტუ­რად არ იც­ვლე­ბა ანა­ზღა­უ­რე­ბის სტან­დარ­ტი, მაგ­რამ შე­მო­დის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა, რომ მა­მამ დეკ­რე­ტუ­ლი შვე­ბუ­ლე­ბა მთლი­ა­ნად ან ნა­წი­ლობ­რივ გა­ი­ნა­წი­ლოს დე­დას­თან. ასე­ვე, შვი­ლად აყ­ვა­ნის და სუ­რო­გა­ცი­ის შემ­თხვე­ვა­ში და­ბა­დე­ბუ­ლე­ბის­თვი­საც მათ მშობ­ლებს დეკ­რე­ტუ­ლი შვე­ბუ­ლე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა ექ­ნე­ბათ - აქამ­დე ეს არ იყო, ვი­ნა­ი­დან, ორ­სუ­ლო­ბა-მშო­ბი­ა­რო­ბი­სა და ბავ­შვის მოვ­ლის გამო შვე­ბუ­ლე­ბე­ბი გა­მიჯ­ნუ­ლი არ იყო. ასე­ვე შე­მო­დის და­მა­ტე­ბი­თი გა­რან­ტი­ე­ბი ქა­ლე­ბის­თვის.

სა­მუ­შაო დრო­ის რე­გუ­ლი­რე­ბა, ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე მსხვი­ლი თე­მაა ჩვენს კა­ნონპ­რო­ექ­ტში - ეს გუ­ლისმხობს, ნორ­მი­რე­ბუ­ლი სა­მუ­შაო დრო­ის ხან­გრძლი­ვო­ბის დად­გე­ნას კვი­რა­ში 40 სა­ა­თის ოდე­ბო­ბით და მხო­ლოდ გა­მო­ნა­კი­სის სა­ხით 48-სა­ა­თი­ა­ნი სა­მუ­შაო კვი­რის დაშ­ვე­ბას.

ზე­გა­ნაკ­ვე­თუ­რი სა­მუ­შაო დრო­ის ზედა ზღვრის და­წე­სე­ბას ამ ეტაპ­ზე ვერ ვა­ხერ­ხებთ, რად­გან თა­ვად და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბის დიდი ნა­წი­ლია წი­ნა­აღ­მდე­გი. იმის­თვის, რომ გა­მო­ი­მუ­შა­ვონ მეტ-ნაკ­ლე­ბად სამ­ყო­ფი ანა­ზღა­უ­რე­ბა, ბევ­რი და­საქ­მე­ბუ­ლი სა­კუ­თა­რი ნე­ბი­თაც მუ­შა­ობს ზე­გა­ნაკ­ვე­თუ­რად და შე­ზღუდ­ვე­ბის და­წე­სე­ბა მათ შე­უქ­მნი­და პრობ­ლე­მას. ამი­ტო­მაც, სა­მუ­შაო დრო­ის ზედა ზღვა­რი არ გვაქვს, მაგ­რამ გვაქვს იმის გა­რან­ტი­ე­ბი, რომ დამ­საქ­მე­ბელ­მა და­საქ­მე­ბულს არ და­ა­ძა­ლოს ზე­გა­ნაკ­ვე­თურ­ზე მუ­შა­ო­ბა, თა­ვი­სი სურ­ვი­ლის მი­უ­ხე­და­ვად და ასე­ვე ზე­გა­ნაკ­ვე­თუ­რის ანა­ზღა­უ­რე­ბა უნდა მოხ­დეს რე­ა­ლუ­რად მო­მა­ტე­ბუ­ლი გა­ნაკ­ვე­თით.

ასე­ვე დგინ­დე­ბა შეს­ვე­ნე­ბი­სა და დას­ვე­ნე­ბის დღე­ე­ბის სტან­დარ­ტე­ბიც.

რაც შე­ე­ხე­ბა გა­კონ­ტრო­ლე­ბას, უნდა დად­გინ­დეს, რომ ზე­გა­ნაკ­ვე­თუ­რი სა­მუ­შა­ოს შეს­რუ­ლე­ბა წი­ნას­წა­რი შე­თან­ხმე­ბით უნდა მოხ­დეს. თუ ზე­გა­ნაკ­ვე­თუ­რად მუ­შა­ო­ბა სა­მუ­შა­ოს სპე­ცი­ფი­კი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე­ობს, მა­შინ ეს ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბა­ში უნდა იყოს გა­წე­რი­ლი და თუ ეს ასე არაა, მა­შინ და­საქ­მე­ბუ­ლი ორი კვი­რით ადრე მა­ინც უნდა გა­აფრ­თხი­ლონ. გა­მო­ნაკ­ლი­სი შე­იძ­ლე­ბა იყოს მხო­ლოდ გა­და­უ­დე­ბე­ლი სა­ჭი­რო­ე­ბა, რა­საც დამ­საქ­მე­ბე­ლი წი­ნას­წარ ვერ გან­სა­ზღვრავ­და.

რაც მთა­ვა­რია, ეს ყვე­ლა­ფე­რი უნდა აღი­რი­ცხე­ბო­დეს, რათა ამის გა­კონ­ტრო­ლე­ბა შე­იძ­ლე­ბო­დეს. ადა­მი­ან­მა ზუს­ტად უნდა იცო­დეს, რო­დის მო­ვი­და, რო­დის წა­ვი­და, რამ­დე­ნი სა­ა­თი იმუ­შა­ვა, რამ­დე­ნი სა­ა­თი აიღო ნორ­მი­რე­ბუ­ლი სა­მუ­შა­ოს­თვის ხელ­ფა­სი, რამ­დე­ნი აიღო ზე­გა­ნაკ­ვე­თუ­რის­თვის და ა.შ

ცვლა­ში მუ­შა­ო­ბა­შის მი­მარ­თუ­ლე­ბი­თაც გარ­კვე­უ­ლი სი­ახ­ლე­ე­ბია - მა­გა­ლი­თად, ცვლა­ში ადა­მი­ა­ნი ორ­ჯერ ზე­დი­ზედ არ უნდა მუ­შა­ობ­დეს, რად­გან ფი­ზი­კუ­რად ეს ძა­ლი­ან მძი­მეა; ღამე მუ­შა­ო­ბის მხრი­ვაც გარ­კვე­უ­ლი შე­ზღუდ­ვე­ბია, რად­გან თუ მა­გა­ლი­თად, 22:00-დან 06:00 სა­ა­თამ­დეა სა­მუ­შაო სა­ა­თე­ბი, ეს ღა­მის პე­რი­ო­დია; ადა­მი­ა­ნი თუ თა­ვი­სი 8-9-სა­ა­თი­ა­ნი სა­მუ­შა­ოს პე­რი­ოდ­ში 3 სა­ათს მა­ინც ღა­მის სა­მუ­შა­ო­ზე ატა­რებს, ღა­მის სა­მუ­შა­ოდ ეთ­ვლე­ბა და მის­თვის და­მა­ტე­ბი­თი დაც­ვის გა­რან­ტი­ე­ბი ჩნდე­ბა, მათ შო­რის, სა­მე­დი­ცი­ნო გა­მოკ­ვლე­ვე­ბის ჩა­ტა­რე­ბა,

რე­ფორ­მის შემ­დგო­მი სა­კი­თხია, კონ­სულ­ტა­ცი­ე­ბი და თა­ნამ­შრომ­ლო­ბის ხელ­შე­წყო­ბა დამ­საქ­მე­ბელ­სა და და­საქ­მე­ბუ­ლებს შო­რის. ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში დამ­საქ­მებ­ლე­ბი არ ით­ვა­ლის­წი­ნე­ბენ და­საქ­მე­ბულ­თა პო­ზი­ცი­ას, მა­ში­ნაც კი, რო­დე­საც გარ­კვე­უ­ლი ცვლი­ლე­ბე­ბი თუ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა თა­ვად და­საქ­მე­ბუ­ლებს ეხე­ბათ. ამი­ტომ, გარ­კვე­უ­ლი რეგ­ლა­მენ­ტი­რე­ბა შე­მო­დის, თუ რო­გორ უნდა მოხ­დეს მათ შო­რის თა­ნამ­შრომ­ლო­ბა, ინ­ფორ­მა­ცი­ის ურ­თი­ერ­თგაც­ვლა, რო­გორ და რა შემ­თხვე­ვა­ში უნდა მი­ა­წო­დონ ინ­ფორ­მა­ცია დამ­საქ­მებ­ლებ­მა და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლებს.

ბოლო ნა­წი­ლი ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია - აღ­სრუ­ლე­ბის მე­ქა­ნიზ­მე­ბი. ერთი მხრივ, დარ­ღვე­ვებ­ზე სან­ქცი­ე­ბის მე­ქა­ნიზ­მე­ბი გვაქვს, მე­ო­რე მხრივ, პა­კეტ­შია შრო­მის ინ­სპექ­ცი­ის კა­ნონპ­რო­ექ­ტი, რაც გუ­ლის­ხმობს ძლი­ე­რი, და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი შრო­მის ინ­სპექ­ცი­ის ფორ­მი­რე­ბას, რო­მელ­მაც ამ კა­ნო­ნით დად­გე­ნი­ლი ნორ­მე­ბი უნდა აღას­რუ­ლოს.

- რო­გორც ვი­ცით, სტა­ჟი­რე­ბის სა­კი­თხი სქარ­თვე­ლო­ში საკ­მა­ოდ მო­უ­წეს­რი­გე­ბე­ლია. რო­გორ შეც­ვლის ამას ახა­ლი კო­დექ­სი?

- კო­დექსში ცვლი­ლე­ბე­ბის მი­ხედ­ვით სტა­ჟი­რე­ბის შე­სა­ხებ გან­სა­ზღვრე­ბა ჩნდე­ბა, რო­გორც შრო­მი­თი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის მო­ნა­წი­ლე და მას­ზე გავ­რცელ­დეს ყვე­ლა ის უფ­ლე­ბა, რო­მე­ლიც ვრცელ­დე­ბა ნე­ბის­მი­ერ და­საქ­მე­ბულ­ზე. ანუ კო­დექ­სი მთლი­ა­ნად, მხო­ლოდ რამ­დე­ნი­მე გა­მო­ნაკ­ლი­სით, გავ­რცელ­დე­ბა სტა­ჟი­ორ­ზეც.

ვი­ცით, რომ სტა­ჟი­ო­რი ზო­გი­ერთ შემ­თხვე­ვა­ში, აჰ­ყავთ სამ­სა­ხურ­ში და ას­რუ­ლე­ბი­ნე­ბენ იმ სა­მუ­შა­ოს, რისი შეს­რუ­ლე­ბის­თვი­საც შე­ეძ­ლოთ, ხელ­ფა­სიც გა­და­ე­ხა­დათ, რად­გან შტატ­ში ასე­თი ერ­თე­უ­ლი აქვთ, მაგ­რამ უფა­სო შრო­მის გა­მო­ყე­ნე­ბა უნ­დათ. ამ შემ­თხვე­ვა­ში პირ­და­პი­რი აკ­რძალ­ვაა, რომ აკ­რძა­ლუ­ლია სტა­ჟი­ო­რის გა­მო­ყე­ნე­ბა არ­სე­ბუ­ლი საშ­ტა­ტო ერ­თე­უ­ლის ნაც­ვლად.

რა­ტომ? ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი და­საქ­მე­ბუ­ლი და სტა­ჟი­ო­რი ერ­თმა­ნე­თის­გან ფუნ­ქცი­უ­რად უნდა გან­სხვავ­დე­ბოდ­ნენ, რად­გან და­საქ­მე­ბულს, რო­მელ­საც ანა­ზღა­უ­რე­ბა აქვს, სხვა პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბე­ბი და სა­მუ­შაო აქვს; სტა­ჟი­ო­რი კი გუ­ლის­ხმობს, რომ მან რა­ღაც პე­რი­ოდ­ში პრაქ­ტი­კა და გარ­კვე­უ­ლი უნა­რე­ბი უნდა შე­ი­ძი­ნოს, მერე კი - და­საქმდეს. თუ ადა­მი­ანს სურს, რომ მას მთლი­ა­ნად იგი­ვე ფუნ­ქცია შე­ას­რუ­ლე­ბი­ნოს, მა­შინ და­ა­საქ­მოს და ხელ­ფა­სი გა­და­უ­ხა­დოს.

ანა­ზღა­უ­რე­ბა­დი სტა­ჟი­რე­ბის გა­რან­ტია ვერ შე­მოგ­ვაქვს, რად­გან დღე­ვან­დე­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბით, სტა­ჟი­რე­ბე­ბის აბ­სო­ლუ­ტუ­რი უმ­რავ­ლე­სო­ბა არა­ა­ნა­ზღა­უ­რე­ბა­დია და მკაც­რი სტან­დარ­ტის დად­გე­ნა, რომ აუ­ცი­ლებ­ლად ანა­ზღა­უ­რე­ბა­დი ყო­ფი­ლი­ყო, სტა­ჟი­რე­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის მნიშ­ვნე­ლო­ვან შემ­ცი­რე­ბას გა­მო­იწ­ვევ­და.

მე­ო­რეს მხრივ, ისიც უნდა ვი­ცო­დეთ, რომ ანა­ზღა­უ­რე­ბა­დი სტა­ჟი­რე­ბა ხელ­ფასს არ ნიშ­ნავს - ზო­გა­დად, სტა­ჟი­რე­ბის ანა­ზღა­უ­რე­ბა გზის ხარ­ჯებს ფა­რავს ხოლ­მე, რო­მე­ლიც გა­ცი­ლე­ბით მცი­რეა ნე­ბის­მი­ერ ქვე­ყა­ნა­ში, ვიდ­რე ნე­ბის­მი­ე­რი მი­ნი­მა­ლუ­რი ანა­ზღა­უ­რე­ბა. ამი­ტომ, დღეს ამის შე­მო­ტა­ნა და დად­გე­ნა, რომ მა­ინ­ცდა­მა­ინც 100 თუ 150 ლარი იყოს, კარ­გი იქ­ნე­ბო­და, მაგ­რამ შე­საძ­ლე­ბე­ლია, ძა­ლი­ან შე­ემ­ცი­რე­ბი­ნა სტა­ჟი­რე­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი.

ამ რის­კე­ბის გამო მხო­ლოდ ვამ­ბობთ, რომ 6 თვის მერე სტა­ჟი­ო­რი და­საქ­მე­ბულ­მა ან სამ­სა­ხურ­ში უნდა აიყ­ვა­ნოს, ან ანა­ზღა­უ­რე­ბად სტა­ჟი­რე­ბა­ზე გა­და­იყ­ვა­ნოს, თუ მას­თან შრო­მი­თი ურ­თი­ერ­თო­ბის გაგ­რძე­ლე­ბა უნდა. გა­უ­თა­ვე­ბე­ლი ვა­დით სტა­ჟი­ო­რე­ბის შრო­მის გა­მო­ყე­ნე­ბა რომ არ ხდე­ბო­დეს, ამი­ტო­მაც ჩავ­წე­რეთ მაქ­სი­მუმ 6-თვი­ა­ნი ვადა, რომ ამა­ზე მეტი არა­ა­ნა­ზღა­უ­რე­ბა­დი არ უნდა იყოს.

სტა­ჟი­ორ­ზე კი­დევ და­მა­ტე­ბი­თი დათ­ქმე­ბი გვაქვს, მა­გა­ლი­თად, აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა იყოს წი­ნას­წარ მისი უფ­ლე­ბა-მო­ვა­ლე­ო­ბე­ბი გა­წე­რი­ლი, რათა ადა­მი­ან­მა იცო­დეს, რა მი­მარ­თუ­ლე­ბით უნდა გა­ი­ა­როს სტა­ჟი­რე­ბა და მის ნაც­ვლად სხვა საქ­მე არ აკე­თე­ბი­ნონ.

- ვი­ცით, რომ სა­ქარ­თვე­ლო­ში მა­მა­კა­ცე­ბის სა­შუ­ა­ლო ხელ­ფა­სი ქა­ლე­ბი­სას აღე­მა­ტე­ბა. რა იქ­ნე­ბა ამ მხრივ სი­ახ­ლე­ე­ბი ახა­ლი შრო­მის კო­დექ­სით ქა­ლე­ბის­თვის?

- ქა­ლი­სა და მა­მა­კა­ცის ყო­ველ­თვი­ურ სა­შუ­ა­ლო ანა­ზღა­უ­რე­ბას შო­რის და­ახ­ლო­ე­ბით 40%-ია­ნია სხვა­ო­ბა, ეს რა თქმა უნდა, მხო­ლოდ ხელ­ფა­სე­ბის კუ­თხით არაა. ეს არის კულ­ტუ­რულ-სტრუქ­ტუ­რუ­ლი მი­ზე­ზე­ბით გა­მოწ­ვე­უ­ლი. ძა­ლი­ან ბევ­რი კომ­პო­ნენ­ტის­გან შედ­გე­ბა. თუმ­ცა, ჩვენ კა­ნონ­ში ვა­ჩენთ ჩა­ნა­წერს, რომ ქა­ლი­სა და მა­მა­კა­ცის თა­ნა­ბა­რი შრო­მის­თვის უნდა მი­ი­ღონ თა­ნა­ბა­რი ანა­ზღა­უ­რე­ბა - ერ­თსა და იმა­ვე თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე, ერთი და იმა­ვე კვა­ლი­ფი­კა­ცი­ის ადა­მი­ა­ნე­ბი უნდა იღებ­დნენ თა­ნა­ბარ ანა­ზღა­უ­რე­ბას.

ეს მდგო­მა­რე­ო­ბას ფუნ­და­მენ­ტუ­რად ვერ შეც­ვლის, 40%-იან გან­სხვა­ვე­ბას მა­შინ­ვე ვერ შე­ამ­ცი­რებს, მაგ­რამ სა­კა­ნონ­მდებ­ლო სა­ფუძ­ველს შექ­მნის, რომ სა­მუ­შაო ად­გი­ლებ­ზე ადა­მი­ა­ნებ­მა, რო­გორც მი­ნი­მუმ, აი­ღონ თა­ნა­ბა­რი ხელ­ფა­სე­ბი. და­ნარ­ჩე­ნი გან­სხვა­ვე­ბა რის­გა­ნაც გა­მომ­დი­ნა­რე­ობს, ესაა მა­გა­ლი­თად ის, რომ ქა­ლის პრო­ფე­სი­ე­ბი უფრო და­ბა­ლა­ნა­ზღა­უ­რე­ბა­დია, ვიდ­რე კა­ცის, ან მა­გა­ლი­თად, კა­ცე­ბი უფრო მეტ დროს ატა­რე­ბენ სა­მუ­შა­ო­ზე, რად­გან ქა­ლებს მერე არა­ა­ნა­ზღა­უ­რე­ბა­დი სა­მუ­შა­ოც აქვთ სახ­ლში და ა.შ. ასეთ კომ­პო­ნენ­ტებს რა თქმა უნდა, ასე მარ­ტი­ვად, კა­ნო­ნის ერთი ჩა­ნა­წე­რი ვერ გა­და­წყვეტს, მაგ­რამ კა­ნო­ნი სა­მარ­თლებ­რივ სა­ფუძ­ველს შექ­მნის, რო­მელ­ზეც და­მა­ტე­ბი­თი პო­ლი­ტი­კე­ბი უნდა და­ვა­შე­ნოთ იმის­თვის, რომ ეს სხვა­ო­ბა მარ­თლაც, მი­ნი­მუ­მამ­დე იყოს დაყ­ვა­ნი­ლი და შემ­დგომ, სა­ბო­ლო­ოდ გაქ­რეს კი­დეც.