გა­ნათ­ლე­ბის სა­მი­ნის­ტრომ გა­მომ­ცემ­ლო­ბებს 2020-2021 სას­წავ­ლო წლის­თვის ელექტრო­ნუ­ლი წიგ­ნე­ბის მომ­ზა­დე­ბის და­ვა­ლე­ბა მის­ცა, რა­მაც გა­ამ­ყა­რა ეჭვი, რომ სექ­ტემ­ბრი­დან მოს­წავ­ლე­ე­ბი კვლავ ონ­ლა­ინ-რე­ჟიმ­ში ის­წავ­ლი­ან.

კი­დევ ერთი ინ­ფორ­მა­ცი­ით, სა­მი­ნის­ტრო გეგ­მავს, პირ­ვე­ლი და მე­ო­რე კლა­სე­ბის მოს­წავ­ლე­ებს გაკ­ვე­თი­ლე­ბი სკო­ლა­ში ჩა­უ­ტარ­დეთ, მე­სა­მე და უფრო მა­ღა­ლი კლა­სის მოს­წავ­ლე­ე­ბი კი, სწავ­ლე­ბის ონ­ლა­ინ-რე­ჟიმ­ზე დარ­ჩნენ.

დაძ­ლე­ვენ თუ არა ქარ­თვე­ლი მოს­წავ­ლე­ე­ბი მთე­ლი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ონ­ლა­ინ-რე­ჟიმ­ში მე­ცა­დი­ნე­ო­ბას და რამ­დე­ნად იმოქ­მე­დებს ეს გა­ნათ­ლე­ბის დო­ნე­ზე? -AMBEBI.GE ამ სა­კი­თხზე გა­ნათ­ლე­ბის სფე­როს ექ­სპერ­ტე­ბი­სა და მოს­წავ­ლე­ე­ბის მშობ­ლე­ბის მო­საზ­რე­ბით და­ინ­ტე­რეს­და.

ჩვე­ნი რეს­პონ­დენ­ტის, ანას შვი­ლე­ბი მე­ხუ­თე და მეშ­ვი­დე კლა­სის მოს­წავ­ლე­ე­ბი არი­ან. დედა აღ­ნიშ­ნავს, რომ გა­ზა­ფხუ­ლის სე­მესტრში ონ­ლა­ინ-სწავ­ლე­ბა საკ­მა­ოდ ქა­ო­ტუ­რი იყო და თუ ბავ­შვე­ბი სკო­ლა­ში სექ­ტემ­ბერ­შიც ვერ დაბ­რუნ­დე­ბი­ან, პრო­ცე­სი უკეთ უნდა იყოს ორ­გა­ნი­ზე­ბუ­ლი.

- რა თქმა უნდა, თუ ინ­ფი­ცი­რე­ბის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი შე­საძ­ლებ­ლო­ბას არ მოგ­ვცემს, სწავ­ლის სკო­ლებ­ში გაგ­რძე­ლე­ბას ვერ მო­ვი­თხოვთ, მაგ­რამ აუ­ცი­ლებ­ლად გა­სათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლია, თუ სწავ­ლის დის­ტან­ცი­ურ რე­ჟიმ­ში ჩა­ტა­რე­ბა გა­და­წყდა, ეს არა­ვი­თარ შემ­თხვე­ვა­ში არ უნდა იყოს ისე მიშ­ვე­ბუ­ლი, უკონ­ტრო­ლო და არას­რულ­ფა­სო­ვა­ნი, რო­გორც გა­ზა­ფხულ­ზე იყო.

მეს­მის, გა­ნათ­ლე­ბის სის­ტე­მა ახა­ლი გა­მოწ­ვე­ვის წი­ნა­შე დად­გა, მაგ­რამ ახლა მა­ინც, ზა­ფხულ­ში სა­მი­ნის­ტროს, სკო­ლას, მას­წავ­ლებ­ლებს აქვთ დრო, უკეთ მო­ემ­ზა­დონ მოს­წავ­ლე­ებ­თან შე­სახ­ვედ­რად. ჩემი აზ­რით, დის­ტან­ცი­ურ­მა სწავ­ლე­ბამ მას­წავ­ლებ­ლებ­ში ტექ­ნი­კუ­რი ცოდ­ნის დე­ფი­ცი­ტი და მო­ტი­ვა­ცი­ის ნაკ­ლე­ბო­ბა გა­მო­ავ­ლი­ნა.

რაც შე­ე­ხე­ბა სა­ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ე­ბის ონ­ლა­ინ ფორ­მატ­ში გა­და­ტა­ნას, ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბი­სა გან­ვი­თა­რე­ბის მი­უ­ხე­და­ვად, ბეჭ­დურ წიგ­ნებს ანა­ლო­გი არ აქვთ. სამ­წუ­ხა­როდ, ბავ­შვებს კომ­პი­უ­ტე­რებ­თან, გა­ჯე­ტებ­თან დიდი დო­ზით უწევთ კონ­ტაქ­ტი და სა­ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ე­ბის ონ­ლა­ინ ვერ­სი­ე­ბის და­მა­ტე­ბა ძა­ლი­ან ზედ­მე­ტია, ისე­დაც, დღის უდი­დეს ნა­წილს ეკ­რა­ნებ­თან ატა­რე­ბენ. ამით იქ­მნე­ბა საფრ­თხე, რომ ბავ­შვი კი­დევ უფრო და­მო­კი­დე­ბუ­ლი გახ­დე­ბა ტექ­ნი­კა­ზე და მე­ტად გა­უ­ცხოვ­დე­ბა წიგნ­თან. თა­ნაც, შე­ვამ­ჩნიე, რომ ბავ­შვე­ბი ონ­ლა­ინ გაკ­ვე­თი­ლე­ბის დროს უფრო მე­ტად იღ­ლე­ბი­ან, ეს პრო­ცე­სი მათ­თვის გა­ცი­ლე­ბით დამ­ღლე­ლია, ვიდ­რე რე­ა­ლუ­რად სწავ­ლა“, - აღ­ნიშ­ნავს ანა.

ასე­ვე ორი შვი­ლის - პირ­ვე­ლი და მე­ხუ­თე კლა­სე­ლე­ბის დედა ეკა გვე­უბ­ნე­ბა, რომ ბავ­შვე­ბის სახ­ლი­დან მე­ცა­დი­ნე­ო­ბას ერთი პრობ­ლე­მა ახ­ლავს თან - ახალ თავ­სა­ტეხს გა­უ­ჩენს და­საქ­მე­ბულ მშობ­ლებს, რომ­ლე­ბიც შვი­ლებს მარ­ტო ზრდი­ან:

- ჩემი შვი­ლე­ბის ჯან­მრთე­ლო­ბა­ზე წინ არა­ფე­რი დგას, მათ შო­რის არც გა­ნათ­ლე­ბა, სექ­ტემ­ბრი­დან სწავ­ლა გა­ნახ­ლდე­ბა თუ არ გა­ნახ­ლდე­ბა, ივ­ლი­ან სკო­ლა­ში თუ - არა, ისი­ნი სა­ჭი­რო ცოდ­ნას იღე­ბენ.

ვფიქ­რობ, ცოდ­ნა ონ­ლა­ინ გაკ­ვე­თი­ლე­ბი­თაც მი­ი­ღეს, რად­გან ვეს­წრე­ბო­დი და პრო­ცესს აქ­ტი­უ­რად ვაკ­ვირ­დე­ბო­დი, რომ­ლი­თაც საკ­მა­ოდ კმა­ყო­ფი­ლი დავ­რჩი. თუმ­ცა, გარ­და ცოდ­ნი­სა, არის ადა­მი­ა­ნუ­რი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი, რო­მელ­საც ბავ­შვი სკო­ლა­ში სწავ­ლობს, მე­გობ­რებ­თან, პე­და­გო­გებ­თან კო­მუ­ნი­კა­ცი­ით. მით უმე­ტეს, ჩემი უმ­ცრო­სი შვი­ლი პირ­ველკ­ლა­სე­ლია, ნა­ხე­ვა­რი სე­მესტრი ის­წავ­ლა სკო­ლა­ში და მე­ო­რე ნა­ხე­ვა­რი ონ­ლა­ინ რე­ჟიმ­ში გა­ა­ტა­რა. მის­თვის ეს უფრო რთუ­ლია, რად­გან ბავ­შვი საკ­ლა­სო ოთახს მი­ეჩ­ვია, ის­წავ­ლა რო­გორ უნდა იჯ­დეს 45 წუ­თის გან­მავ­ლო­ბა­ში და უს­მი­ნოს მას­წავ­ლე­ბელს.

არის კი­დევ ერთი მო­მენ­ტი, მე ბავ­შვე­ბის დამ­ტო­ვე­ბე­ლი მყავს - ბე­ბი­ე­ბი აღ­ზრდის პრო­ცეს­ში აქ­ტი­უ­რად არი­ან ჩარ­თუ­ლე­ბი, მაგ­რამ ვინც მუ­შა­ობს და ბავ­შვის დამ­ტო­ვე­ბე­ლი არ ჰყავს, მათ­თვის შვი­ლის სახ­ლში და­ტო­ვე­ბა ძა­ლი­ან რთუ­ლია, მით უმე­ტეს, თუ ბავ­შვი და­ბა­ლი კლა­სის მოს­წავ­ლეა" - აღ­ნიშ­ნავს ეკა.

კი­თხვა­ზე, ფიქ­რობს თუ არა, რომ ელექტრო­ნულ წიგ­ნებ­ზე გა­დას­ვლით ბავ­შვე­ბი წიგნ­თან კავ­შირს და­კარ­გა­ვენ, მშო­ბე­ლი გვპა­სუ­ხობს, რომ ამ­ჟა­მად ეს სა­კი­თხი არ აწუ­ხებს, თუმ­ცა არ ისურ­ვებ­და, სწავ­ლა მუდ­მი­ვად ელექტრო­ნუ­ლი წიგ­ნე­ბით მიმ­დი­ნა­რე­ობ­დეს:

- წიგ­ნებს რომ არ მო­წყდნენ, კლას­გა­რე­შე სა­კი­თხა­ვი მი­მაქვს მათ­თვის აგა­რაკ­ზე, სა­დაც პან­დე­მი­ის გამო თე­ბერ­ვლის შემ­დეგ არი­ან. ჩემს ორი­ვე შვილს კი­თხვის სა­ა­თი აქვს, რო­დე­საც კომ­პი­უ­ტერ­თან არ უნდა იყ­ვნენ და წიგნ­თან უნდა ჰქონ­დეთ ურ­თი­ერ­თო­ბა. ზო­გა­დად, არ მი­ვე­სალ­მე­ბი, რომ სულ კომ­პი­უ­ტერ­თან იყ­ვნენ.

უმ­ცრო­სი ეკ­რა­ნის წინ ისე­დაც დიდ დროს ატა­რებ­და, ახლა ონ­ლა­ინ სწავ­ლე­ბაც და­ე­მა­ტა და ხან­და­ხან თვა­ლე­ბი სტკი­ვა. რა თქმა უნდა, არ ვი­სურ­ვებ, რომ სულ ონ­ლა­ინ რე­ჟიმ­ში გაგ­რძელ­დეს სწავ­ლე­ბის პრო­ცე­სი, მაგ­რამ თუ ეს გარ­კვე­ულ ეტაპ­ზე ეპიდსი­ტუ­ა­ცი­ას დას­ჭირ­დე­ბა, თუნ­დაც სექ­ტემ­ბერ­ში, მო­ვით­მენთ" - აცხა­დებს ორი შვი­ლის დედა.

გა­ნათ­ლე­ბის ექ­სპერ­ტის, სი­მონ ჯა­ნა­ში­ას მო­საზ­რე­ბით, ელექტრო­ნუ­ლი წიგ­ნე­ბის მომ­ზა­დე­ბა აქამ­დეც უნდა და­წყე­ბუ­ლი­ყო ქვე­ყა­ნა­ში:

- ჯერ არ არის და­დას­ტუ­რე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცია, რომ სა­მი­ნის­ტრო ემ­ზა­დე­ბა დის­ტან­ცი­უ­რი რე­ჟი­მით სწავ­ლის და­წყე­ბის­თვის, თუმ­ცა, ლო­გი­კუ­რი იქ­ნე­ბა, მო­ემ­ზა­დოს იმ ვი­თა­რე­ბის­თვის, რო­დე­საც სკო­ლა შე­იძ­ლე­ბა და­ი­კე­ტოს.

სექ­ტემ­ბერ­ში, სკო­ლებ­ში სწავ­ლა რომც აღ­დგეს, არაა გა­მო­რი­ცხუ­ლი, შემ­დგომ­ში ვირუ­სის გავ­რცე­ლე­ბის მე­ო­რე და მე­სა­მე ტალ­ღა იყოს, ამი­ტომ სა­მი­ნის­ტროს მზა­ო­ბა მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია

ელექტრო­ნუ­ლი წიგ­ნე­ბის მომ­ზა­დე­ბა აქამ­დეც უნდა და­წყე­ბუ­ლი­ყო, რად­გან ეს მოს­წავ­ლე­ებს უფრო მე­ტად აძ­ლევს შე­საძ­ლებ­ლო­ბას, ინ­ტე­რაქ­ტი­ულ რე­ჟიმ­ში იურ­თი­ერ­თონ იმ მა­სა­ლას­თან, რო­მელ­საც სწავ­ლო­ბენ, შე­ას­რუ­ლონ და­ვა­ლე­ბე­ბი, მულ­ტი­მე­დი­უ­რი მა­სა­ლის გა­მო­ყე­ნე­ბით ის­წავ­ლონ და ა.შ. თა­ვის­თა­ვად, ელექტრო­ნუ­ლი წიგ­ნის წარ­მო­ე­ბა ქარ­თუ­ლი გა­მომ­ცემ­ლო­ბე­ბის­თვი­საც სრუ­ლი­ად ახა­ლი ხი­ლია, თა­ნაც, მათ­ში არ იგუ­ლის­ხმე­ბა ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი წიგ­ნის ციფ­რუ­ლი ას­ლის გა­კე­თე­ბა, არა­მედ, იგუ­ლის­ხმე­ბა სრუ­ლი­ად სხვა ფორ­მა­ტი, სწავ­ლე­ბის დროს სხვა ტი­პის მა­სა­ლის და სა­ვარ­ჯი­შო­ე­ბის, კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა.

მა­გა­ლი­თად, არ­სე­ბობს წიგ­ნე­ბი, რო­მე­ლიც ადაპ­ტი­რე­ბა­დია მოს­წავ­ლე­ე­ბის უნა­რე­ბის მი­მართ, არის წიგ­ნე­ბი, რომ­ლი­თაც შე­საძ­ლებ­ლო­ბა ჩნდე­ბა, მას­წავ­ლე­ბელ­მა თა­ვად მო­ახ­დი­ნოს პროგ­რა­მის თან­მიმ­დევ­რო­ბის თუ სირ­თუ­ლის მო­ბი­ლი­ზე­ბა და ა.შ. ასე რომ, ელექტრო­ნულ ფორ­მატს ბევ­რი შე­საძ­ლებ­ლო­ბა აქვს. სამ­წუ­ხა­როდ, ჩვენ­თან ეს ჯერ­ჯე­რო­ბით მხო­ლოდ ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი წიგ­ნე­ბის PDF ფორ­მა­ტის ციფ­რუ­ლი ვერ­სი­ე­ბით შე­მო­ი­ფარ­გლე­ბა. მგო­ნია, ნე­ბის­მი­ერ შემ­თხვე­ვა­ში, რო­გორც არ უნდა აღ­დგეს სწავ­ლა, ამ თე­მა­ზე სა­მი­ნის­ტრომ უნდა იზ­რუ­ნოს" - აღ­ნიშ­ნავს ჯა­ნა­შია.

კი­თხვა­ზე, ბოლო თვე­ე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში რა შე­დე­გი ჰქონ­და დის­ტან­ცი­ურ სწავ­ლე­ბას და რო­გორ იმოქ­მე­დებს ეს მოს­წავლწე­ე­ბის აკა­დე­მი­ურ მოს­წრე­ბა­ზე, გა­ნათ­ლე­ბის ექ­სპერ­ტი გვპა­სუ­ხობს:

"ჩვენ­თან, სამ­წუ­ხა­როდ, ჯერ არაა ცნო­ბი­ლი სტა­ტის­ტი­კა იმის შე­სა­ხებ, თუ რამ­დენ­მა შეძ­ლო დის­ტან­ცი­უ­რად სწავ­ლა, არც ამ­გვა­რი სწავ­ლის შე­დე­გე­ბი და ხა­რის­ხი ვი­ცით. შეგ­ვიძ­ლია ვი­ვა­რა­უ­დოთ, რომ სე­რი­ო­ზუ­ლი პრობ­ლე­მე­ბი იყო, რად­გან იმ შე­ზღუ­დუ­ლი სტა­ტის­ტი­კის ფარ­გლებ­შიც კი, რაც სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­თვი­საა ხელ­მი­საწ­ვდო­მი, - ვი­ცით, რამ­დე­ნი მომ­ხმა­რე­ბე­ლი გაჩ­ნდა Microsoft Teams-ის, ვი­ცით ქვე­ყა­ნა­ში ინ­ტერ­ნე­ტის და­ფარ­ვა - ვი­ცით, რომ დის­ტან­ცი­უ­რად სწავ­ლა­ში მოს­წავ­ლე­ე­ბის 1/3-ს მა­ინც სე­რი­ო­ზუ­ლი პრობ­ლე­მა ჰქონ­და. ისი­ნი კი, ვინც დის­ტან­ცი­უ­რად სწავ­ლობ­დნენ, არ ნიშ­ნავს, რომ მა­ღა­ლი ხა­რის­ხის გა­ნათ­ლე­ბას იღებ­დნენ.

მას­წავ­ლებ­ლებს მო­უ­წი­ათ ამ ახალ ფორ­მატ­ზე სრუ­ლი­ად სპონ­ტა­ნუ­რად, მო­უმ­ზა­დებ­ლად გა­დას­ვლა, ხოლო ხა­რის­ხის პრობ­ლე­მა ჩვე­უ­ლებ­რივ ფორ­მატ­ში თუ საკ­მა­ოდ მა­ღა­ლი იყო, უნდა ვი­ვა­რა­უ­დოთ, რომ მსგავ­სი და კი­დევ უფრო მძი­მე პრობ­ლე­მა იქ­ნე­ბა დის­ტან­ცი­ურ­შიც

ეს უფრო მე­ტად იმ ბავ­შვებ­ზე მოქ­მე­დებს, რო­მელ­თაც სწავ­ლის­თვის ისე­დაც ცუდი პი­რო­ბე­ბი ჰქონ­დათ, მა­გა­ლი­თად, სო­ცი­ა­ლუ­რად და­უც­ვე­ლე­ბი, ისი­ნი, ინ­ტერ­ნეტ­ზე არ მი­უწ­ვდე­ბათ ხელი და ა.შ. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, პრობ­ლე­მა არ­სე­ბობს, მოს­წავ­ლე­ებს შო­რის უთა­ნას­წო­რო­ბა იზ­რდე­ბა, სა­მი­ნის­ტრომ პირ­ველ რიგ­ში, ამა­ზე უნდა იზ­რუ­ნოს - ელექტრო­ნუ­ლი რე­სურ­სე­ბის მომ­ზა­დე­ბა­ზე და მერე მათ­ზე ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბის გაზ­რდა­ზე“, - აცხა­დებს სი­მონ ჯა­ნა­შია AMBEBI.GE-სთან სა­უ­ბარ­ში.

ფი­ლო­ლო­გი­სა და პე­და­გო­გის, გია მურ­ღუ­ლი­ას მო­საზ­რე­ბით, მაქ­სი­მა­ლუ­რად უნდა იყოს იმის მცდე­ლო­ბა, რომ სექ­ტემ­ბერ­ში სწავ­ლა გა­ნახ­ლდეს, თუმ­ცა ეს არ ნიშ­ნავს იმას, რომ ელექტრო­ნუ­ლი სწავ­ლე­ბა საკ­ლა­სო ოთა­ხებ­ში ფი­ზი­კუ­რად ყოფ­ნას­თან შე­და­რე­ბით უფრო და­ბა­ლი დო­ნი­საა.

"ყვე­ლას გვაქვს იმე­დი და ვფიქ­რობ, რა შე­საძ­ლებ­ლო­ბა­საც სი­ტუ­ა­ცია მოგ­ვცემს, მაქ­სი­მა­ლუ­რად უნდა გა­მო­ვი­ყე­ნოთ, რომ სას­წავ­ლო პრო­ცე­სი ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი რე­ჟი­მით გაგ­რძელ­დეს. წი­ნას­წარ არამ­გო­ნია, ვინ­მემ იცო­დეს, რო­გო­რი ვი­თა­რე­ბა გვექ­ნე­ბა სექ­ტემ­ბერ­ში და სავ­სე­ბით ბუ­ნებ­რი­ვია, გა­ნათ­ლე­ბი­სა და მეც­ნი­ე­რე­ბის სა­მი­ნის­ტრომ, თი­თო­ე­უ­ლი სკო­ლის ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ამ და მას­წავ­ლებ­ლებ­მაც წი­ნას­წარ იფიქ­რონ იმა­ზე, რომ ასეთ ვი­თა­რე­ბა­ში მო­უ­წევთ სას­წავ­ლო პრო­ცე­სის გაგ­რძე­ლე­ბა, მა­შინ რო­გორ მო­იქ­ცნენ.

მზად უნდა იყოს თი­თო­ე­უ­ლი სკო­ლა სა­ქარ­თვე­ლო­ში, მას­წავ­ლე­ბე­ლი და მთლი­ა­ნად სის­ტე­მა. ვფიქ­რობ, რომ არა­ფე­რი მო­უ­ლოდ­ნე­ლი ან ალო­გი­კუ­რი ასეთ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა­ში არაა - მით უმე­ტეს, რომ დის­ტან­ცი­უ­რი და ონ­ლა­ინ სწავ­ლე­ბა უკვე, ისე­დაც უნდა იქ­ცეს ქარ­თუ­ლი სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო სივ­რცის ორ­გა­ნულ ნა­წი­ლად. მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, დღეს არ­სე­ბობს ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი უნი­ვერ­სი­ტე­ტე­ბი, კო­ლე­ჯე­ბი და სკო­ლე­ბი. ჩვენ­თან ამ პრო­ცესს ცოტა და­აგ­ვი­ან­და, მაგ­რამ პან­დე­მი­ამ დაგ­ვაჩ­ქა­რა.

მე არ ვი­ტყვი, ელექტრო­ნუ­ლი სწავ­ლე­ბა უფრო ცუ­დია თუ - კარ­გი, ვი­ტყვი, რომ ერ­თგვა­რად გან­სხვა­ვე­ბუ­ლია. რა­საკ­ვირ­ვე­ლია, ონ­ლა­ინ სწავ­ლე­ბას, რო­მელ­საც სკო­ლე­ბი ატა­რე­ბენ, ყვე­ლა ფორ­მა­ლუ­რი მო­მენ­ტი ახ­ლავს, რაც ჩვე­უ­ლებ­რივ, სკო­ლა­ში სწავ­ლე­ბას აქვს, იქ უკუ­კავ­ში­რი საკ­მა­ოდ სო­ლი­დუ­რია, მას­წავ­ლე­ბელს შე­უძ­ლია და­ი­ნა­ხოს, რო­გორ ეს­მით ბავ­შვებს მის მიერ ახ­სნი­ლი მა­სა­ლა, რა კი­თხვე­ბი ება­დე­ბათ, შე­უძ­ლია, უპა­სუ­ხოს ამ კი­თხვებს, სა­ში­ნაო და­ვა­ლე­ბა მის­ცეს და ა.შ.

ონ­ლა­ინ სწავ­ლე­ბის დროს ინ­ტე­რაქ­ცი­ის შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი გა­ცი­ლე­ბით მე­ტია, პრაქ­ტი­კუ­ლად იგი­ვეა, რაც ჩვე­უ­ლებ­რივ გაკ­ვე­თილ­ზე - უყუ­რებთ ბავ­შვს, მის მეყ­სე­ულ რე­აქ­ცი­ას თქვენს სა­უ­ბარ­ზე, კი­თხვებ­სა და პა­სუ­ხებ­ზე და ა.შ

კა­ტე­გო­რი­უ­ლად არ ვი­ზი­ა­რებ იმ აზრს, რომ ასე­თი სწავ­ლე­ბა პრაქ­ტი­კუ­ლად უშე­დე­გო იყო, - ასე­თი შე­ფა­სე­ბე­ბიც მო­მის­მე­ნია. ონ­ლა­ინ სწავ­ლე­ბის პი­რო­ბებ­შიც, ტელე სკო­ლა­მაც შე­ავ­სო ეს მი­მარ­თუ­ლე­ბა, საკ­მა­ოდ სე­რი­ო­ზუ­ლი ცოდ­ნის მი­ღე­ბა შე­ეძ­ლოთ ბავ­შვებს. პრობ­ლე­მე­ბი, რაც ჩვენ გვაქვს, ჩვე­უ­ლებ­რივ სას­კო­ლო პრო­ცეს­საც ახ­ლავს, ხან­და­ხან უხ­ვა­დაც. ამ პრობ­ლე­მებს ერთ შემ­თხვე­ვა­შიც უნდა მივ­ხე­დოთ და მე­ო­რე შემ­თხვე­ვა­შიც.

ალ­ტერ­ნა­ტი­ვად რას ასა­ხე­ლებს ის ხალ­ხი, ვინც აქ­ტი­უ­რად აკ­რი­ტი­კებს ონ­ლა­ინ სწავ­ლე­ბა­სა და ტე­ლეს­კო­ლას? ალ­ტერ­ნა­ტი­ვა ის იყო, რომ არა­ფე­რი გაგ­ვე­კე­თე­ბი­ნა. რის­კენ მოგ­ვი­წო­დე­ბენ ეს ადა­მი­ა­ნე­ბი - იმის ში­შით, რომ შე­იძ­ლე­ბა, სწავ­ლე­ბის ამ ახალ კულ­ტუ­რას ხარ­ვე­ზე­ბი ჰქონ­დეს (და რა­საკ­ვირ­ვე­ლია, ჰქონ­და და ექ­ნე­ბო­და კი­დეც), არა­ფე­რი გვექ­ნა და ბავ­შვე­ბი უს­წავ­ლე­ლე­ბი დაგ­ვე­ტო­ვე­ბი­ნა, მიგ­ვეშ­ვა პრო­ცე­სი, გა­უქ­მე­ბუ­ლი­ყო მე­ო­რე სე­მესტრი და სუ­ლაც, ჩა­ვარ­დნი­ლი­ყო სას­წავ­ლო წელი - ამის­კენ მოგ­ვი­წო­დე­ბენ? მე მგო­ნია, რომ ეს სწო­რი მო­წო­დე­ბა არ არის" - აღ­ნიშ­ნავს გია მურ­ღუ­ლია.

ახა­ლი სას­წავ­ლო წლი­დან ონ­ლა­ინ-სწავ­ლე­ბა­ზე გა­დას­ვლის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას სა­მი­ნის­ტრო ცხა­დია, ქვე­ყა­ნა­ში ეპიდსი­ტუ­ა­ცი­ის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით მი­ი­ღებს, თუმ­ცა, თუ მე­ო­რე ტალ­ღა და­ი­წყე­ბა, დიდი ალ­ბა­თო­ბით, ამ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბა გარ­და­უ­ვა­ლი იქ­ნე­ბა...