კო­ვიდ19–ით გა­მოწ­ვე­უ­ლი პან­დე­მი­ის პი­რო­ბებ­ში მსოფ­ლიო მას­შტა­ბით მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად შემ­ცირ­და სა­მე­დი­ცი­ნო სერ­ვი­სე­ბით სარ­გებ­ლო­ბის მაჩ­ვე­ნებ­ლი. სა­მე­დი­ცი­ნო წრე­ებ­ში აქ­ტი­უ­რად სა­უბ­რო­ბენ იმა­ზე, თუ რა რის­კე­ბის წი­ნა­შე შე­იძ­ლე­ბა აღ­მოჩ­ნდეს სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ის ნა­წი­ლი, რო­მელ­საც მწვა­ვე და ქრო­ნი­კუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბა აქვს და კო­რო­ნა­ვირუ­სით ინ­ფი­ცი­რე­ბის ში­შის გამო სა­ჭი­რო სა­მე­დი­ცი­ნო სერ­ვი­სი მი­ღე­ბის­გან თავს იკა­ვებს.

Forbes-ის მიერ გავ­რცელ­და ინ­ფორ­მა­ცია, რომ ბოლო დღე­ებ­ში აშშ-ში გარ­და­იც­ვა­ლა პა­ცი­ენ­ტი გუ­ლის ინ­ფარ­ქტით, რად­გან კო­რო­ნა­ვირუ­სის­გან პრე­ვენ­ცი­ის მიზ­ნით მან არ მი­მარ­თა გა­და­უ­დე­ბელ სა­მე­დი­ცი­ნო დახ­მა­რე­ბას და სახ­ლში დარ­ჩე­ნა ამ­ჯო­ბი­ნა. ამ და სხვა სა­გან­გა­შო მო­ნა­ცე­მე­ბის გამო, ექი­მე­ბი სიკ­ვდი­ლი­ა­ნო­ბის ახა­ლი ტალ­ღის მო­ლო­დინ­ში არი­ან.

გეგ­მი­უ­რი და გა­და­უ­დე­ბე­ლი სა­მე­დი­ცი­ნო მომ­სა­ხუ­რე­ბის მი­სა­ღე­ბად მი­მარ­თვი­ა­ნო­ბა მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად არის შემ­ცი­რე­ბუ­ლი სა­ქარ­თვე­ლო­შიც. „ნიუ ჰოს­პი­ტალ­სის“ სა­მე­დი­ცი­ნო დი­რექ­ტო­რი გი­ორ­გი კორ­ძა­ხია გან­მარ­ტავს, რომ პან­დე­მი­ის პი­რო­ბებ­ში კლი­ნი­კა­ში მი­მარ­თვი­ა­ნო­ბამ იკლო.

„ადა­მი­ა­ნებს ეში­ნი­ათ და სიფრ­თხი­ლეს იჩე­ნენ სა­ა­ვად­მყო­ფო­ებ­ში მის­ვლის დროს, რაც სა­ბო­ლო­ოდ მო­მარ­თვი­ა­ნო­ბის შემ­ცი­რე­ბას იწ­ვევს. პი­კურ პე­რი­ოდ­ში გეგ­მი­უ­რი მო­მარ­თვი­ა­ნო­ბა მი­ახ­ლო­ე­ბით 80%–ით შემ­ცირ­და. რაც შე­ე­ხე­ბა ურ­გენ­ტულ მო­მარ­თვი­ა­ნო­ბას, ის შეგ­ვიძ­ლია გავ­ყოთ ორად მოზ­რდილ­თა პო­პუ­ლა­ცია და ბავ­შვთა პო­პუ­ლა­ცია. პი­კურ პე­რი­ოდ­ში ბავ­შვთა პო­პუ­ლა­ცი­ა­ში 90%–ით შემ­ცირ­და გა­და­უ­დე­ბე­ლი მო­მარ­თვი­ა­ნო­ბა, მოზ­რდი­ლებ­ში კი– და­ახ­ლო­ე­ბით 40–50%–ით. კლე­ბა და­ფიქ­სირ­და იმ მი­მარ­თუ­ლე­ბებ­შიც, სა­დაც ჩვე­ნი შე­ხე­დუ­ლე­ბი­თპან­დე­მი­ას გავ­ლე­ნა არ უნდა მო­ეხ­დი­ნა. მა­გა­ლი­თად, კარ­დი­ო­ლო­გი­უ­რი და ნევ­რო­ლო­გი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბე­ბი არ არის და­მო­კი­დე­ბუ­ლი კო­რო­ნა­ვირუს­ზე და ეპი­დე­მი­ურ სი­ტუ­ა­ცი­ას ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით მო­მარ­თვი­ა­ნო­ბა­ზე გავ­ლე­ნა არ უნდა ჰქო­ნო­და, თუმ­ცა რე­ა­ლუ­რად ასე მოხ­და. რე­ა­ლუ­რად ამ და­ა­ვა­დე­ბე­ბის პრე­ლე­ვან­ტო­ბა და ინ­ცი­დენ­ტო­ბა არ შემ­ცი­რე­ბუ­ლა, მაგ­რამ მო­მარ­თვი­ა­ნო­ბა ნამ­დვი­ლად მთელ მსოფ­ლი­ო­ში შემ­ცი­რე­ბუ­ლია.“

რა რის­კე­ბი ახ­ლავს ექიმ­თან მი­მარ­თვის­გან თა­ვის შე­კა­ვე­ბას და რა შე­დე­გი შე­იძ­ლე­ბა მი­ვი­ღოთ?

მსოფ­ლი­ოს ავ­ტო­რი­ტე­ტუ­ლი სა­მე­დი­ცი­ნო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის მო­ნა­ცე­მე­ბის მი­ხედ­ვით, კო­ვიდ19–ის პან­დე­მი­ის გამო მსოფ­ლი­ო­ში ხდე­ბა სხვა­დას­ხვა ონ­კო­ლო­გი­უ­რი, კარ­დი­ო­ვას­კუ­ლა­რუ­ლი და მათ შო­რის, მწვა­ვე და ქრო­ნი­კუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის მკურ­ნა­ლო­ბის დეპ­რი­ო­რი­ტე­ტი­ზა­ცია, შე­ფერ­ხე­ბა და ზოგ შემ­თხვე­ვა­ში შე­წყვე­ტაც კი მოხ­და. ანა­ლო­გი­უ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბაა სა­ქარ­თვე­ლო­ში. შე­დე­გად ვღე­ბუ­ლობთ დაგ­ვი­ა­ნე­ბულ დი­აგ­ნოს­ტი­რე­ბას და მკურ­ნა­ლო­ბის დაგ­ვი­ა­ნე­ბით და­წყე­ბას. სა­ბო­ლოო შე­დე­გი კი წა­რუ­მა­ტე­ბე­ლი მკურ­ნა­ლო­ბაა. და­ა­ვა­დე­ბე­ბის გარ­კვე­ულ ჯგუფ­ში დრო­ულ დი­აგ­ნოს­ტი­რე­ბას და მკურ­ნა­ლო­ბის დრო­ულ და­წყე­ბას ქვა­კუ­თხე­დუ­რი და გა­დამ­წყვე­ტი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს. ამა­ზე არის და­მო­კი­დე­ბუ­ლი, რო­გორც გა­მო­ჯან­მრთე­ლე­ბის სა­კი­თხი, ისე ავა­დო­ბის ხან­გრძლი­ვო­ბა. დაგ­ვი­ა­ნე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში ცუდი გა­მო­სავ­ლის პრო­ცენ­ტუ­ლი მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი იზ­რდე­ბა.

მა­გა­ლი­თად, ბრი­ტა­ნეთ­ში, „ბრი­ტა­ნე­თის გუ­ლის ფონ­დის“ მიერ გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ით, დღეს ათა­სო­ბით ადა­მი­ა­ნი შე­საძ­ლოა იყოს გუ­ლის და­ა­ვა­დე­ბა­თა გარ­თუ­ლე­ბის მა­ღა­ლი რის­კის ქვეშ, სა­ჭი­რო­ებ­დეს ინ­ტენ­სი­ურ თე­რა­პი­ას და იღუ­პე­ბო­დეს სა­მე­დი­ცი­ნო სერ­ვი­სე­ბის ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბის არ­ქო­ნის გამო. ახა­ლი მო­ნა­ცე­მე­ბით, 50%-ით არის შემ­ცი­რე­ბუ­ლი ინ­ფარ­ქტის სიმპტო­მე­ბის შე­დე­გად პა­ცი­ენ­ტე­ბის ჰოს­პი­ტა­ლი­ზა­ცი­ის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი. კერ­ძოდ, ინ­გლის­ში, 2020 წლის მარ­ტის და­სა­წყის­ში ყო­ველ­დღი­უ­რად 300 ადა­მი­ა­ნი ხვდე­ბო­და სა­ა­ვად­მყო­ფო­ში გუ­ლის ინ­ფარ­ქტის სიმპტო­მე­ბით, ხოლო ამა­ვე წლის მარ­ტის ბო­ლოს, მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი 150-მდე და­ე­ცა. მას­შტა­ბი რომ წარ­მო­ვიდ­გი­ნოთ, ყო­ველ­თვი­უ­რად 5000 ადა­მი­ა­ნი, რო­მელ­საც შე­საძ­ლოა ჰქონ­დეს გუ­ლის ინ­ფარ­ქტი, არ მი­მარ­თავს გა­და­უ­დე­ბე­ლი დახ­მა­რე­ბის გან­ყო­ფი­ლე­ბას სა­მე­დი­ცი­ნო მომ­სა­ხუ­რე­ბის მი­სა­ღე­ბად. ლონ­დონ­ში 38%-ით შემ­ცირ­და გა­და­უ­დე­ბე­ლი ინ­ტერ­ვენ­ცი­უ­ლი პრო­ცე­დუ­რე­ბის ჩა­ტა­რე­ბის მაჩ­ვე­ნე­ბე­ლი. აღ­ნიშ­ნულ­მა შე­საძ­ლოა გა­მო­იწ­ვი­ოს გუ­ლის და­ა­ვა­დე­ბე­ბის გარ­თუ­ლე­ბის ან სიკ­ვდი­ლო­ბის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ზრდა.

სა­გან­გა­შო მდგო­მა­რე­ო­ბაა აშშ-ში. „მედსქე­ი­ფის“ მიერ გავ­რცელ­და ინ­ფორ­მა­ცია, რო­მე­ლიც ეხე­ბა აშშ-ში ინ­სულ­ტის მქო­ნე პა­ცი­ენ­ტე­ბის მი­მარ­თვი­ა­ნო­ბას გა­და­უ­დე­ბე­ლი დახ­მა­რე­ბის ცენ­ტრებ­ში. კო­რო­ნა­ვირუ­სით და­ა­ვა­დე­ბის რის­კის ასა­ცი­ლებ­ლად ინ­სულ­ტის მქო­ნე პა­ცი­ენ­ტე­ბი ამ­ჯო­ბი­ნე­ბენ სახ­ლში დარ­ჩე­ნას და არ მი­მარ­თა­ვენ კლი­ნი­კებს გა­და­უ­დე­ბე­ლი დახ­მა­რე­ბის მი­სა­ღე­ბად. მა­გა­ლი­თად, ჩი­კა­გო­ში 30%-ით შემ­ცირ­და ინ­სულ­ტის სიმპტო­მე­ბის მქო­ნე პა­ცი­ენ­ტე­ბის კლი­ნი­კებ­ში მი­მარ­თვი­ა­ნო­ბა. ექი­მე­ბი ვა­რა­უ­დო­ბენ, რომ პა­ცი­ენ­ტე­ბი მი­მარ­თა­ვენ თვით­მკურ­ნა­ლო­ბას ან მკურ­ნა­ლო­ბის ალ­ტერ­ნა­ტი­ულ მე­თო­დებს. ასე­ვე, ვა­შინგტო­ნის უნი­ვერ­სი­ტე­ტის ინ­სულ­ტის ცენ­ტრში 50%-ით არის შემ­ცი­რე­ბუ­ლი ინ­სულ­ტის დროს მი­მარ­თვი­ა­ნო­ბა და ასე­ვე მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად შემ­ცი­რე­ბუ­ლია თრომ­ბექ­ტო­მი­ის პრო­ცე­დუ­რე­ბი.

გან­სა­კუთ­რე­ბით რო­მე­ლი და­ა­ვა­დე­ბის მქო­ნე პა­ცი­ენ­ტე­ბის­თვი­საა მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი დრო­უ­ლი მი­მარ­თვი­ა­ნო­ბა?

სა­ბო­ლო­ოდ, ყვე­ლა და­ა­ვა­დე­ბა მისი გამ­წვა­ვე­ბის ფა­ზა­ში არის სი­ცო­ცხლის­თვის სა­ში­ში. ამი­ტომ არც ერთი და­ა­ვა­დე­ბის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნის­თვის დაგ­ვი­ა­ნე­ბუ­ლი მი­მარ­თვა სა­სურ­ვე­ლი არ არის. არ აქვს მნიშ­ვნე­ლო­ბა მარ­ტი­ვი პნევ­მო­ნი­აა თუ ლო­კა­ლუ­რი ინ­ფექ­ცი­ის კერა, სა­ბო­ლო­ოდ შე­იძ­ლე­ბა სე­რი­ო­ზუ­ლი გარ­თუ­ლე­ბის წი­ნა­შე აღ­მოვ­ჩნდეთ.

გან­სა­კუთ­რე­ბით კი გა­მოვ­ყოფ ონ­კო­ლო­გი­ურ და კარ­დიო–ვას­კუ­ლა­რულ და­ა­ვა­დე­ბებს. ეს უკა­ნას­კნე­ლი აერ­თი­ა­ნებს რო­გორც კარ­დი­ო­ლო­გი­ას, ისე ნევ­რო­ლო­გი­ას. ეს სამი ჯგუ­ფი არის ყვე­ლა­ზე მეტი რის­კის შემ­ცვე­ლი.

ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ბავ­შვთა ასაკ­ში დრო­უ­ლი მი­მარ­თვი­ა­ნო­ბა. ზო­გა­დად, პე­დი­ატ­რი­ულ ასაკ­ში ძა­ლი­ან ცოტა და­ა­ვა­დე­ბა მიმ­დი­ნა­რე­ობს სი­ცხის გა­რე­შე. მა­გა­ლი­თად, რევ­მა­ტო­ლო­გი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბას მა­ღალ პრო­ცენ­ტში თან ახ­ლავს სი­ცხე. ამი­ტომ სი­ცხის გამო ექიმ­თან მი­მარ­თვი­ა­ნო­ბის დაგ­ვი­ა­ნე­ბას სე­რი­ო­ზუ­ლი გარ­თუ­ლე­ბა შე­იძ­ლე­ბა მოჰ­ყვეს. ეს ყვე­ლა­ფე­რი ამ ეტაპ­ზე არ არის ძა­ლი­ან თვალ­სა­ჩი­ნო, მაგ­რამ ახლო მო­მა­ვალ­ში შე­იძ­ლე­ბა სე­რი­ო­ზუ­ლი პრობ­ლე­მის სა­ხით წარ­მო­ჩინ­დეს.

„ნიუ ჰოს­პი­ტალსში“ რო­გორ ხდე­ბა უსაფრ­თხო­ე­ბის ზო­მე­ბის დაც­ვა და რამ­დე­ნად უსაფრ­თხოა სხვა­დას­ხვა პრო­ფი­ლის ექიმ­თან ვი­ზი­ტი?

დღეს გა­დამ­წყვე­ტი მნიშ­ვნე­ლო­ბა ენი­ჭე­ბა პა­ცი­ენ­ტე­ბის სწო­რად სორ­ტი­რე­ბას და შე­სა­ბა­მი­სად მათ მო­თავ­სე­ბას სტა­ცი­ო­ნარ­სა თუ ამ­ბუ­ლა­ტო­რი­ულ სივ­რცე­ში, სხვა­დას­ხვა სა­მე­დი­ცი­ნო მომ­სა­ხუ­რე­ბის მი­სა­ღე­ბად. ჩვენ რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბის კვალ­დაკ­ვალ და­ვი­წყეთ შე­მომ­სვლე­ლე­ბის თერ­მოსკრი­ნინ­გი, ანამ­ნე­ზუ­რი მო­ნა­ცე­მე­ბი­სა და მოგ­ზა­უ­რო­ბის ის­ტო­რი­ის შე­მოწ­მე­ბა და შე­სა­ბა­მი­სად გა­და­წყვე­ტა, არ­სე­ბობს თუ არა კლი­ნი­კა­ში და­ა­ვა­დე­ბის შე­მო­ტა­ნის რის­კი. თუ გარ­კვე­უ­ლი რის­კი გა­მო­იკ­ვე­თა, აღ­ნიშ­ნუ­ლი პა­ცი­ენ­ტე­ბი თავ­სდე­ბი­ან სპე­ცი­ა­ლურ სივ­რცე­ში, სა­დაც და­მა­ტე­ბი­თი ტექ­ნი­კუ­რი და ინფრას­ტრუქ­ტუ­რუ­ლი დე­ტა­ლე­ბია გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი უსაფრ­თხო­ე­ბის­თვის. ამ გზით ხდე­ბა თი­თო­ე­უ­ლი პა­ცი­ენ­ტის უსაფრ­თხო­ე­ბის დაც­ვა.პა­ცი­ენ­ტე­ბი, რო­მელ­საც ჰოს­პი­ტა­ლი­ზა­ცია სჭირ­დე­ბათ, უტარ­დე­ბათ ტეს­ტი­რე­ბა COVID-19–ზე. ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით ლუ­გა­რის ლა­ბო­რა­ტო­რი­ის ქვე­კონ­ტრაქ­ტო­რე­ბი ვართ.

ყვე­ლა რის­კი და ანა­ლი­ზის პა­სუ­ხი თი­თო­ე­უ­ლი პა­ცი­ენ­ტის­თვის ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად იშიფ­რე­ბა. სი­ცხე შე­საძ­ლოა COVID-19–ის ინ­ფექ­ცი­ის შე­დე­გი იყოს და ამა­ვე დროს ის შე­საძ­ლოა იყოს ნაწ­ლავ­თა გა­უ­ვა­ლო­ბის ან აპენ­დი­ცი­ტის ერთ-ერთი სიმპტო­მი. შე­სა­ბა­მი­სად, სი­ცხის არ­სე­ბო­ბის გამო არ შე­იძ­ლე­ბა სას­წრა­ფო და გა­და­უ­დე­ბე­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბე­ბის სწო­რი მარ­თვის გა­და­ვა­დე­ბა და დაგ­ვი­ა­ნე­ბა. ჩვენ აქ­ტი­უ­რად ვმუ­შა­ობთ პა­ცი­ენ­ტე­ბის ტრი­აჟ­ზე, სწორ სორ­ტი­რე­ბა­სა და იზო­ლა­ცი­ა­ზე. ამ დრომ­დე საკ­მა­ოდ წარ­მა­ტე­ბით ვუ­ძღვე­ბით აღ­ნიშ­ნულ საქ­მეს და „ნიუ ჰოს­პი­ტალსში“ COVID-19–ით ინ­ფი­ცი­რე­ბის არც ერთი შემ­თხვე­ვა არ და­ფიქ­სი­რე­ბუ­ლა.

აგ­რეთ­ვე, პა­ცი­ენ­ტე­ბი­სა და მათი ახ­ლობ­ლე­ბის კომ­ფორ­ტის­თვის, შევ­ქმე­ნით პა­ცი­ენ­ტებ­თან სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო სივ­რცე, სა­ი­და­ნაც შე­საძ­ლე­ბე­ლია სტა­ცი­ო­ნარ­ში ან რე­ა­ნი­მა­ცი­ა­ში მყოფ პა­ცი­ენ­ტებ­თან ვი­დე­ო­კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის დამ­ყა­რე­ბა. ეს სა­ჭი­რო გახ­და, რამ­დე­ნა­დაც პა­ცი­ენ­ტთა უსაფრ­თხო­ე­ბის და­სა­ცა­ვად პან­დე­მი­ის პი­რო­ბებ­ში შე­ი­ზღუ­და პა­ცი­ენ­ტე­ბის მო­ნა­ხუ­ლე­ბის სა­ა­თე­ბი.

რას ურ­ჩევ­დით პა­ცი­ენ­ტებს, რო­მელ­თაც აწუ­ხებთ ქრო­ნი­კუ­ლი ან მწვა­ვე და­ა­ვა­დე­ბე­ბი და თავს იკა­ვე­ბენ ექიმ­თან ვი­ზი­ტის­გან?

რო­გორც ქრო­ნი­კუ­ლი ისე მწვა­ვე და­ა­ვა­დე­ბე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, ექიმ­თან დაგ­ვი­ა­ნე­ბულ­მა ან გა­მო­ტო­ვე­ბულ­მა ვი­ზიტ­მა შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს და­ა­ვა­დე­ბის მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბის დამ­ძი­მე­ბა და არა­სა­სურ­ვე­ლი შე­დე­გე­ბის დად­გო­მა. ხან­გრძლივ­დე­ბა მკურ­ნა­ლო­ბის დრო და იზ­რდე­ბა და­ნა­ხარ­ჯე­ბი. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ზემ­ოთხსე­ნე­ბუ­ლი შემ­თხვე­ვის დად­გო­მი­სას, ჩვენ ვურ­ჩევთ პა­ცი­ენ­ტებს, მწვა­ვე მდგო­მა­რე­ო­ბი­სას მი­მარ­თონ „ნიუ ჰოს­პი­ტალ­სის“ გა­და­უ­დე­ბე­ლი დახ­მა­რე­ბის გან­ყო­ფი­ლე­ბას, ხოლო ქრო­ნი­კუ­ლი პა­ცი­ენ­ტე­ბის­თვის ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია არ შე­წყვი­ტონ ურ­თი­ერ­თო­ბა თა­ვი­ანთ მკურ­ნალ ექიმ­თან და გა­ა­კონ­ტრო­ლონ თა­ვი­სი მდგო­მა­რე­ო­ბა მი­წო­დე­ბუ­ლი რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბის თა­ნახ­მად. „ნიუ ჰოს­პი­ტალ­სი“ თა­ვის მხრივ, ყვე­ლა­ფერს აკე­თებს სა­მე­დი­ცი­ნო სივ­რცის შე­საქ­მნე­ლად, სა­დაც მაქ­სი­მა­ლუ­რად შემ­ცი­რე­ბუ­ლიაCOVID-19–ის ინ­ფექ­ცი­ის გავ­რცე­ლე­ბის სა­შიშ­რო­ე­ბა.