"ნაცმოძრაობის" "ხერხემლობიდან" მატროსოვის ციხემდე და გარეთ - მერაბიშვილის ბრალდებები, ცხოვრება ციხეში და პოლიტიკური მომავალი

2091-დღიანი პატიმრობის შემდეგ, მატროსოვის ციხეს ვანო მერაბიშვილი ტოვებს. "ნაციონალური მოძრაობის" ხერხემლად წოდებული ყოფილი პრემიერი და კიდევ უფრო ყოფილი შინაგან საქმეთა მინისტრი 2013 წლის მაისში დააკავეს.

მან სასჯელი რამდენიმე მძიმე დანაშაულისთვის მოიხადა, თუმცა მათ შორის დღემდე ყველაზე ხმაურიან საქმედ სანდრო გირგვლიანის მკვლელობის საქმე რჩება.

საქმე, რომელმაც რეალურად "ნაციონალურ მოძრაობას" 2006 წელს წყალი შეუყენა და მაშინდელ პრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილს ვადამდელი საპრეზიდენტო არჩევნების დანიშვნა აიძულა.

გირგვლიანის საქმეში მერაბიშვილს ბრალი მტკიცებულებების დამალვაში ედებოდა. შსს-ს მაღალჩინოსნების გარდა, "შარდენ ბარში" დაწყებულ დაპირისპირებაში მისი ცოლის, თაკო სალაყაიას სახელი და გვარიც ფიგურირებდა.

ამბობენ, რომ რეზონანსული მკვლელობის დეტალების მედიაში გაჟონვის შემდეგ, მერაბიშვილმა შს მინისტრის პოსტიდან წასვლის შესახებ წერილობით მაშინდელ პრეზიდენტს მიხეილ სააკაშვილს მიმართა, თუმცა ამ უკანასკნელმა "ვარდების რევოლუციის" პერიოდის თანაგუნდელს განცხადებაზე ხელი არ მოუწერა.

მეტიც, მას შემდეგ, რაც პოლიტიკურ ორბიტაზე წლების შემდეგ ახალი ოპოზიციური ძალა, ბიძინა ივანიშვილისა და "ქართული ოცნების" კოალიციის სახით გამოჩნდა, სააკაშვილმა პარტიის ავტორიტეტული ძალა დააწინაურა და შინაგან საქმეთა სამინისტროდან მინისტრთა კაბინეტის ხელმძღვანელად გადაიყვანა.

თუმცა სავარძლის შეცვლამდე, ვანო მერაბიშვილის შინაგან საქმეთა მინისტრობას უკავშირდება კიდევ ერთი ხმაურიანი საქმე - 2011 წლის 26 მაისს ნინო ბურჯანაძის ორგანიზებული საპროტესტო აქციის დარბევა.

საერთო ჯამში, 2013 წელს მოსამართლემ მერაბიშვილს კიდევ რამდენიმე საქმე გაუხსენა, მათ შორის "აკურას" ღვინის ქარხნის უკანონოდ ჩამორთმევის საქმე; თანხის მითვისება, გაფლანგვა და 2012 წლის არჩევნებში ამომრჩევლის მოსყიდვა; ასევე ვალერი გელაშვილზე ფიზიკური ანგარიშსწორების ორგანიზება. სასჯელის შთანთქმის პრინციპით, ვანო მერაბიშვილს სასჯელის საბოლოო სახედ 6 წლითა და 9 თვით თავისუფლების აღკვეთა განესაზღვრა.

• ყოფილი ძალოვანი მატროსოვის ციხეში

თითქმის შვიდი წელია ვანო მერაბიშვილი პატიმრობაშია - ყველაზე ხმაურიანი ამ პერიოდში მისი ციხიდან გაყვანის ფაქტი აღმოჩნდა. დაკავებიდან რამდენიმე თვეში, 14 დეკემბერს, შუაღამეს ვანო მერაბიშვილი ციხიდან ბადრაგებმა გაიყვანეს და მაშინდელ მთავარ პროკურორ ოთარ ფარცხალაძესთან მიიყვანეს.

როგორც მერაბიშვილი ამბობდა, მაღალჩინოსნებმა მას სააკაშვილის წინააღმდეგ მტკიცებულებების მიწოდება შესთავაზეს, სანაცვლოდ კი, ციხიდან მალე გამოშვებას დაჰპირდნენ. მერაბიშვილის თქმითვე, ფარცხალაძემ ზურაბ ჟვანიას საქმეზე მასალების მიწოდება მოითხოვა.

მიუხედავად იმისა, რომ ვანო მერაბიშვილის საკნიდან გაყვანის ფაქტს ხელისუფლება არ ადასტურებდა, სულ მალე გამოქვეყნდა ფაქტის დამადასტურებელი ფარული ჩანაწერები. საბოლოოდ კი, სტრასბურგის ადამიანის უფლებათა სასამართლოს დიდმა პალატამ ყოფილი პრემიერ-მინისტრის საქმეზე გადაწყვეტილება 2017 წლის 28 ნოემბერს გამოიტანა.

გარემოებებიდან გამომდინარე, სტრასბურგის სასამართლომ ციხიდან გაყვანის ინციდენტის მერაბიშვილისეული ვერსია დადასტურებულად მიიჩნია. აქედან გამომდინარე, სტრასბურგის სასამართლომ დაადგინა, რომ მერაბიშვილის წინასწარ პატიმრობას, მისი მხრიდან შესაძლო კანონდარღვევების გამოძიების გარდა, ჰქონდა სხვა, უკანონო მიზანიც - მოეხდინათ მასზე მორალური ზეწოლა და ეიძულებინათ, გამოძიებისთვის მიეცა ინფორმაცია, სხვა საქმეებთან დაკავშირებით, რომლებსაც არანაირი კავშირი არ ჰქონდათ საკუთრივ მერაბიშვილისათვის წაყენებულ ბრალდებასთან.

საკნიდან გაყვანის ეპიზოდი დღემდე მერაბიშვილისა და მატროსოვის ციხის ყველაზე ხმაურიან ეპიზოდად რჩება.

• ცხოვრება სამარტოო საკანში

ამ წლების განმავლობაში არაერთხელ გავრცელდა ინფორმაცია, მერაბიშვილის ვადამდე შესაძლო გათავისუფლების შესახებ, თუმცა ხმები არ დადასტურდა. 2017 წელს კი ოფიციალურად ითქვა, რომ სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის სამინისტროს აღმოსავლეთ საქართველოს პირველმა ადგილობრივმა საბჭომ მერაბიშვილს პირობით ვადამდე გათავისუფლებაზე უარი უთხრა.

"ნაციონალური მოძრაობის" ყოფილი გენერალური მდივნისთვის რთული აღმოჩნდა 2018 წელიც. მედიაში არაერთხელ დაიწერა მისი ავადმყოფობის თაობაზე. ციხიდან ექიმებსა და ბადრაგებს მერაბიშვილის გაყვანა სხვადასხვა კლინიკაში რამდენჯერმე მოუხდათ. იუსტიციის სამინისტრო ამბობდა, რომ ექს-პრემიერს ვაზომოტორული რინიტი, ჰორნერის სინდრომი და ბლეფარო-კონიუნქტივიტი ჰქონდა.

ადვოკატები ჯანმრთელობის კიდევ უფრო მძიმე მდგომარეობაზეც საუბრობდნენ. პრესა კი აქტიურად წერდა, რომ ყოფილ ძალოვან მინისტრს ჰალუცინაციები აწუხებდა, რაც ოჯახმა არ დაადასტურა და მიზანმიმართული ჭორი უწოდა.

• მატროსოვზე მიღებული პოლიტიკური გადაწყვეტილებები

მიუხედავად ციხეში ყოფნისა, 2016 წლის ივნისის მონაცემებით, ვანო მერაბიშვილს პარტია "ნაციონალური მოძრაობა" ყოველთვიური ხელფასის სახით, პირად ანგარიშზე 3875 ლარს ურიცხავდა. თუმცა, 2017 წლის 23 იანვარს სამარტოო საკანში მყოფმა მერაბიშვილმა პარტიის გენერალური მდივნის პოსტის დატოვების გადაწყვეტილება მიიღო. ამ ეტაპზე არ არის საჯაროდ ცნობილი, გააგრძელა თუ არა პარტიამ მერაბიშვილისთვის ხელფასის გაცემა მას შემდეგ, რაც მან პარტიაში პოლიტიკური თანამდებობა დატოვა.

ყოფილმა პრემიერმა ციხეშივე შეიტყო, რომ გუნდი, რომლის ფორმირებაში თავადაც აქტიურად მონაწილეობდა, ორ ნაწილად გაიყო.

ერთ მხარეს გუნდის ლიდერი მიხეილ სააკაშვილი დარჩა, მეორე მხარეს კი თანამოაზრეები და პირადი ადვოკატი. 2018 წლის 15 ოქტომბერს "რუსთავი 2"-ისთვის მიცემულ ინტერვიუში მერაბიშვილი ამბობდა, რომ პარტიის გაყოფა ვერ გაიაზრა და ციხიდან გამოსვლის შემდეგ, გაერთიანებაზე აქტიურად იმუშავებდა.

• განტევების ვაცი?!

დაკავებამდე ერთი თვით ადრე, აპრილის თვეში ვანო მერაბიშვილს ძმები ახალაიები დაუპირისპირდნენ. ამ პერიოდში ბაჩო ახალაია უკვე პატიმრობში იმყოფება. "ფეისბუქზე" პოსტი გაავრცელა მისმა ძმამ, შსს-ს კონსტიტუციური უსაფრთხოების დეპარტამენტის ყოფილმა უფროსმა დათა ახალაიამ. მან ვანო მერაბიშვილს არაერთი მძიმე ბრალდება წაუყენა, მათ შორის ციხის კადრების შექმნა, არჩევნებში დამარცხება და მისი ძმის წინააღმდეგ ლაფანყურის ოპერაციის დაგეგმვა.

"ამ ერთი კაცის დაუოკებელმა ლტოლვამ ძალაუფლებისკენ, ანგარებამ და უბინძურესი ფორმებით წარმოებულმა ფარულმა ომებმა, შეიწირა ჩვენი ხელისუფლება. მე ღრმად მწამს, რომ არა ვანო მერაბიშვილი, "ნაციონალური მოძრაობა", მიუხედავად შეცდომებისა, ასე გამანადგურებლად არ დამარცხდებოდა არჩევნებში" - წერდა სოციალურ ქსელში დათა ახალაია.

წერილის პათოსი თითქმის 6 წლის შემდეგ, სულ ახლახანს გაიმეორა საქართველოს ყოფილმა პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა. ექს-პრეზიდენტის თქმით, მან მშვენივრად დაინახა შეცდომები, რომელიც მერაბიშვილმა დაუშვა და გადაცდომები, რომელიც მაშინდელი სისტემის დამსახურებაა. ყოფილი პრეზიდენტი წლების შემდეგ ამბობს, რომ არა მერაბიშვილის სისტემური გადაცდომები ივანიშვილს ქვეყნის ხელში ჩაგდება გაუჭირდებოდა.

"მთავარი არხისთვის" მიცემულ ერთ-ერთ ინტერვიუში სააკაშვილი სანდრო გირგვლიანის თემასაც შეეხო და საქმეში, რომელზეც პირადად მას თბილისის საქალაქო სასამართლომ 4 წლით პატიმრობა მიუსაჯა - ვანო მერაბიშვილის ბრალეულობაზე ისაუბრა. ძებნილი ყოფილი პრეზიდენტი ამბობს, რომ მერაბიშვილის ადგილზე, გირგვლიანის ქეისის შემდეგ პოსტიდან გადადგებოდა.

ამ განცხადებით მიხეილ სააკაშვილმა ერთგვარად დაადასტურა ხმები "ნაციონალური მოძრაობის" შიგნით ახალაიებისა და მერაბიშვილის დაჯგუფების არსებობის შესახებ და ისიც, რომ მისი პოლიტიკური დასაყრდენი "ყოფილი ხერხემალი" აღარ იქნება...

• არჩევანის წინაშე - გადაწყვეტილების მოლოდინი

მიუხედავად ბევრჯერ და ბევრისთვის დასმული კითხვისა, დღემდე არ არის ცნობილი, ვისთან გააგრძელებს თანამშრომლობას ვანო მერაბიშვილი - ძველ "ნაციონალურ მოძრაობასთან" თუ მის არყოფნაში შექმნილ "ევროპულ საქართველოსთან". თუმცა, ამ კითხვას ბოლო დროს კიდევ ერთი შეკითხვა მიემატა - დაბრუნდება თუ არა საერთოდ პოლიტიკაში ადამიანი, რომელიც წლების განმავლობაში მმართველი პოლიტიკური პარტიის დასაყრდენი იყო.

ოჯახს ინფორმაცია არ აქვს, ადვოკატები კი ირწმუნებიან, რომ სულ მალე ვანო ქვეყანაში პოლიტიკურ დღის წესრიგს შექმნის. მოლოდინები, რომ პოლიტიკური ვექტორი "ევროპული საქართველოსკენ" გადაიხრება - პარტიის შიგნით არსებობს, მეტიც "ევროპელები" ამბობენ, რომ მერაბიშვილი მათთვის სერიოზული და გამწევი ძალა იქნება.

რაც შეეხება "ნაციონალურ მოძრაობას", პარტიაში ამ თემაზე არ საუბრობენ. პარტიის პოზიციაზე მხოლოდ მიხეილ სააკაშვილის ცოტა ხნის წინ გაკეთებული განცხადებიდან თუ ვისმჯელებთ, სადაც ყოფილი პრეზიდენტი ყოფილ მარჯვენა ხელს დასვენებას ურჩევს.

"მე რომ ვანოს ადგილზე ვიყო, დავუბრუნდებოდი ჩემს ოჯახს, დავტკბებოდი შვილებთან ახლოს ყოფნით, ვიმოგზაურებდი მსოფლიოში, გავახელდი თვალებს, გავიხედ-გამოვიხედებოდი და მხოლოდ რაღაც პერიოდის შემდეგ მივიღებდი გადაწყვეტილებას", - არ დაიშურა რჩევა უკრაინაში მყოფმა საქართველოში ძებნილმა ყოფილმა პრეზიდენტმა. განიხილება კიდევ ერთი ვერსია: მერაბიშვილის მიერ ახალი გუნდის შეკრებისა და ახალი პოლიტიკური პარტიის ფორმირების შესახებ.

• სხვა სცენარი

თუმცა არის კიდევ ერთი სავარაუდო სცენარი - შესაძლოა მერაბიშვილმა ყოფილი თანაგუნდელის, გიგი უგულავას ბედი გაიზიაროს - შეაბრუნებენ თუ არა მას საკანში, ეს კითხვაც ჯერ ღიად რჩება. ამჟამად კი სასამართლოში მერაბიშვილის წინააღმდე 7 ნოემბრის აქციის დარბევისა და "ტელეიმედში" შეჭრის საქმის განხილვა მიმდინარეობს. აღნიშნულ საქმეზე მერაბიშვილს უფლებამოსილების გადამეტებას ედავებიან.

ავტორი: ეკა წივწივაძე, AMBEBI.GE