თვით­მკვლე­ლო­ბის შემ­თხვე­ვე­ბი მსოფ­ლი­ო­ში წლი­დან წლამ­დე მა­ტუ­ლობს. სუ­ი­ცი­დის მი­ზე­ზე­ბად ხში­რად სა­ხელ­დე­ბა ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი აშ­ლი­ლო­ბე­ბი - დეპ­რე­სია, ბი­პო­ლა­რუ­ლი აშ­ლი­ლო­ბა, ში­ზოფ­რე­ნია, შფოთვი­თი აშ­ლი­ლო­ბე­ბი და ნივ­თი­ე­რე­ბებ­ზე (ალ­კოჰოლ­ზე, ნარ­კო­ტიკ­ზე) და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა.

თვით­მკვლე­ლო­ბა შე­იძ­ლე­ბა უკავ­შირ­დე­ბო­დეს კულ­ტუ­რულ, ოჯა­ხურ და სო­ცი­ა­ლურ გა­რე­მო­ე­ბებს, ტრავ­მი­სა და და­ნა­კარ­გის გა­მოც­დი­ლე­ბებს. ამას­თან, გე­ნე­ტი­კა 38-55%-მდე შემ­თხვე­ვებ­ში ახ­დენს გავ­ლე­ნას სუ­ი­ცი­დურ ქმე­დე­ბა­ზე.

თვით­მკვლე­ლო­ბა სტრე­სის შე­დე­გად გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი იმ­პულ­სუ­რი აქ­ტია, რა­ზეც შე­საძ­ლოა გავ­ლე­ნას ახ­დენ­დეს ფი­ნან­სუ­რი სიძ­ნე­ლე­ე­ბი, პი­რა­დი ურ­თი­ერ­თო­ბის პრობ­ლე­მე­ბი, "ბუ­ლინ­გით" გა­მოწ­ვე­უ­ლი სტრე­სი.

• რას ყვე­ბი­ან თვით­მკვლელ­თა ოჯა­ხის წევ­რე­ბი?

ადა­მი­ა­ნე­ბი, რო­მელ­თა ოჯა­ხის წევ­რებ­მაც სი­ცო­ცხლე თვით­მკვლე­ლო­ბით და­ას­რუ­ლეს, AMBEBI.GE-სთან სა­უ­ბარს ანო­ნი­მუ­რად ამ­ჯო­ბი­ნე­ბენ.

22 წლის ნუ­ცას ბი­ძამ თვით­მკვლე­ლო­ბა 50 წლის ასაკ­ში, ლუ­დო­მა­ნი­ის გამო ჩა­ი­დი­ნა. რო­გორც ნუცა ჰყვე­ბა, მა­მა­კაც­მა სი­ცო­ცხლე დე­დის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის შემ­დეგ და­ას­რუ­ლა.

"როცა ეს ამ­ბა­ვი მოხ­და, პა­ტა­რა ვი­ყა­ვი, ბი­ძა­ჩე­მი და ფაქ­ტი მახ­სოვს, ასე­ვე, გან­წყო­ბა, რაც სახ­ლში იყო შექ­მნი­ლი. რო­გორც ოჯა­ხის წევ­რე­ბის­გან ვიცი, ბი­ძა­ჩემ­ზე ყვე­ლას ისე­თი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა ჰქონ­და, თით­ქოს უზო­მოდ უდარ­დე­ლი და მხი­ა­რუ­ლი იყო. ის არა­ვის­თან სა­უბ­რობ­და იმა­ზე, რომ ლუ­დო­მა­ნი­ით იყო და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი და ძა­ლი­ან სე­რი­ო­ზუ­ლი ფი­ნან­სუ­რი პრობ­ლე­მე­ბი ჰქონ­და, არც იმა­ზე, რომ თა­ვის მოკ­ვლას აპი­რებ­და...

მარ­თა­ლია, არ მუ­შა­ობ­და და ისიც ვი­ცო­დით, რომ ფი­ნან­სუ­რად მთლად მყა­რად არ იყო, მაგ­რამ მხო­ლოდ მისი სიკ­ვდი­ლის შემ­დეგ, ახლო მე­გობ­რე­ბის მო­ნა­ყო­ლი­დან გა­ვარ­კვი­ეთ, რომ აზარ­ტულ თა­მაშ­ზე და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბით დაგ­რო­ვი­ლი ვა­ლე­ბის გამო მო­ის­წრა­ფა სი­ცო­ცხლე

მას სა­კუ­თა­რი ოჯა­ხი - მე­უღ­ლე და შვი­ლე­ბი არ ჰყავ­და, დე­და­მისს უვ­ლი­და და მო­ხუ­ცის გარ­დაც­ვა­ლე­ბამ­დე, სწო­რედ მის წი­ნა­შე აღე­ბუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბის გამო, თვი­თო­ნაც ცო­ცხლობ­და. ამას მივ­ხვდით კი­დეც, რად­გან დე­და­მი­სის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის შემ­დეგ თვით­მკვლე­ლო­ბა ძა­ლი­ან მალე ჩა­ი­დი­ნა...

წე­რი­ლი და­წე­რა, სა­დაც ეწე­რა, რომ ამის გა­სა­კე­თებ­ლად დე­დის გარ­დაც­ვა­ლე­ბას ელო­და. ასე­ვე ეწე­რა, რომ ეს თვით­მკვლე­ლო­ბა დიდი ხნით ადრე ჰქონ­და ჩა­ფიქ­რე­ბუ­ლი და აფექ­ტურ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში მი­ღე­ბუ­ლი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა არ იყო, არა­მედ, ყვე­ლა­ფე­რი გა­აზ­რე­ბუ­ლი ჰქონ­და და მა­ინც სურ­და, ასე მომ­ხდა­რი­ყო, რად­გან უბ­რა­ლოდ, ცხოვ­რე­ბა აღარ უნ­დო­და" - გვიყ­ვე­ბა ნუცა.

მე­ო­რე ის­ტო­რი­ა­ში 30 წლის თამ­თა ბე­ბი­ას იხ­სე­ნებს, რო­მელ­მაც თვით­მკვლე­ლო­ბა და­ახ­ლო­ე­ბით 6 წლის წინ, 73 წლის ასაკ­ში ჩა­ი­დი­ნა.

"ბე­ბი­ა­ჩე­მი ყო­ველ­თვის ძა­ლი­ან ჯან­მრთე­ლი იყო და არც ამ ასაკ­ში აწუ­ხებ­და სე­რი­ო­ზუ­ლი ასა­კობ­რი­ვი პრობ­ლე­მა. ერთ-ერთ რე­გი­ონ­ში ცხოვ­რობ­და, შვილ­თან და მის ოჯახ­თან ერ­თად. ერთ დღე­საც დაგ­ვი­რე­კეს და გვი­თხრეს, რომ და­ი­კარ­გა და ვერ პო­უ­ლობ­დნენ. მე­ო­რე დღეს იმა­ვე სო­ფელ­ში, მე­ზო­ბელ, მი­ტო­ვე­ბულ სახ­ლში გარ­დაც­ვლი­ლი ვი­პო­ვეთ...

თვით­მკვლე­ლო­ბის სა­ვა­რა­უ­დო მი­ზე­ზი შემ­დეგ გა­ვი­გეთ - ბოლო პე­რი­ოდ­ში ჯან­მრთე­ლო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით ელე­მენ­ტა­რუ­ლი პრობ­ლე­მა შე­ექ­მნა. რამ­დე­ნი­მე თვე მკურ­ნა­ლობ­და, მაგ­რამ იქი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, რომ მთე­ლი ცხოვ­რე­ბა თით­ქმის არა­ფე­რი აწუ­ხებ­და, პე­რი­ო­დუ­ლად და­ი­წუ­წუ­ნებ­და ხოლ­მე, რომ წამ­ლე­ბი არ შვე­ლო­და. შემ­დეგ გა­ვი­გეთ, თურ­მე, სა­მე­ზობ­ლო­ში ამ­ბობ­და - მგო­ნია, სიმ­სივ­ნე მაქვს და არ მე­უბ­ნე­ბი­ან, მი­მა­ლა­ვე­ნო.

ჩვენ­თვის ადრე უთ­ქვამს, რომ არ უნ­დო­და, ჯან­მრთე­ლო­ბის გამო ოდეს­მე სხვი­სი მო­სავ­ლე­ლი გამ­ხდა­რი­ყო. შე­იძ­ლე­ბა ჩათ­ვა­ლა, რომ რად­გან ასაკ­ში იყო, მის პრობ­ლე­მას აღარ ეშ­ვე­ლე­ბო­და, რა­ი­მე სე­რი­ო­ზუ­ლი სჭირ­და და კრი­ტი­კულ მდგო­მა­რე­ო­ბამ­დე მის­ვლას, ასე ვთქვათ, "და­ას­წრო"...

არც კი ვიცი, ოჯახ­ში ვის რამ­დე­ნად გა­უ­ჭირ­და ამ ყვე­ლაფ­რის გა­და­ხარ­შვა... ვფიქ­რობ, რომ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში მე­ტად უნდა იყოს ეს თემა გახ­სნი­ლი, ადა­მი­ა­ნე­ბი რას მიჰ­ყავს ამ ზო­მამ­დე და რა შე­იძ­ლე­ბა გა­ა­კე­თონ სხვებ­მა, ოჯა­ხის წევ­რებ­მა. შე­იძ­ლე­ბა, ჩვენც შეც­დო­მა და­ვუშ­ვით, რა­ღაც გა­მოგ­ვე­პა­რა, მის ქცე­ვა­ში რა­ღაც უც­ნა­უ­რი იყო და იმ მო­მენ­ტში ყუ­რა­დღე­ბა არ მი­ვაქ­ცი­ეთ.

არ მომ­წონს სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში არ­სე­ბუ­ლი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა: "რო­გო­რი კარ­გი იყო და ჩვენ არ გა­ვუფრ­თხილ­დით" - თით­ქოს ამ ყვე­ლაფ­რის რო­მან­ტი­ზე­ბას ვახ­დენთ და ვინც სუ­ი­ცი­დის­კენ მიდ­რე­კი­ლია, ვუ­ჩენთ შეგ­რძნე­ბას, რომ ამა­ში არა­ფე­რია ცუდი“, - ამ­ბობს რეს­პონ­დენ­ტი.

• სა­ქარ­თვე­ლო­ში ბოლო სამ წელ­ში ათა­სამ­დე თვით­მკვლე­ლო­ბა მოხ­და

ჯან­დაც­ვის მსოფ­ლიო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის 2019 წელს ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი კვლე­ვის მო­ნა­ცე­მე­ბით, ყო­ველ წელს და­ახ­ლო­ე­ბით ერთი მი­ლი­ო­ნი ადა­მი­ა­ნი სი­ცო­ცხლეს სუ­ი­ცი­დით ას­რუ­ლებს.

ყვე­ლა­ზე ხში­რად, თვით­მკვლე­ლო­ბით სი­ცო­ცხლეს მა­მა­კა­ცე­ბი ას­რუ­ლე­ბენ, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ქა­ლე­ბი დეპ­რე­სი­ი­სა და სუ­ი­ცი­დის ჩა­დე­ნა­ზე ფიქ­რის­კენ, ასე­ვე სუ­ი­ცი­დის მცდე­ლო­ბის­კენ უფრო მიდ­რე­კი­ლე­ბი არი­ან. თვით­მკვლე­ლო­ბა ყვე­ლა­ზე ხში­რად 70 წელს გა­და­ცი­ლე­ბულ ადა­მი­ა­ნებ­ში ხდე­ბა, თუმ­ცა, ზოგ ქვე­ყა­ნა­ში, 15-დან 30 წლამ­დე პი­რე­ბი ყვე­ლა­ზე მა­ღა­ლი რის­კის კა­ტე­გო­რი­ას მი­ე­კუთ­ვნე­ბი­ან.

სა­ქარ­თვე­ლო­ში, ბოლო სამი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში (2017-2019 წლე­ბი) თვით­მკვლე­ლო­ბის 957 შემ­თხვე­ვა და­ფიქ­სირ­და. თვით­მკვლელ­თა შო­რის ყვე­ლა­ზე ახალ­გაზ­რდა 18 წლამ­დე ასა­კი­საა, ყვე­ლა­ზე ხან­დაზ­მუ­ლი კი - 94 წლის.

2017 წელს, ქვეყ­ნის მას­შტა­ბით თვით­მკვლე­ლო­ბის 263 მცდე­ლო­ბა და­ფიქ­სირ­და, მოხ­და 361 თვით­მკვლე­ლო­ბა. 2018 წელს, ბოლო სამი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში თვით­მკვლე­ლო­ბე­ბი­სა და თვით­მკვლე­ლო­ბის მცდე­ლო­ბე­ბის ყვე­ლა­ზე მა­ღა­ლი მაჩ­ვე­ნებ­ლე­ბი და­ფიქ­სირ­და - 389 და 477 შემ­თხვე­ვა. ხოლო, 2019 წელს ყვე­ლა­ზე და­ბა­ლი მაჩ­ვე­ნებ­ლე­ბი იყო - მცდე­ლო­ბის 219, თვით­მკვლე­ლო­ბის კი 207 შემ­თხვე­ვა.

სქე­სი­სა და ად­გილმდე­ბა­რე­ო­ბის მი­ხედ­ვით მო­ნა­ცე­მე­ბი ასე გა­მო­ი­ყუ­რე­ბა:

ფსი­ქო­თე­რა­პევტ და­ვით ან­დღუ­ლა­ძის თქმით, სი­ცო­ცხლე­ზე უა­რის თქმის მი­ზე­ზე­ბის ძა­ლი­ან ფარ­თო სპექტრი არ­სე­ბობს, უკვე შემ­დგარ სუ­ი­ციდ­თან და­კავ­ში­რე­ბით კი სტა­ტის­ტი­კუ­რად, ერთ-ერთი უმ­თავ­რე­სი მძი­მე ფსი­ქი­კუ­რი და­ა­ვა­დე­ბაა.

"თქმა, რომ ვინც თავს იკ­ლავს, უბ­რა­ლოდ სუს­ტია ან არას­წორ არ­ჩე­ვანს აკე­თებს, არ შე­იძ­ლე­ბა, რად­გან ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში ეს მძი­მე ფსი­ქი­კუ­რი და­ა­ვა­დე­ბის შე­დე­გია, რო­დე­საც ადა­მი­ანს უბ­რა­ლოდ არ შე­უძ­ლია სხვა არ­ჩე­ვა­ნის გა­კე­თე­ბა, და ეს არის მძი­მე დეპ­რე­სია სუ­ი­ცი­დუ­რი ტენ­დენ­ცი­ით.

მცდე­ლო­ბე­ბი და სა­ერ­თოდ, სწრაფ­ვა სუ­ი­ცი­დის­კენ, ბევ­რი მი­ზე­ზით შე­იძ­ლე­ბა იყოს გან­პი­რო­ბე­ბუ­ლი: იმედ­გაც­რუ­ე­ბით, ხელ­მო­ცა­რუ­ლო­ბით, ბუ­ლინ­გით... თუ ადა­მი­ა­ნი ზე­წო­ლის მსხვერ­პლია, ვერ ახერ­ხებს წი­ნა­აღ­მდე­გო­ბის გა­წე­ვას, თა­ვის დაც­ვას - კა­პი­ტუ­ლა­ცი­ას აცხა­დებს... სი­ცო­ცხლე­ზე სა­კუ­თა­რი ნე­ბით უა­რის თქმა კი შე­იძ­ლე­ბა, გლო­ბა­ლუ­რი კა­პი­ტუ­ლა­ცი­ის ერთ-ერთი ფორ­მა იყოს.

ვი­ღა­ცის­თვის შე­იძ­ლე­ბა, მო­ტი­ვა­ტო­რი იყოს შუ­რის­ძი­ე­ბაც, ამით სხვი­სი დას­ჯა... ასე­ვე, შე­იძ­ლე­ბა, რო­მე­ლი­მე კულ­ტუ­რის წარ­მო­მად­გენ­ლის­თვის ღრმად იყოს გამ­ჯდა­რი და თვით­მკვლე­ლო­ბა ღირ­სე­ბას­თან ასო­ცირ­დე­ბო­დეს. ასე­თი გა­მო­ნაკ­ლი­სი შემ­თხვე­ვე­ბის ერთ-ერთი თვალ­სა­ჩი­ნო მა­გა­ლი­თი ხა­რა­კი­რია

ხდე­ბა, რომ ადა­მი­ა­ნი არ ამ­ჟღავ­ნებს სუ­ი­ცი­დის­კენ მიდ­რე­კი­ლე­ბის ნიშ­ნებს, რად­გან როცა გა­მო­ამ­ჟღავ­ნა, ყუ­რა­დღე­ბა არ მი­აქ­ცი­ეს, ვერ მი­ი­ღო მხარ­და­ჭე­რა და ჩა­ი­კე­ტა. ამი­ტომ უნდა ვე­ცა­დოთ, რაც შე­იძ­ლე­ბა მეტი ყუ­რა­დღე­ბა გა­მო­ვი­ჩი­ნოთ - არა ის, რომ ცე­ცხლზე ნავ­თი და­ვას­ხათ, რად­გან თა­ნაგ­რძნო­ბის შემ­თხვე­ვა­ში ბევ­რად უფრო იო­ლად აღ­მო­ვა­ჩენთ მსგავს სიმპტო­მებს. ხოლო როცა ისი­ნი ჩანს, მა­ში­ნაც არ ღირს ზედ­მე­ტი დრა­მა­ტი­ზე­ბა და გან­გა­შის ატეხ­ვა, არა­მედ, თა­ნაგ­რძნო­ბა და ყუ­რა­დღე­ბაა სა­ჭი­რო.

რა­ღაც სი­ტუ­ა­ცი­ა­ში შე­იძ­ლე­ბა, ნე­ბის­მი­ერს უფიქ­რია თვით­მკვლე­ლო­ბა­ზე, ადა­მი­ა­ნი მო­აზ­როვ­ნე არ­სე­ბაა და გა­ფიქ­რე­ბა სა­ში­ში არ არის

მაგ­რამ ხში­რია ისე­თი შემ­თხვე­ვა, რომ ადა­მი­ა­ნი იმ დო­ნე­ზეა შე­პყრო­ბი­ლი ამ ფიქ­რე­ბით, რომ გეგ­მავს, ცდი­ლობს, იმ­დე­ნად ღრმად და ცხა­დად ფიქ­რობს, რომ მისი არ­სე­ბა მთლი­ა­ნად მო­ცუ­ლია ამ სურ­ვი­ლით.

პრაქ­ტი­კუ­ლად შე­უძ­ლე­ბე­ლია, ასე­თი ადა­მი­ა­ნი გარე დახ­მა­რე­ბის გა­რე­შე ას­ცდეს სუ­ი­ცი­დურ აქ­ტი­ვო­ბას და მა­ღა­ლი ალ­ბა­თო­ბით, სუ­ი­ციდს. სპე­ცი­ა­ლის­ტის­თვის მი­მარ­თვა აუ­ცი­ლე­ბე­ლია, რად­გან, რო­გორც ფე­ხის მო­ტე­ხი­ლო­ბა არ არის სირ­ცხვი­ლი, ისე - ფსი­ქი­კუ­რი აშ­ლი­ლო­ბა.

თუ ვინ­მეს რცხვე­ნია, ამ­ხე­ლა კაც­მა თუ ამ­ხე­ლა ქალ­მა ფეხი რო­გორ მო­ვი­ტე­ხეო და ვერ ამ­ხელს, ესაა სირ­ცხვი­ლი. ასე­თი­ვე სირ­ცხვი­ლია, ადა­მი­ან­მა ფსი­ქი­კუ­რი პრობ­ლე­მა და­მა­ლოს და ის ესირ­ცხვი­ლე­ბო­დეს. ერ­თა­დერ­თი გო­ნივ­რუ­ლი სვლაა, მი­მარ­თოს სპე­ცი­ა­ლისტს“, - გვე­უბ­ნე­ბა ფსი­ქო­თე­რა­პევ­ტი და­ვით ან­დღუ­ლა­ძე.

• რას აკე­თებს სა­ხელ­მწი­ფო სუ­ი­ცი­დის პრე­ვენ­ცი­ის მიზ­ნით?

რო­გორც სა­ქარ­თვე­ლოს ოკუ­პი­რე­ბუ­ლი ტე­რი­ტო­რი­ე­ბი­დან დევ­ნილ­თა, შრო­მის, ჯან­მრთე­ლო­ბი­სა და სო­ცი­ა­ლუ­რი დაც­ვის სა­მი­ნის­ტრო­ში AMBEBI.GE-ს გა­ნუ­ცხა­დეს, თვით­მკვლე­ლო­ბა სა­მი­ნის­ტროს მიერ ფსი­ქი­კუ­რი ჯან­მრთე­ლო­ბის კონ­ტექ­სტში გა­ნი­ხი­ლე­ბა. ჯან­დაც­ვის მი­ნის­ტრის პირ­ვე­ლი მო­ად­გი­ლის, თა­მარ გა­ბუ­ნი­ას თქმით, ეს იმი­ტომ ხდე­ბა, რომ სუ­ი­ცი­დის ცალ­კე მოხ­სე­ნი­ე­ბა შე­საძ­ლოა, სა­რის­კო აღ­მოჩ­ნდეს.

"სუ­ი­ცი­დი არის ფსი­ქი­კუ­რი ჯან­მრთე­ლო­ბის შე­დე­გი და ძი­რი­თა­დად უკავ­შირ­დე­ბა დეპ­რე­სი­ას. ამ­დე­ნად, სუ­ი­ცი­დის მარ­თვას ჩვენ ზო­გა­დად, ფსი­ქი­კუ­რი ჯან­მრთე­ლო­ბის კონ­ტექ­სტში გან­ვი­ხი­ლავთ. აქ პრე­ვენ­ცი­უ­ლი ღო­ნის­ძი­ე­ბე­ბი ზო­გა­დად მენ­ტა­ლუ­რი ჯან­მრთე­ლო­ბის ხელ­შე­წყო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ზო­გა­დი ღო­ნის­ძი­ე­ბე­ბია, რო­მე­ლიც სხვა­დას­ხვა გზით ხორ­ცი­ელ­დე­ბა - ამა­ში შე­დის ჯან­სა­ღი ცხოვ­რე­ბის წესი და სხვა.

რაც შე­ე­ხე­ბა კონ­კრე­ტუ­ლად სუ­ი­ცი­დის პრე­ვენ­ცი­ას, ასე­თი და­სა­ხე­ლე­ბის პროგ­რა­მა არ მუ­შა­ობს. ეს არც არის რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლი, სა­ერ­თა­შო­რი­სო ექ­სპერ­ტე­ბი არ იძ­ლე­ვი­ან იმის რე­კო­მენ­და­ცი­ას, რომ რო­მე­ლი­მე პროგ­რა­მის და­სა­ხე­ლე­ბა­ში სუ­ი­ცი­დი ცალ­კე ჩან­დეს, გან­სა­კუთ­რე­ბით, მას­ზე აქ­ცენ­ტი­რე­ბა მო­ზარ­დებ­თან მი­მარ­თე­ბა­შია სა­რის­კო. შე­სა­ბა­მი­სად, ეს ინ­ტეგ­რი­რე­ბუ­ლი ფსი­ქი­კუ­რი ჯან­მრთე­ლო­ბის კონ­ტექ­სტში უნდა იყოს.

ამ­ჟა­მად, საფ­რან­გე­თის ტექ­ნი­კუ­რი დახ­მა­რე­ბის სა­ა­გენ­ტოს­თან ერ­თად, სტრა­ტე­გი­ა­ზე ვმუ­შა­ობთ, ექ­სპერ­ტე­ბი გვეხ­მა­რე­ბი­ან, სტრა­ტე­გი­ის შე­მუ­შა­ვე­ბამ­დე კი სი­ტუ­ა­ცი­უ­რი ანა­ლი­ზი ტარ­დე­ბა, სა­დაც არა მხო­ლოდ თვით­მკვლე­ლო­ბის, არა­მედ ზო­გა­დად, ფსი­ქი­კუ­რი ჯან­მრთე­ლო­ბის რის­კე­ბი იქ­ნე­ბა შეს­წავ­ლი­ლი - რო­გორ არის დეპ­რე­სია და სხვა მდგო­მა­რე­ო­ბე­ბი გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი და შემ­დეგ, ამის მი­ხედ­ვით ამ ყვე­ლაფ­რის ასახ­ვა მოხ­დე­ბა სტრა­ტე­გი­ა­ში, რაც 2020 წლის შუა რი­ცხვე­ბამ­დე უნდა დას­რულ­დეს.

რაც შე­ე­ხე­ბა სუ­ი­ცი­დის მე­ტად ჩაღ­რმა­ვე­ბულ ინ­ტერ­ვენ­ცი­ას, ამა­ში ცალ­კე გვეხ­მა­რე­ბა ჯან­მრთე­ლო­ბის მსოფ­ლიო ორ­გა­ნი­ზა­ცია. ვე­ლო­დე­ბით მათ ექ­სპერ­ტებს, რომ თუ და­მა­ტე­ბით შე­იძ­ლე­ბა უფრო კონ­კრე­ტუ­ლი რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბის მო­ცე­მა, გარ­და იმი­სა, რაც აქამ­დე სტრა­ტე­გი­ა­ში იყო ასა­ხუ­ლი, ეს გა­კეთ­დეს. აქ შე­იძ­ლე­ბა, იყოს ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი სერ­ვი­სე­ბის გა­ფარ­თო­ე­ბა, ასე­ვე, ცხე­ლი ხაზი (თუმ­ცა ცხე­ლი ხა­ზის შექ­მნაც სა­და­ვოა, მისი გა­კე­თე­ბა გვინ­დო­და, მაგ­რამ ამა­ზე ექ­სპერ­ტებს ჯერ კი­დევ ცოტა მერ­ყე­ვი პო­ზი­ცია აქვთ). უფრო მე­ტად იქ­ნე­ბა სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ცნო­ბი­ე­რე­ბის ამაღ­ლე­ბა და მე­ო­რე, დეპ­რე­სი­ის დრო­უ­ლი გა­მოვ­ლე­ნა და მარ­თვა, რაც ხორ­ცი­ელ­დე­ბა პირ­ვე­ლა­დი ჯან­დაც­ვის ექი­მე­ბის მიერ, დეპ­რე­სი­ის გა­მოვ­ლე­ნის კუ­თხით.

სხვა და­ნარ­ჩე­ნი, რაც იწ­ვევს დეპ­რე­სი­ას ან შე­იძ­ლე­ბა, სუ­ი­ცი­დის მას­ტი­მუ­ლი­რე­ბე­ლი იყოს, რაც ეხე­ბა ოჯა­ხე­ბის მხარ­და­ჭე­რას, ოჯა­ხუ­რი ძა­ლა­დო­ბის შემ­თხვე­ვე­ბის თა­ვი­დან აცი­ლე­ბას, ასე­ვე, სო­ცი­ა­ლუ­რი ფო­ნის გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბას - ყვე­ლა ზო­გა­დი ღო­ნის­ძი­ე­ბაა, რაც სუ­ი­ცი­დის პრე­ვენ­ცი­ას სა­ბო­ლოო ჯამ­ში ხელს უწყობს“, - გან­მარ­ტა მი­ნის­ტრის მო­ად­გი­ლემ AMBEBI.GE-სთან სა­უ­ბარ­ში.

თვით­მკვლე­ლო­ბის პრე­ვენ­ცია შე­საძ­ლე­ბე­ლია და იმის­თვის, რომ ეს შე­დე­გი არ დად­გეს, ბევ­რი რა­მის გა­კე­თე­ბა შე­იძ­ლე­ბა რო­გორც ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლურ, ასე­ვე, ურ­თი­ერ­თო­ბის, სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ და ეროვ­ნულ დო­ნე­ზე.

რაც შე­ე­ხე­ბა პრე­ვენ­ცი­ულ ქმე­დე­ბებს, თვით­მკვლე­ლო­ბის თა­ვი­დან ასა­ცი­ლე­ბე­ლი ძა­ლის­ხმე­ვა შე­იძ­ლე­ბა მო­ი­ცავ­დეს, პირ­ველ რიგ­ში, მენ­ტა­ლუ­რი და­ა­ვა­დე­ბის მკურ­ნა­ლო­ბას; სუ­ი­ცი­დის მე­თო­დებ­ზე წვდო­მის შე­ზღუდ­ვას; მენ­ტა­ლუ­რი აშ­ლი­ლო­ბე­ბი­სა და ნივ­თი­ე­რე­ბებ­ზე და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბის მკურ­ნა­ლო­ბას; მე­დი­ის მიერ თვით­მკვლე­ლო­ბის სა­კი­თხის ფრთხილ გა­შუ­ქე­ბას და ეკო­ნო­მი­კუ­რი პი­რო­ბე­ბის გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბას...

ტექ­სტი და ილუსტრა­ცი­ე­ბი - ეკა აბა­ში­ძე