რა დახმარებას სთავაზობს საქართველოში დაბრუნებულ ემიგრანტებს სახელმწიფო

შსს-ს ინფორმაციით, 2019 წლის 9 თვეში უცხო ქვეყნებიდან საქართველოს 2 561 მოქალაქის დეპორტაცია განხორციელდა. ამის შესახებ სტატისტიკურ მონაცემებში ვკითხულობთ, რომელიც AMBEBI.GE-მ უწყებისგან გამოითხოვა.

დავინტერესდით, რას სთავაზობს სახელმწიფო საქართველოში დაბრუნებულ ემიგრანტებს, რომ მათ საზოგადოებაში რეინტეგრაცია გაუმარტივდეთ.

ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროში შრომითი მიგრაციის სამმართველო მუშაობს, რომლის ხელმძღვანელმა გიორგი ბუნტურმა AMBEBI.GE-ს უამბო იმ სახელმწიფო პროგრამებზე, რომლითაც საქართველოში დაბრუნებული მიგრანტები ისარგებლებენ.

"ჩვენი სამმართველო თავიდან იყო მიგრაციის სამმართველო, რომელიც შრომით მიგრაციასთან ერთად მოიცავდა საქართველოში დაბრუნებულთა რეინტეგრაციის საკითხებს, საერთაშორისო დაცვის მქონე პირების, თავშესაფრის მაძიებლების და მოქალაქეობის არმქონე პირების ინტეგრაციის საკითხებს.

ამ ეტაპზე ჩვენ დაგვრჩება ძირითადად შრომითი მიგრაციის საკითხები და ასეც დაერქმევა სამმართველოს - შრომითი მიგრაციის სამმართველო. განახლებული სამმართველოს ფუნქციაში შევა ეკომიგრანტებისთვის და დევნილებისთვის დახმარების გაწევაც.

- ვის შეუძლია ისარგებლოს იმ პროგრამებით, რომლებსაც შრომითი მიგრაციის სამმართველო ახორციელებს?

- სხვადასხვა სტატისტიკა გვაჩვენებს, რომ ევროკავშირთან უვიზო მიმოსვლის ამოქმედების შემდეგ, საკმაოდ გაიზარდა უცხოეთში არალეგალურად მყოფი პირების რაოდენობა.

საქართველოში დაბრუნებულ მიგრანტთა რეინტეგრაციის პროგრამით შეუძლიათ ისარგებლონ მხოლოდ იმ პირებმა, რომლებიც არალეგალურად იმყოფებოდნენ საზღვარგარეთ, ან მოითხოვეს თავშესაფარი და ეთქვათ უარი და ამის შემდეგ იძულებით, ან საკუთარი ნებით დაბრუნდნენ საქართველოში.

ხაზგასმით უნდა ვთქვათ, რომ ეს სერვისები არ მოქმედებს იმ პირებზე, რომლებიც ლეგალურად იმყოფებოდნენ უცხოეთში და თავიანთი ნებით დაბრუნდნენ საქართველოში

- რა შეუძლია მოითხოვოს სახელმწიფოსგან საქართველოში დაბრუნებულმა მოქალაქემ?

- პირველ რიგში, ჩვენ ვუწევთ დაინტერესებულ პირებს ყველა საჭირო კონსულტაციას. ყველას, ვინც უცხოეთში სამუშაოდ წასვლას დააპირებს, შესაძლებლობა აქვს დარეგისტრირდეს ჩვენს დეპარტამენტში და მიიღოს ამომწურავი, უტყუარი ინფორმაცია ვაკანსიებისა თუ ყველა იმ საკითხის შესახებ, რაც დააინტერესებს.

ჩვენ უზრუნველვყოფთ მათ ინფორმირებულობას, რათა თავიდან აიცილონ გაუთვალისწინებელი შემთხვევები და უსიამოვნებები. ასევე, სახელმწიფო ფიქრობს, რომ საქართველოში დაბრუნებულ ადამიანებს მიაწოდოს ისეთი სერვისები, რომ გაუადვილოს ადგილობრივ საზოგადოებაში რეინტეგრაცია. ამ კუთხით ჩვენ ვთავაზობთ სხვადასხვა ტიპის დახმარებას მათი საჭიროებიდან გამომდინარე. მათ შორისაა:

ფსიქორეაბილიტაციის სერვისები - მოგეხსენებათ ხშირია შემთხვევები, როდესაც ემიგრანტები ძალიან მძიმე პირობებში იმყოფებოდნენ საზღვარგარეთ, მიიღეს სხვადასხვა ტიპის სტრესები. ამიტომ ჩვენ ვთავაზობთ მათ ფსიქოლოგიურ დახმარებას, ცხადია უფასოდ.

პირველადი ჯანდაცვის სერვისები - დაბრუნებული ემიგრანტები, რომლებიც არ არიან ჩართული საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამაში, შეძლებენ ისარგებლონ ამ სერვისებით პროგრამაში ჩართვის გარეშეც. მოგეხსენებათ, ეს გარკვეულ დროს და პროცედურებს საჭიროებს. ამ დროს შესაძლოა, ადამიანს ჰქონდეს გადაუდებელი საჭიროება. ჩვენ პროგრამაში ჩართვის გარეშეც ვთავაზობთ მათ დახმარებას, სანამ საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამაში მოხვდებიან.

მაგალითად, შეგვიძლია შევუძინოთ გარკვეული მედიკამენტები და დავუფაროთ სამედიცინო მომსახურების ხარჯები.

კვალიფიკაციის ამაღლებაში ხელშეწყობა - მოქმედებს პროგრამა, რომელიც მიზნად ისახავს საქართველოში დაბრუნებული ადამიანებისთვის კვალიფიკაციის ამაღლებას. სახელმწიფო სთავაზობს ორი მიმართულებით სერვისს: სამინისტროს აქვს სამუშაოს მაძიებლებისთვის უფასო გადამზადების მოკლევადიანი კურსი, სადაც თუ ადგილები იქნება შეზღუდული, უპირატესობა ენიჭებათ დაბრუნებულ მიგრანტებს.

დროებითი საცხოვრებლით უზრუნველყოფა - მხოლოდ თბილისის შემთხვევაში მოქმედებს დროებითი საცხოვრებლით უზრუნველყოფის სერვისი. მაგალითად, თუ პირი დაბრუნდა უცხოეთიდან და მას არ აქვს საცხოვრებელი, მაქსიმუმ ორი თვით ჩვენ ვუქირავებთ ბინას თბილისის მასშტაბით.

საშემოსავლო პროექტების დაფინანსება - ეს ე.წ ბიზნესგრანტებია. ყველაზე მეტი მოთხოვნა სწორედ ამ პროგრამაზეა. ეს ადამიანები წარადგენენ ბიზნესწინადადებებს და თუ პროექტი არის გამართული, ჩვენ ვეხმარებით ფინანსურად.

თუმცა, არ გადავცემთ თანხას პირდაპირ, რომ არ მოხდეს მისი არამიზნობრივი მოხმარება - ჩვენ ვეხმარებით შევუძინოთ ბიზნესისთვის საჭირო ნივთები თუ სხვა რამ. აი, მაგალითად, ამ მხრივ ყველაზე წარმატებული პროექტია ავტოდახმარების ერთ-ერთი სერვისი, რომლის ფლობელმა მოგვმართა, შევუძინეთ ევაკუატორი, შემდეგ ის გაფართოვდა და ახლა ერთ-ერთი წარმატებული ბიზნესია.

- მაქსიმალურად რა თანხით ეხმარებით ბიზნესის განვითარებისთვის?

- ამ პროგრამის მაქსიმუმია 4 000 ლარი. ამ თანხის ზევით სახელმწიფო ვეღარ აფინანსებს. ამ თანხის შემდეგ შემოდის პირი თანადაფინანსებაში.

საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს მიერ მოწოდებული ინფორმაციით, 2018 წელს ზემოთ ჩამოთვლილი პროგრამებით სულ ისარგებლა 245-მა ბენეფიციარმა.

აქედან საშემოსავლო პროექტები დაუფინანსდა 175 პირს, სამედიცინო მომსახურებით ისარგებლა ორმოცმა დაბრუნებულმა მიგრანტმა. მომზადება-გადამზადების პროგრამით ისარგებლა 9 ბენეფიციარმა, ხოლო 21 პირი იქნა უზრუნველყოფილი დროებითი საცხოვრებლით.

სერვისების მიღების მსურველს შეუძლია დარეკოს სამინისტროს ცხელ ხაზზე - 1505