სტრას­ბურ­გის სა­სა­მარ­თლომ უკვე მე­რამ­დე­ნედ და­ად­გი­ნა, რომ სა­ქარ­თვე­ლო­ში მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბა სე­რი­ო­ზუ­ლი გა­მოწ­ვე­ვე­ბის წი­ნა­შე დგას.

რამ­დე­ნი­მე დღის წინ, ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბა­თა ევ­რო­პულ­მა სა­სა­მარ­თლომ საქ­მე­ზე - "ბა­თი­აშ­ვი­ლი სა­ქარ­თვე­ლოს წი­ნა­აღ­მდეგ" გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა გა­მო­აქ­ვეყ­ნა. საქ­მე ეხე­ბა მომ­ჩი­ვან ირაკ­ლი ბა­თი­აშ­ვი­ლის უფ­ლე­ბე­ბის დარ­ღვე­ვას სის­ხლის სა­მარ­თალ­წარ­მო­ე­ბი­სას, რო­მე­ლიც მის მი­მართ 2006 წელს და­ი­წყო კო­დო­რის ხე­ო­ბა­ში მოქ­მე­დი შე­ი­ა­რა­ღე­ბუ­ლი დაჯ­გუ­ფე­ბის შე­საძ­ლო დახ­მა­რე­ბის გამო.

სტრას­ბურ­გის სა­სა­მარ­თლოს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბით, ბა­თი­აშ­ვი­ლის სა­ტე­ლე­ფო­ნო სა­უბ­რის ჩა­ნა­წე­რის და­მონ­ტა­ჟე­ბა, რა­შიც სა­ხელ­მწი­ფო უწყე­ბა იყო ჩარ­თუ­ლი, და ამ ფორ­მით მო­ცე­მუ­ლი ჩა­ნა­წე­რის ტე­ლე­არ­ხით გავ­რცე­ლე­ბა ემ­სა­ხუ­რე­ბო­და მომ­ჩივ­ნის დამ­ნა­შა­ვედ წარ­მო­ჩე­ნას მისი ბრა­ლის სა­სა­მარ­თლოს მიერ და­დას­ტუ­რე­ბამ­დე, რი­თაც და­ირ­ღვა მისი უდა­ნა­შა­უ­ლო­ბის პრე­ზუმფცია.

სა­სა­მარ­თლომ სა­ხელ­მწი­ფოს ბა­თი­აშ­ვი­ლის სა­სარ­გებ­ლოდ მო­რა­ლუ­რი ზი­ა­ნის ანა­ზღა­უ­რე­ბის სა­ხით 3 600 ევ­როს გა­დახ­და და­ა­კის­რა.

კომ­პენ­სა­ცი­ე­ბი და­ზა­რა­ლე­ბუ­ლებ­ზე, ცხა­დია, სა­ხელ­მწი­ფო ბი­უ­ჯე­ტი­დან გა­ი­ცე­მა. რაც იმას ნიშ­ნავს, რომ სა­მარ­თლი­ა­ნი მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის სის­ტე­მის ხარ­ვე­ზე­ბის გამო სა­ქარ­თვე­ლო­ში მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბი ორ­მა­გად ზა­რალ­დე­ბი­ან.

AMBEBI.GE გა­გახ­სე­ნებთ იმ გახ­მა­უ­რე­ბულ საქ­მე­ებს, რომ­ლე­ბიც ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბა­თა ევ­რო­პულ სა­სა­მარ­თლო­ში სა­ქარ­თვე­ლომ წა­ა­გო და ზი­ა­ნის ანა­ზღა­უ­რე­ბის­თვის ბი­უ­ჯე­ტი­დან სო­ლი­დუ­რი თან­ხე­ბი გა­მო­ი­ყო.

ქარ­თულ მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბას, სა­ერ­თა­შო­რი­სო დო­ნე­ზე აღი­ა­რე­ბუ­ლი მსხვერ­პლე­ბი სა­მი­ვე ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის დროს ჰყავს. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბა­თა ევ­რო­პუ­ლი სა­სა­მარ­თლო სა­ქარ­თვე­ლოს ყვე­ლა­ზე ხში­რად სი­ცო­ცხლის უფ­ლე­ბის ხელ­ყო­ფა­ში ადა­ნა­შა­უ­ლებს.

• ასა­ნი­ძე სა­ქარ­თვე­ლოს წი­ნა­აღ­მდეგ

ამ საქ­მე­ზე სტრას­ბურ­გის ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბა­თა დაც­ვის სა­სა­მარ­თლომ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა 2004 წლის 8 აპ­რილს მი­ი­ღო. სტრას­ბურ­გმა თენ­გიზ ასა­ნი­ძე პო­ლიტ­პა­ტიმ­რად ცნო და სა­ქარ­თვე­ლოს კომ­პენ­სა­ცი­ის სა­ხით სო­ლი­დუ­რი თან­ხის გა­დახ­და და­ა­ვა­ლა.

სა­სა­მარ­თლომ და­ად­გი­ნა, რომ ასა­ნი­ძის მი­მართ და­ირ­ღვა პი­როვ­ნუ­ლი თა­ვი­სუფ­ლე­ბი­სა და ხელ­შე­უ­ხებ­ლო­ბის უფ­ლე­ბა და სა­მარ­თლი­ა­ნი სა­სა­მარ­თლოს გან­ხილ­ვის უფ­ლე­ბა. სტრას­ბურ­გის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბით, სა­ქარ­თვე­ლოს 150 000 ევ­როს გა­დახ­და ევა­ლე­ბო­და, თუმ­ცა წლე­ბის შემ­დეგ, ვა­და­გა­და­ცი­ლე­ბის­თვის და­რი­ცხუ­ლი სა­პო­ცენ­ტო გა­ნაკ­ვე­თის გამო, პრე­ზი­დენტ სა­ა­კაშ­ვი­ლის გან­კარ­გუ­ლე­ბით, ყო­ფილ­მა პო­ლიტ­პა­ტი­მარ­მა კომ­პენ­სა­ცი­ის სა­ხით 340 000 ევრო მი­ი­ღო.

ბა­თუ­მის ყო­ფი­ლი მერი თენ­გიზ ასა­ნი­ძე ძმას­თან, ხელ­ვა­ჩა­უ­რის ყო­ფილ გამ­გე­ბელ თა­მაზ ასა­ნი­ძეს­თან ერ­თად 1993 წლის 4 ოქ­ტომ­ბერს აჭა­რის უზე­ნა­ე­სი საბ­ჭოს შე­ნო­ბა­ში და­ა­პა­ტიმ­რეს. მათ ას­ლან აბა­ში­ძე­ზე თავ­დას­ხმა ედე­ბო­დათ ბრა­ლად. ძმებს თავ­დას­ხმის ბრალ­დე­ბა არ და­უ­დას­ტურ­დათ, თუმ­ცა მათ­ზე ან­გა­რიშს­წო­რე­ბა სხვა, ეკო­ნო­მი­კუ­რი და­ნა­შა­უ­ლის მო­ტი­ვით და­ი­წყო. თა­მაზ ასა­ნი­ძე გა­ა­სა­მარ­თლეს და პა­ტიმ­რო­ბა მი­უ­სა­ჯეს, შემ­დეგ კი, პა­ტიმ­რო­ბა სას­ჯე­ლის უმაღ­ლე­სი ზო­მით შე­უც­ვა­ლეს. სიკ­ვდი­ლით დას­ჯის გა­უქ­მე­ბის შემ­დეგ, სა­მუ­და­მო პა­ტიმ­რო­ბა­ში მყო­ფი თა­მაზ ასა­ნი­ძე ცი­ხი­დან მო­მაკ­ვდა­ვი გა­მო­ვი­და და გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბი­დან მა­ლე­ვე გარ­და­იც­ვა­ლა.

რაც შე­ე­ხე­ბა თენ­გიზ ასა­ნი­ძეს, ის 1999 წელს სა­ქარ­თვე­ლოს პრე­ზი­დენ­ტმა ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძემ შე­ი­წყა­ლა, თუმ­ცა შე­წყა­ლე­ბის შე­სა­ხებ პრე­ზი­დენ­ტის გან­კარ­გუ­ლე­ბა აჭა­რის უმაღ­ლეს­მა სა­სა­მარ­თლომ გა­ა­უქ­მა.

სა­ბო­ლო­ოდ, თენ­გიზ ასა­ნი­ძეს ძმის­გან გან­სხვა­ვე­ბით გა­უ­მარ­თლა და სტრას­ბურ­გის სა­სა­მარ­თლოს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბამ მო­უს­წრო. 90-იან წლებ­ში მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის სის­ტე­მის ფაქ­ტობ­რი­ვი არარ­სე­ბო­ბის გამო, კლა­ნურ მმარ­თვე­ლო­ბას­თან და­პი­რის­პი­რე­ბამ ერთი ძმის სი­ცო­ცხლე შე­ი­წი­რა, ხოლო მე­ო­რე გა­დარ­ჩა და ბიზ­ნეს­საქ­მი­ა­ნო­ბას და­უბ­რუნ­და.

• მა­ხა­რა­ძე და სი­ხა­რუ­ლი­ძე სა­ქარ­თვე­ლოს წი­ნა­აღ­მდეგ

ე.წ. კა­ნო­ნი­ე­რი ქურ­დის ნიკო მა­ხა­რა­ძის საქ­მე­ზე სტრას­ბურ­გის სა­სა­მარ­თლომ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა საქ­მე­ზე 2012 წლის 22 ნო­ემ­ბერს გა­მო­აქ­ვეყ­ნა. ევ­რო­სა­სა­მარ­თლომ და­ად­გი­ნა, რომ მა­ხა­რა­ძის მი­მართ, სა­ქარ­თვე­ლომ და­არ­ღვია ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბა­თა ევ­რო­პუ­ლი კონ­ვენ­ცი­ის მე-2 (სი­ცო­ცხლის უფ­ლე­ბა) და 34-ე მუხ­ლი (ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რი გა­ნა­ცხა­დი). რო­გორც ად­ვო­კა­ტი ბე­სიკ ქარ­ცი­ვა­ძე AMBEBI.GE-ს უამ­ბობს, სა­ხელ­მწი­ფომ მა­ხა­რა­ძის მე­უღ­ლეს, დალი სი­ხა­რუ­ლი­ძეს კომ­პენ­სა­ცი­ის სა­ხით 10 000 ევრო გა­და­უ­ხა­და.

"უზე­ნა­ეს­მა გა­ნუ­ხილ­ვე­ლად და­ტო­ვა ჩვე­ნი სარ­ჩე­ლი და მივ­მარ­თეთ სტრას­ბურგს. თა­ვად მა­ხა­რა­ძემ შე­ი­ტა­ნა სარ­ჩე­ლი სტრას­ბურ­გში. და­ახ­ლო­ე­ბით რვა წლის შემ­დეგ მი­ვი­ღეთ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა სტრას­ბურ­გი­დან. დად­გინ­და, რომ იყო არა­სა­თა­ნა­დო მო­პყრო­ბა, რომ ბრა­ლი იყო და­უ­სა­ბუ­თე­ბე­ლი და მთლი­ა­ნო­ბა­ში თქვა, რომ იუ­რი­პუ­დენ­ცი­ა­ში გჭირ­დე­ბათ გა­ნათ­ლე­ბა და კა­ნო­ნის მარ­თე­ბუ­ლად წარ­მოდ­გე­ნაო.

წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, ე.წ კა­ნო­ნი­ერ ქურ­დზე რომ ეს რე­ა­ლო­ბა დად­გა, სა­ხელ­მწი­ფოს მი­მართ რო­გო­რი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა და­ა­ფიქ­სი­რა ამით სტრას­ბურ­გმა. მა­ხა­რა­ძე უკვე გარ­დაც­ვლი­ლი იყო გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა რომ ჩა­მო­ვი­და. ის ბო­ლოს მშრალ შიმ­ში­ლო­ბა­ზე იყო, გა­უს­კდა ფილ­ტვი და სის­ხლჩაქ­ცე­ვე­ბით მეშ­ვი­დე საპ­რო­ბი­ლე­ში გარ­და­იც­ვა­ლა" - გვიყ­ვე­ბა ად­ვო­კა­ტი.

ნიკო მა­ხა­რა­ძე 2006 წლის 14 მარტს, სპე­ცი­ა­ლუ­რი ოპე­რა­ტი­უ­ლი დე­პარ­ტა­მენ­ტის მიერ გა­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი სპე­ცო­პე­რა­ცი­ის შე­დე­გად, აბას­თუ­მან­ში და­ა­კა­ვეს. საქ­მე აღიძ­რა ნარ­კო­ტი­კე­ბის შე­ძე­ნა-შე­ნახ­ვა და ქურ­დუ­ლი სამ­ყა­როს წევ­რო­ბა/კა­ნო­ნი­ე­რი ქურ­დო­ბის მუხ­ლით. მა­ხა­რა­ძეს ორ­თვი­ა­ნი წი­ნას­წა­რი პა­ტიმ­რო­ბა შე­უ­ფარ­დეს და მეშ­ვი­დე სა­პყრო­ბი­ლე­ში გა­და­იყ­ვა­ნეს. მისი ჯან­მრთე­ლო­ბის მდგო­მა­რე­ო­ბა კრი­ტი­კუ­ლად მძი­მე იყო და საქ­მის ად­ვო­კა­ტი პა­ტიმ­რის ცი­ხის სა­ა­ვად­მყო­ფო­ში გა­დაყ­ვა­ნას ითხოვ­და.

ბე­სიკ ქარ­ცი­ვა­ძე იხ­სე­ნებს, რომ მისი დაც­ვის ქვე­ში მყო­ფი ამ დრო­ის­თვის უკვე იყო მე­ო­რე ჯგუ­ფის ინ­ვა­ლი­დი, პენ­სი­ო­ნე­რი. აბ­სო­ლუ­ტუ­რად სმე­ნა­დაქ­ვე­ი­თე­ბუ­ლი, ტუ­ბერ­კუ­ლო­ზის ბოლო სტა­დი­ით და არ ჰქონ­და ცალი ფილ­ტვი, მე­ო­რე 60%-ით ფუნ­ქცი­ო­ნი­რებ­და. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ უფ­ლე­ბა­დამ­ცველ­მა ამის და­მა­დას­ტუ­რე­ბე­ლი შე­სა­ბა­მი­სი დო­კუ­მენ­ტე­ბი წა­რუდ­გი­ნა ცი­ხის ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ას, მეშ­ვი­დე სა­პყრო­ბი­ლის მა­შინ­დე­ლი დი­რექ­ტო­რის მე­გის ქარ­და­ვას­გან მი­ი­ღო წე­რი­ლო­ბი­თი უარი პა­ტიმ­რის ცი­ხის სა­ა­ვად­მყო­ფო­ში გა­დაყ­ვა­ნა­ზე, რა­მაც მა­ხა­რა­ძის ჯან­მრთე­ლო­ბის მდგო­მა­რე­ო­ბა კი­დევ უფრო და­ამ­ძი­მა.

2007 წლის 27 მარტს, ცი­ხის ცნო­ბი­ლი ბუნ­ტის და­წყე­ბამ­დე ცოტა ხნით ადრე, რამ­დე­ნი­მე ექი­მის მეთ­ვალ­ყუ­რე­ო­ბის ქვეშ მყო­ფი მა­ხა­რა­ძე ისევ მეშ­ვი­დე სა­პყრო­ბი­ლე­ში და­აბ­რუ­ნეს და მოგ­ვი­ა­ნე­ბით მას ცი­ხის ბუნ­ტის ორ­გა­ნი­ზე­ბა­ში დას­დეს ბრა­ლი.

ევ­რო­პის სა­სა­მარ­თლო­ში პირ­ვე­ლი სარ­ჩე­ლი უშუ­ა­ლოდ ნიკო მა­ხა­რა­ძემ გაგ­ზავ­ნა, რომ­ლის მთა­ვა­რი მო­თხოვ­ნა მისი სი­ცო­ცხლის დაც­ვა იყო. სა­სა­მარ­თლომ სა­ჩი­ვა­რი გა­ნი­ხი­ლა და 2008 წლის ნო­ემ­ბერ­ში სა­ქარ­თვე­ლოს და­ა­ვა­ლა, მა­ხა­რა­ძე სპე­ცი­ა­ლი­ზი­რე­ბულ კლი­ნი­კა­ში გა­და­ეყ­ვა­ნათ, თუმ­ცა, ეს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა ქარ­თულ­მა მხა­რემ არაფ­რად ჩა­აგ­დო.

როცა მე­ო­რე სარ­ჩელ­ზე "მა­ხა­რა­ძე და სი­ხა­რუ­ლი­ძე სა­ქარ­თვე­ლოს წი­ნა­აღ­მდეგ", სტრას­ბურ­გმა გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა მი­ი­ღო, მა­ხა­რა­ძე უკვე გარ­დაც­ვლი­ლი იყო. რო­გორც ად­ვო­კა­ტი AMBEBI.GE-სთან სა­უ­ბარ­ში ამ­ბობს, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ მა­ხა­რა­ძე ქარ­თუ­ლი კა­ნონ­მდებ­ლო­ბი­თაც კი, და­უ­ყო­ნებ­ლივ გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბას ექ­ვემ­დე­ბა­რე­ბო­და ჯან­მრთე­ლო­ბის უკი­დუ­რე­სად მძი­მე მდგო­მა­რე­ო­ბის გამო, იგი სის­ტე­მის მხრი­დან წა­მე­ბი­სა არა­და­მი­ა­ნუ­რი მო­პყრო­ბის მსხვეპრლი გახ­და.

• სა­ღი­ნა­ძე და სხვე­ბი სა­ქარ­თვე­ლოს წი­ნა­აღ­მდეგ

"ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი" ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის კი­დევ ერთი უკა­ნო­ნო პა­ტი­მა­რი ში­ნა­გან საქ­მე­თა სა­მი­ნის­ტროს სის­ხლის სა­მარ­თლის სამ­ძებ­რო სამ­სა­ხუ­რის ყო­ფი­ლი გა­მომ­ძი­ე­ბე­ლი ბათუ სა­ღი­ნა­ძე სტრას­ბურ­გის სა­სა­მარ­თლომ 2010 წელს უდა­ნა­შა­უ­ლოდ ცნო და მისი გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა მო­ი­თხო­ვა. ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბა­თა სა­სა­მარ­თლომ სა­ქარ­თვე­ლოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას და­ა­ვა­ლა, ბათუ სა­ღი­ნა­ძეს გა­და­უ­ხა­დოს 15 000 ევრო და და­უბ­რუ­ნოს ის სახ­ლი, სა­დაც ოჯახ­თან ერ­თად 1994 წლი­დან ცხოვ­რობ­და და სა­ი­და­ნაც უკა­ნო­ნოდ გა­ა­სახ­ლეს. სა­ხელ­მწი­ფომ ეს და­ვა­ლე­ბა შე­ას­რუ­ლა.

სა­ღი­ნა­ძის წი­ნა­აღ­მდეგ სის­ხლის სა­მარ­თლის საქ­მე 2006 წლის მარ­ტში აღიძ­რა. მას ჩვე­ნე­ბის მი­სა­ცე­მად პი­რის იძუ­ლე­ბა, სამ­სა­ხუ­რებ­რი­ვი უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბის გა­და­მე­ტე­ბა, სა­ი­დუმ­ლო დო­კუ­მენ­ტე­ბის მარ­თლსა­წი­ნა­აღ­მდე­გო მი­სა­კუთ­რე­ბა-გა­და­მალ­ვა და ცე­ცხლსას­რო­ლი ია­რა­ღის მარ­თლსა­წი­ნა­აღ­მდე­გოდ შე­ძე­ნა-შე­ნახ­ვა ედე­ბო­და ბრა­ლად. 2007 წლის თე­ბერ­ვალ­ში სა­სა­მარ­თლომ 73 წლის ბათუ სა­ღი­ნა­ძე დამ­ნა­შა­ვედ ცნო და შვიდ­წ­ლი­ა­ნი პა­ტიმ­რო­ბა მი­უ­სა­ჯა.

რო­გორც საქ­მის ად­ვო­კა­ტი ზუ­რაბ თო­დუა AMBEBI.GE-სთან სა­უ­ბარ­ში აცხა­დებს, სა­ღი­ნა­ძის მი­მართ ან­გა­რიშს­წო­რე­ბის და­წყე­ბა ლე­ვან კა­ლა­ძის გახ­მა­უ­რე­ბულ საქ­მეს­თან იყო კავ­შირ­ში.

"მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, სა­ღი­ნა­ძე ლე­ვან კა­ლა­ძის საქ­მის გა­მო­ძი­ე­ბე­ლი იყო. მას ჰქონ­და გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი და სა­ინ­ტე­რე­სო ვერ­სია კა­ლა­ძის გა­ტა­ცე­ბი­სა და მკვლე­ლო­ბის შე­სა­ხებ, რო­მე­ლიც არ ემ­თხვე­ო­და შს სა­მი­ნის­ტროს ვერ­სი­ას. სა­ღი­ნა­ძე ამ­ბობ­და, რომ შე­ეძ­ლო საქ­მის გახ­სნა და ჰქონ­და ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო მიგ­ნე­ბე­ბი, რომ­ლი­თაც ბევ­რი რამ გა­მო­აშ­კა­რავ­დე­ბო­და.

საქ­მის აღ­ძვრის პა­რა­ლე­ლუ­ლად მის ოჯახ­ზეც და­ი­წყეს იე­რი­შის მი­ტა­ნა - სა­კუ­თა­რი სა­ცხოვ­რებ­ლი­დან გა­მო­ა­სახ­ლეს, რო­მე­ლიც მას, რო­გორც დევ­ნილს და რო­გორც ში­ნა­გან საქ­მე­თა სა­მი­ნის­ტროს თა­ნამ­შრო­მელს, ჯერ კი­დევ 1994 წელს მის­ცეს. ოჯა­ხი ქუ­ჩა­ში და­ტო­ვეს, რაც გა­აჩ­ნდა, ყვე­ლა­ფე­რი ქუ­ჩა­ში გა­მო­უ­ყა­რეს. ეს სა­კი­თხი პირ­და­პირ უკავ­შირ­დე­ბო­და კა­ლა­ძის საქ­მეს" - გვი­თხრა ად­ვო­კატ­მა.

ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბა­თა ევ­რო­პულ­მა სა­სა­მარ­თლომ ერთი სარ­ჩე­ლის გან­ხილ­ვის შემ­დეგ, უკა­ნო­ნოდ ცნო მისი გა­მო­სახ­ლე­ბა, ხოლო მე­ო­რე სარ­ჩელ­ზე მი­ღე­ბუ­ლი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბით დად­გინ­და, რომ სა­სა­მარ­თლოს მიერ სა­ღი­ნა­ძის­თვის წი­ნას­წა­რი პა­ტიმ­რო­ბის გა­ხან­გრძლი­ვე­ბა უკა­ნო­ნო იყო.

• ვა­ზა­გაშ­ვი­ლი და შა­ნა­ვა სა­ქარ­თვე­ლოს წი­ნა­აღ­მდეგ

ე.წ. კორ­ტე­ბის საქ­მე ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე გახ­მა­უ­რე­ბუ­ლი საქ­მეა, რომ­ლი­თაც სტრას­ბურ­გმა, ფაქ­ტობ­რი­ვად, თქვა, რომ სა­ქარ­თვე­ლო­ში მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბა მი­კერ­ძო­ე­ბუ­ლი იყო. მოკ­ლუ­ლი ზურა ვა­ზა­გაშ­ვი­ლის მშობ­ლებ­მა - იური ვა­ზა­გაშ­ვილ­მა და ცი­ა­ლა შა­ნა­ვამ, სტრას­ბურ­გის სა­სა­მარ­თლოს 2007 წლის 20 ოქ­ტომ­ბერს მას შემ­დეგ მი­მარ­თეს, რაც სა­ქარ­თვე­ლო­ში ეს საქ­მე და­ხუ­რუ­ლად ისე გა­მო­ცხად­და, რომ ე.წ. კორ­ტე­ბის საქ­მე­ზე ზუ­რაბ ვა­ზა­გაშ­ვი­ლის მკვლე­ლო­ბის ფაქ­ტზე არა­ვინ დას­ჯი­ლა.

სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ხელ­მწი­ფოს კომ­პენ­სა­ცი­ის სა­ხით 50 000 ევ­როს გა­დახ­და და­ე­კის­რა, თუმ­ცა რო­გორც AMBEBI.GE-მ გა­არ­კვია, ვა­ზა­გაშ­ვი­ლე­ბის­თვის ამ თან­ხი­დან ჯერ არც ერთი თეთ­რი არ გა­და­უხ­დიათ.

ევ­რო­პულ­მა სა­სა­მარ­თლომ და­აკ­მა­ყო­ფი­ლა მათი სარ­ჩე­ლი და და­ად­გი­ნა, რომ ად­გი­ლი ჰქონ­და ევ­რო­პუ­ლი კონ­ვენ­ცი­ის მე-2 მუხ­ლის (სი­ცო­ცხლის უფ­ლე­ბა) არ­სე­ბით და პრო­ცე­დუ­რულ დარ­ღვე­ვას. სტრას­ბურ­გის სა­სა­მარ­თლომ და­ად­გი­ნა, რომ სპე­ცო­პე­რა­ცი­ის დროს პო­ლი­ცი­ის მიერ გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი ძალა იყო არაპ­რო­პორ­ცი­უ­ლი და არ იყო აუ­ცი­ლე­ბე­ლი. ვა­ზა­გაშ­ვილს ცე­ცხლსას­რო­ლი ია­რა­ღი­დან 8 ჭრი­ლო­ბა ჰქონ­და მი­ყე­ნე­ბუ­ლი, ხუ­ბუ­ლოვს - 9.

ზურა ვა­ზა­გაშ­ვი­ლი და საშა ხუ­ბუ­ლო­ვი 2006 წლის 2 მა­ისს თბი­ლის­ში, ყო­ფი­ლი კორ­ტე­ბის მიმ­დე­ბა­რე ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე სა­მარ­თლდამ­ცა­ვე­ბის მან­ქა­ნა­ში ჩა­ცხრლეს. მათ­თან მყო­ფი ერთი ახალ­გაზ­რდა კი და­იჭ­რა. ძა­ლის გა­და­მე­ტე­ბის შე­სა­ხებ გა­მო­ძი­ე­ბა ინ­ცი­დენ­ტი­დან სამ დღე­ში და­ი­წყო, მაგ­რამ 2007 წლის აპ­რილ­ში და­ი­ხუ­რა. მა­შინ პო­ლი­ცი­ამ გა­ნა­ცხა­და, რომ "ყა­ჩა­ღუ­რი ჯგუ­ფის" წი­ნა­აღ­მდეგ ჩა­ა­ტა­რა სპე­ცო­პე­რა­ცია. ამ ვერ­სი­ას ვა­ზა­გაშ­ვი­ლის ოჯახ­მა და უფ­ლე­ბა­დამ­ცვე­ლებ­მა უნ­დობ­ლო­ბა გა­მო­უ­ცხა­დეს და პო­ლი­ცი­ელ­თა დას­ჯას მო­ი­თხოვ­დნენ.

საქ­მის ხე­ლა­ხა­ლი გა­მო­ძი­ე­ბა 2012 წლის ბო­ლოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის შეც­ვლის შემ­დეგ და­ი­წყო. ზურა ვა­ზა­გაშ­ვი­ლის მამა, იური ვა­ზა­გაშ­ვი­ლი, რო­მე­ლიც თით­ქმის ცხრა წელი იბ­რძო­და სი­მარ­თლის და­სად­გე­ნად და ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას აკ­რი­ტი­კებ­და, 2015 წლის 20 იან­ვარს სა­კუ­თა­რი შვი­ლის საფ­ლავ­ზე აა­ფეთ­ქეს.

ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის შეც­ვლის შემ­დეგ, "კორ­ტე­ბის საქ­მე­ზე" ში­ნა­გან საქ­მე­თა სა­მი­ნის­ტროს ხუთი თა­ნამ­შრო­მე­ლი მი­ე­ცა პა­სუ­ხის­გე­ბა­ში. მათ შო­რის, შსს ცენ­ტრა­ლუ­რი კრი­მი­ნა­ლუ­რი პო­ლი­ცი­ის დე­პარ­ტა­მენ­ტის დი­რექ­ტო­რის ყო­ფი­ლი მო­ად­გი­ლე ირაკ­ლი ფირ­ცხა­ლა­ვა და კრი­მი­ნა­ლუ­რი პო­ლი­ცი­ის დე­პარ­ტა­მენ­ტის სამ­ძებ­რო სამ­მარ­თვე­ლოს უფ­რო­სის ყო­ფი­ლი მო­ად­გი­ლე გი­ორ­გი ცა­ა­ძე - მათ გან­ზრახ მკვლე­ლო­ბის­თვის 12-12 წელი შე­ე­ფარ­დათ.

• გირ­გვლი­ა­ნი სა­ქარ­თვე­ლოს წი­ნა­აღ­მდეგ

სტრას­ბურ­გის ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბა­თა ევ­რო­პულ­მა სა­სა­მარ­თლომ სან­დრო გირ­გვლი­ა­ნის მკვლე­ლო­ბის გახ­მა­უ­რე­ბულ საქ­მე­ზე დარ­ღვე­უ­ლად ცნო ევ­რო­კონ­ვენ­ცი­ის მე­ო­რე მუხ­ლი - სი­ცო­ცხლის უფ­ლე­ბა.

სა­სა­მარ­თლომ და­ა­დას­ტუ­რა, რომ სა­ქარ­თვე­ლოს გე­ნე­რა­ლუ­რი პრო­კუ­რა­ტუ­რა საქ­მეს არას­წო­რად იძი­ებ­და, არა­ე­ფექ­ტუ­რად შე­ა­ფა­სა სა­სა­მარ­თლო გა­მო­ძი­ე­ბის პრო­ცე­სიც. ევ­რო­სა­სა­მარ­თლომ და­აკ­მა­ყო­ფი­ლა გირ­გვლი­ა­ნის მა­მის მო­თხოვ­ნა და სა­ხელ­მწი­ფოს მო­რა­ლუ­რი ზი­ა­ნის ანა­ზღა­უ­რე­ბის მიზ­ნით ოჯა­ხის­თვის 50 ათა­სი ევ­როს გა­დახ­და და­ა­კის­რა.

"გა­ერ­თი­ა­ნე­ბუ­ლი ქარ­თუ­ლი ბან­კის" სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბა­თა გან­ყო­ფი­ლე­ბის ხელ­მძღვა­ნე­ლი, 28 წლის სან­დრო გირ­გვლი­ა­ნი 2006 წლის 28 იან­ვარს თბი­ლი­სის გა­რეთ გარ­დაც­ვლი­ლი იპო­ვეს მრა­ვალ­ჯე­რა­დი და­ზი­ა­ნე­ბე­ბით, რომ­ლე­ბიც სა­ვა­რა­უ­დოდ ფი­ზი­კუ­რი ძა­ლა­დო­ბის შე­დე­გი უნდა ყო­ფი­ლი­ყო.

გირ­გვლი­ა­ნის მკვლე­ლო­ბა ში­ნა­გან საქ­მე­თა სა­მი­ნის­ტროს სა­ზო­გა­დო­ე­ბას­თან ურ­თი­ერ­თო­ბის მა­შინ­დელ უფ­როს­თან, გუ­რამ დო­ნა­ძეს­თან შე­ლა­პა­რა­კე­ბას უკავ­შირ­დე­ბა. საქ­მის მა­სა­ლე­ბის მი­ხედ­ვით, სან­დრო გირ­გვლი­ა­ნი შარ­დენ­ზე მდე­ბა­რე ბარ­ში მე­გო­ბარ გო­გო­ნას­თან მი­ვი­და, სა­დაც მას დახ­ვდა ში­ნა­გან საქ­მე­თა მა­შინ­დე­ლი მი­ნის­ტრის, ვანო მე­რა­ბიშ­ვი­ლის მე­უღ­ლე თაკო სა­ლა­ყა­ია და რამ­დე­ნი­მე მა­ღალ­ჩი­ნო­სა­ნი.

გირ­გვლი­ან­სა და სუფ­რას­თან მსხდო­მებს შო­რის უსი­ა­მოვ­ნო სა­უ­ბა­რი შედ­გა, რის შემ­დე­გაც იგი სა­მარ­თალ­დამ­ცვე­ლებ­მა ქა­ლა­ქი­დან გა­იყ­ვა­ნეს. მოგ­ვი­ა­ნე­ბით, სას­ტი­კად ნა­წა­მე­ბი სან­დრო გირ­გვლი­ა­ნის ცხე­და­რი იპო­ვეს.

• ვანო მე­რა­ბიშ­ვი­ლი სა­ქარ­თვე­ლოს წი­ნა­აღ­მდეგ

რა­ო­დენ ირო­ნი­უ­ლიც არ უნდა იყოს, "ოც­ნე­ბის" ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის მხრი­დან უსა­მარ­თლო მო­პყრო­ბის "მსხვერ­პლი" გახ­და ყო­ფი­ლი შს მი­ნის­ტრი, "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბის" "ხერ­ხე­მა­ლი" ვანო მე­რა­ბიშ­ვი­ლიც. საქ­მე ეხე­ბა საკ­ნი­დან მე­რა­ბიშ­ვი­ლის სა­ვა­რა­უ­დო გაყ­ვა­ნის ეპი­ზოდს - სტრას­ბურ­გის სა­სა­მარ­თლოს პა­ლა­ტამ 2016 წლის 14 ივ­ნისს სა­ქარ­თვე­ლოს მთავ­რო­ბა ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბა­თა კონ­ვენ­ცი­ის მე-18 მუხ­ლის დარ­ღვე­ვა­ში და­ა­და­ნა­შა­უ­ლა და მას და­ზა­რა­ლე­ბუ­ლის­თვის მო­რა­ლუ­რი კომ­პენ­სა­ცი­ის სა­ხით, 12 000 ევ­როს გა­დახ­და და­ა­კის­რა.

2016 წლის 14 ივ­ნისს ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბა­თა ევ­რო­პუ­ლი სა­სა­მარ­თლოს პა­ლა­ტამ, 7 მო­სა­მარ­თლის შე­მად­გენ­ლო­ბით, მი­ი­ღო გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა სა­ქარ­თვე­ლოს ყო­ფი­ლი ში­ნა­გან საქ­მე­თა მი­ნის­ტრის ივა­ნე მე­რა­ბიშ­ვი­ლის საქ­მე­ზე. სა­სა­მარ­თლომ სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ხელ­მწი­ფოს მხრი­დან კონ­ვენ­ცი­ის ორი მუხ­ლის დარ­ღვე­ვა და­ად­გი­ნა. საქ­მე ეხე­ბა ნორ­მებს, რომ­ლე­ბიც არე­გუ­ლი­რებს წი­ნას­წა­რი პა­ტიმ­რო­ბის სხვა მიზ­ნე­ბის­თვის გა­მო­ყე­ნე­ბის აკ­რძალ­ვას (მე-18) და წი­ნას­წა­რი პა­ტიმ­რო­ბის ხან­გრძლი­ვო­ბი­სას მისი სა­ფუძ­ვლი­ა­ნო­ბის სა­კი­თხის გან­ხილ­ვის უფ­ლე­ბას სა­სა­მარ­თლოს მიერ.

სტრას­ბურ­გმა და­ად­გი­ნა, რომ ვანო მე­რა­ბიშ­ვილს იმ­ჟა­მინ­დე­ლი მთა­ვა­რი პრო­კუ­რო­რის ფარ­ცხა­ლა­ძის სა­ვა­რა­უ­დო მო­ნა­წი­ლე­ო­ბით აი­ძუ­ლებ­დნენ ინ­ფორ­მა­ცი­ის გა­ცე­მას გან­ყე­ნე­ბულ საქ­მე­ებ­ზე (ზუ­რაბ ჟვა­ნი­ას სიკ­ვდილ­თან და მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვი­ლის სა­ბან­კო ან­გა­რიშ­თან და­კავ­ში­რე­ბით).

სა­ხელ­მწი­ფომ ეს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა გა­ა­სა­ჩივ­რა. რის შემ­დე­გაც სა­კი­თხი დიდი პა­ლა­ტის 17 მო­სა­მარ­თლის შე­მად­გენ­ლო­ბით იქნა გან­ხი­ლუ­ლი. დიდ­მა პა­ლა­ტამ 2017 წლის 28 ნო­ემ­ბერს მი­ი­ღო სა­ბო­ლოო გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა, ინ­სტან­ცი­ამ თა­ვის მხრივ მი­იჩ­ნია, რომ სა­ხელ­მწი­ფოს მხრი­დან ნამ­დვი­ლად იყო დარ­ღვე­უ­ლი კონ­ვენ­ცი­ის მე-18 მუხ­ლი.

დიდ­მა პა­ლა­ტამ და­ად­გი­ნა, რომ ივა­ნე მე­რა­ბიშ­ვი­ლის მი­მართ წი­ნას­წა­რი პა­ტიმ­რო­ბა ლე­გი­ტი­მურ მიზ­ნებ­თან ერ­თად, სა­ხელ­მწი­ფო ორ­გა­ნო­ებ­მა გა­მო­ი­ყე­ნეს სხვა, არა­ლე­გი­ტი­მუ­რი მიზ­ნის­თვი­საც, კერ­ძოდ, მას­ზე ზე­წო­ლის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბით მი­ე­ღოთ ინ­ფორ­მა­ცია ზუ­რაბ ჟვა­ნი­ას გარ­დაც­ვა­ლე­ბის და ასე­ვე მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვი­ლის წი­ნა­აღ­მდეგ მიმ­დი­ნა­რე სის­ხლის­სა­მარ­თლებ­რივ საქ­მე­ებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით.

სა­ბო­ლოო ჯამ­ში, ამ დარ­ღვე­ვე­ბის გამო, სტრას­ბურ­გის და­ვა­ლე­ბით სა­ხელ­მწი­ფომ მე­რა­ბიშ­ვილს კომ­პენ­სა­ცი­ის სა­ხით 4 000 ევრო გა­და­უ­ხა­და.