"ეჰ, თა­მუ­ნია, თა­მუ­ნია... ჩა­გეს­მით ყან­ჩე­ლი­სე­უ­ლი სევ­დი­ა­ნი ჟღე­რა­დო­ბა? იცით, ვინ თა­მუ­ნი­ას მის­ტი­რო­და რეზო გაბ­რი­ა­ძე და ვის გამო შექ­მნეს ეს უმაგ­რე­სი მუ­სი­კა?

ძი­რძველ ქუ­თა­ი­სე­ლებს კარ­გად ემახ­სოვ­რე­ბათ თა­მუ­ნია გენ­ძე­ხა­ძე... ღმერ­თო რა ლა­მა­ზი იყო ქალ­ბა­ტო­ნი თა­მუ­ნია! მე რომ მას ქუ­ჩა­ში ავე­დევ­ნე­ბო­დი, უკვე 70 წელს იყო მიღ­წე­უ­ლი, მაგ­რამ ისე­თი ლა­მა­ზი იყო, ისე­თი არის­ტოკ­რა­ტუ­ლი, ისე­თი ნაზი, ისე­თი სათ­ნო... ან რა ხმა ქონ­და? რომ და­ი­წყებ­და სა­უ­ბარს, ეგ­რე­ვე გა­ჯა­დო­ებ­და. ან რო­გორ უხ­დე­ბო­და სი­გა­რე­ტი, ან რო­გორ სვამ­და ჩაის 90-იანი წლე­ბის "ბის­ტრო­ში" ზა­ი­რას­თან ერ­თად.

- ქალ­ბა­ტო­ნო თა­მუ­ნია, წარ­მო­მიდ­გე­ნია, მა­შინ რა ლა­მა­ზი იქ­ნე­ბო­დით, როცა რეზო გაბ­რი­ა­ძემ მისი გე­ნი­ა­ლუ­რი ფილ­მის სცე­ნა­რის­თვის და­წე­რა თქვენ­ზე, ან რა შთა­გო­ნე­ბა ექ­ნე­ბო­და გია ყან­ჩელს?

- დათო დე­დი­კო, არ გა­ი­მე­ო­რო ეგ, არ არის მარ­თა­ლი... უხერ­ხუ­ლია ბა­ტონ რე­ზოს­თან...

ასევე დაგაინტერესებთ

10:00 / 07-05-2017

ვინ იყო ქალი, რომელსაც მირზა გელოვანმა ლექსი "ნუ მწერ" მიუძღვნა

11:35 / 25-08-2020

"მობილურ ტელეფონში საიქიოში წასულ მეგობრებს არ ვშლი. ვიდრე ცოცხალი ვარ, დაე, ჩემთან იყვნენ" - რეზო გაბრიაძე გიორგი დანელიას იხსენებს

- მარ­თა­ლია, მარ­თა­ლი (და­მი­დას­ტუ­რა ზა­ი­რამ).

ულა­მა­ზეს თა­მუ­ნი­ა­ზე მთე­ლი ქუ­თა­ი­სი და თბი­ლი­სი იყო შეყ­ვა­რე­ბუ­ლი. ვერც რეზო გაბ­რი­ა­ძე დარ­ჩა გულ­გრი­ლი... მერე ქალ­ბა­ტო­ნი თა­მუ­ნია გარ­და­იც­ვა­ლა. ბო­ლომ­დე ლა­მა­ზი იყო, ძა­ლი­ან ლა­მა­ზი. ღმერ­თო, მისი მო­მა­ჯა­დო­ე­ბე­ლი ხმა ახ­ლაც ჩა­მეს­მის ყურ­ში. ზა­ი­რი­კოც მოკ­ვდა... ყან­ჩე­ლის, ამ უდი­დე­სი მა­ესტროს სიკ­ვდილ­მა გა­მახ­სე­ნა თა­მუ­ნია გენ­ძე­ხა­ძე... ეჰ, თა­მუ­ნია, თა­მუ­ნია" - ეს ჟურ­ნა­ლისტ დათო ლიკ­ლი­კა­ძის მო­გო­ნე­ბაა, რო­მე­ლიც "ფე­ის­ბუ­ქის" პი­რად გვერ­დზე კომ­პო­ზი­ტორ გია ყან­ჩე­ლის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის შემ­დეგ გა­მო­აქ­ვეყ­ნა, რი­თაც ბევ­რის­თვის უც­ნობ ის­ტო­რი­ას ნა­თე­ლი მოჰ­ფი­ნა...

გე­ნი­ა­ლუ­რი ფილ­მის "შე­რე­კი­ლე­ბის" ერთ-ერთი მთა­ვა­რი პერ­სო­ნა­ჟის ბი­ძია-ბა­ბუ­ას სატ­რფოს, ულა­მა­ზეს თა­მუ­ნი­ას პრო­ტო­ტი­პი ჰყო­ლია და სწო­რედ მას მი­უ­ძღვნა გე­ნი­ა­ლურ­მა რეზო გაბ­რი­ა­ძემ ის სტრი­ქო­ნე­ბი...

დათო ლიკ­ლი­კა­ძის დახ­მა­რე­ბით AMBEBI.GE-მ თა­მუ­ნა გენ­ძე­ხა­ძის ქა­ლიშ­ვი­ლი, თიკო ინო­ზემ­ცე­ვა იპო­ვა და ვე­ცა­დეთ, ამ ულა­მა­ზე­სი ქალ­ბა­ტო­ნის ის­ტო­რია მოგ­ვე­თხრო მკი­თხვე­ლის­თვის...

ქალ­ბა­ტო­ნი თიკო თა­მუ­ნა გენ­ძე­ხა­ძის ერ­თა­დერ­თი ქა­ლიშ­ვი­ლია ისე­ვე, რო­გორც თა­ვად თა­მუ­ნა იყო მშობ­ლე­ბის ერ­თა­დერ­თი შვი­ლი:

"ქუ­თა­ის­ში ძა­ლი­ან ცნო­ბი­ლი ბე­ბია და ბა­ბუა მყავ­და - ილია გენ­ძე­ხა­ძე წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ქუ­თა­ი­სის გა­ნათ­ლე­ბის გან­ყო­ფი­ლე­ბის გამ­გე იყო, ბოლო 23 წელი კი პირ­ვე­ლი კლა­სი­კუ­რი გიმ­ნა­ზი­ის დი­რექ­ტო­რი გახ­ლდათ და ულა­მა­ზე­სი მე­უღ­ლე (ბე­ბი­ა­ჩე­მი) კუ­ჩხა ლორ­თქი­ფა­ნი­ძე ჰყავ­და.

ბე­ბოს­თან, კუ­ჩხას­თან და­კავ­ში­რე­ბით ასეთ ამ­ბავს იხ­სე­ნე­ბენ ქუ­თა­ი­სე­ლე­ბი: ვე­რი­კო ან­ჯა­ფა­რი­ძის 80 წლის იუ­ბი­ლე ქუ­თა­ის­შიც აღ­ნიშ­ნეს. მა­შინ ქუ­თა­ი­სის კულ­ტუ­რის გან­ყო­ფი­ლე­ბის გამ­გე გი­უ­ლი ლორ­თქი­ფა­ნი­ძე იყო და მისი ინი­ცი­ა­ტი­ვით გა­და­წყდა, რომ მსა­ხი­ო­ბის­თვის პა­ტა­რა თე­ატ­რა­ლუ­რი წარ­მოდ­გე­ნა გა­ე­მარ­თათ - ვე­რი­კოს ქა­ლა­ქის შე­მო­სას­ვლელ­თან ეტლი და­ახ­ვედ­რეს, სა­დაც ორი ძი­რძვე­ლი ქუ­თა­ი­სე­ლი იჯდა. ესე­ნი იყ­ვნენ: ჩემი ბე­ბია კუ­ჩხა ლორ­თქი­ფა­ნი­ძე და სა­შუ­რა კვი­ტაშ­ვი­ლი.

ისი­ნი დახ­ვდნენ ეტ­ლით და სა­პა­ტიო სტუ­მა­რი ქუ­თა­ი­სის მეს­ხიშ­ვი­ლის სა­ხე­ლო­ბის თე­ატრთან მი­ა­ცი­ლეს. გი­უ­ლი ლორ­თქი­ფა­ნი­ძე ჰყვე­ბა, ქალ­ბა­ტო­ნი ვე­რი­კო ეტ­ლი­დან რომ გად­მო­ვი­და, თქვა - ეს რა სა­ო­ცა­რი ქალი ჩა­მის­ვით ეტ­ლში, დავ­მუნჯდი, ხმა ვერ ამო­ვი­ღე, მთე­ლი გზა მხო­ლოდ ამ ქა­ლის სი­ლა­მა­ზეს ვუცქერ­დიო" - მოგ­ვი­თხრობს თიკო ინო­ზემ­ცე­ვა.

მისი თქმით, ამ ადა­მი­ა­ნე­ბის ერ­თა­დერ­თი შვი­ლი თა­მუ­ნა ბავ­შვო­ბი­დან ძა­ლი­ან ლა­მა­ზი, ბე­ჯი­თი და ნი­ჭი­ე­რი გო­გო­ნა იყო... სკო­ლის ასაკ­ში თა­ვი­სი თა­ნაკ­ლა­სე­ლი დათო ინო­ზემ­ცე­ვი შე­უყ­ვარ­და და 16 წლის ასაკ­ში გა­ი­პარ­ნენ... და­თოს მამა, კო­ლია ინო­ზემ­ცე­ვი ქუ­თა­ის­ში ცნო­ბი­ლი კაცი ყო­ფი­ლა, წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში წყალ­ტუ­ბოს პრო­კუ­რო­რი.

"ქუ­თა­ის­ში ახალ­გაზ­რდე­ბის გა­პარ­ვის ამ­ბავ­მა დიდი აჟი­ო­ტა­ჟი გა­მო­იწ­ვია. 1956 წელი იყო და მე­ცხრეკ­ლა­სე­ლე­ბის და­ო­ჯა­ხე­ბა წარ­მო­გიდ­გე­ნი­ათ რა იქ­ნე­ბო­და?! და­ინ­გრა ქუ­თა­ი­სი, თან, ბა­ბუა სიკ­მაც­რით გან­თქმუ­ლი პე­და­გო­გი იყო... ჯერ ერთი არა­ვის სჯე­რო­და, რომ შე­იძ­ლე­ბო­და, 16 წლის გოგო გა­თხო­ვი­ლი­ყო და მე­ო­რე ის, რომ ბა­ბუ­ა­ჩემს გა­ე­პა­რა ქა­ლიშ­ვი­ლი სახ­ლი­დან...

დედა და მამა დიდი სიყ­ვა­რუ­ლით შე­უღლდნენ, მაგ­რამ ადრე და­შორ­დნენ. დე­დას ცხოვ­რე­ბა­ში ეს იყო ერ­თა­დერ­თი ადა­მი­ა­ნი, რო­მელ­საც ერ­ქვა მისი ქმა­რი, აღარ გა­თხო­ვი­ლა. გავჩნდი მე და სრუ­ლი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბით ვამ­ბობ - დე­და­ჩე­მის სი­ცო­ცხლე მე­კუთ­ვნო­და მე! მი­წე­ბე­ბუ­ლი ვი­ყა­ვი მას­ზე, ჩემ გა­რე­შე არ­სად მი­დი­ო­და, ყველ­გან თან ვახ­ლდი და მას­თან ერ­თად ყოფ­ნა ჩემ­თვის მუდ­მი­ვი კომ­ფორ­ტი იყო. მსი­ა­მოვ­ნებ­და მას­თან სა­უ­ბა­რი, რად­გა­ნაც ის იყო ძა­ლი­ან ჭკვი­ა­ნი და გუ­ლის­ხმი­ე­რი ადა­მი­ა­ნი" - იხ­სე­ნებს თა­მუ­ნია გენ­ძე­ხა­ძის ქა­ლიშ­ვი­ლი.

- ვინ იყო პრო­ფე­სი­ით?

- ჯერ ქარ­თუ­ლი ენი­სა და ლი­ტე­რა­ტუ­რის ფა­კულ­ტეტ­ზე ქუ­თა­ი­სის პე­და­გო­გი­ურ ინ­სტი­ტუ­ტში სწავ­ლობ­და, შემ­დეგ კი კონ­სერ­ვა­ტო­რი­ა­ში სა­ფორ­ტე­პი­ა­ნო ფა­კულ­ტე­ტი და­ამ­თავ­რა, პი­ა­ნის­ტი გახ­ლდათ. 23 წლის ასა­კი­დან მუ­სი­კა­ლუ­რი წრის გამ­გე იყო, ბო­ლოს ხე­ლოვ­ნე­ბის სტუ­დი­ის დი­რექ­ტო­რი. უზო­მოდ უყ­ვარ­და ქუ­თა­ი­სი და ქუ­თა­ი­სიც სიყ­ვა­რუ­ლით პა­სუ­ხობ­და მას. პა­ტა­რა გო­გო­ნებს, მშობ­ლე­ბი მის პა­ტივ­სა­ცე­მად თა­მუ­ნას არ­ქმევ­დნენ...

მეც კონ­სერ­ვა­ტო­რია მაქვს დამ­თავ­რე­ბუ­ლი და მეც პი­ა­ნის­ტი ვარ, არ მქონ­და ცუდი შე­დე­გე­ბი, კონ­კურ­სე­ბის ლა­უ­რე­ა­ტი ვი­ყა­ვი... ოჯახ­მა თბი­ლის­ში ბინა მი­ყი­და და დე­და­ქა­ლაქ­ში დავ­ფუძნ­დი, სო­ლო­ლაკ­ში ახ­ლაც იმ სახ­ლში ვცხოვ­რობ... შემ­დეგ გავ­თხოვ­დი. ჩემ­მა მე­უღ­ლემ, რო­მელ­საც დე­და­ჩემ­თან არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი ურ­თი­ერ­თო­ბა ჰქონ­და, უთხრა - შე­უძ­ლე­ბე­ლია ჩვე­ნი ცალ-ცალ­კე ცხოვ­რე­ბა, თამუ, შენ ჩვენ­თან ერ­თად უნდა იყო, თბი­ლის­ში უნდა გად­მოხ­ვი­დეო, მაგ­რამ დედა ვე­რაფ­რით შე­ე­ლია ქუ­თა­ისს. იქ ყვე­ლა უყ­ვარ­და და ყვე­ლას უყ­ვარ­და თა­მუ­ნა...

ხი­დის თავ­ში კაცი იჯდა ხოლ­მე და დედა ყო­ველ გავ­ლა­ზე კან­ფე­ტებს ჩუქ­ნი­და, ისიც ელო­დე­ბო­და, რო­დის გა­მო­ივ­ლი­და... ქუ­თა­ი­სის ქუ­ჩებ­ში რომ მივ­დი­ო­დით, მო­მიბ­რუნ­დე­ბო­და და მე­ტყო­და: დედა, რო­გორ დავ­ტო­ვო ეს ქა­ლა­ქი? ამ ხალ­ხს რო­გორ გა­ვექ­ცე? ერ­თა­დერ­თი რა­ზეც ვეჭ­ვი­ა­ნობ­დი, ეს ქუ­თა­ი­სი იყო, დედა სი­ცო­ცხლის ბო­ლომ­დე იქ იყო, არ და­უ­ტო­ვე­ბია ეს ქა­ლა­ქი.

- რა ასაკ­ში გარ­და­იც­ვა­ლა?

- 70 წლის გახ­ლდათ. 1939 წელს იყო და­ბა­დე­ბუ­ლი ახლა 80 წლის იქ­ნე­ბო­და... არ უყ­ვარ­და ექიმ­თან მის­ვლა, წამ­ლე­ბი, კვლე­ვე­ბი, რა­ღაც და­ა­ვა­დე­ბა გა­ურ­თულ­და და 2 თვე­ში გარ­და­იც­ვა­ლა. თუმ­ცა, ძა­ლი­ან ჯან­მრთე­ლი ადა­მი­ა­ნი იყო...

- სა­ო­ცა­რი სი­ლა­მა­ზის, გა­რეგ­ნო­ბის ქალ­ბა­ტო­ნი ყო­ფი­ლა, თქვენ­თვის ეს რას ნიშ­ნავ­და, რომ ასე­თი ქა­ლის შვი­ლი იყა­ვით?

- მის­თვის ეს არა­ფერს ნიშ­ნავ­და, რად­გა­ნაც ცხოვ­რე­ბა­ში სხვა პრი­ო­რი­ტე­ტე­ბი ჰქონ­და. მის სი­ლა­მა­ზეს მეც შეჩ­ვე­უ­ლი ვი­ყა­ვი და ჩემ­თვის ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი ამ­ბა­ვი იყო, მაგ­რამ საკ­მა­რი­სი იყო, სად­მე გა­მო­ჩე­ნი­ლი­ყო, უცხო ადა­მი­ა­ნე­ბი აბ­სო­ლუ­ტუ­რად შო­კი­რე­ბუ­ლე­ბი რჩე­ბოდ­ნენ, გან­სა­კუთ­რე­ბით მა­მა­კა­ცე­ბი. ვე­უბ­ნე­ბო­დი: მე­მუ­ა­რე­ბი უნდა და­წე­რო შენს თაყ­ვა­ნის­მცე­მელ კა­ცებ­ზე-მეთ­ქი. მთა­ვა­რი ის იყო, რომ დე­დას მი­მართ ყვე­ლა მა­მა­კაცს მოკ­რძა­ლე­ბუ­ლი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა ჰქონ­და, ალ­ბათ დროც იყო ასე­თი, მა­შინ იცოდ­ნენ კა­ცებ­მა ქა­ლე­ბის პა­ტი­ვის­ცე­მა...

ერთ ზა­ფხულს ბა­თუმ­ში, "ინ­ტუ­რის­ტში" ვის­ვე­ნებ­დით. ორი კვი­რა ვი­ყა­ვით იქ და ამ ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში ვი­ღაც ახალ­გაზ­რდა ბი­ჭის ხე­ლით ყო­ველ­დღე 15 ვარდს უც­ნო­ბი თაყ­ვა­ნის­მცე­მე­ლი აგ­ზავ­ნი­და. ჩვე­ნი ნო­მე­რი გავ­სე­ბუ­ლი იყო ვარ­დე­ბით. იქი­დან ისე წა­მო­ვე­დით, ვარ­დე­ბის გა­მომ­გზავ­ნის ვი­ნა­ო­ბა ვერ გა­ვი­გეთ...

დე­დას­თვის ბევ­რს ლექ­სიც მი­უღვნია, სხვა­თა შო­რის, პო­ეტ­მა ლილი ნუ­ცუ­ბი­ძემ არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი ლექ­სი და­უ­წე­რა... ხომ გე­უბ­ნე­ბით, ბევ­რი თაყ­ვა­ნის­მცე­მე­ლი ჰყა­ვა­და, მათ შო­რის, ცნო­ბი­ლი, უც­ნო­ბიც, მაგ­რამ მას არას­დროს გა­უ­ხე­დავს მათ­კენ, ჰყავ­და ერთი ქმა­რი და ის იყო მისი პირ­ვე­ლი და უკა­ნას­კნე­ლი სიყ­ვა­რუ­ლი, მა­მა­ჩე­მი, რო­მელ­საც ვერ აჯო­ბა ვე­რა­ვინ და ვე­რა­ფერ­მა...

სხვა­თა­შო­რის, დე­დას გა­რეგ­ნო­ბით ძა­ლი­ან ჰგავს ჩემი ქა­ლიშ­ვი­ლი - თა­მუ­ნა ონი­ა­ნი.

- დე­დათ­ქვე­ნი, რო­გორც ჟურ­ნა­ლისტ დათო ლიკ­ლი­კა­ძის­გან შე­ვი­ტყეთ, გე­ნი­ა­ლუ­რი ფილ­მის "შე­რე­კი­ლე­ბის" სცე­ნა­რის­თვის­თვის, რეზო გაბ­რი­ა­ძის შთა­გო­ნე­ბის წყა­რო ყო­ფი­ლა...

- რა თქმა უნდა, ეს ამ­ბა­ვი ვი­ცო­დი, მაგ­რამ სა­ნამ დედა ცო­ცხა­ლი იყო, ამ ის­ტო­რი­ის გახ­მა­უ­რე­ბის უფ­ლე­ბას არა­ვის აძ­ლევ­და! არ სურ­და, არ სი­ა­მოვ­ნებ­და, ძა­ლი­ან ერი­დე­ბო­და ბა­ტო­ნი რე­ზო­სი... თუ მას უნდა, თვი­თონ იტყვის, ვინ არის მისი შთა­გო­ნე­ბის წყა­როო და ამით მთავ­რდე­ბო­და მისი კო­მენ­ტა­რი ამ თე­მა­ზე. ამი­ტო­მაც, სა­ნამ ცო­ცხა­ლი იყო, ეს ინ­ფორ­მა­ცია არ­სად გაჟ­ღე­რე­ბუ­ლა...

და­თოს მად­ლო­ბე­ლი ვარ, რომ ამ სტა­ტუ­სით კი­დევ ამო­წია ეს თემა, ქუ­თა­ის­მა ეს ამ­ბა­ვი კარ­გად იცო­და, მაგ­რამ ამა­ზე არა­ვინ არას­დროს ლა­პა­რა­კობ­და. თუმ­ცა, ამ ამ­ბის გახ­სე­ნე­ბით, დედა თა­ვის ლა­მა­ზი ის­ტო­რი­ე­ბით, თით­ქოს გა­ცო­ცხლდა... ფილმში კი იმ ვარ­დის და­ვარ­დნით, გე­ნი­ა­ლუ­რი ეპი­ზო­დი შე­იქ­მნა...