რა არის ლატენტური ტუბერკულოზი და რომელია დაავადებასთან ბრძოლის ერთ-ერთი ეფექტური საშუალება

მსოფლიოში, სიკვდილობის გამომწვევ 10 ყველაზე ხშირ მიზეზთა შორის ერთ-ერთი ტუბერკულოზია.

ტუბერკულოზის გამომწვევ ბაქტერიას (მიკობაქტერიას) შეუძლია დააზიანოს ადამიანის პრაქტიკულად ყველა ორგანო და გამოიწვიოს სხვადასხვა ფორმის ტუბერკულოზი, თუმცა მათ შორის ყველაზე ხშირია ფილტვისმიერი ტუბერკულოზი.

აღსანიშნავია, რომ ტუბერკულოზის შემთხვევათა საერთო რიცხვის 10% ბავშვებზე მოდის. ყოველწლიურად, მსოფლიოში, ამ დაავადებით მილიონამდე ბავშვი ავადდება და 200 000-ზე მეტი იღუპება, რაც საშუალოდ დღეში 575 ბავშვს უდრის.

ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის უახლესი მონაცემების მიხედვით, მსოფლიო მოსახლეობის 23% -ს (1.7 მილიარდი ადამიანი) აღენიშნება ლატენტური ტუბერკულოზი, რომელიც წარმოადგენს ტუბერკულოზის „მთვლემარე“ ფორმას, რომლის დროსაც ადამიანი არ არის გადამდები გარშემომყოფთათვის.

ლატენტური ტუბერკულოზის მქონეთა 5-10%-ს სიცოცხლის განმავლობაში შეიძლება განუვითარდეს ტუბერკულოზის აქტიური ფორმა.

უკანასკნელი წლების განმავლობაში, საქართველოში, ტუბერკულოზის ახალი შემთხვევების კლების ტენდენცია აღინიშნება. საყურადღებოა ის ფაქტი, რომ საქართველო აღარ განეკუთვნება ტუბერკულოზის ყველაზე მაღალი გავრცელების ქვეყანათა რიცხვს.

საქართველოში მოქმედებს პროგრამა "ყველა ფორმის ტუბერკულოზის ხარისხიან დიაგნოსტიკასა და მკურნალობაზე უნივერსალური ხელმისაწვდომობა“, რომლის ფარგლებშიც ხდება ტუბერკულოზზე საეჭვო ყველა შემთხვევის უზრუნველყოფა საჭირო გამოკვლევებითა და დიაგნოსტიკური საშუალებებით.

ტუბერკულოზთან ბრძოლის ერთ-ერთი ეფექტური საშუალებაა დიაგნოსტიკის თანამედროვე მეთოდი ე.წ. ჯინექსპერტის (GeneXpert) სისტემის საშუალებით, რომელიც ფილტვის ტუბერკულოზის დიაგნოზის დასმის საშუალებას უმოკლეს ვადებში იძლევა. ეს აპარატები საქართველოს სხვადასხვა რეგიონის კლინიკებშია ხელმისაწვდომი, რამაც მნიშვნელოვნად გააუმჯობესა ტუბერკულოზის ადრეული გამოვლენა.

ქვეყანაში აქტიურად მიმდინარეობს პირველადი ჯანდაცვის ექიმების და ექთნების ინტენსიური ტრეინინგი ტუბერკულოზის ადრეული გამოვლენის მიმართულებით, რათა შესაბამისი სიმპტომების მქონე პაციენტები დროულად გადამისამართდნენ ტუბერკულოზზე სადიაგნოსტიკოდ ჯინექსპერტის საშუალებით.

მდგრადი განვითარების მიზნების მიხედვით (რომელთაგან ერთ-ერთი ტუბერკულოზის გავრცელების შემცირებაა), იმისთვის, რომ მოხდეს ტუბერკულოზის დამარცხება 2030 წლისთვის, საჭიროა დაავადების ახალი შემთხვევების 4-5%-ით შემცირება ყოველწლიურად, რაც ამჟამად მხოლოდ 2%-ს წარმოადგენს.