"რას ვკარგავთ? "ბორდერიზაცია" თუ შევაჩერეთ, უკვე ხეირია" - როგორ აფასებენ ექსპერტები ზალკალიანი-ლავროვის შეხვედრას

დღეს რუსეთს აუცილებლად სჭირდება საქართველოსთან ან უკრაინასთან, ან ორივესთან ერთად დაათბოს ურთიერთობა, თუმცა ისე, რომ არსებული ვითარება არ შეცვალოს, - ამის შესახებ პოლიტიკის ექსპერტმა ვახტანგ ძაბირაძემ „ინტერპრესნიუსს“ რუსეთისა და საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრების შეხვედრის კომენტირებისას განუცხადა.

როგორც ვახტანგ ძაბირაძემ აღნიშნა, ამ შეხვედრიდან საქართველოსთვის რაიმე სასიკეთო შედეგს არ ელოდება. რაც შეეხება საქართველოს ხელისუფლების ინტერესს, როგორც ექსპერტი ამბობს, ეს შეხვედრა შეიძლება 2020 წლის არჩევნების კონტექსტშიც განვიხილოთ.

„ქართულმა ოცნებამ“ დაკარგა ხმების მნიშვნელოვანი რაოდენობა, ეს შეიძლება ერთ-ერთი ფაქტორია, რომლითაც მას პრორუსული ხმების მობილიზება უნდა და სჭირდება.

რაც შეეხება ზოგადად, რუსეთთან ურთიერთობას, თავი რომ დავანებოთ ისტორიას, ბოლო 30 წლის განმავლობაში უამრავჯერ გვქონდა მცდელობა მათთან დიალოგის, რომელიც ყოველთვის, სამწუხაროდ, მთავრდებოდა იმით, რომ რუსეთი ჩვენთვის მიუღებელ სვლებს აკეთებდა,“- აცხადებს ვახტანგ ძაბირაძე.

მისივე თქმით, რაიმე დათმობას რუსეთის მხრიდან, მით უმეტეს, არ უნდა ველოდოთ ორმხრივი შეხვედრების ფორმატში, რადგან თუ მას ამის გაკეთება სურს, მისთვის გაცილებით მომგებიანი იქნება ჟენევის ფორმატი.

„რუსეთს თუ მართლა რეალურად უნდა გარკვეულ დათმობაზე წასვლა, მისთვის გაცილებით მომგებიანი იქნებოდა ეს მოხდეს არა საქართველოსთან დიალოგში, არამედ სწორედ ჟენევის ფორმატში. მათ ამით ექნებათ იმის საშუალება, რომ დასავლეთს გაუწიონ პოლიტიკური ანგარიში. თუმცა, გასათვალისწინებელია, რომ დღეს რუსეთს აუცილებლად სჭირდება საქართველოსთან ან უკრაინასთან, ან ორივესთან დაათბოს ურთიერთობა, თუმცა ისე, რომ არსებული ვითარება არ შეცვალოს, დატოვოს ისე როგორც არის, ასე რომ მოლოდინი მე არაფრის მაქვს,“- აღნიშნავს ვახტანგ ძაბირაძე.

ვახტანგ ძაბირაძე ამ საკითხზე დასავლეთის გამოხმაურებასაც აფასებს და აღნიშნავს, რომ საერთაშორისო მეგობრები საჯაროდ სხვაგვარ განცხადებას ვერ გააკეთებდნენ.

„საჯაროდ იმის თქმა, რომ არ მიესალმება დიალოგს, გამორიცხულია. ამასთანავე, ამ პოზიციიდან დასავლეთს საშუალება ეძლევა მეტ-ნაკლებად დისტანცირება მოახდინოს ამ ჩიხური პროცესისგან და ეს მეორე პრობლემაა, რომ გარკვეულწილად ამის საშუალებას ვაძლევთ. ასე რომ, შეფასება, რომ რაღაც სასიკეთოს უნდა ველოდოთ, არის ყოვლად მიუღებელი,“- აღნიშნავს ვახტანგ ძაბირაძე.

რას ვკარგავთ ამ შეხვედრით? „ბორდერიზაცია“ თუ შევაჩერეთ, უკვე ხეირია, - ამის შესახებ პოლიტიკის ექსპერტმა თორნიკე შარაშენიძემ განაცხადა.

როგორც თორნიკე შარაშენიძემ აღნიშნა, საფრთხეს, რომ რუსეთთან ურთიერთობები ორმხრივ ფორმატში შეიძლება გადავიდეს, როგორც ამას ოპოზიცია ამბობს, ვერ ხედავს.

„მე არ მგონია, რომ შემდეგშიც იყოს ორმხრივი შეხვედრები მინისტრების დონეზე. ეს იოლი არ იქნება, რადგან ამისთვის ოპოზიცია ზალკალიანს და „ქართულ ოცნებას“ შავ დღეს მოუწყობს, ამიტომაც იტყვის უარს შეხვედრებზე ხელისუფლება, რადგან სკანდალი საარჩევნო წელს არ სჭირდება,“- აცხადებს თორნიკე შარაშენიძე.

შარაშენიძე მიიჩნევს, რომ შეხვედრის ინიციატივა რუსული მხრიდან იქნებოდა, რადგან მანამდე სწორედ ლავროვმა გააკეთა პოზიტიური განცხადებები ფრენების აღდგენასთან დაკავშირებით. რაც შეეხება ნატო-ში ინტეგრაციასთან დაკავშირებით ლავროვის მიერ მკაცრ ტონში გაკეთებულ განცხადებას, თორნიკე შარაშენიძე ამბობს, რომ ნატო-ზე საუბარი შეხვედრის არც ერთი მხარის ინტერესში არ შედიოდა.

„ნატო-ზე არ მგონია საუბარი ყოფილიყო. ამ ეტაპზე ნატო-ში ჩვენი შესვლა არის ძალიან რთული და ამის გამო ჩხუბს არც იმათი მხრიდან და არც ჩვენი მხრიდან აზრი არ ჰქონდა. ზალკალიანი ამბობს, რომ ისაუბრეს ოკუპაციაზე, ლავროვი ამბობს, რომ რეგიონული უსაფრთხოება განიხილეს - ეს გასაგებია, ლავროვი არ იტყვის სიტყვა ოკუპაციას, ხოლო ზალკალიანს რომ არ ეთქვა, რომ ოკუპაციაზე ისაუბრეს, მით უმეტეს, ტყავს გააძრობდა ოპოზიცია,“- აღნიშნავს თორნიკე შარაშენიძე.

მისივე თქმით, შეხვედრის მიზანი სავარაუდოდ, ურთიერთობების გამოსწორება იყო და თუ მხარეებმა დეესკალაციაზე ისაუბრეს, ეს ალბათ მოხდება.

კითხვაზე, რამდენად შეიძლება შეხვედრის შედეგად დეესკალაციის მოლოდინი გვქონდეს მაშინ, როცა სოფელ ჩორჩანასთან განსხვავებულ ვითარებას ვხედავთ, ექსპერტი ამბობს, რომ ე.წ. ბორდერიზაციის გაჩერება მათთვის დათმობის მინიმუმი იქნება, საქართველოსთვის კი ეს საკითხი ბევრს ნიშნავს.

„ჩვენ ავაგეთ საგუშაგო, ახლა ოსები აგებენ და გასაგებია, რომ მათ უკან დგას რუსეთი, მაგრამ რუსეთი ცდილობს თვითონ აირიდოს პასუხისმგებლობა და წინა ხაზზე გამოუშვას ოსური მხარე. ეს გამოჩნდა მაშინ, როცა იყო კრიზისი - თვითონ იმალებოდნენ. თუ ახლა შეთანხმება მიიღწევა, რომ ე.წ. ბორდერიზაცია შეჩერდეს, ბუნებრივია, ოსური მხარეც გაჩერდება. თუ ამაზე არ წამოვიდა რუსეთი, მაშინ ვიტყვით, რომ მათთან საუბარს აზრი არ აქვს. მგონი ამაზე იქნებოდა იქაც საუბარი, ქართულმა დიპლომატიამ უნდა აუხსნას, რომ თუ მათ უნდათ რაღაც დონეზე შერიგება, „ბორდერიზაცია“ მაინც უნდა შეაჩერონ, ეს იქნება მინიმუმი მათთვის, ჩვენთვის კი ბევრს ნიშნავს,“- აცხადებს თორნიკე შარაშენიძე.

საგარეო საქმეთა მინისტრმა რომ თქვა, ლავროვს იმიტომ შევხვდით, რომ რუსეთის ფედერაციისთვის სათქმელი პირდაპირ გვეთქვაო, აქამდე არ გვქონდა სათქმელი?! - ამის შესახებ კონფლიქტოლოგმა, რეინტეგრაციის საკითხებში ყოფილმა სახელმწიფო მინისტრმა პაატა ზაქარეიშვილმა განაცხადა.

ზაქარეიშვილის შეფასებით, საგარეო მინისტრების შეხვედრა წინ გადადგმული ნაბიჯი იყო დაძაბული ვითარების განსამუხტად.

ექსპერტი მიიჩნევს, რომ მსგავსი ტიპის შეხვედრები ტერიტორიული მთლიანობის საკითხს ვერ მოაგვარებს, თუმცა ისეთი ვიწრო საკითხები, როგორიცაა მაგალითაც, ჩორჩანაში საგუშაგოების განთავსებისა და მავთულხლართების გავლების საკითხი, მსგავსი შეხვედრებით მოგვარებადია.

„ნებისმიერ შემთხვევაში მივესალმები ასეთ შეხვედრებს, ადრეც უნდა ყოფილიყო. მინისტრმა თქვა, იმიტომ შევხვდით, რომ სათქმელი ვუთხარითო და სათქმელი აქამდე არ იყო?! აშკარაა, რომ სხვა გზა არ იყო. შეხვედრა უნდა გამართულიყო, რადგან ესკალაცია არის სერიოზული ამ საგუშაგოების დადგმის გამო. კარასინი-აბაშიძის შეხვედრები არ ტარდება, კარასინი პენსიაზე გავიდა და ჯერ არ ყოფილა კონტაქტი. აშკარად რუსული-ქართული დიალოგი არ დგებოდა და ამიტომ დაძაბულობა იზრდებოდა. ვითარება დაძაბული იყო. ეს არ იყო კარგი ვითარებიდან გამომდინარე შეხვედრა. საჭირო იყო რაღაც ნაბიჯების გადადგმა, რომ ვითარება განმუხტულიყო. თორემ არსებითი განსხვავება არ არის, ვის შორის შედგებოდა შეხვედრა. აბაშიძე როცა შეხვდებოდა ლავროვს, მაშინაც ამაზე ილაპარაკებდნენ, რაზეც ახლა ილაპარაკეს - დეესკალაციაზე მაგალითად. აქ ახალი არაფერი არაა.

დაძაბულობა ძალიან მაღალია და ასე დიდხანს გრძელდება. აუცილებელია ასეთი შეხვედრები და გარკვეულ პერიოდში გამოჩნდება შედეგები, რაზე იყო საუბარი. თუ განიმუხტება სიტუაცია გამყოფ ხაზთან და თუ შეწყდება დაძაბულობა ამ საგუშაგოების გამო, ე.ი. დავინახავთ, რომ ამ შეხვედრას აზრი ჰქონია. მე მიმაჩნია, რომ რაც უფრო ხშირად შეხვდებიან მოწინააღმდეგე მხარეები, კარგია. შეხვედრები თავისთავად არ არის გარანტია საკითხის მოგვარების, მაგრამ შეხვედრები რომ არ არის, კიდევ უარესია. ამიტომ მივესალმები და საჭიროა, გაგრძელება ამ ფორმით, რათა დაძაბულობის განმუხტვა მოხდეს. ამ შეხვედრებზე ტერიტორიული მთლიანობის საკითხი არ მოგვარდება, მარგამ ვიწრო საკითხები, როგორიცაა ჩორჩანას ტყეში საგუშაგოების დადგმა და მავთულხლართების გავლება, ასეთი საკითხები გვარდება“, - განაცხადა ზაქარეიშვილმა.

შეგახსენებთ, გაერო-ს გენერალური ასამბლეის 74-ე სესიის ფარგლებში, შვეიცარიის კონფედერაციის ორგანიზებით, საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის დავით ზალკალიანის და რუსეთის ფედერაციის საგარეო საქმეთა მინისტრის სერგეი ლავროვის შეხვედრა გაიმართა.

როგორც საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო იუწყება, ქართული მხარის მიერ დაისვა საქართველოს ტერიტორიების დეოკუპაციის საკითხი, საუბარი შეეხო არსებული უსაფრთხოების გარემოსა და ოკუპირებულ ტერიტორიებზე განვითარებული პროცესებს, ასევე საქართველო-რუსეთის ურთიერთობებში არსებულ პრობლემურ საკითხებს. რუსეთის საგარეო უწყების ცნობით კი, შეხვედრაზე მხარეებმა ორმხრივი ურთიერთობების დღის წესრიგით გათვალისწინებული აქტუალური საკითხები განიხილეს, ასევე, გაცვალეს აზრები რეგიონალური უსაფრთხოების პრობლემატიკასთან დაკავშირებით.