კირ­ზი­სუ­ლი სი­ტუ­ა­ცია ნე­ბის­მი­ე­რი საქ­მის შე­ფერ­ხე­ბაა, რო­მე­ლიც ზო­გა­დად გან­ვი­თა­რე­ბას ხელს უშ­ლის. კრი­ზი­სი შე­იძ­ლე­ბა შე­ექ­მნას - სა­ჯა­რო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას, კომ­პა­ნი­ას, ამა თუ იმ პირს. მისი მას­შტა­ბე­ბი, ფორ­მე­ბი ხში­რად გან­სხვა­ვე­ბუ­ლია და ამი­ტომ, თი­თო­ე­ულს თა­ვი­სი მომ­გვა­რე­ბე­ლი, სპე­ცი­ა­ლის­ტი ჰყავს. იმის­თვის, რომ კრი­ზი­სი მე­ტად არ გამ­წვავ­დეს, სა­ჭი­როა დრო­უ­ლი რე­ა­გი­რე­ბა და მისი მარ­თვა.

არ­სე­ბობს სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო კრი­ზი­სიც, რა­ზეც უკვე პი­ა­რის სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბი ზრუ­ნა­ვენ... რა არის პი­არკრი­ზი­სი, რო­დის დგე­ბა ის და რო­გორ უნდა მარ­თო, ამა­ზე პი­ა­რის სპე­ცი­ა­ლის­ტი, კახა მაღ­რა­ძე გვე­სა­უბ­რე­ბა:

"სა­ინ­ფორ­მა­ციო სივ­რცე­ში წარ­მოქ­მნი­ლი სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო კრი­ზი­სის, იგი­ვე პი­არკრი­ზი­სის მე­ნე­ჯმენ­ტი, ამა თუ იმ პრობ­ლე­მუ­რი სი­ტუ­ა­ცი­ის შე­სა­ხებ გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის შე­დე­გად მი­ღე­ბუ­ლი უარ­ყო­ფი­თი შე­დე­გის მარ­თვა, ან მას­ზე ზრუნ­ვაა... მაგ­რამ რო­დე­საც ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის, პი­როვ­ნე­ბის პრობ­ლე­მის შე­სა­ხებ მისი სა­მიზ­ნე აუ­დი­ტო­რია შე­ი­ტყობს, ეს კი­დევ და­მა­ტე­ბი­თი სა­ფიქ­რა­ლია, რად­გა­ნაც საფრ­თხე იმიჯ­სა და რე­პუ­ტა­ცი­ას ექ­მნე­ბა. შე­იძ­ლე­ბა ისეც მოხ­დეს, რომ პრობ­ლე­მა ბუ­ნე­ბა­ში სა­ერ­თოდ არ არ­სე­ბობ­დეს, მაგ­რამ ვი­ღა­ცის მიერ ინ­ფორ­მა­ცია მე­დი­ა­ში გავ­რცელ­დეს, ან - სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში, ან სა­ერ­თოდ - ჭო­რად. ესეც სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო კრი­ზი­სია და მა­საც სჭირ­დე­ბა მარ­თვა. ჩვენ სა­ინ­ფორ­მა­ციო სივ­რცე­ში წარ­მოქ­მნილ შე­დე­გებ­ზე ვა­გებთ პა­სუხს და არა იმ კონ­კრე­ტულ კრი­ზის­ზე, რო­მე­ლიც შე­იძ­ლე­ბა, რე­ა­ლუ­რად არც კი არ­სე­ბობ­დეს".

კახა მაღ­რა­ძის თქმით, არ­სე­ბობს რო­გორც სპონ­ტა­ნუ­რი კრი­ზი­სე­ბი, რო­მე­ლიც რა­ღაც მოვ­ლე­ნის შე­დე­გად ან ვი­ღა­ცის მიერ სპე­ცი­ა­ლუ­რად წარ­მო­იქ­მნე­ბა, ან მდგრა­დი, მუდ­მი­ვი კრი­ზი­სე­ბი, როცა რა­ღაც სა­კი­თხებ­ზე ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებს, ან პი­როვ­ნე­ბებს მათი სა­მიზ­ნე აუ­დი­ტო­რი­ის, თუ გარ­კვე­ულ ჯგუ­ფე­ბის აღ­ქმის კუ­თხით, მუდ­მი­ვი პრობ­ლე­მე­ბი აქვთ. „მა­გა­ლი­თად, სა­მო­ქა­ლა­ქო სექ­ტო­რი რა­ღაც ტი­პის აუ­დი­ტო­რი­ას გრან­ტი­ჭა­მია ჰგო­ნია და ფიქ­რობს, რომ ის არაფ­რის­მაქ­ნი­სია. სა­ჯა­რო უწყე­ბის თა­ნამ­შრომ­ლებ­ზე სულ არის წარ­მოდ­გე­ნა, რომ ხელ­ფა­სებს იღე­ბენ და არა­ფერს აკე­თე­ბენ და ამა­ვეს ამ­ბო­ბენ მი­ნის­ტრე­ბის ხელ­ფა­სებ­ზე თუ და­ნა­მა­ტებ­ზე. ეს მდგრა­დი კრი­ზი­სია, მაგ­რამ სა­ქარ­თვე­ლო­ში, რო­გორც წესი, საქ­მე­ში პი­ა­რის სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბი მა­შინ ვერ­თვე­ბით, თუ ვინ­მეს კონ­კრე­ტუ­ლი საფრ­თხე ექ­მნე­ბა,“ - ამ­ბობს კახა და ჩვე­ნი თხოვ­ნით, კონ­კრე­ტულ ქე­ისს იხ­სე­ნებს: „2014 წელს გა­და­წყდა, რომ ლუ­დის აქ­ცი­ზუ­რი გადსა­ხა­დი 100%-ით უნდა გაზ­რდი­ლი­ყო, რაც სე­რი­ო­ზუ­ლი ხარ­ჯი იქ­ნე­ბო­და მწარ­მო­ებ­ლე­ბის­თვის და ათას პრობ­ლე­მას­თან ერ­თად, გა­ყიდ­ვე­ბი შემ­ცირ­დე­ბო­და. მა­შინ ლუ­დის მწარ­მო­ებ­ლებ­მა - სამ­მა მსხვილ­მა კომ­პა­ნი­ამ ამ პრობ­ლე­მა­ზე ჩვენ­თან ერ­თად და­ი­წყო მუ­შა­ო­ბა, რაც სა­ინ­ფორ­მა­ციო სივ­რცე­ში აქ­ტი­უ­რო­ბით გა­მო­ი­ხა­ტა.

ჩვე­ნი მი­ზა­ნი იყო - ერთი, მთავ­რო­ბა დაგ­ვერ­წმუ­ნე­ბი­ნა, არ გა­ე­ზარ­და სა­აქ­ცი­ზო გა­და­სა­ხა­დი, მე­ო­რე - თუ გაზ­რდი­და, ყვე­ლას სცოდ­ნო­და, რომ ლუ­დის ფა­სის ზრდა აქ­ცი­ზის ზრდას უკავ­შირ­დე­ბო­და და არა კომ­პა­ნი­ე­ბის მხრი­დან ზე­მო­გე­ბის მი­ღე­ბის სურ­ვილს. მე­ო­რე მი­ზა­ნი შე­ვას­რუ­ლეთ, თუმ­ცა პირ­ვე­ლიც - ნა­წი­ლობ­რივ.

სა­ბო­ლო­ოდ გა­და­სა­ხა­დი მა­ინც გა­ი­ზარ­და და ლუ­დის ფას­მაც მო­ი­მა­ტა, რაც ბა­ზარ­ზე მთლად კარ­გად არ აი­სა­ხა, მაგ­რამ სა­ინ­ფორ­მა­ციო აქ­ტი­უ­რო­ბას შე­დე­გი ჰქონ­და, - მომ­ხმა­რე­ბელ­მა გა­ი­გო, რომ ლუ­დის ფას­მა მთავ­რო­ბის გამო აი­წია. ამ ყვე­ლა­ფერს გვერ­დი­თი ეფექ­ტე­ბიც ახ­ლდა, - ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ინ­დუსტრი­ას მეტ ან­გა­რიშს უწევ­და და მას შემ­დეგ სა­აქ­ცი­ზო გა­და­სა­ხა­დის გაზ­რდა დღის წეს­რიგ­ში აღარ დამ­დგა­რა“.

რო­გორც რეს­პონ­დენ­ტი აღ­ნიშ­ნავს, სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო კრი­ზი­სის მარ­თვა გარ­და­უ­ვალ აუ­ცი­ლებ­ლო­ბას წარ­მო­ად­გენს და აი, რო­გორ - „როცა კრი­ზი­სი ხი­ლუ­ლია, სა­ინ­ფორ­მა­ციო სივ­რცე­ში იწე­რე­ბა სტა­ტი­ე­ბი, კეთ­დე­ბა რე­პორ­ტა­ჟე­ბი, სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში რა­ღა­ცე­ბი ზი­არ­დე­ბა, მაგ­რამ რაც უნდა მწვა­ვე ამ­ბა­ვი იყოს, ის 2-3 დღე­ში ყვე­ლას ავი­წყდე­ბა და სხვა სა­კი­თხზე გა­და­დი­ან, ანუ კრი­ზი­სი თა­ვი­სით იმარ­თე­ბა.

იგი­ვე პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრის - მა­მუ­კა ბახ­ტა­ძის გა­და­დო­მას ნე­გა­ტი­უ­რი ინ­ფორ­მა­ცია მოჰ­ყვა, იყო კი­თხვის ნიშ­ნე­ბი, რი­თაც, ჩემი აზ­რით, მა­მუ­კა ბახ­ტა­ძეს და არ­სე­ბულ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას კრი­ზი­სი შე­ექ­მნა, მაგ­რამ 2-3 დღე­ში ამა­ზე სა­უ­ბა­რი შე­წყდა... თუმ­ცა კრი­ზი­სის სრულ­ფა­სო­ვა­ნი მარ­თვა არ ნიშ­ნავს მხო­ლოდ სა­ინ­ფორ­მა­ციო სივ­რცე­ში ხმა­უ­რის შე­წყვე­ტას, ის, პირ­ველ რიგ­ში, წარ­მოქ­მნი­ლი სი­ტუ­ა­ცი­ის გამო, აუ­დი­ტო­რი­ის თავ­ში ნე­გა­ტი­უ­რი წარ­მოდ­გე­ნის, და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბის სა­ხით დარ­ჩე­ნი­ლი შე­ხე­დუ­ლე­ბე­ბის გა­ნე­იტ­რა­ლე­ბა, შეც­ვლაა და სწო­რედ ესაა პი­ა­რის ამო­ცა­ნა“, - გან­მარ­ტავს კახა მაღ­რა­ძე.

- მთე­ლი გა­სუ­ლი ზა­ფხუ­ლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ქვე­ყა­ნა­ში პო­ლი­ტი­კუ­რად მა­ღა­ლი ტემ­პე­რა­ტუ­რა იყო, არა­ერ­თი უსი­ა­მოვ­ნო ფაქ­ტი მოხ­და. ეს ყვე­ლა­ფე­რი მე­ტყვე­ლებს იმა­ზე, რომ ქვე­ყა­ნა­ში პო­ლი­ტი­კუ­რი კრი­ზი­სია?

- რა თქმა უნდა, კრი­ზი­სი იყო და ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­მაც გა­დად­გა გარ­კვე­უ­ლი ნა­ბი­ჯე­ბი - ეს იყო პარ­ლა­მენ­ტის თავ­ჯდო­მა­რის გა­დად­გო­მა, პრო­პორ­ცი­უ­ლი არ­ჩევ­ნე­ბის და­ნიშ­ვნა და ა.შ. კრი­ზი­სი იმ­დე­ნად მწვა­ვე იყო, რომ ამის მთლი­ა­ნად იგ­ნო­რი­რე­ბა ვერ შეძ­ლო და გარ­კვე­უ­ლი ქმე­დე­ბე­ბის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა მო­უ­წია. და­ნარ­ჩე­ნი კი პი­ა­რის სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბის მუ­შა­ო­ბის სა­გა­ნია, უნდა გა­ი­ზო­მოს, რამ­დე­ნად ეფექ­ტი­ა­ნი იყო ეს ნა­ბი­ჯე­ბი, რამ­დე­ნად იმუ­შა­ვა გარ­კვე­ულ­მა სტრა­ტე­გი­ებ­მა თუ ტაქ­ტი­კურ­მა სვლებ­მა, თუ იმუ­შა­ვა, რა ტი­პის აუ­დი­ტო­რი­ა­ზე და სხვა.

ისე, რაც უნდა სწო­რად მარ­თო კრი­ზი­სი, ვი­ღა­ცებს მა­ინც ნე­გა­ტი­უ­რი წარ­მოდ­გე­ნა დარ­ჩე­ბათ თქვენ­ზე და თქვენს საქ­მი­ა­ნო­ბა­ზე. აქ ზომა-წო­ნა­ზეა სა­უ­ბა­რი, რამ­ხე­ლა აუ­დი­ტო­რი­ას რა ზო­მის პო­ზი­ტი­ურ შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბას შე­უქ­მნი, სხვა­ნა­ი­რად და­ა­ფიქ­რებ, ან კი­თხვას გა­უ­ჩენ შენი ქმე­დე­ბის მარ­თლზო­მი­ე­რე­ბას­თან, თუ ეფექ­ტი­ა­ნო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით...

- ბოლო დროს ტე­ლე­ვი­ზი­ე­ბი­დან - „რუს­თა­ვი 2“-ს სე­რი­ო­ზუ­ლი კრი­ზი­სი შე­ექ­მნა... რო­გორ უნდა მოგ­ვარ­დეს ეს პრობ­ლე­მა?

- ფაქ­ტია, რომ ტე­ლე­ვი­ზი­ას გუნ­დი და­ე­შა­ლა, ვინც სა­ინ­ფორ­მა­ციო გა­და­ცე­მებ­ზე და ანა­ლი­ტი­კურ თოქ-შო­უ­ებ­ზე მუ­შა­ობ­და, ყვე­ლა წა­ვი­და, ეს არხს მა­ყუ­რე­ბელს აკარ­გვი­ნებს, რაც მის­თვის კრი­ზი­სია და ამას­თან, რე­პუ­ტა­ცი­ა­საც საფრ­თხეს უქ­მნის. ახლა ტე­ლე­ვი­ზია ან­ტიკ­რი­ზი­სულ რე­ჟიმ­ში უნდა მუ­შა­ობ­დეს - მუდ­მი­ვად უნდა გა­მო­დი­ოდ­ნენ და სა­ზო­გა­დო­ე­ბას ინ­ფორ­მა­ცი­ას აწ­ვდიდ­ნენ იმის შე­სა­ხებ, რას და რო­გორ საქ­მი­ა­ნო­ბენ.

ყო­ფი­ლა შემ­თხვე­ვე­ბი, როცა კრი­ზი­სი იმ­დე­ნად მწვა­ვე იყო, რომ კომ­პა­ნია ბაზ­რი­და­ნაც გა­სუ­ლა. ზოგ­ჯერ ასე­თი ნა­ბი­ჯის გა­დად­გმა ჯო­ბია - უნდა შე­წყვი­ტო საქ­მი­ა­ნო­ბა და შე­ი­ნარ­ჩუ­ნო რე­პუ­ტა­ცია, რო­გორც იტყვი­ან, სა­ხე­ლის გა­ტე­ხას თა­ვის გა­ტეხ­ვა ჯო­ბია. ხან­და­ხან ჯობს, თვი­თონ და­ზი­ან­დე. თუ ბევ­რი კი­თხვის ნი­შა­ნია შენი მი­სა­მარ­თით და მა­ღა­ლი თა­ნამ­დე­ბო­ბის პირი ხარ, თა­ნამ­დე­ბო­ბა უნდა დათ­მო. მთა­ვა­რია, რის­კე­ბი პრობ­ლე­მას­თან და­კავ­ში­რე­ბით შე­ა­ფა­სო და ისე იმოქ­მე­დო.

- ხმა­უ­რი მი­წყდე­ბა და მოდი, თავი და­ვა­ნე­ბოთ, ეს პო­ზი­ცია არ ამარ­თლებს?

- ეს პო­ზი­ცია არ არის სწო­რი, რად­გან ხმა­უ­რი არ არის მთა­ვა­რი. მთა­ვა­რი, რო­გორც ვთქვით, აუ­დი­ტო­რი­ის თავ­ში და­ლე­ქი­ლი წარ­მოდ­გე­ნა და და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბაა, ის უნდა გა­ნე­იტ­რალ­დეს, მე­ო­რე - ერთი გან­ცხა­დე­ბით, პრეს­კონ­ფე­რენ­ცი­ით თუ ნა­ბი­ჯით კრი­ზი­სი სრულ­ფა­სოვ­ნად ვერ იხ­სნე­ბა. აუ­დი­ტო­რი­ის კი­თხვებს ბო­ლომ­დე უნდა გას­ცე პა­სუ­ხი, მაგ­რამ ისიც უნდა ით­ქვას, რომ კრი­ზი­სის მარ­თვის უნი­ვერ­სა­ლუ­რი რე­ცეპ­ტი არ არ­სე­ბობს.

- ბო­ლოს რა რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბის გა­ცე­მა შე­იძ­ლე­ბა?

- პირ­ველ რიგ­ში, კრი­ზი­სის წარ­მოქ­მნის შემ­დეგ, სრულ­ფა­სო­ვა­ნი ანა­ლი­ზი უნდა მოხ­დეს. აუ­ცი­ლე­ბე­ლია არ­სე­ბუ­ლი სი­ტუ­ა­ცი­ის შე­ფა­სე­ბა, თა­ვად პრობ­ლე­მა რამ­დე­ნად მწვა­ვეა და რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა ის გან­ვი­თარ­დეს, ეს დე­ტა­ლუ­რად უნდა იყოს გათ­ვლი­ლი;

მე­ო­რე - უნდა შე­ა­ფას­დეს - რა წარ­მოდ­გე­ნაა ხალ­ხში, მე­დი­ა­ში, რას წე­რენ სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში მას­ზე, ყვე­ლა­ფერს კი სწრა­ფად და გა­აზ­რე­ბუ­ლად უნდა გა­ე­ცეს პა­სუ­ხი, გან­ცხა­დე­ბა გა­კეთ­დეს;

მე­სა­მე - თუ ისე­თი სტრა­ტე­გი­ას შე­ირ­ჩე­ვა, სა­დაც სა­ზო­გა­დო­ე­ბას პა­სუ­ხო­ბენ, ჯობს, თა­ვად იყონ აქ­ტი­უ­რე­ბი;

მე­ო­თხე - სწო­რი ანა­ლი­ზი და შე­ფა­სე­ბა იმის­თვი­სა­ცაა აუ­ცი­ლე­ბე­ლი, რომ კრი­ზი­სის მოგ­ვა­რე­ბას ერ­თი­ა­ნი სტრა­ტე­გი­ით მი­უდ­გე. სტრა­ტე­გი­ის სწო­რი შეს­რუ­ლე­ბა კი, რო­მე­ლიც გრძელ­ვა­დი­ან აქ­ტი­ვო­ბებ­ზე იქ­ნე­ბა მი­მარ­თუ­ლი, მოგ­ვცემს სა­სურ­ველ შე­დე­გებს.