ქარ­თუ­ლი ფსი­ქი­ატ­რი­ის ერთ-ერთი ფუ­ძემ­დებ­ლის, ავ­ლიპ ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლის პი­როვ­ნე­ბა დღემ­დე დიდ ინ­ტე­რესს იწ­ვევს სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში. ლე­გენ­დად ქცე­უ­ლი ის­ტო­რი­ე­ბი გა­მო­ჩე­ნი­ლი მეც­ნი­ე­რის მოღ­ვა­წე­ო­ბი­დან კვლავ პო­პუ­ლა­რო­ბით სარ­გებ­ლობს. თუმ­ცა, უნდა აღი­ნიშ­ნოს, რომ გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი ცნო­ბი­ლი ის­ტო­რი­ე­ბი­დან ბევ­რი გა­მო­გო­ნი­ლია. AMBEBI.GE-მ ფსი­ქი­ატ­რის ცხოვ­რე­ბი­სა და მოღ­ვა­წე­ო­ბის შე­სა­ხებ სა­ინ­ტე­რე­სო ფაქ­ტე­ბი შეკ­რი­ბა.

ავ­ლიპ ზუ­რა­ბაშ­ვი­ლი 1902 წლის 15 თე­ბერ­ვალს სიღ­ნა­ღის მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტე­ტის სო­ფელ ბოდ­ბის­ხევ­ში და­ი­ბა­და. მისი პრო­ფე­სი­უ­ლი მოღ­ვა­წე­ო­ბა ძალ­ზედ მრა­ვალ­ფე­რო­ვა­ნი და მდი­და­რია.

• და­ამ­თავ­რა თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნი­ვერ­სი­ტე­ტის სა­მე­დი­ცი­ნო ფა­კულ­ტე­ტი
• იყო უნი­ვერ­სი­ტე­ტის ფსი­ქი­ატ­რი­ის კა­თედ­რის ასის­ტენ­ტი და დო­ცენ­ტი
• ლე­ნინ­გრად­ში პავ­ლო­ვის სა­ხე­ლო­ბის ფი­ზი­ო­ლო­გი­ის ინ­სტი­ტუ­ტის და ბეხ­ტე­რე­ვის სა­ხე­ლო­ბის ფსი­ქო­ნევ­რო­ლო­გი­უ­რი ინ­სტი­ტუ­ტის ას­პი­რან­ტი და შემ­დეგ უფ­რო­სი მეც­ნი­ერ-მუ­შა­კი
• სა­ქარ­თვე­ლოს მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა აკა­დე­მი­ის ფი­ზი­ო­ლო­გი­ის ინ­სტი­ტუ­ტის მორ­ფო­ლო­გი­უ­რი გან­ყო­ფი­ლე­ბის ხელ­მძღვა­ნე­ლი
• თბი­ლი­სის სა­მე­დი­ცი­ნო ინ­სტი­ტუ­ტის ფსი­ქი­ატ­რი­ის კა­თედ­რის გამ­გე
• სა­ქარ­თვე­ლოს მეც­ნი­ე­რე­ბის დამ­სა­ხუ­რე­ბუ­ლი მოღ­ვა­წე. იუ­ნეს­კოს­თან არ­სე­ბუ­ლი ტვი­ნის შემ­სწავ­ლე­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის (იბრო) წევ­რი, არა­ერ­თი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის სა­პა­ტიო წევ­რი
• სა­ქარ­თვე­ლოს ჯან­დაც­ვის სა­მი­ნის­ტროს მ. ასა­თი­ა­ნის სა­ხე­ლო­ბის ფსი­ქი­ატ­რი­ის სა­მეც­ნი­ე­რო კვლე­ვი­თი ინ­სტი­ტუ­ტის დი­რექ­ტო­რი
• გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი აქვს 400-ზე მეტი სა­მეც­ნი­ე­რო ნაშ­რო­მი, 20-ზე მეტი მო­ნოგ­რა­ფია, რო­მელ­თა ნა­წი­ლი თარ­გმნი­ლია რუ­სულ, ფრან­გულ, იტა­ლი­ურ, გერ­მა­ნულ და სხვა ენებ­ზე. მისი გა­მოკ­ვლე­ვე­ბი ძი­რი­თა­დად ეხე­ბა კლი­ნი­კუ­რი ფსი­ქი­ატ­რი­ი­სა და ნე­ი­რო­მორ­ფო­ლო­გი­ის სა­კი­თხებს. სა­მეც­ნი­ე­რო მოღ­ვა­წე­ო­ბის პირ­ველ ნა­ხე­ვარ­ში იკ­ვლევ­და ადა­მი­ან­თა და ცხო­ველ­თა ცენ­ტრა­ლუ­რი ნერ­ვუ­ლი სის­ტე­მის სტრუქ­ტუ­რას. მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ავ­ლიპ ზუ­რა­ბაშ­ვი­ლის გა­მოკ­ვლე­ვე­ბი ბავ­შვთა და მო­ზარ­დთა ფსი­ქო­ლო­გი­ის შე­სა­ხებ. კლი­ნი­კურ-ფსი­ქო­პა­თო­ლო­გი­უ­რად შე­ის­წავ­ლა რე­აქ­ტი­უ­ლი ში­ზოფ­რე­ნი­ის მაგ­ვა­რი მდგო­მა­რე­ო­ბე­ბი. ზუ­რა­ბაშ­ვი­ლის დე­ბუ­ლე­ბამ ში­ზოფ­რე­ნი­ის შე­სა­ხებ დიდი გა­მოხ­მა­უ­რე­ბა ჰპო­ვა უცხო­ე­თის არა­ერთ ქვე­ყა­ნა­ში.

AMBEBI.GE და­უ­კავ­შირ­და ცნო­ბილ ფსი­ქი­ატრს, პრო­ფე­სორ გოგი ნა­ნე­იშ­ვილს, რო­მელ­საც ავ­ლიპ ზუ­რა­ბიშ­ვილ­თან, გარ­და პრო­ფე­სი­უ­ლი საქ­მი­ა­ნო­ბი­სა, ახლო ურ­თი­ერ­თო­ბა აკავ­ში­რებ­და:

"მა­მას, ბი­ძი­ნა ნა­ნე­იშ­ვილ­სა და ბა­ტონ ავ­ლიპს ჰქონ­დათ არა მხო­ლოდ პრო­ფე­სი­უ­ლი, არა­მედ თბი­ლი, მამა-შვი­ლუ­რი ურ­თი­ერ­თო­ბა. ჩვე­ნი ოჯა­ხე­ბი მე­გობ­რობ­დნენ და, ტრა­დი­ცი­უ­ლად, ყო­ველ ახალ წელს სა­დი­ლად ვი­ყა­ვით მი­პა­ტი­ჟე­ბუ­ლი ბა­ტონ ავ­ლი­პთან, სა­დაც თავს იყ­რი­და ბევ­რი ცნო­ბი­ლი ადა­მი­ა­ნი, მათ შო­რის ისე­თი გა­მო­ჩე­ნი­ლი ფსი­ქი­ატ­რე­ბიც, რო­გო­რე­ბიც არი­ან: ივ­ტი­ხი გობ­რო­ნი­ძე და ირაკ­ლი მენ­თე­შაშ­ვი­ლი. მე ის მახ­სოვს, და­ახ­ლო­ე­ბით ოთხი წლი­დან, გარ­კვე­უ­ლი ან­გა­რიშ-ჩა­ბა­რე­ბე­ბიც კი მქონ­და ბა­ტონ ავ­ლი­პთან, მი­მიყ­ვან­და ხოლ­მე მამა მას­თან და ის გა­მომ­კი­თხავ­და - რო­გორ სწავ­ლობ შვი­ლო, რა ინეტ­რე­სე­ბი გაქვს და ა.შ. რაც შე­ე­ხე­ბა მის სა­მეც­ნი­ე­რო მოღ­ვა­წე­ო­ბას, შე­იძ­ლე­ბა ით­ქვას, რომ ის სა­ქარ­თვე­ლო­ში თა­ვის ტვი­ნის კვლე­ვის ევო­ლუ­ცი­უ­რი მი­მარ­თუ­ლე­ბის ერთ-ერთი ფუ­ძემ­დე­ბე­ლი იყო. მის­მა ფუნ­და­მენ­ტურ­მა გა­მოკ­ვლე­ვებ­მა, თა­ვის ტვი­ნის შე­სა­ხებ, სა­ერ­თა­შო­რი­სო აღი­ა­რე­ბა მო­ი­პო­ვა. ბა­ტო­ნი ავ­ლი­პი იყო მსოფ­ლიო დო­ნის ციტო მორ­ფო­ლო­გი (ადა­მი­ა­ნის ტვი­ნის ნერ­ვუ­ლი უჯრე­დე­ბის შეს­წავ­ლის მეც­ნი­ე­რე­ბა) მისი ნაშ­რო­მი „ციტო არ­ქი­ტექ­ტო­ნი­კა“, რო­მე­ლიც 50-იან წლებ­ში გა­მო­ი­ცა, იყო მსოფ­ლი­ო­ში აღი­ა­რე­ბუ­ლი, ფუნ­და­მენ­ტუ­რი წიგ­ნი მსოფ­ლიო მეც­ნი­ერ­თათ­ვის, ამ წიგ­ნით ხელ­მძღვა­ნე­ლობ­დნენ უდი­დე­სი მეც­ნი­ე­რე­ბი.

მო­გეხ­სე­ნე­ბათ, თბი­ლი­სის ფსი­ქი­ატ­რი­უ­ლი კლი­ნი­კა 1925 წელს ჩა­მო­ყა­ლიბ­და. მისი დამ­ფუძ­ნე­ბე­ლი ცნო­ბი­ლი ქარ­თვე­ლი მეც­ნი­ე­რი მი­ხე­ილ ასა­თი­ა­ნი იყო, რომ­ლის გარ­დაც­ვა­ლე­ბის შემ­დეგ, კლი­ნი­კის ხელ­მძღვა­ნე­ლი გახ­და ავ­ლი­პი. თუ მი­ხე­ილ ასა­თი­ა­ნი იყო უდი­დე­სი მეც­ნი­ე­რი, რო­მელ­მაც, ფაქ­ტობ­რი­ვად, შექ­მნა და სა­თა­ვე და­უ­დო სა­ქარ­თვე­ლო­ში ფსი­ქი­ატ­რი­ას, ბა­ტონ­მა ავ­ლიპ­მა გა­აგ­რძე­ლა მისი მოღ­ვა­წე­ო­ბა და შექ­მნა ქარ­თუ­ლი ფსი­ქი­ატ­რი­ის სკო­ლა. მთელ საბ­ჭო­თა კავ­შირ­ში არ­სე­ბობ­და სამი ფსი­ქი­ატ­რი­უ­ლი სკო­ლა - ლე­ნინ­გრა­დის, მოს­კო­ვის და ქარ­თუ­ლი. ეს იყო უნი­კა­ლუ­რი შემ­თხვე­ვა. ნამ­დვი­ლად ამა­ყი ვარ იმით, რომ მი­ხე­ილ ასა­თი­ა­ნის, ავ­ლიპ ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლის, ბი­ძი­ნა ნა­ნე­იშ­ვი­ლის (მა­მა­ჩე­მის) და ზუ­რაბ კე­კე­ლი­ძის შემ­დეგ, მეც ვი­ყა­ვი „ფსი­ქი­ატ­რი­ის ინ­სტი­ტუ­ტის“ ხელ­მძღვა­ნე­ლი. ის 2006 წელს და­ი­ხუ­რა და ბოლო დი­რექ­ტო­რი მე გახ­ლდით. გარ­და ამი­სა, ვმუ­შა­ობ­დი ფსი­ქი­ატ­რი­ის კა­თედ­რა­ზე, სა­დაც ის იყო კა­თედ­რის პრო­ფე­სო­რი და აქ­ტი­უ­რად მო­ნა­წი­ლე­ობ­და ჩემს პრო­ფე­სი­ულ ზრდა­ში.

რე­გუ­ლა­რუ­ლად მი­ბა­რებ­და, რჩე­ვებს მაძ­ლევ­და, ახ­ლაც მაქვს მისი ბევ­რი ჩა­ნა­წე­რი ფსი­ქი­ატ­რი­ა­ზე, დეპ­რე­სი­ა­ზე და ა.შ. ის იყო უდი­დე­სი პი­როვ­ნე­ბა და ფსი­ქი­ატ­რი. შე­ნა­ხუ­ლი მაქვს ფურ­ცლის ნაგ­ლე­ჯე­ბი, ბლოკ­ნო­ტე­ბის ყდე­ბი და ა.შ. ხში­რად ექ­სპრომ­ტად მი­ა­წერ­და ხოლ­მე აზ­რებს და იდე­ებს... ყვე­ლა­ზე სა­ინ­ტე­რე­სო ის არის, რომ მისი ცხოვ­რე­ბის ბოლო პე­რი­ოდ­ში ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო თე­მით და­ინ­ტე­რეს­და - ზნე­ობ­რივ-მო­რა­ლუ­რი კა­ტე­გო­რი­ე­ბი და ფსი­ქი­კუ­რი და­ა­ვა­დე­ბე­ბი და შე­მო­ი­ტა­ნა ცნე­ბა "ჰომო მო­რა­ლოს". მან თქვა, რომ "ჰომო მო­რა­ლოს" - მო­რა­ლუ­რი ადა­მი­ა­ნი უფრო წინ დგას, ვიდ­რე "ჰომო სა­პი­ენს" - გო­ნი­ე­რი ადა­მი­ა­ნი. ის ამ­ტკი­ცებ­და, რომ ადა­მი­ანს, რო­მელ­საც აქვს გო­ნებ­რი­ვი ჩა­მორ­ჩე­ნი­ლო­ბა ან ფსი­ქი­კუ­რი პრობ­ლე­მე­ბი, მო­რა­ლუ­რი თვი­სე­ბე­ბი არ უქ­ვე­ით­დე­ბა, სიყ­ვა­რუ­ლის, გა­გე­ბის, თა­ნა­გან­ცდის უნარს ასეთ შემ­თხვე­ვა­შიც ინარ­ჩუ­ნებს ადა­მი­ა­ნი", - უყ­ვე­ბა AMBEBI.GE-ს გოგი ნა­ნე­იშ­ვი­ლი.

მა­თე­მა­ტი­კო­სო­ბი­დან - ფსი­ქი­ატ­რო­ბამ­დე

რო­გორ აირ­ჩია ქარ­თვე­ლი ხალ­ხის სუ­ლის მკურ­ნა­ლის რთუ­ლი გზა ავ­ლიპ ზუ­რა­ბიშ­ვილ­მა - ამის შე­სა­ხებ სა­ინ­ტე­რე­სო ის­ტო­რი­ას უყ­ვე­ბა სა­მე­დი­ცი­ნო ჟურ­ნალ "ავერსს" ავ­ლიპ ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლის შვი­ლი ზუ­რაბ ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლი:

"სას­წავ­ლებ­ლის დას­რუ­ლე­ბის შემ­დეგ ავ­ლი­პი ზუ­რა­ბაშ­ვი­ლი თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო უნი­ვერ­სი­ტე­ტის მა­თე­მა­ტი­კის ფა­კულ­ტეტ­ზე ჩა­ი­რი­ცხა. მისი თა­ნა­კურ­სე­ლე­ბი იყ­ვნენ ცნო­ბი­ლი მა­თე­მა­ტი­კო­სე­ბი ან­დრია რაზ­მა­ძე და ნიკო მუს­ხე­ლიშ­ვი­ლი. ავ­ლი­პიმ მათ­თან ერ­თად ორი წელი ის­წავ­ლა, მერე კი მო­უ­ლოდ­ნე­ლად ექი­მო­ბა გა­და­წყვი­ტა. ნიკო მუს­ხე­ლიშ­ვი­ლი, რამ­დენ­ჯე­რაც შეხ­ვდე­ბო­და, მე­გობ­რუ­ლად საყ­ვე­დუ­რობ­და, რა­ტომ მიგ­ვა­ტო­ვე, შენი სა­ხით სა­ქარ­თვე­ლომ შე­სა­ნიშ­ნა­ვი მა­თე­მა­ტი­კო­სი და­კარ­გაო. პრო­ფე­სი­ის შეც­ვლის მი­ზე­ზად ერთი ამ­ბა­ვი ქცე­უ­ლა, რო­მე­ლიც უნი­ვერ­სი­ტე­ტი­დან სო­ფელ­ში ჩა­სულ ავ­ლი­პის გა­დახ­დე­ნია თავს: ქი­ზიყ­ში შე­მოდ­გო­მა­ზე ცო­ცხს ტეხ­დნენ. მა­მას უფიქ­რია, წა­ვალ, ოჯახს ცო­ცხის ტე­ხა­ში მი­ვეხ­მა­რე­ბიო. ბოდ­ბის­ხე­ვი­დან ალაზ­ნის ვე­ლის­კენ ცხე­ნით მი­მა­ვალს გზად ორი შე­ი­ა­რა­ღე­ბუ­ლი კაცი გა­დაჰ­ყრია და ცხე­ნის წარ­თმე­ვა და­უ­პი­რე­ბი­ათ. მა­მას უთ­ქვამს: სტუ­დენ­ტი ვარ, ყვე­ლა­ფერს ვა­კე­თებ, რომ კარ­გად ვის­წავ­ლო და სამ­შობ­ლოს გა­მო­ვად­გე, თუ ცხენს წა­მარ­თმევთ, შინ ვე­ღარ წა­ვა­ლო. ყა­ჩა­ღებს შეს­ცო­დე­ბი­ათ და აღარ წა­ურ­თმე­ვი­ათ ცხე­ნი. ამ შემ­თხვე­ვის შემ­დეგ ავ­ლი­პის გა­და­უ­წყვე­ტია, ისე­თი პრო­ფე­სია შე­ე­ძი­ნა, რომ­ლი­თაც ხალ­ხს უფრო მე­ტად გა­მო­ად­გე­ბო­და. იგი სწო­რედ ამ შემ­თხვე­ვას იხ­სე­ნებ­და რო­გორც ბიძგს, რო­მელ­მაც მთე­ლი მისი ცხოვ­რე­ბა შეც­ვა­ლა. რაც შე­ე­ხე­ბა ფსი­ქი­ატ­რი­ის არ­ჩე­ვას, ამა­ში ბე­დის­წე­რის ხე­ლიც ურე­ვია. სა­მე­დი­ცი­ნო ინ­სტი­ტუ­ტის მე­ო­თხე კურ­სზე ავ­ლი­პიმ შემ­თხვე­ვით გა­ი­გო, რომ ფსი­ქი­ატ­რი­ულ სა­ა­ვად­მყო­ფო­ში სა­ნიტ­რის ად­გი­ლი იყო და სა­მუ­შა­ოდ მი­ვი­და. ბა­ტო­ნი ზუ­რა­ბი ამ­ბობს, რომ მა­მა­მის­მა ყვე­ლა­ზე და­ბა­ლი სა­ფე­ხუ­რი­დან და­ი­წყო და დიდი შრო­მი­თა და მონ­დო­მე­ბით მი­აღ­წია ყვე­ლა­ზე მა­ღალს, ცნო­ბი­ლი ფსი­ქი­ატ­რი გახ­და და საქ­ვეყ­ნოდ გა­ით­ქვა სა­ხე­ლი", - იხ­სე­ნებს ზუ­რაბ ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლი.

სა­ხა­ლი­სო ის­ტო­რი­ე­ბი დიდი ფსი­ქი­ატ­რის ცხოვ­რე­ბი­დან

ავ­ლიპ ზუ­რა­ბიშ­ვილს სა­ზო­გა­დო­ე­ბა ფას­და­უ­დე­ბელ სა­მეც­ნი­ე­რო ღვაწლ­თან ერ­თად, მის­თვის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი გა­მორ­ჩე­უ­ლი იუ­მო­რი­თაც იც­ნობს.

პა­ცი­ენ­ტე­ბის ლე­რი­სა და მე­რის ის­ტო­რია ძალ­ზედ პო­პუ­ლა­რუ­ლი და ამა­ვე დროს ტრა­გი­კო­მი­კუ­რი ამ­ბა­ვია, რო­მე­ლიც ავ­ლიპ ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლის მო­გო­ნე­ბებ­მა შე­მო­ი­ნა­ხა.

"1978 წელს, მე მყავ­და პა­ცი­ენ­ტე­ბი ლერი და მერი (პი­რო­ბით სა­ხე­ლე­ბით) ერთ მშვე­ნი­ერ, მზი­ან დღეს ორი­ვე კლი­ნი­კის ეზო­ში და­სე­ირ­ნობ­და. როცა ისი­ნი სა­ცუ­რაო აუზს მი­უ­ახ­ლოვ­დნენ, მო­უ­ლოდ­ნე­ლად ლერი ჩახ­ტა შიგ­ნით და ჩა­ი­ძი­რა. მერი მა­შინ­ვე თა­ვით გა­და­ეშ­ვა მის გა­და­სარ­ჩე­ნად. ის ჩა­ცურ­და აუ­ზის ფსკე­რის­კენ და მე­გო­ბა­რი ამო­იყ­ვა­ნა. რო­გორც კი შე­ვი­ტყვე მე­რის გმი­რუ­ლი საქ­ცი­ე­ლის შე­სა­ხებ, სა­ა­ვად­მყო­ფო­დან მისი და­უ­ყოვ­ნე­ბე­ლი გა­წე­რის ბრძა­ნე­ბა გა­ვე­ცი, რად­გა­ნაც ამ ფაქ­ტის შემ­დეგ გა­დავ­წყვი­ტე, რომ ის უკვე კარ­გად იყო. გა­წე­რი­სას მე­რის ვუ­თხა­რი: "ჩვენ. კარ­გი და ცუდი ამ­ბა­ვი გვაქვს თქვენ­თვის. კარ­გი იმა­ში მდგო­მა­რე­ობს, რომ სა­ა­ვად­მყო­ფო­დან გიშ­ვებთ, რად­გა­ნაც შე­ძე­ლი გა­დახ­ტო­მა და სხვა ადა­მი­ა­ნის გა­დარ­ჩე­ნა, დავ­რწმუნ­დით, რომ ნორ­მა­ლუ­რი ფსი­ქი­კუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბა გაქვთ და მენ­ტა­ლუ­რად სტა­ბი­ლუ­რი ხართ. ცუდი კი­დევ ის არის, რომ ის პა­ცი­ენ­ტი თქვენ რომ გა­და­არ­ჩი­ნეთ, სა­ა­ბა­ზა­ნო­ში ჩა­მო­ე­კი­და და ამის მერე მოკ­ვდა". მე­რიმ ამა­ზე მი­პა­სუ­ხა: "ექი­მო, ლერი თა­ვი­სით არ ჩა­მო­კი­დუ­ლა. მე ჩა­მოვ­კი­დე იქ გა­საშ­რო­ბად".

"მე ძა­ლი­ან მიყ­ვარს ჩემი მშობ­ლე­ბი, გან­სა­კუთ­რე­ბით, დედა და მამა", - ეს ცნო­ბი­ლი გა­მო­ნათ­ქვა­მი ავ­ლიპ ზუ­რა­ბიშ­ვილს ეკუთ­ვნის. ფრა­ზა მა­შინ­ვე აი­ტა­ცეს, თუმ­ცა მათ­გან შე­იძ­ლე­ბა ბევ­რმა არ იცო­და, რას გუ­ლის­ხმობ­და დიდი მო­აზ­როვ­ნე ამ ფრთი­ან გა­მო­ნათ­ქვამ­ში. ის ირო­ნი­უ­ლად ამ­ბობ­და სი­მარ­თლეს - კო­მუ­ნის­ტუ­რი მშობ­ლი­უ­რი პარ­ტი­ის, მშობ­ლი­უ­რი ლე­ნი­ნი­სა და ასე შემ­დეგ, აი, ამ­დე­ნი მშობ­ლე­ბი­დან მე ყვე­ლა­ზე მე­ტად დედ-მამა მიყ­ვარ­სო.

ცნო­ბი­ლია, რომ ავ­ლიპ ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლი კო­მუ­ნის­ტუ­რი პარ­ტი­ის წევ­რიც იყო. ეს­წრე­ბო­და ყრი­ლო­ბებს და სტა­ტუ­სის მი­ხედ­ვით პრე­ზი­დი­უმ­ში ეკუთ­ვნო­და ად­გი­ლი, თუმ­ცა ყო­ველ­თვის იგ­ვი­ა­ნებ­და და პირ­ველ რიგ­ში ჯდე­ბო­და, ჩვე­უ­ლებ­რივ პარ­ტი­ულ მუ­შაკ­თა შო­რის. რო­დე­საც მი­უ­თი­თებ­დნენ, ბა­ტო­ნო ავ­ლიპ, თქვე­ნი ად­გი­ლი ხომ პრე­ზი­დი­უმ­შია, ამობ­რძან­დით ჩვენ­თა­ნო, პა­სუ­ხობ­და, აქე­დან უკე­თე­სად გაკ­ვირ­დე­ბი­თო.

"პე­ტერ­ბურ­გში დიდი სა­მე­დი­ცი­ნო კონ­ფე­რენ­ცია ტარ­დე­ბო­და, რო­მელ­საც ავ­ლი­პიც ეს­წრე­ბო­და. ევ­რო­პე­ლი მომხსე­ნებ­ლე­ბი თა­ვი­ან­თი მიღ­წე­ვე­ბით, ახალ­შექ­მნი­ლი წამ­ლე­ბით იწო­ნებ­დნენ თავს. ავ­ლი­პის გვერ­დით მა­შინ­დე­ლი საბ­ჭო­თა კავ­ში­რის ჯან­მრთე­ლო­ბის დაც­ვის მი­ნის­ტრი მჯდა­რა, რო­მელ­საც მა­მა­ჩე­მის­თვის გა­და­უ­ლა­პა­რა­კია: ავ­ლიპ, მხო­ლოდ შენ თუ გა­დაგ­ვარ­ჩენ, გთხოვ, ამ ევ­რო­პე­ლებს სა­კად­რი­სი პა­სუ­ხი გა­ე­ციო. მა­მა­საც არ და­უ­ყოვ­ნე­ბია, მი­სუ­ლა ტრი­ბუ­ნას­თან და უთ­ქვამს: მო­ხა­რუ­ლი ვართ თქვე­ნი მიღ­წე­ვე­ბით, მაგ­რამ არ­სე­ბობს ერთი წა­მა­ლი, რო­მე­ლიც ყვე­ლა­ფერს კურ­ნავს - ეს არის დღე­ში ერთი კოვ­ზი სი­ხა­რუ­ლიო. ცხა­დია, ასეთ რა­მეს არა­ვინ ელო­და. რო­გორც ამ­ბო­ბენ, მის სი­ტყვებს დიდი მხი­ა­რუ­ლე­ბა და აპ­ლო­დის­მენ­ტე­ბი გა­მო­უწ­ვე­ვია", - იხ­სე­ნებს "ავერსთან" სა­უ­ბარ­ში ზუ­რაბ ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლი.

კი­დევ ერთი სა­ინ­ტე­რე­სო ის­ტო­რია მის შე­სა­ხებ პრო­ფე­სორ­მა გოგი ნა­ნე­იშ­ვილ­მა AMBEBI.GE-სთან სა­უ­ბარ­ში გა­იხ­სე­ნა:

"მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვი­ლის მამა, ნიკა სა­ა­კაშ­ვი­ლი მო­მიყ­ვა ამ ამ­ბავს, მი­შას ბა­ბუა დიდი მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვი­ლი იყო სა­მე­დი­ცი­ნო უნი­ვერ­სი­ტე­ტის რექ­ტო­რი. მოს­კოვ­ში ყო­ფი­ლა სა­ერ­თა­შო­რი­სო კონ­ფე­რენ­ცია მეც­ნი­ე­რე­ბის, სა­დაც წა­ვიდ­ნენ ქარ­თვე­ლი მეც­ნი­ე­რე­ბიც. ბა­ტო­ნი ავ­ლი­პი და მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვი­ლი ერთ ნო­მერ­ში მოხ­ვედ­რი­ლან. მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვილს უთ­ქვამს, ჩამ­თვლი­მა დაღ­ლი­ლი ვი­ყა­ვი და შუ­ა­ღა­მე­ზე მაღ­ვი­ძებს ავ­ლი­პის ხმა, რა­ღაც ფურ­ცე­ლი ეჭი­რა ხელ­ში და დიდი ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში იმე­ო­რებ­და სხვა­დას­ხვა სა­ხე­ლებს და მა­მის სა­ხე­ლებ­სო. მი­ხე­ილს უფიქ­რია, ხომ არ გა­გიჟ­და, არა­ფერს კი­თხუ­ლობს, გარ­და სა­ხე­ლე­ბი­სა და მა­მის სა­ხე­ლე­ბი­საო, მაგ­რამ არ შე­პა­სუ­ხე­ბია და გა­უგ­რძე­ლე­ბია ძილი. მე­ო­რე დი­ლით სა­ერ­თა­შო­რი­სო კონ­ფე­რენ­ცი­ის მო­ნა­წი­ლე­ებს სა­უბ­რი­სას თურ­მე ბა­ტო­ნი ავ­ლი­პი ყვე­ლას, სა­თი­თა­ოდ სა­ხე­ლე­ბი­თა და მა­მის სა­ხე­ლე­ბით მი­მარ­თავ­და, ისი­ნი კი გა­ო­ცე­ბუ­ლი დარ­ჩე­ნი­ლან, სა­ი­დან იცის ჩვე­ნი სა­ხე­ლე­ბი, ყვე­ლა­სიო. თურ­მე, მთე­ლი ღამე კონ­ფე­რენ­ცი­ის მო­ნა­წი­ლე­ე­ბის სია ეჭი­რა ხელ­ში და მეც­ნი­რე­ბის სა­ხე­ლებს იზე­პი­რებ­და, რი­თაც უდი­დე­სი კე­თილ­გან­წყო­ბა და პა­ტი­ვის­ცე­მა მო­ი­პო­ვა კო­ლე­გა მეც­ნი­ე­რებ­შიო. რო­დე­საც ავ­ლი­პი ზუ­რა­ბაშ­ვილ­ზე იწყე­ბა სა­უ­ბა­რი, მა­შინ­ვე წარ­მო­სახ­ვა­ში ცო­ცხლდე­ბა მისი გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი იმი­ჯი, და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი ულ­ვა­ში".

გა­მო­ჩე­ნი­ლი მეც­ნი­ე­რის შვი­ლიშ­ვი­ლი, ასე­ვე ფსი­ქი­ატ­რი, და­ვით ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლი, ამ­ბობს, რომ პა­პას იმიჯ­ზე მისი შვე­დი მე­უღ­ლე, ჰე­ლე­ნა ლუნ­დი ზრუ­ნავ­და. ავ­ლი­პიმ მე­უღ­ლე პე­ტერ­ბურ­გში გა­იც­ნო. ჰე­ლე­ნა მოკ­რძა­ლე­ბუ­ლი და ძა­ლი­ან მზრუნ­ვე­ლი ქალ­ბა­ტო­ნი ყო­ფი­ლა:

"დი­დე­დამ და პა­პამ ერ­თად და­ახ­ლო­ე­ბით 70 წელი იცხოვ­რეს. სა­ოც­რად ჰარ­მო­ნი­უ­ლი ტან­დე­მი ჰქონ­დათ. რო­დე­საც პა­პას რა­ი­მე იდეა და­ე­ბა­დე­ბო­და, ბე­ბოს უზი­ა­რებ­და. ისიც ყვე­ლა­ფერს ინიშ­ნავ­და, იწერ­და, შემ­დეგ ამა­ზე მუ­შა­ობ­და. ყო­ველ­გვარ საქ­მე­ში ეხ­მა­რე­ბო­და ავ­ლი­პის, ასე რომ, პა­პას წარ­მა­ტე­ბა დიდ­წი­ლად მისი მე­უღ­ლის დამ­სა­ხუ­რე­ბა­ცაა", - იხ­სე­ნებს და­ვით ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლი.

ავ­ლი­პი ზუ­რა­ბაშ­ვი­ლის ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვან გა­მო­ნათ­ქვა­მად კი მის შვილს ის სამი სი­ტყვა მი­აჩ­ნია, რომ­ლე­ბიც მან ან­დერ­ძად და­უ­ტო­ვა მო­მა­ვალ თა­ო­ბებს: სინ­დი­სი, ნა­მუ­სი, პა­ტი­ოს­ნე­ბა. დიდი ფსი­ქი­ატ­რი­სად­მი პა­ტი­ვის­ცე­მის ნიშ­ნად, თბი­ლის­ში ერთ-ერთ ქუ­ჩას ავ­ლიპ ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლის სა­ხე­ლი და­ერ­ქვა, იგი 1994 წელს ღრმად მო­ხუ­ცე­ბუ­ლი გარ­და­იც­ვა­ლა და დი­დუ­ბის პან­თე­ონ­შია დაკ­რძა­ლუ­ლი.

გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლია ჟურ­ნალ "ავერ­სის" მა­სა­ლე­ბი