ბავ­შვე­ბის­თვის და არა მხო­ლოდ მათ­თვის ზა­ფხუ­ლის სე­ზო­ნი წლის ყვე­ლა­ზე მიმ­ზიდ­ველ პე­რი­ო­დად ით­ვლე­ბა. რა უნდა ვი­ცო­დეთ უფ­რო­სებ­მა იმი­სათ­ვის, რომ სა­ზა­ფხუ­ლო არ­და­დე­გე­ბი მაქ­სი­მა­ლუ­რად პრო­დუქ­ტი­უ­ლად გა­მო­ვი­ყე­ნოთ და ბავ­შვე­ბი სე­ზო­ნის­თვის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი და­ა­ვა­დე­ბის­გან და­ვიც­ვათ - ამ და სხვა მნიშ­ვნე­ლო­ვან კი­თხვებ­ზე პე­დი­ატ­რი თე­ო­ნა ხურ­ცი­ძე გვპა­სუ­ხობს:

- ზა­ფხუ­ლის ცხელ დღე­ებ­ში გან­სა­კუთ­რე­ბით იმა­ტებს ნაწ­ლა­ვუ­რი ინ­ფექ­ცი­ის შემ­თხვე­ვე­ბი, თუმ­ცა ეს პრობ­ლე­მა წე­ლი­წა­დის სხვა დრო­საც არ კარ­გავს აქ­ტუ­ა­ლო­ბას. გა­მომ­წვე­ვი შე­საძ­ლოა იყოს რო­გორც ვირუ­სი, ასე­ვე ბაქ­ტე­რია. გა­მომ­წვე­ვი მი­ზე­ზის მი­უ­ხე­და­ვად ზო­გა­დი კლი­ნი­კუ­რი ნიშ­ნე­ბი ძი­რი­თა­დად ჰგავს ხოლ­მე ერ­თმა­ნეთს: დი­ა­რეა (დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში სამ­ჯერ და მეტ­ჯერ თხე­ლი ან წყლი­ა­ნი გა­ნავ­ლის გა­მო­ყო­ფა), ზოგ­ჯერ მუც­ლის ტკი­ვი­ლი, ტემ­პე­რა­ტუ­რის მა­ტე­ბა, ღე­ბი­ნე­ბა, ზო­გა­დი სი­სუს­ტე. უმე­ტეს შემ­თხვე­ვა­ში ასე­თი მდგო­მა­რე­ო­ბე­ბი სპე­ცი­ფი­უ­რი მკურ­ნა­ლო­ბის გა­რე­შე ჩა­ივ­ლის, თუმ­ცა ეს ექიმ­მა უნდა გან­სა­ზღვროს.

- რა უნდა იცო­დეს მშო­ბელ­მა?

- მო­დით პა­ტა­რა ექ­სკურ­სი გა­ვა­კე­თოთ და აღ­ვნიშ­ნოთ რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა გავ­რცელ­დეს ნაწ­ლა­ვუ­რი ინ­ფექ­ცია:

• კონ­ტაქ­ტუ­რი გზით - სა­ყო­ფა­ცხოვ­რე­ბო ნივ­თე­ბი­დან (ჭუ­ჭყი­ა­ნი ხე­ლე­ბი, და­ბინ­ძუ­რე­ბუ­ლი სა­თა­მა­შო და ა. შ)
• საკ­ვე­ბით - არას­წო­რად და­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი ან და­ბინ­ძუ­რე­ბუ­ლი საკ­ვე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბი­სას.
• წყლით - და­ბინ­ძუ­რე­ბუ­ლი წყლის გა­მო­ყე­ნე­ბი­სას, ან ღია წყალ­სა­ცა­ვებ­ში ბა­ნა­ო­ბი­სას.

მშო­ბელ­მა ყუ­რა­დღე­ბა უნდა მი­აქ­ცი­ოს ზე­მოთ ხსე­ნე­ბულ ჩა­მო­ნათ­ვალს და გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოს, რომ ასეთ დროს ყვე­ლა­ზე ჯან­სა­ღი პრე­ვენ­ცია არის ჰი­გი­ე­ნუ­რი ნორ­მე­ბის დაც­ვა. აუ­ცი­ლე­ბე­ლია ხე­ლის ხში­რი და­ბა­ნა, გან­სა­კუთ­რე­ბით კვე­ბის წინ და სა­ფე­ნის გა­მოც­ვლის შემ­დეგ, სვე­ლი წე­სით სახ­ლის და­ლა­გე­ბა, სა­თა­მა­შო­ე­ბის საპ­ნი­ან, ცხელ წყალ­ში რე­ცხვა. ძა­ლი­ან ხში­რად ინ­ფექ­ცია მწე­რებ­საც გა­და­აქვთ და მი­ზან­შე­წო­ნი­ლია დამ­ცა­ვი ბა­დე­ე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა. რაც შე­ე­ხე­ბა კვე­ბის პრო­დუქ­ტებს, აუ­ცი­ლე­ბე­ლია მათი და­მუ­შა­ვე­ბის, მომ­ზა­დე­ბი­სა და შე­ნახ­ვის წე­სე­ბის დაც­ვა. ზა­ფხულ­ში უმ­ჯო­ბე­სია, თუ კი ბავ­შვის საკ­ვებს ერთჯე­რა­დი გა­მო­ყე­ნე­ბის­თვის მო­ვამ­ზა­დებთ, ან შე­ვი­ნა­ხავთ მა­ცი­ვარ­ში მაქ­სი­მუმ 6 სთ. გახ­სნი­ლი რძის პრო­დუქ­ტე­ბი უმ­ჯო­ბე­სია სა­ერ­თოდ არ შე­ვი­ნა­ხოთ, რძე კი გა­მო­ყე­ნე­ბამ­დე გა­და­ვა­დუ­ღოთ.

წყალ­თან და­კავ­ში­რე­ბით შე­მიძ­ლია გი­თხრათ, რომ უამ­რა­ვი მიკ­რო­ბი თავს მას­ში კომ­ფორ­ტუ­ლად გრძნობს. წყლის ბუ­ნებ­რი­ვი წყა­რო­ე­ბი, რო­გო­რი­ცაა ჩვენ­თან ძა­ლი­ან გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი "ჭა", რა­ტომ­ღაც წყლის სუფ­თა წყა­როდ ით­ვლე­ბა, თუმ­ცა ეს მცდა­რი შე­ხე­დუ­ლე­ბაა. ასე­თი წყა­ლი აუ­ცი­ლე­ბე­ლია იყოს გა­და­დუ­ღე­ბუ­ლი, იდე­ა­ლურ შემ­თხვე­ვა­ში სპე­ცი­ა­ლუ­რი ფილტრით და­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი. ამავდრო­უ­ლად სა­ჭი­როა ვი­ცო­დეთ, რომ თავ­და­ხუ­რულ ბოთ­ლში შე­ნა­ხუ­ლი გა­და­დუ­ღე­ბუ­ლი წყა­ლი გა­მო­სა­ყე­ნებ­ლად ვარ­გი­სია- 4-6 სთ.

- რო­გო­რი წყა­ლი უნდა და­ლი­ოს ბავ­შვმა? მა­ცივ­რის წყალ­ზე რას გვირ­ჩევთ?

- სა­ინ­ტე­რე­სო შე­კი­თხვაა. არ­სე­ბობს ასე­თი ტერ­მი­ნი-გა­კა­ჟე­ბა. რო­დე­საც ბავ­შვის ორ­გა­ნიზ­მი არ არის მიჩ­ვე­უ­ლი რა­ი­მე ფაქ­ტორს, ამ კონ­კრე­ტულ შემ­თხვე­ვა­ში ცივ წყალს, რა­საკ­ვირ­ვე­ლია არ არის რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლი, რომ მან ცივი წყა­ლი და­ლი­ოს. იმი­სათ­ვის, რომ თა­ვი­დან ავი­რი­დოთ გარ­თუ­ლე­ბე­ბი, უმ­ჯო­ბე­სია, ის ნელ-ნელა შე­ვაჩ­ვი­ოთ ოთა­ხის ტემ­პე­რა­ტუ­რის წყლის ცივი წყლით ჩა­ნაც­ვლე­ბას. წყა­ლი უნდა იყოს არა­გა­ზი­რე­ბუ­ლი, ნე­იტ­რა­ლუ­რი გე­მო­სი, იდე­ა­ლურ შემ­თხვე­ვა­ში - ბავ­შვე­ბის­თვის გან­კუთ­ვნილ ფილტრში გა­ფილტრუ­ლი. შე­ფუთ­ვა­ში არ­სე­ბუ­ლი ბოთ­ლის არა­გა­ზი­რე­ბუ­ლი წყა­ლი ყვე­ლა­ზე ხელ­მი­საწ­ვდო­მი ვა­რი­ან­ტია. ის არ სა­ჭი­რო­ებს გა­და­დუ­ღე­ბას.

რაც შე­ე­ხე­ბა ხილს და ბოსტნე­ულს, ზა­ფხუ­ლო­ბით ბავ­შვებს გან­სა­კუთ­რე­ბით უყ­ვართ ისი­ნი და ხში­რად პირ­და­პირ ბაღ­ში დაკ­რე­ფილ­საც კი მი­ირ­თმე­ვენ. ეს რა­საკ­ვირ­ვე­ლია მი­ნე­რა­ლე­ბი­სა და ვი­ტა­მი­ნე­ბის წყა­როა, თუმ­ცა შე­ი­ცავს საფრ­თხე­ებ­საც. გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ყუ­რა­დღე­ბა უნდა მი­ვაქ­ცი­ოთ მი­წას­თან კონ­ტაქ­ტში მყოფ ხილ­სა და ბოსტნე­ულს, ისი­ნი საკ­ვე­ბად გა­მო­ყე­ნე­ბამ­დე გამ­დი­ნა­რე წყალ­ში გულ­დას­მით უნდა გა­ი­რე­ცხოს.

- რო­გორ უნდა და­ვაძ­ლე­ვი­ნოთ ბავ­შვს უმა­დო­ბა ზა­ფხუ­ლის ცხელ დღე­ებ­ში?

- ვფიქ­რობ, აქ სა­ნერ­ვი­უ­ლო არა­ფე­რია. მე კა­ტე­გო­რი­უ­ლად ვე­მიჯ­ნე­ბი ბავ­შვის­თვის საკ­ვე­ბის ძალ­და­ტა­ნე­ბის მე­თო­დებს. ყვე­ლა მშო­ბელს ვურ­ჩევ იყოს მშვი­დად, გან­სა­კუთ­რე­ბით კი ზა­ფხულ­ში ბავ­შვი ნაკ­ლე­ბად ცხი­მი­ა­ნი და ად­ვი­ლად მო­ნე­ლე­ბა­დი საკ­ვე­ბით კვე­ბოს და სას­მე­ლი სი­თხე­ე­ბით დატ­ვირ­თოს.

- რამ­დე­ნი სა­ა­თი უნდა იყოს დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში ბავ­შვი წყალ­ში?

- წყლის პრო­ცე­დუ­რე­ბი და­დე­ბით ზე­გავ­ლე­ნას ახ­დენს ბავ­შვის ორ­გა­ნიზ­მზე... წყა­ლი, მზე, სუფ­თა ჰა­ე­რი იდე­ა­ლუ­რი კომ­ბი­ნა­ცი­აა, თუმ­ცა ზო­მი­ე­რე­ბა ყვე­ლა­ფერ­ში სა­ჭი­როა. ბავ­შვის ბა­ნა­ო­ბა ზღვა­ზე და მდი­ნა­რე­ზე რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლია 2 წლი­დან; თუ კი ბავ­შვის ორ­გა­ნიზ­მი გა­კა­ჟე­ბუ­ლია, შე­საძ­ლე­ბე­ლია უფრო ად­რეც... მთა­ვა­რია, წყა­ლი იყოს სუფ­თა და გამ­ჭირ­ვა­ლე, მისი სიღ­რმე არ აღე­მა­ტე­ბო­დეს ნა­ხე­ვარ მეტრს და ტემ­პე­რა­ტუ­რა არა­ნაკ­ლებ 22 გრა­დუ­სი იყოს.

გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი სიფრ­თხი­ლით უნდა იყ­ვნენ მშობ­ლე­ბი, თუ კი ბავ­შვს ყუ­რის ან ცხვირ-ხა­ხის ქრო­ნი­კუ­ლი ან­თე­ბა აქვს. წყალ­ში ბა­ნა­ო­ბა შე­იძ­ლე­ბა ან­თე­ბი­თი პრო­ცე­სის გამ­წვა­ვე­ბის მი­ზე­ზი გახ­დეს.

3 წლამ­დე ბავ­შვებს შეგ­ვიძ­ლია ნება დავ­რთოთ იბა­ნა­ონ 5 წუ­თამ­დე. ბა­ნა­ო­ბის დას­რუ­ლე­ბის შემ­დეგ კი კარ­გად გა­ვამ­შრა­ლოთ. შე­ამ­ჩნევ­დით, რომ წყალ­ში ბავ­შვებს იმ­დე­ნი ხანი აყოვ­ნე­ბენ, ლურ­ჯდე­ბი­ან კი­დეც. ეს ყოვ­ლად და­უშ­ვე­ბე­ლია. თუ კი ბავ­შვი ბა­ნა­ო­ბის შემ­დეგ კან­კა­ლებს, უნდა ვა­ი­ძუ­ლოთ პა­ტა­რა მან­ძი­ლი გა­ირ­ბი­ნოს ან მას­თან ერ­თად ვი­თა­მა­შოთ აქ­ტი­უ­რი თა­მა­შე­ბი.

- გვე­სა­უბ­რეთ მზე­ზე გამთბარ წყალ­ში ბა­ნა­ო­ბის საფრ­თხე­ებ­ზე...

- რო­გორც წესი, გან­სა­კუთ­რე­ბით აგა­რა­კებ­ზე, ხში­რად მი­მარ­თა­ვენ ბა­ნა­ო­ბის ამ გზას. მიდ­გო­მა ასე­თია: დიდ­ხანს და­ყოვ­ნე­ბუ­ლი, გან­სა­კუთ­რე­ბით კი თავ­ღია რე­ზერ­ვუ­ა­რი წყლის­თვის, იქ­ნე­ბა ეს სა­ბავ­შვო აუზი თუ სხვა რამ, ხელ­საყ­რელ გა­რე­მოს ქმნის ბაქ­ტე­რი­ე­ბის გამ­რავ­ლე­ბი­სათ­ვის. ამი­ტომ, ოჯახ­ში, სა­დაც პა­ტა­რა ბავ­შვია, არ გირ­ჩევთ ასე­თი წყლის გა­მო­ყე­ნე­ბას.

- კონ­დი­ცი­ო­ნე­რი­სა და ვენ­ტი­ლა­ტო­რის გა­მო­ყე­ნე­ბა რამ­დე­ნად რე­კო­მენ­დი­რე­ბუ­ლია ოთახ­ში, სა­დაც ბავ­შვი იმ­ყო­ფე­ბა?

- გაგ­რი­ლე­ბის აღ­ნიშ­ნუ­ლი მე­თო­დე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა შე­საძ­ლე­ბე­ლია, თუმ­ცა წე­სე­ბის დაც­ვით; ჰა­ე­რის ცივი ნა­კა­დი ბავ­შვის­კენ პირ­და­პირ არ უნდა იყოს მი­მარ­თუ­ლი, ოთახ­ში ტემ­პე­რა­ტუ­რის შემ­ცი­რე­ბა ეტა­პობ­რი­ვად უნდა მოხ­დეს; ასე­ვე, მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია კონ­დი­ცი­ო­ნე­რის ფილტრის რე­გუ­ლა­რუ­ლი წმენ­და ან შეც­ვლა. მი­უ­ხე­და­ვად გა­მაგ­რი­ლე­ბე­ლი სის­ტე­მი­სა, ოთა­ხი ხში­რად გა­ვა­ნი­ა­ვოთ და ტე­ნი­ა­ნო­ბა ვა­კონ­ტრო­ლოთ.

- უნდა ეც­ვას თუ არა ბავ­შვს ზა­ფხულ­ში სა­ფე­ნი?

- თუ კი ბავ­შვს არ აქვს ქოთ­ნის ჩვე­ვე­ბი და ასა­კი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე ეს მას სჭირ­დე­ბა, რა­საკ­ვირ­ვე­ლია, დე­დამ სა­ფე­ნი უნდა გა­მო­ი­ყე­ნოს, თუმ­ცა ზა­ფხულ­ში გან­სა­კუთ­რე­ბით უნდა მოხ­დეს მისი რე­გუ­ლა­რუ­ლი გა­მოც­ვლა; მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ჰი­გი­ე­ნის წე­სე­ბის დაც­ვა და რამ­დე­ნი­მე წუ­თი­ა­ნი ჰა­ე­რის აბა­ზა­ნე­ბის მი­ღე­ბა სა­ფე­ნის გა­რე­შე.

- არის მშო­ბელ­თა კა­ტე­გო­რია, რო­მე­ლიც პა­ტა­რა ბავ­შვებს ზა­ფხულ­შიც თბი­ლად აც­მევს, გან­სა­კუთ­რე­ბით სა­ღა­მო ხანს...

- ბავ­შვის­თვის ტა­ნი­სა­მო­სის შერ­ჩე­ვა ისევ და ისევ ტემ­პე­რა­ტუ­რის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით უნდა მოხ­დეს და გა­მომ­დი­ნა­რე­ობ­დეს ბავ­შვის კომ­ფორ­ტის ზო­ნი­და­ნაც. უნდა გვახ­სოვ­დეს, რომ ბავ­შვის ზედ­მე­ტი ტა­ნი­სა­მო­სით გა­და­ხუ­რე­ბა, არა­ნაკ­ლებ სა­ხი­ფა­თოა, ვიდ­რე შე­ცი­ე­ბა.

- აუ­ცი­ლე­ბე­ლია თუ არა ბავ­შვის და­ძი­ნე­ბა დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში? რა ასა­კის­თვის არის მი­ზან­შე­წო­ნი­ლი დღი­სით ძილი?

- ბავ­შვის სწო­რი ზრდი­სა და გან­ვი­თა­რე­ბი­სათ­ვის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია დღის რე­ჟი­მის დაც­ვა. დღის ძილი კი თა­ვი­სი ხან­გრძლი­ვო­ბი­თა და ხა­რის­ხის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ბავ­შვის ემო­ცი­უ­რი სტა­ბი­ლუ­რო­ბის­თვი­საც.

რო­გორც წესი, ასა­კის მა­ტე­ბას­თან ერ­თად ბავ­შვის ძი­ლის ხან­გრძლი­ვო­ბა მცირ­დე­ბა. და­ახ­ლო­ე­ბით ერთი წლის ასაკ­ში ბავ­შვის დღის ძილი ორ­ჯე­რა­დი ხდე­ბა დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში. წე­ლი­წად­ნა­ხევ­რის ასა­კი­დან დღე­ში ძი­რი­თა­დად ერთხელ იძი­ნე­ბენ 2-3 სთ-ით. 3-4 წლის ასა­კი­დან ზო­გი­ერ­თი ბავ­შვი სა­ერ­თოდ უარს აცხა­დებს დღის ძილ­ზე; ზო­გა­დი მო­ნა­ცე­მე­ბით კი დღის ძი­ლის ჩვე­ვა ნარ­ჩუნ­დე­ბა 6 წლამ­დე 1 სთ-იანი ძი­ლის პე­რი­ო­დე­ბით, თუმ­ცა, რა­საკ­ვირ­ვე­ლია, ეს სა­კი­თხი ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რია.