ყავა და ჩაი თა­ნა­მედ­რო­ვე ადა­მი­ა­ნის საყ­ვა­რე­ლი სას­მე­ლი და დღის გა­ნუ­ყო­ფე­ლი ნა­წი­ლია. ორი­ვე შე­ი­ცავს კო­ფე­ინს, რო­მე­ლიც ორ­გა­ნიზ­მის­თვის ერთ-ერთი აუ­ცი­ლე­ბე­ლი კომ­პო­ნენ­ტია, რად­გა­ნაც მა­ტო­ნი­ზი­რე­ბე­ლი ეფექ­ტი აქვს, ხელს უწყობს ნივ­თი­ე­რე­ბა­თა ცვლას და ნერ­ვუ­ლი სის­ტე­მის მუ­შა­ო­ბას. თუმ­ცა, მისი არა­ზო­მი­ე­რი მი­ღე­ბა, სხვა­დას­ხვა და­ა­ვა­დე­ბებს იწ­ვევს.

რა მო­აქვს ადა­მი­ა­ნის ორ­გა­ნიზ­მის­თვის კო­ფე­ი­ნის გა­და­ჭარ­ბე­ბულ დო­ზას, რო­მე­ლი ყავა უკე­თე­სია - ხსნა­დი თუ ნა­ლე­ქი­ა­ნი, შაქ­რი­ა­ნი თუ უშაქ­რო და რა უნდა ვი­ცო­დეთ ცივი ყა­ვის და­ლე­ვი­სას - AMBEBI.GE-ს ამ სა­კი­თხებ­ზე ენ­დოკ­რი­ნო­ლო­გი ლაშა უჩა­ვა ესა­უბ­რე­ბა.

"რო­გორც ნე­ბის­მი­ე­რი პრო­დუქ­ტის, მათ შო­რის, კო­ფე­ი­ნის დო­ზი­რე­ბა­საც გა­დამ­წყვე­ტი მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს. ჭარ­ბი რა­ო­დე­ნო­ბით მის­მა გა­მო­ყე­ნე­ბამ შე­იძ­ლე­ბა, სხვა­დას­ხვა ტი­პის და­ა­ვა­დე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს. პირ­ველ რიგ­ში ეს გულ­სის­ხლძარ­ღვთა და­ა­ვა­დე­ბა­ზე აი­სა­ხე­ბა, შე­იძ­ლე­ბა, არ­ტე­რი­უ­ლი ჰი­პერ­ტენ­ზია გან­ვი­თარ­დეს. ვი­საც უკვე აწუ­ხებს არ­ტე­რი­უ­ლი ჰი­პერ­ტენ­ზია კო­ფე­ი­ნის დიდი რა­ო­დე­ნო­ბით მი­ღე­ბა (ჩაის, ყა­ვის სა­ხით) რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლი არ არის.

კო­ფე­ი­ნის დიდი დოზა მოქ­მე­დებს კალ­ცი­უ­მის ცვლა­ზე და იწყებს მისი ძვლო­ვა­ნი სტრუქ­ტუ­რი­დან გა­მო­დევ­ნას. ეს კი სა­ბო­ლო­ოდ ოს­ტე­ო­პე­ნი­ას და ოს­ტე­ო­პო­როზს იწ­ვევს (ოს­ტე­ო­პე­ნია ოს­ტე­ო­პო­რო­ზის წი­ნა­რე მდგო­მა­რე­ო­ბაა). ვინც ამ და­ა­ვა­დე­ბას მკურ­ნა­ლობს, მათ­თვის ჩაის და ყა­ვის მი­ღე­ბა სა­სურ­ვე­ლი არ არის. ამას­თან, უნდა ვი­ცო­დეთ, რომ კო­ფე­ი­ნის მი­ღე­ბა უპი­რა­ტე­სად დღის პირ­ველ ნა­ხე­ვარ­შია დაშ­ვე­ბუ­ლი, ვი­ნა­ი­დან მას ორ­გა­ნიზ­მზე მა­ტო­ნი­ზი­რე­ბე­ლი ეფექ­ტი აქვს.

ასევე დაგაინტერესებთ

22:25 / 07-07-2019

"2 ფინჯანი ყავა სავსებით საკმარისია..." - ენდოკრინოლოგი გვირჩევს, როდისაა ყავის დალევა უმჯობესი და რისთვის არის ის კარგი

ე.წ. ნა­ლე­ქი­ა­ნი ყა­ვის დიდი რა­ო­დე­ნო­ბით მი­ღე­ბამ, შე­იძ­ლე­ბა, ორ­გა­ნიზ­მში ნაღ­ველ-კენ­ჭო­ვა­ნი და­ა­ვა­დე­ბა გა­ნა­ვი­თა­როს. ასე­ვე, რო­დე­საც ეს და­ა­ვა­დე­ბე­ბი ორ­გა­ნიზ­მში უკვე არ­სე­ბობს, კო­ფე­ი­ნის მი­ღე­ბა და­უშ­ვე­ბე­ლია" - გვე­უბ­ნე­ბა ექი­მი.

ლაშა უჩა­ვა ყუ­რა­დღე­ბას ამახ­ვი­ლებს კო­ფე­ი­ნის და­დე­ბით მხა­რე­ებ­ზეც:

"კო­ფე­ინს ბევ­რი და­დე­ბი­თი ეფექ­ტიც აქვს - მა­ტო­ნი­ზი­რე­ბე­ლია, ჩვე­ნი ნერ­ვუ­ლი სის­ტე­მის, პულ­სა­ცი­ის ასა­მაღ­ლებ­ლად ძა­ლი­ან კარ­გია. მა­შინ, რო­დე­საც არის გა­დაღ­ლი­ლო­ბა, და­ძა­ბუ­ლი სა­მუ­შაო გრა­ფი­კი, დღის პირ­ველ ნა­ხე­ვარ­ში კო­ფე­ი­ნის მი­ღე­ბა ორ­გა­ნიზმს აცო­ცხლებს.

თუმ­ცა, და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბის ეფექ­ტიც აქვს, მიჩ­ვე­ვა და ყა­ვა­ზე და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს, რაც ორ­გა­ნიზ­მის­თვის არა­სა­ხარ­ბი­ე­ლოა. და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, ეფექ­ტის გას­ვლის შემ­დეგ, ორ­გა­ნიზ­მში დაღ­ლი­ლო­ბის შეგ­რძნე­ბა ჩნდე­ბა. ორ­გა­ნიზ­მი იფი­ტე­ბა, რად­გა­ნაც კო­ფე­ინს აქვს შარ­დმდე­ნი ეფექ­ტიც, რაც კუნ­თო­ვა­ნი სის­ტე­მის­თვის აუ­ცი­ლე­ბელ მი­ნე­რა­ლებს და ელექტრო­ლი­ტებს გა­მო­დევ­ნის", - ამ­ბობს ლაშა უჩა­ვა.

რო­გორც ენ­დოკ­რი­ნო­ლოგ­მა AMBEBI.GE-ს უთხრა, დი­დია კო­ფე­ი­ნის როლი ჭარ­ბი წო­ნის მკურ­ნა­ლო­ბის სა­კი­თხშიც - მისი ერთ-ერთი ეფექ­ტი მე­ტა­ბო­ლიზ­მის აჩ­ქა­რე­ბაა ორ­გა­ნიზ­მში, რაც ად­რე­ნა­ლი­ნის ხარ­ჯზე ხდე­ბა. მა­შინ რო­დე­საც კო­ფე­ინს ვი­ღებთ, ად­რე­ნა­ლი­ნი გა­მო­მუ­შავ­დე­ბა, რის სა­პა­სუ­ხო­დაც ორ­გა­ნიზ­მში მე­ტა­ბო­ლიზ­მი იზ­რდე­ბა, მიმ­დი­ნა­რე­ობს დიდი რა­ო­დე­ნო­ბით ენერ­გი­ის გა­მო­ყო­ფა - „ატე­ე­ფის“ წარ­მოქ­მნა, რაც ხელს უწყობს ცხი­მო­ვა­ნი ქსო­ვი­ლის დაწ­ვას.

რა რა­ო­დე­ნო­ბის ყავა ით­ვლე­ბა გა­და­ჭარ­ბე­ბულ დო­ზად, რაც ორ­გა­ნიზ­მში სა­ხი­ფა­თო ცვლი­ლე­ბებს იწ­ვევს - ამ კი­თხვა­ზე ლაშა უჩა­ვა გვპა­სუ­ხობს:

"დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში 300-400 მი­ლიგ­რა­მი ყა­ვის მი­ღე­ბა ნორ­მად ით­ვლე­ბა, რაც შე­სა­ბა­მი­სად სამ-ოთხ ფინ­ჯან ყა­ვას ნიშ­ნავს.

არ­სე­ბობს სხვა­დას­ხვა სიძ­ლი­ე­რის ყავა: ესპრე­სო, ამე­რი­კა­ნო, კა­პუ­ჩი­ნო, ხსნა­დი ყავა, ნა­ლე­ქი­ა­ნი. თი­თო­ე­უ­ლი მათ­გა­ნის თითო ფინ­ჯა­ნი გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი შე­მად­გენ­ლო­ბი­საა. კვლე­ვი­სას ნა­ხეს, რომ ესპრე­სოს ერთი ფინ­ჯა­ნის შე­მად­გენ­ლო­ბა­ში, 200-240 მი­ლიგ­რა­მი კო­ფე­ი­ნია, რაც იმას ნიშ­ნავს, რომ დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში, ორი ფინ­ჯა­ნი ესპრე­სოს და­ლე­ვა შეგ­ვიძ­ლია.

"ამე­რი­კა­ნო­ში", ან ხსნა­დი ყა­ვა­ში კო­ფე­ი­ნის რა­ო­დე­ნო­ბა 100-140 მი­ლიგ­რა­მამ­დეა, დღის ნორ­მა შე­სა­ბა­მი­სად - 3-4 ფინ­ჯა­ნია. მაგ­რამ ოთხ ფინ­ჯან­ზე ზე­მოთ მი­ღე­ბუ­ლი ყა­ვით ორ­გა­ნიზ­მში სხვა­დას­ხვა გა­ღი­ზი­ა­ნე­ბას ვიწ­ვევთ, იქ­ნე­ბა ეს ნერ­ვუ­ლი სის­ტე­მა, გულ­სის­ხლძარ­ღვთა სის­ტე­მა, გვარ­თმევს ძილს, ეს კი ორ­გა­ნიზ­მის­თვის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია.

- ამ­ბო­ბენ რომ, ნაკ­ლე­ბად მავ­ნეა ნა­ლე­ქი­ა­ნი ყავა. სი­ნამ­დვი­ლე­ში რო­გო­რი გავ­ლე­ნა აქვს თი­თო­ე­ულს ორ­გა­ნიზ­მზე?

- ნა­ლე­ქი­ანს და უნა­ლე­ქოს შო­რის გან­სხვა­ვე­ბა არის ის, რომ ხსნა­დი ყავა თერ­მუ­ლად მუ­შავ­დე­ბა, მას­ში კო­ფე­ინ­თან ერ­თად ბევ­რი მი­ნა­რე­ვია, ამი­ტომ მისი გა­მო­ყე­ნე­ბა უფრო მავ­ნე­ბე­ლია, ვი­ნა­ი­დან კო­ფე­ი­ნის კონ­ცენ­ტრა­ცია მი­ნა­რე­ვე­ბის ხარ­ჯზე შე­იძ­ლე­ბა ბევ­რად და­ბა­ლი იყოს. თუ ხსნად ყა­ვა­ში „ამე­რი­კა­ნოს“ გან­ვი­ხი­ლავთ, ასე არ არის. ის დაფ­ქუ­ლი მარ­ცვლე­ბის­გან მზად­დე­ბა, ისე­ვე რო­გორც ნა­ლე­ქი­ა­ნი ყავა.

უბ­რა­ლოდ, ნა­ლე­ქი­ა­ნი ყავა გარ­კვე­უ­ლი კენ­ჭო­ვა­ნი და­ა­ვა­დე­ბის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბას ხელს უწყობს, რის­გა­ნაც ორ­გა­ნიზ­მის გა­სუფ­თა­ვე­ბა არ ხდე­ბა. ნა­ლე­ქი ნაღ­ვლის ბუშ­ტში, თირკმე­ლებ­ში ილე­ქე­ბა, რაც კენ­ჭო­ვა­ნი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის წარ­მოქ­მნას იწ­ვევს

ისე კი, ორი­ვე თით­ქმის ერ­თნა­ი­რად მოქ­მე­დებს ორ­გა­ნიზ­მზე, უბ­რა­ლოდ, უნდა გვახ­სოვ­დეს, როცა ვსა­უბ­რობთ ნა­ლე­ქი­ან ყა­ვა­ზე, ის ბევ­რად კონ­ცენ­ტრი­რე­ბუ­ლია და მისი მი­ღე­ბის შემ­დეგ ერთი ჭიქა სუფ­თა წყა­ლი უნდა მი­ვი­ღოთ, იმი­ტომ რომ აღ­ნიშ­ნუ­ლი ნარ­ჩე­ნე­ბის ორ­გა­ნიზ­მში და­ლექ­ვა არ მოხ­დეს. რად­გან მას აქვს შარ­დმე­ნი ეფექ­ტიც, დე­ჰიდ­რა­ტა­ცი­ა­საც რომ ავ­ცდეთ, წყლით უნდა შე­ვავ­სოთ ორ­გა­ნიზ­მი.

- ჩაი ყა­ვა­ზე ნაკ­ლე­ბი რა­ო­დე­ნო­ბის კო­ფე­ინს არ შე­ი­ცავს. ჩა­ის­თან რა­ტომ­ღაც მი­ღე­ბუ­ლია ლი­მო­ნი, თუმ­ცა ყა­ვას­თან ის არც ისე მი­სა­ღე­ბია. რა­ტომ?

- იმის გამო, რომ თვი­თონ კო­ფე­ი­ნი კუ­ჭის ლორ­წო­ვანს აზი­ა­ნებს, გას­ტრიტს და ძვლო­ვა­ნი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის პრო­ვო­ცი­რე­ბას იწ­ვევს, ამას ზედ დარ­თუ­ლი ლი­მო­ნი თა­ვი­სი მჟა­ვი­ა­ნო­ბით უფრო ამ­წვა­ვებს მდგო­მა­რე­ო­ბას. ამი­ტომ კუ­ჭის გა­ღი­ზი­ა­ნე­ბის ორ­მა­გი ეფექ­ტი ხდე­ბა და ეს კომ­ბი­ნა­ცია არც ისე ხელ­საყ­რე­ლია ორ­გა­ნიზ­მის­თვის.

ჩაის უფრო სა­ღა­მოს სვა­მენ, რად­გა­ნაც ფიქ­რო­ბენ, რომ ჩაით კო­ფე­ინს არ იღე­ბენ, რაც სიც­რუ­ეა. არ­სე­ბობს გარ­კვე­უ­ლი ტი­პის ჩაი, რო­მელ­შიც ყა­ვა­ზე მეტი კო­ფე­ი­ნია. ჩაის მეტი მა­ტო­ნი­ზი­რე­ბე­ლი ეფექ­ტი აქვს, ამი­ტომ დღის მე­ო­რე ნა­ხე­ვარ­ში მისი მი­ღე­ბა რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლი არ არის. თუ მა­ინც სა­ღა­მოს გვინ­და ჩაის მი­ღე­ბა, ჯობს მცე­ნა­რე­უ­ლი დავ­ლი­ოთ - გვი­რი­ლის, პიტ­ნის, რომ ნერ­ვულ სის­ტე­მა­ზე და­დე­ბი­თად იმოქ­მე­დოს, რე­ლაქ­სა­ცი­უ­რი ეფექ­ტი ჰქონ­დეს.

- მწვა­ნე ჩაის ეფექ­ტი რო­გო­რია?

- მწვა­ნე ჩა­ი­შიც ბევ­რი კო­ფე­ი­ნია. მას უმე­ტე­სად იმი­ტომ იღე­ბენ, რომ გახ­დნენ. ასე­ვე იმი­ტომ, რომ მა­ტო­ნი­ზი­რე­ბე­ლი ეფექ­ტი აქვს, აჩ­ქა­რებს ნივ­თი­ე­რე­ბა­თა ცვლას, მოქ­მე­დებს მე­ტა­ბო­ლიზ­მზე, ხელს უწყობს ცხი­მო­ვა­ნი ქსო­ვი­ლის წვას. ამი­ტომ სა­ღა­მოს მის მი­ღე­ბას უნდა მო­ვე­რი­დოთ.

- ცივი ყავა ზა­ფხულ­ში ერთ-ერთ გა­მაგ­რი­ლე­ბელ სას­მე­ლად მი­იჩ­ნე­ვა... მას რა მო­აქვს ორ­გა­ნიზ­მის­თვის?

- გა­აჩ­ნია, რა ტექ­ნო­ლო­გი­ი­თაა დამ­ზა­დე­ბუ­ლი. არ­სე­ბობს ტექ­ნო­ლო­გია, დაწ­ნეხ­ვის მე­თო­დი. იგი­ვე „ამე­რი­კა­ნო“ აპა­რა­ტის სა­შუ­ა­ლე­ბით, რა დრო­საც წნე­ხის სა­ფუძ­ველ­ზე ფილტრა­ცია ხდე­ბა. თუ ვსა­უბ­რობთ სახ­ლის პი­რო­ბებ­ში დამ­ზა­დე­ბულ ცივ ყა­ვა­ზე, რა თქმა უნდა, იგი­ვე ეფექ­ტი აქვს, რაც ჩვე­უ­ლებ­რივ ხსნად ყა­ვას, ამ შემ­თხვე­ვა­ში სხვა­დას­ხვა და­ნა­მა­ტე­ბის ხარ­ჯზე.

ის არც ისე სა­სარ­გებ­ლოა და კი­დევ უფრო ხელს უწყობს კალ­ცი­უ­მის ორ­გა­ნიზ­მი­დან გა­მო­დევ­ნას. იწ­ვევს გუ­ლის აჩ­ქა­რე­ბას, ტა­ქი­კარ­დი­ულ მოვ­ლე­ნებს, ეს ად­რე­ნა­ლი­ნის ეფექ­ტია, რის ფონ­ზეც ჟანგბა­დის მო­თხოვ­ნი­ლე­ბა იზ­რდე­ბა და ენერ­გი­ის დიდი რა­ო­დე­ნო­ბით და­კარ­გვა ხდე­ბა.

- ზოგი მი­იჩ­ნევს, რომ უშაქ­რო ყა­ვას ვა­რას­დროს და­ლევს, ზოგი კი - პი­რი­ქით, უშაქ­როდ არო­მატს ვერ შე­იგ­რძნობს. რო­მე­ლი ვა­რი­ან­ტი ჯობს?

- თუ გვინ­და, ყა­ვის და­დე­ბი­თი ეფექ­ტე­ბი შე­ვიგ­რძნოთ, რა თქმა უნდა, უშაქ­როდ უნდა მი­ვი­ღოთ. ვი­ნა­ი­დან შა­ქა­რიც ხელს უწყობს ორ­გა­ნიზ­მი­დან კალ­ცი­უ­მის გა­მო­დევ­ნას.

იმის­თვის, რომ პრო­დუქ­ტე­ბის მი­ღე­ბით ორ­გა­ნიზმს ზი­ა­ნი არ მი­ვა­ყე­ნოთ, უნდა და­ვიც­ვათ ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბი და ყო­ველ­თვის გვახ­სოვ­დეს ფრა­ზა: უნდა ვჭა­მოთ იმის­თვის, რომ ვი­ცო­ცხლოთ და არ უნდა ვი­ცო­ცხლოთ იმის­თვის, რომ ვჭა­მოთ

და­უშ­ვე­ბე­ლია კალ­ცი­უ­მი­სა და რკი­ნის შემ­ცვე­ლი პრო­დუქ­ტე­ბის ერ­თად მი­ღე­ბა, რომ­ლე­ბიც ერ­თმა­ნე­თის ან­ტა­გო­ნის­ტე­ბი არი­ან. ამ წე­სე­ბის დაც­ვა აუ­ცი­ლე­ბე­ლია, რომ ორ­გა­ნიზ­მმა ნორ­მა­ლუ­რი ფუნ­ქცი­ო­ნი­რე­ბა შეძ­ლოს.