სა­ერ­თა­შო­რი­სო უფ­ლე­ბა­დამ­ცველ­მა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ამ Amnesty International-მა (სა­ერ­თა­შო­რი­სო ამ­ნის­ტია) თბი­ლის­სა და მოს­კოვ­ში ერ­თწ­ლი­ა­ნი მუ­შა­ო­ბის შემ­დეგ გა­მოს­ცა მას­შტა­ბუ­რი კვლე­ვა, რო­მელ­შიც ასა­ხუ­ლია სა­ქარ­თვე­ლოს ორი ოკუ­პი­რე­ბუ­ლი რე­გი­ო­ნის მო­სახ­ლე­ო­ბის მდგო­მა­რე­ო­ბა 2009 წლი­დან დღემ­დე.

რა გავ­ლე­ნა იქო­ნია ად­გი­ლობ­რივ მო­სახ­ლე­ო­ბა­ზე ე.წ ბორ­დე­რი­ზა­ცი­ის პრო­ცეს­მა, რო­მე­ლიც 2009 წელს და­ი­წყო და 2013 წელს გა­აქ­ტი­ურ­და? - ეს არის მთა­ვა­რი კი­თხვა, რო­მე­ლიც კვლე­ვა­შია დას­მუ­ლი. მივ­ყვეთ თან­მიმ­დევ­რო­ბით:

ოჯა­ხუ­რი ცხოვ­რე­ბის უფ­ლე­ბა

ერთ-ერთი მთა­ვა­რი დარ­ტყმა, რაც "ბორ­დე­რი­ზა­ცი­ამ" ადა­მი­ა­ნებს მი­ა­ყე­ნა, სა­კუ­თარ ახ­ლობ­ლებ­თან და­შო­რე­ბაა. ერთი ოჯა­ხის წევ­რე­ბი ად­მი­ნის­ტრა­ცი­უ­ლი სა­სა­ზღვრო ხა­ზის სხვა­დას­ხვა მხა­რეს აღ­მოჩ­ნდნენ და ერ­თმა­ნე­თის ნახ­ვას ვე­ღარ ახერ­ხე­ბენ.

სო­ფელ წი­თე­ლუბ­ნის 60 წლის მკვიდ­რი (წი­თე­ლუ­ბა­ნი თბი­ლი­სის მიერ კონ­ტრო­ლი­რე­ბულ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე მდე­ბა­რე­ობს და იქ შე­რე­უ­ლი ქარ­თულ-ოსუ­რი მო­სახ­ლე­ო­ბა ცხოვ­რობს) "სა­ერ­თა­შო­რი­სო ამ­ნის­ტი­ას­თან" სა­უ­ბარ­ში ამ­ბობს, რომ მისი და, რო­მე­ლიც მე­ზო­ბელ სო­ფელ­ში, ეთ­ნი­კუ­რად ოსურ ორ­ჭო­სან­შია გა­თხო­ვი­ლი, ბო­ლოს 5 წლის წინ ნახა.

"ჩემი და ბო­ლოს ხუთი წლის წინ ვნა­ხე... ჩემ­თან ძა­ლი­ან ახ­ლოს ცხოვ­რობს - სულ რა­ღაც ხუთ კი­ლო­მეტრში, მის სო­ფელს აქე­დან ვხე­დავ, მაგ­რამ ერ­თმა­ნეთს მავ­თულხლარ­თე­ბი გვა­შო­რებს", - ამ­ბობს სო­ფელ წი­თე­ლუბ­ნის მცხოვ­რე­ბი.

თბი­ლი­სის მიერ კონ­ტრო­ლი­რე­ბულ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე მცხოვ­რებ ეთ­ნი­კურ ქარ­თვე­ლებს გა­ლის რა­ი­ონ­ში მცხოვ­რე­ბი ნა­თე­სა­ვე­ბის და ოჯა­ხის წევ­რე­ბის მო­სა­ნა­ხუ­ლებ­ლად ოფი­ცი­ა­ლუ­რი მოწ­ვე­ვა სჭირ­დე­ბათ. გა­ლის მკვიდ­რებ­მა სა­ერ­თა­შო­რი­სო ამ­ნის­ტი­ას უთხრეს, რომ მოწ­ვე­ვის მი­ღე­ბას და­ახ­ლო­ე­ბით 10 დღე და 5 000 რუბ­ლი (73 დო­ლა­რი) სჭირ­დე­ბა. თუმ­ცა, მოწ­ვე­ვა აფხა­ზეთ­ში შეს­ვლის გა­რან­ტი არ არის.

გა­ლის რა­ი­ო­ნი­დან იძუ­ლე­ბით გა­და­ად­გი­ლე­ბუ­ლი პირი ყვე­ბა, რომ 2017 წლის ივ­ლის­ში გალ­ში, მო­მაკ­ვდა­ვი ბა­ბუ­ის სა­ნა­ხა­ვად შეს­ვლა­ზე უარი მი­ი­ღო, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ მოწ­ვე­ვა ხელთ ჰქონ­და. ის აფხაზ­მა დე ფაქ­ტო უსაფრ­თხო­ე­ბის ოფიც­რებ­მა ენ­გუ­რის ხიდ­ზე მოწ­ვე­ვის წარ­დგე­ნის შემ­დეგ გა­ა­ჩე­რეს და უთხრეს, რომ სო­ხუ­მი­დან სა­ბო­ლოო დას­ტურს ელოდ­ნენ. გა­და­სას­ვლელ­ზე ორ­დღი­ა­ნი ლო­დი­ნის შემ­დეგ, იძუ­ლე­ბით გა­და­ად­გი­ლე­ბუ­ლი პირი უკან გაბ­რუნ­და. მი­სი­ვე თქმით, ბა­ბუა მა­ლე­ვე გარ­და­იც­ვა­ლა და მისი ნახ­ვა ვე­ღარ მო­ა­ხერ­ხა.

გა­და­ად­გი­ლე­ბის უფ­ლე­ბის შე­ზღუდ­ვა

კი­დევ ერთი პრობ­ლე­მა „სა­ზღვრის უკა­ნო­ნოდ გა­დაკ­ვე­თის“ ბრალ­დე­ბით და­კა­ვე­ბაა. კვლე­ვა­ში ნათ­ქვა­მია, რომ უკა­ნო­ნო და­კა­ვე­ბე­ბი ხში­რია გან­სა­კუთ­რე­ბით გა­ზა­ფხულ­ზე და ზა­ფხულ­ში, როცა ად­გი­ლობ­რი­ვებს პი­რუ­ტყვი სა­ძო­ვარ­ზე გაჰ­ყავთ, მი­წას ამუ­შა­ვე­ბენ ან შე­შას იმა­რა­გე­ბენ.

„სა­ზღვრის უკა­ნო­ნოდ გა­დაკ­ვე­თის“ ბრალ­დე­ბით თვე­ში სა­შუ­ა­ლოდ 10 ადა­მი­ანს აკა­ვე­ბენ. კვლე­ვის რეს­პონ­დენ­ტებ­მა სა­ერ­თა­შო­რი­სო ამ­ნის­ტი­ას უთხრეს, რომ „სა­სა­ზღვრო რე­ჟი­მის“ დამ­რღვე­ვებს, რო­გორც წესი, ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ულ სა­მარ­თალ­დარ­ღვე­ვა­თა კა­ნონ­მდებ­ლო­ბით აკა­ვე­ბენ და ჯა­რი­მის გა­დახ­დის შემ­დეგ ათა­ვი­სუფ­ლე­ბენ.

ე.წ. სამ­ხრეთ ოსე­თის რე­გი­ო­ნის მი­მარ­თუ­ლე­ბით და­კა­ვე­ბუ­ლებს გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბის­თვის 2 000 რუბ­ლის გა­დახ­და უწევთ, რაც 30 დო­ლა­რის ექ­ვი­ვა­ლენ­ტია. რაც შე­ე­ხე­ბა აფხა­ზეთს, იქ ჯა­რი­მა გა­ცი­ლე­ბით მა­ღა­ლია და 15 000 რუბლს (232 დო­ლა­რი) აღ­წევს. გან­მე­ო­რე­ბი­თი „კა­ნონ­დარ­ღვე­ვის“ შემ­თხვე­ვა­ში კი ქმე­დე­ბა აფხა­ზე­თის დე ფაქ­ტო კა­ნო­ნით 30 000-დან (464 დო­ლა­რი) 60 000 (928 დო­ლა­რი) რუბ­ლამ­დე ჯა­რი­მით ის­ჯე­ბა. ასე­თი მა­ღა­ლი ჯა­რი­მის გა­დახ­დის სა­შუ­ა­ლე­ბა ად­გი­ლობ­რი­ვებს არ აქვთ და მათ მძი­მე ეკო­ნო­მი­კურ მდგო­მა­რე­ო­ბას ეს კი­დევ უფრო გა­უ­საძ­ლისს ხდის...

წა­მე­ბი­სა და არა­სა­თა­ნა­დო მო­პყრო­ბის ფაქ­ტე­ბი

"ბორ­დე­რი­ზა­ცი­ის" ერთ-ერთ და­მან­გრე­ველ შე­დე­გად არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცია, წა­მე­ბი­სა და არა­ა­და­მი­ა­ნუ­რი მო­პყრო­ბის ფაქ­ტებს მი­იჩ­ნევს.

ე.წ. სამ­ხრეთ ოსე­თის (ცხინ­ვა­ლის რე­გი­ო­ნის) ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ულ სა­სა­ზღვრო ხაზ­თან მდე­ბა­რე სო­ფელ გუ­გუ­ტი­ანთკა­რის მკვიდ­რი 71 წლის ამი­რან გუ­გუ­ტიშ­ვი­ლი ამ­ბობს, რომ 2017 წლის თე­ბერ­ვალ­ში რუს­მა ოფიც­რებ­მა მა­შინ და­ა­კა­ვეს, როცა სა­კუ­თარ სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო მი­წას ამუ­შა­ვებ­და. ხუთ­დღი­ა­ნი პა­ტიმ­რო­ბის შემ­დეგ დაბ­რუ­ნე­ბულს მთელ სხე­ულ­ზე და­ლურ­ჯე­ბე­ბი ჰქონ­და.

არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცია წა­მე­ბის მსხვერ­პლთა რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცი­ის ცენ­ტრის თქმით, ამი­რან გუ­გუ­ტიშ­ვილს ტრავ­მის შემ­დგო­მი სტრე­სუ­ლი აშ­ლი­ლო­ბა, დეპ­რე­სია და ფი­ზი­კუ­რი და ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი წა­მე­ბის შე­დე­გად გა­მოწ­ვე­უ­ლი მეხ­სი­ე­რე­ბის და­კარ­გვა აღე­ნიშ­ნე­ბო­და.

გუ­გუ­ტიშ­ვი­ლი ასე­ვე ყვე­ბა, რომ ერ­თა­დერ­თი შე­მო­სავ­ლის წყა­რო - სა­კუ­თა­რი ხე­ხი­ლის ბაღი "ბორ­დე­რი­ზა­ცი­ის" გამო და­კარ­გა:

"ყო­ველ­წლი­უ­რად, და­ახ­ლო­ე­ბით 100 ყუთი ვაშ­ლი მომ­ყავ­და. მო­სავ­ლის გა­ყიდ­ვით ვი­ღებ­დი ოჯა­ხის­თვის სა­ჭი­რო შე­მო­სა­ვალს. 2017 წლის შემ­დეგ, ჩემს ბაღ­ში შეს­ვლას ვე­ღარ ვა­ხერ­ხებ. რუ­სებ­მა იქ "სა­ზღვრის" ნი­შა­ნი და­ა­ყე­ნეს. ზოგ­ჯერ მოვ­დი­ვარ ხოლ­მე და შო­რი­დან ვუ­ყუ­რებ ჩემს ვაშ­ლის ხე­ებს" - ამ­ბობს 71 წლის მო­ხუ­ცი.

და­კარ­გუ­ლი მი­წე­ბი და შე­მო­სავ­ლის წყა­რო

ცხინ­ვა­ლის რე­გი­ო­ნის მიმ­დე­ბა­რე სოფ­ლებ­ში, სი­ღა­რი­ბის ზღვარს ქვე­მოთ მო­სახ­ლე­ო­ბის 59% ცხოვ­რობს. 2013 წლი­დან, მას შემ­დეგ, რაც „ბორ­დე­რი­ზა­ცი­ის“ პრო­ცე­სი აქ­ტი­ურ ფა­ზა­ში შე­ვი­და, ად­გი­ლობ­რი­ვებ­მა სა­ძოვ­რებ­ზე, სახ­ნავ-სა­თეს მი­წებ­ზე, ხე­ხი­ლის ბა­ღებ­ზე, ტყის რე­სურ­სებ­სა და წყლის რე­სურ­სებ­ზე წვდო­მა და­კარ­გეს, რა­მაც მათ ერ­თა­დერ­თი სა­არ­სე­ბო წყა­რო წა­არ­თვა.

სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო მი­წებ­ზე წვდო­მის და­კარ­გვამ ად­გი­ლობ­რი­ვი მო­სახ­ლე­ო­ბის ისე­დაც რთუ­ლი სო­ცი­ა­ლუ­რი და ეკო­ნო­მი­კუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბა კი­დევ უფრო და­ამ­ძი­მა. იმის გამო, რომ იქა­ურ მო­სახ­ლე­ო­ბას, ფაქ­ტობ­რი­ვად, თა­ვის რჩე­ნა უჭირს, იძუ­ლე­ბუ­ლე­ბი არი­ან და­ტო­ვონ სა­კუ­თა­რი სა­ცხოვ­რე­ბე­ლი სახ­ლე­ბი. სოფ­ლებს ახალ­გაზ­რდე­ბი ტო­ვე­ბენ და გორ­ში ან თბი­ლის­ში მი­დი­ან. მო­ხუ­ცე­ბი კი, ად­გილ­ზე რჩე­ბი­ან ოკუ­პა­ცი­ის პი­რის­პირ...

სა­ქარ­თვე­ლოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის ოფი­ცი­ა­ლუ­რი მო­ნა­ცე­მე­ბით, „ბორ­დე­რი­ზა­ცი­ის“ და­წყე­ბი­დან სამ­ხრეთ ოსე­თის/ცხინ­ვა­ლის რე­გი­ო­ნის ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ულ სა­სა­ზღვრო ხაზ­თან მცხოვ­რებ­მა 800-დან 1000-მდე ოჯახ­მა სრუ­ლად ან ნა­წი­ლობ­რი­ვად და­კარ­გა სა­ძოვ­რებ­ზე, სახ­ნავ-სა­თეს მი­წებ­ზე და ტყის რე­სურ­სებ­ზე წვდო­მა.

2011 წლი­დან რუ­სე­თის მე­სა­ზღვრე­ე­ბის მიერ და­წყე­ბუ­ლი „ბორ­დე­რი­ზა­ცი­ის“ პრო­ცე­სის შე­დე­გად, თითო სო­ფელ­მა 10-დან 50-მდე ჰექ­ტა­რი მიწა და­კარ­გა. 2017 წელს, სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ხალ­ხო დამ­ცვე­ლის ინ­ფორ­მა­ცი­ით, სამ­ხრეთ ოსე­თის/ცხინ­ვა­ლის რე­გი­ო­ნის ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ულ სა­სა­ზღვრო ხაზ­თან მდე­ბა­რე მხო­ლოდ ერთ სო­ფელ ჯა­რი­ა­შენ­ში 138 ოჯა­ხი­დან 60-მა „ბორ­დე­რი­ზა­ცი­ის“ შე­დე­გად სულ მცი­რე, ერთი სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო მი­წის ნაკ­ვე­თი და­კარ­გა.

წი­თე­ლუბ­ნის ერთ-ერ­თმა მკვიდრმა სა­ერ­თა­შო­რი­სო ამ­ნის­ტი­ის წარ­მო­მად­გენ­ლებს უთხრა, რომ „ბორ­დე­რი­ზა­ცი­ამ­დე“ ყვე­ლა ოჯახს სა­შუ­ა­ლოდ, ხუთი ძრო­ხა ჰყავ­და. რძი­სა და რძის პრო­დუქ­ტე­ბის გა­ყიდ­ვა კი, მათი შე­მო­სავ­ლის მთა­ვა­რი წყა­რო იყო. ოჯა­ხე­ბი ახლა შე­მო­სავ­ლის წყა­როს გა­რე­შე არი­ან დარ­ჩე­ნილ­ნი, ბევ­რი მათ­გა­ნი გა­ღა­რიბ­და და მთავ­რო­ბის დახ­მა­რე­ბის იმე­დად დარ­ჩა.

დახ­მა­რე­ბა თვე­ში 10 ლა­რი­დან (ოთხი დო­ლა­რი) 60 ლა­რამ­დე (24 დო­ლა­რი) მერ­ყე­ობს, და თუ სო­ფე­ლი მა­ღალმთი­ან და­სახ­ლე­ბა­თა ნუს­ხა­ში მოხ­ვდა, დახ­მა­რე­ბას 20% ემა­ტე­ბა. წი­თე­ლუბ­ნის მკვიდ­რე­ბი ამ­ბო­ბენ, რომ ეს თან­ხა იმა­ზე უფრო ნაკ­ლე­ბია, ვიდ­რე რძის პრო­დუქ­ტე­ბის გა­ყიდ­ვით მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სა­ვა­ლი.

სო­ფელ გუ­გუ­ტი­ანთკა­რის მცხოვ­რე­ბი სა­ერ­თა­შო­რი­სო ამ­ნის­ტი­ის წარ­მო­მად­გებ­ლებ­თან ინ­ტერ­ვი­უ­ში ამ­ბობს, რომ მან ერთი ჰექ­ტა­რი ხე­ხი­ლის ბაღი და­კარ­გა და მთლი­ა­ნად სა­ხელ­მწი­ფოს დახ­მა­რე­ბის ამა­რად დარ­ჩა. „ბორ­დე­რი­ზა­ცი­ამ­დე“ სა­შუ­ა­ლოდ 50 ტონა მო­სა­ვა­ლი მოჰ­ყავ­და - ხილს ბა­ზარ­ზე ყიდ­და და ოჯა­ხის სარ­ჩე­ნად სამ­ყოფ თან­ხას გა­მო­ი­მუ­შა­ვებ­და. მი­წის და შე­მო­სავ­ლის და­კარ­გვის სა­ზღა­უ­რი არ მი­უ­ღია. სა­ხელ­მწი­ფოს დახ­მა­რე­ბა კი, გა­ცი­ლე­ბით უფრო ნაკ­ლე­ბია, ვიდ­რე მისი უწინ­დე­ლი საქ­მი­ა­ნო­ბით მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სა­ვა­ლი.

სა­კუ­თა­რი სახ­ნავ-სა­თე­სი მი­წე­ბი აფხა­ზე­თის მკვიდ­რებ­მაც და­კარ­გეს. სა­ერ­თა­შო­რი­სო ამ­ნის­ტი­ის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბის დაკ­ვირ­ვე­ბით, სო­ფე­ლი ხურ­ჩა მთლი­ა­ნად სა­ძოვ­რე­ბის გა­რე­შე დარ­ჩა. სო­ფე­ლი ყვე­ლა მხრი­დან ღო­ბე­ე­ბით გარ­შე­მორ­ტყმუ­ლი აღ­მოჩ­ნდა, გარ­და იმ რამ­დე­ნი­მე ვიწ­რო გა­სას­ვლე­ლი­სა, რო­მე­ლიც და­სახ­ლე­ბას თბი­ლი­სის მიერ კონ­ტრო­ლი­რე­ბულ ტე­რი­ტო­რი­ას­თან აკავ­ში­რებს. ზო­გი­ერ­თი ოჯა­ხის თქმით, „ბორ­დე­რი­ზა­ცი­ის“ შე­დე­გად მათ ხუთი ჰექ­ტა­რი თხი­ლის პლან­ტა­ცია და­კარ­გეს (თხი­ლი ად­გი­ლობ­რი­ვე­ბის­თვის ყვე­ლა­ზე შე­მო­სავ­ლი­ა­ნი საქ­მი­ა­ნო­ბაა).

აფხა­ზეთ­ში, გა­და­სას­ვლე­ლე­ბის ჩა­კეტვის შემ­დეგ გარ­თულ­და ად­მი­ნის­ტრა­ცი­უ­ლი სა­სა­ზღვრო ხა­ზის გას­წვრივ ვაჭ­რო­ბა. დე ფაქ­ტო კა­ნონ­მდებ­ლო­ბით, სა­სოფ­ლო-სა­მე­ურ­ნეო პრო­დუქ­ცი­ის ტრან­სპორ­ტი­რე­ბი­სას, თუ პრო­დუქ­ცია პი­რა­დი მოხ­მა­რე­ბის­თვის სა­ჭი­რო ოდე­ნო­ბას აღე­მა­ტე­ბა, აფხა­ზე­თის დე ფაქ­ტო მთავ­რო­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი იმ­პორ­ტი­სა და ექ­სპორ­ტის გა­და­სა­ხა­დებს ითხო­ვენ. ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ულ სა­სა­ზღვრო ხაზ­თან მცხოვ­რე­ბი მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბის თქმით, ხში­რია მე­სა­ზღვრე­ე­ბის მიერ მო­სავ­ლის სრუ­ლი­ად თვით­ნე­ბუ­რად ან ბუნ­დო­ვა­ნი მი­ზე­ზე­ბით ჩა­მორ­თმე­ვის შემ­თხვე­ვე­ბი.

გა­ლის რა­ი­ო­ნის სო­ფელ ოტო­ბა­ი­ას მცხოვ­რებ­მა სა­ერ­თა­შო­რი­სო ამ­ნის­ტი­ას უთხრა, რომ ორ­სან­ტია-მე­ო­რე ოტო­ბა­ი­ას გა­და­სას­ვლე­ლის და­კეტ­ვამ­დე თბი­ლი­სის მიერ კონ­ტრო­ლი­რე­ბულ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე მო­სახ­ვედ­რად ორი ლარი ეხარ­ჯე­ბო­და (0.77 დო­ლა­რი). ახლა კი, ერ­თა­დერ­თი მოქ­მე­დი გა­და­სას­ვლე­ლის გავ­ლით მგზავ­რო­ბის­თვის 12 ლარი (4.62 დო­ლა­რი) სჭირ­დე­ბა - გაზ­რდი­ლი დრო­ის და მან­ძი­ლის გამო.

ერთ-ერთი ხურ­ჩე­ლის თქმით, სო­ფელს სა­ვაჭ­როდ ხში­რად სტუმ­რობ­დნენ ეთ­ნი­კუ­რად აფხა­ზე­ბი და ად­გი­ლობ­რი­ვე­ბის შე­მო­სავ­ლის ძი­რი­თა­დი წყა­რო სწო­რედ ვაჭ­რო­ბი­დან მი­ღე­ბუ­ლი შე­მო­სა­ვა­ლი იყო. გა­და­სას­ვლე­ლის და­კეტვის შემ­დეგ ად­გი­ლობ­რივ­მა ეკო­ნო­მი­კამ დიდი დარ­ტყმა გა­ნი­ცა­და და ხურ­ჩე­ლებ­მა შე­მო­სავ­ლის მთა­ვა­რი წყა­რო და­კარ­გეს.

ეს არის კვლე­ვის ძი­რი­თა­დი მიგ­ნე­ბე­ბი, რომ­ლებ­მაც წარ­მო­ა­ჩი­ნა „ბორ­დე­რი­ზა­ცი­ის“ პრო­ცე­სის მიერ გა­მოწ­ვე­უ­ლი და­მან­გრე­ვე­ლი შე­დე­გე­ბი. სა­ქარ­თვე­ლოს ორი­ვე ოკუ­პი­რე­ბუ­ლი რე­გი­ო­ნის ე.წ. სა­ზღვრის იქეთ და აქეთ მხა­რეს მცხოვ­რე­ბი ქარ­თვე­ლე­ბის უფ­ლე­ბე­ბის დაც­ვა სა­ერ­თა­შო­რი­სო კა­ნონ­მდებ­ლო­ბით ევა­ლე­ბა რო­გორც რუ­სეთს, ისე სა­ქარ­თვე­ლოს და ასე­ვე, სა­ერ­თა­შო­რი­სო თა­ნა­მე­გობ­რო­ბა­საც.

მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­მარ­თა­ლი სა­ო­კუ­პა­ციო რე­ჟიმ­ში მო­ყო­ლი­ლი მო­სახ­ლე­ო­ბის უფ­ლე­ბე­ბის დაც­ვის სამმხრივ ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა­ზე მი­უ­თი­თებს, სა­ერ­თა­შო­რი­სო ამ­ნის­ტი­ის მიერ გა­მო­კი­თხუ­ლი მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბი თავს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის­გან „მი­ტო­ვე­ბუ­ლად“ მი­იჩ­ნე­ვენ. მა­თი­ვე თქმით, არი­ან „დევ­ნი­ლე­ბი სა­კუ­თარ სახ­ლში“.

AMBEBI.GE და­უ­კავ­შირ­და შე­რი­გე­ბი­სა და სა­მო­ქა­ლა­ქო თა­ნას­წო­რო­ბის სა­კი­თხებ­ში სა­ხელ­მწი­ფო მი­ნის­ტრის აპა­რატს. უწყე­ბა­ში გან­გვი­მარ­ტეს, რომ ქარ­თუ­ლი მხა­რე მას­ზე და­კის­რე­ბულ მო­ვა­ლე­ო­ბას სა­ო­კუ­პა­ციო რე­ჟიმ­თან მცხოვ­რე­ბი მო­სახ­ლე­ო­ბის მი­მართ პირ­ნათ­ლად ას­რუ­ლებს.

“ჩვენ­თვის ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ეს კვლე­ვა. მას­ში არის ქარ­თუ­ლი მხა­რის მი­მარ­თაც რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბი. ერთ-ერ­თია, რომ მოხ­დეს ამ მო­სახ­ლე­ო­ბის სო­ცი­ა­ლურ-ეკო­ნო­მი­კუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბის გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბა, რაც პირ­და­პირ ეხ­მა­უ­რე­ბა იმ პო­ლი­ტი­კა­სა და სამ­შვი­დო­ბო ინი­ცი­ა­ტი­ვას, რაც სა­ქარ­თვე­ლოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას გა­აჩ­ნია. გან­სა­კუთ­რე­ბით აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, ის სო­ცი­ა­ლუ­რი პროგ­რა­მა, რო­მე­ლიც ით­ვა­ლის­წი­ნებს გამ­ყო­ფი ხა­ზის მიმ­დე­ბა­რედ მცხოვ­რე­ბი მო­სახ­ლე­ო­ბის სო­ცი­ა­ლურ-ეკო­ნო­მი­კუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბის გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბას.

2013 წლი­დან სპე­ცი­ა­ლუ­რად ამ მიზ­ნით არის შექ­მნი­ლი სა­ხელ­მწი­ფო კო­მი­სია. ეს კო­მი­სია ამ წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში მუ­შა­ობს რომ მო­ა­წეს­რი­გოს ინფრას­ტრუქ­ტუ­რა, უზ­რუნ­ველ­ყოს გა­ზის მი­წო­დე­ბა, გზე­ბის შე­კე­თე­ბა, გარ­და ამი­სა, ხდე­ბა სხვა­დას­ხვა შე­ღა­ვა­თე­ბის გავ­რცე­ლე­ბა მათ­თვის. მა­გა­ლი­თად, ზამ­თრის პე­რი­ოდ­ში ვა­უ­ჩე­რის გა­და­ცე­მა, ახალ­გაზ­რდებს სრუ­ლად უფი­ნანსდე­ბათ სწავ­ლის სა­ფა­სუ­რი, უშუ­ა­ლოდ სა­ო­კუ­პა­ციო ხა­ზის მიმ­დე­ბა­რე სოფ­ლე­ბის მკვიდრ აბი­ტუ­რი­ენ­ტებს სრუ­ლად უფი­ნანსდე­ბათ უმაღ­ლე­სის გა­და­სა­ხა­დი.

ახლა ვი­წყებთ გამ­ყო­ფი ხა­ზის გას­წვრივ ვაჭ­რო­ბის ხელ­შე­წყო­ბას და ვი­საც სურ­ვი­ლი აქვს ჩა­ერ­თოს ამ ბიზ­ნეს­საქ­მი­ა­ნო­ბა­ში, შე­ვუ­წყობთ ხელს. ასე­ვე ჯან­დაც­ვის მი­მარ­თუ­ლე­ბით არის სი­ახ­ლე­ე­ბი.

გა­ლი­სა და ახალ­გო­რის მო­სახ­ლე­ო­ბას, ყვე­ლას აქვს შე­საძ­ლებ­ლო­ბა, რომ სა­ხელ­მწი­ფო რე­ფე­რა­ლურ პროგ­რა­მა­ში ჩა­ერ­თონ და მი­ი­ღონ შე­ღა­ვა­თე­ბი, რო­გორც სა­ქარ­თვე­ლოს მიერ კონ­ტრო­ლი­რე­ბად ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე, ისე ოკუ­პი­რე­ბულ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე მცხოვ­რებ ადა­მი­ა­ნებს", - გვი­თხრა პო­ლი­ტი­კის ანა­ლი­ზის, და­გეგ­მვი­სა და სა­ერ­თა­შო­რი­სო ურ­თი­ერ­თო­ბის დე­პარ­ტა­მენ­ტის ხელ­მძღვა­ნელ­მა თა­მარ ქო­ჩო­რა­ძემ.

Amnesty International-ის ან­გა­რი­ში 47 გვერ­დის­გან შედ­გე­ბა და მო­ი­ცავს რე­კო­მენ­და­ცი­ებს რუ­სე­თის ფე­დე­რა­ცი­ის, აფხა­ზე­თი­სა და ცხინ­ვა­ლის დე­ფაქ­ტო მთავ­რო­ბე­ბის, სა­ერ­თა­შო­რი­სო თა­ნა­მე­გობ­რო­ბი­სა და სა­ქარ­თვე­ლოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის მი­მართ.

რო­გორც AMBEBI.GE-სთან სა­უ­ბარ­ში ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წარ­მო­მად­გე­ნელ­მა კავ­კა­სი­ის რე­გი­ონ­ში, ლე­ვან ასა­თი­ან­მა აღ­ნიშ­ნა, კვლე­ვა ეფუძ­ნე­ბა გა­მო­კი­თხულ 150-მდე ადა­მი­ანს. კვლე­ვის დას­კვნით, „ბორ­დე­რი­ზა­ცი­ას“ გა­მა­ნად­გუ­რე­ბე­ლი შე­დე­გე­ბი მო­აქვს იმ ადა­მი­ა­ნე­ბის­თვის, რომ­ლე­ბიც ცხოვ­რო­ბენ სა­ო­კუ­პა­ციო რე­ჟი­მის მიერ კონ­ტრო­ლი­რე­ბად ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე და ასე­ვე იმ ადა­მი­ა­ნე­ბის­თვი­საც, რომ­ლე­ბიც სა­ქარ­თვე­ლოს კონ­ტრო­ლი­რე­ბად ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე ცხოვ­რო­ბენ. ხდე­ბა უკა­ნო­ნო და­კა­ვე­ბე­ბი, არის წა­მე­ბის და არა­სა­თა­ნა­დო მო­პყრო­ბის ფაქ­ტე­ბი, ოჯა­ხე­ბი გახ­ლე­ჩი­ლია. ადა­მი­ა­ნე­ბი ვერ მი­დი­ან სა­ლო­ცა­ვებ­ში, ახ­ლობ­ლე­ბის სა­საფ­ლა­ო­ებ­ზე...

წა­ი­კი­თხეთ Amnesty International-ის კვლე­ვა ვრცლად