სო­ფელ აღა­ი­ან­ში 16 წლის ბავ­შვი, რო­მე­ლიც ამავდრო­უ­ლად დედა იყო, სა­კუ­თა­რი 7 თვის შვი­ლის მკვლე­ლი გახ­და. პო­ლი­ცი­ე­ლებ­მა და­ნა­შა­უ­ლის ად­გი­ლი­დან მი­მა­ლუ­ლი არას­რულ­წლო­ვა­ნი დედა ცხელ კვალ­ზე და­ა­კა­ვეს, გო­გო­ნამ კი სა­კუ­თა­რი შვი­ლის მკვლე­ლო­ბა აღი­ა­რა და სა­მარ­თალ­დამ­ცვე­ლებს საქ­მის დე­ტა­ლე­ბი გა­ან­დო. არას­რულ­წლო­ვანს, სულ მცი­რე, 13 წლით თა­ვი­სუფ­ლე­ბის აღ­კვე­თა ემუქ­რე­ბა.

ის­ტო­რია, რო­მელ­მაც თა­ვი­სი უმ­ძი­მე­სი სცე­ნა­რით მთე­ლი სა­ქარ­თვე­ლო შეძ­რა, მოკ­ლედ სწო­რედ ასე ჟღერს. და­ნა­შა­უ­ლი სა­ხე­ზეა, დამ­ნა­შა­ვე კი ცნო­ბი­ლი და და­პა­ტიმ­რე­ბუ­ლი.

მაგ­რამ არის თუ არა 16 წლის გო­გო­ნა ამ ის­ტო­რი­ის ერ­თა­დერ­თი დამ­ნა­შა­ვე და აქვს თუ არა ამ მე­დალს მე­ო­რე მხა­რეც?! - ფსი­ქო­ლო­გებ­მა, უფ­ლე­ბა­დამ­ცვე­ლებ­მა და გა­ნათ­ლე­ბის ექ­სპერ­ტებ­მა ამ ტრა­გი­კულ ის­ტო­რი­ა­ში ბევ­რი სხვა კომ­პლექ­სუ­რი პრობ­ლე­მაც და­ი­ნა­ხეს, რო­მე­ლიც არც ამ არას­რულ­წლო­ვა­ნი გო­გო­ნა­თი და­წყე­ბუ­ლა და, სა­ვა­რა­უ­დოდ, არც მი­სით დას­რულ­დე­ბა.

ერთ-ერთი პირ­ვე­ლი ადა­მი­ა­ნი, რო­მელ­მაც სხვა­დას­ხვა უწყე­ბის მხრი­დან 16 წელს მი­უღ­წე­ვე­ლი გო­გო­ნას ე.წ ქორ­წი­ნე­ბის იგ­ნო­რი­რე­ბი­სა და მრა­ვა­ლი სხვა ადა­მი­ა­ნის პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბის სა­კი­თხი სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში წა­მოჭ­რა, ორ­გა­ნი­ზა­ცია „პარტნი­ო­რო­ბა ადა­მი­ა­ნის უფ­ლე­ბე­ბის­თვის“ აღ­მას­რუ­ლე­ბე­ლი დი­რექ­ტო­რი ანა არ­გა­ნაშ­ვი­ლი აღ­მოჩ­ნდა. ანა არ­გა­ნაშ­ვი­ლი გო­გო­ნას ახ­ლობ­ლებ­სა და ყვე­ლა შე­სა­ბა­მის უწყე­ბას ერთ კი­თხვას უს­ვამს - რა­ტომ არ ჰქონ­დათ მათ დრო­უ­ლი და ადეკ­ვა­ტუ­რი რე­აქ­ცია?

„16 წლის ბავ­შვის მშო­ბე­ლი რას ამ­ბობს, არას­რულ­წლო­ვა­ნი ბავ­შვი რა­ტომ ცხოვ­რობ­და უცხო კაც­თან? მე­ურ­ვე სად იყო? მისი კა­ნო­ნი­ე­რი წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი? ვინ იღებ­და ამ ბავ­შვთან და­კავ­ში­რე­ბით გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას? რო­გორ ემ­სა­ხუ­რე­ბო­და არას­რულ­წლო­ვანს მე­ურ­ვის წე­რი­ლო­ბი­თი თან­ხმო­ბის გა­რე­შე ად­მი­ნის­ტრა­ცი­უ­ლი ორ­გა­ნო­ე­ბი და ოფი­ცი­ა­ლუ­რი და­წე­სე­ბუ­ლე­ბე­ბი? სო­ცი­ა­ლუ­რი სამ­სა­ხუ­რი რო­გორ ამო­ნი­ტო­რინ­გებ­და უცხო ადა­მი­ან­თან მცხოვ­რებ ბავ­შვს? სკო­ლა რო­გორ აქ­ცევ­და ყუ­რა­დღე­ბას? სამ­შო­ბი­ა­რო? პე­დი­ატ­რი? მეან-გი­ნე­კო­ლო­გი? ექთა­ნი? თე­რა­პევ­ტი? ბავ­შვს ვინ გა­უ­კე­თა იმუ­ნი­ზა­ცია? და­რა­ჯი? მძღო­ლი? გვერ­დით მა­ღა­ზი­ის გამ­ყიდ­ვე­ლი? მას­წავ­ლე­ბე­ლი? დი­რექ­ტო­რი? სას­წავ­ლო ნა­წი­ლი? და მი­ლი­ო­ნი სხვა ადა­მი­ა­ნი... ყვე­ლამ გა­ა­კე­თა სა­ვალ­დე­ბუ­ლო შე­ტყო­ბი­ნე­ბა სექ­სუ­ა­ლურ ძა­ლა­დო­ბა­ზე (16 წლის ქვე­მოთ ბავ­შვთან სექ­სუ­ა­ლუ­რი კავ­ში­რის დამ­ყა­რე­ბა), რომ­ლის შე­უ­ტყო­ბი­ნებ­ლო­ბაც კა­ნო­ნის დარ­ღვე­ვაა? გა­ი­ნა­წი­ლეთ ახლა პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა სა­მარ­თლი­ა­ნად, რამ­დენ­მა ასე­ულ­მა ადა­მი­ან­მა იცო­და, რომ ბავ­შვის უფ­ლე­ბე­ბი და­ირ­ღვა ყვე­ლა­ზე მძი­მე ფორ­მით და რა რის­კე­ბი ახ­ლავს ამას თან? რამ­დე­ნი ათა­სი ბავ­შვია ამა­ვე მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში და თვალს ხუ­ჭავთ?!", - და­წე­რა ანა არ­გა­ნაშ­ვილ­მა.

უფ­ლე­ბა­დამ­ცველ­მა ჩვენ­თან სა­უ­ბარ­ში გან­მარ­ტა, რომ 16 წელს მი­უღ­წე­ველ ადა­მი­ან­თან სექ­სუ­ა­ლუ­რი კავ­ში­რი სრულ­წლო­ვა­ნი ადა­მი­ა­ნის მხრი­დან არის სექ­სუ­ა­ლუ­რი ძა­ლა­დო­ბა, რო­მელ­საც სა­ქარ­თვე­ლო­ში ხში­რად ად­რე­უ­ლი ქორ­წი­ნე­ბის სტა­ტუ­სით ფუ­თა­ვენ და თვალს ხუ­ჭა­ვენ - ივი­წყე­ბენ, იმის ანაც­ვლად, რომ ამას­თან და­კავ­ში­რე­ბით ადეკ­ვა­ტუ­რი რე­აქ­ცია ჰქონ­დეთ, იმის ნაც­ვლად, რომ მსგავს მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში მყოფ ბავ­შვებ­თან ფსი­ქო­ლო­გე­ბი მუ­შა­ობ­დნენ.

„რე­ა­გი­რე­ბა უნდა მოხ­დეს და­უ­ყოვ­ნებ­ლივ ანუ ბავ­შვე­ბი სექ­სუ­ა­ლუ­რი ძა­ლა­დო­ბის გამო არ უნდა დარ­ჩნენ და­ზა­რა­ლე­ბუ­ლე­ბი. არა­მარ­ტო ამ საქ­მე­ზე, ზო­გა­დად, და­ახ­ლო­ე­ბით, 10 წე­ლია ვსა­უბ­რობთ, მაგ­რამ სა­ხალ­ხო დამ­ცვე­ლის ან­გა­რიშ­ში ძა­ლი­ან ხში­რად წე­რია, რომ უწყე­ბამ იცის, არას­რულ­წლო­ვან­თან სექ­სუ­ა­ლუ­რი ძა­ლა­დო­ბის ფაქ­ტის შე­სა­ხებ, თუმ­ცა რე­ა­გი­რე­ბა არ ხდე­ბა. სხვა­დას­ხვა ხვრე­ლებს პო­უ­ლო­ბენ, მა­გა­ლი­თად, ამ­ბო­ბენ, რომ სო­ცი­ა­ლურ­მა სამ­სა­ხურ­მა იცის და აცხა­დებს, რომ ბავ­შვი უბ­რა­ლოდ ცხოვ­რობს, რომ არ არის ად­რე­უ­ლი ქორ­წი­ნე­ბა და სხვა­დას­ხვა ნონ­სენ­სი. ეს არის ძა­ლი­ან ტრა­გი­კუ­ლი, რო­დე­საც ჩვენ სე­რი­ო­ზუ­ლად არ ვუ­ყუ­რებთ ბავ­შვე­ბის მი­მართ სექ­სუ­ა­ლურ ძა­ლა­დო­ბას და ამას ქორ­წი­ნე­ბას ვუ­წო­დებთ, რა­საც არა­ფე­რი არ აქვს სა­ერ­თო ქორ­წი­ნე­ბას­თან.

ყვე­ლა ძა­ლა­დო­ბას აქვს გავ­ლე­ნა ადა­მი­ა­ნის ფსი­ქი­კა­ზე და რო­დე­საც სექ­სუ­ა­ლურ ძა­ლა­დო­ბა­ზე ვსა­უბ­რობთ, აუ­ცი­ლე­ბე­ლია ფსი­ქო­ლო­გის დახ­მა­რე­ბა. დღეს სა­ქარ­თვე­ლო­ში ბავ­შვთა დაც­ვის სამ­სა­ხურს, რო­მე­ლიც არის სო­ცი­ა­ლუ­რი სამ­სა­ხუ­რი, არ ჰყავს ფსი­ქო­ლო­გე­ბი, არ აქვს ეს სერ­ვი­სი", - ამ­ბობს ანა არ­გა­ნაშ­ვი­ლი.

ის ამ თე­მას­თან და­კავ­ში­რე­ბულ პრობ­ლე­მა­თა ვრცელ სიას ასა­ხე­ლებს, რო­მე­ლიც კა­ნო­ნის უხე­ში დარ­ღვე­ვით იწყე­ბა და ბავ­შვის­თვის გა­ნათ­ლე­ბის უფ­ლე­ბის წარ­თმე­ვით სრულ­დე­ბა: "წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, ბავ­შვე­ბი ხდე­ბი­ან სხვა ბავ­შვე­ბის მშობ­ლე­ბი და ბავ­შვს არ აქვს სხვა ბავ­შვის მშობ­ლო­ბის რე­სურ­სი".

რო­გორც ფსი­ქო­ლო­გი ირი­ნა ტა­ბუ­ცი­ძე აღ­ნიშ­ნავს, 16 წელს მი­უღ­წე­ვე­ლი გო­გო­ნას ორ­გა­ნიზ­მი და, ხშირ შემ­თხვე­ვა­ში, ფსი­ქი­კა მზად არ არის დე­დო­ბის­თვის. ფსი­ქო­ლო­გის თქმით, ად­რე­უ­ლი ქორ­წი­ნე­ბის მსხვერ­პლი ბავ­შვე­ბის ორ­გა­ნიზმს ჯერ ბო­ლომ­დე ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბაც არ აქვს დას­რუ­ლე­ბუ­ლი, ამი­ტომ ისე­თი სტრე­სი, რო­გო­რიც ორ­სუ­ლო­ბაა, ხში­რად ჯან­მრთე­ლო­ბის სე­რი­ო­ზულ პრობ­ლე­მებს უქ­მნის თა­ვად ორ­სუ­ლებ­საც და იშ­ვი­ა­თად სრულ­დე­ბა ჯან­მრთე­ლი ბავ­შვის და­ბა­დე­ბით.

ამას ემა­ტე­ბა სხვა ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი პრობ­ლე­მე­ბიც - ჩნდე­ბა ზედ­მე­ტი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა - ღა­მის თე­ვი­დან და­წყე­ბუ­ლი, ზრუნ­ვით, კვე­ბი­თა და ათა­სი სხვა რა­ღა­ცით დამ­თავ­რე­ბუ­ლი, რო­მე­ლიც, რა თქმა უნდა, ზედ­მე­ტი ტვირ­თია 16 წელს მი­უღ­წე­ვე­ლი გო­გოს­თვის, ზო­გი­ერ­თი ამ ასაკ­ში ჯერ კი­დევ ეზო­ში თა­მა­შობს. ხში­რად ასე­თი გო­გო­ე­ბის მე­უღ­ლე­ე­ბი ასე­ვე მცი­რე ასა­კი­სა­ნი არი­ან. მა­თაც უჭირთ პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბის სა­კუ­თარ თავ­ზე აღე­ბა, აში­ნებთ მათ და, რო­გორც წესი, იკარ­გე­ბი­ან, ქრე­ბი­ან გო­გო­ნას ცხოვ­რე­ბი­დან. ყო­ვე­ლი­ვე ამას თან ერ­თვის სწავ­ლის ფაქ­ტო­რიც - ვე­ღარ ახერ­ხებს ქალი კარ­გი კი არა, მი­ნი­მა­ლუ­რი გა­ნათ­ლე­ბის მი­ღე­ბა­საც, ნა­ად­რე­ვად უწევს სამ­სა­ხუ­რის ძებ­ნა იმის­თვის, რომ ბავ­შვი არ­ჩი­ნოს (თუ სხვა ვინ­მე ზურგს არ უმაგ­რებს)", - ამ­ბობს ფსი­ქო­ლო­გი.

ასეთ დროს ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია სო­ცი­ა­ლუ­რი ფაქ­ტო­რე­ბი და ოჯა­ხის თა­ნად­გო­მა, თუმ­ცა ფსი­ქო­ლო­გი ისეთ შემ­თხვე­ვებ­საც იხ­სე­ნებს, რო­დე­საც ად­რე­ულ ასაკ­ში და­ო­ჯა­ხე­ბუ­ლი ბავ­შვე­ბის მშობ­ლებს პრო­ტეს­ტი უჩ­ნდე­ბათ და ამ "სირ­ცხვი­ლის" თა­ვი­დან ასა­ცი­ლებ­ლად მათ სახ­ლი­დან უშ­ვე­ბენ და ალალ­ბედ­ზე ტო­ვე­ბენ.

„ხში­რად ასე­თი თი­ნე­ი­ჯე­რი ორ­სუ­ლე­ბი რჩე­ბი­ან მარ­ტო სა­კუ­თარ პრობ­ლე­მას­თან და იმას, რაც ბუ­ნებ­რი­ვად სა­ნერ­ვი­უ­ლოა და შფოთ­ვას­თან არის და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი, ემა­ტე­ბა სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­გან იზო­ლა­ცია და სა­კუ­თარ პრობ­ლე­მას­თან მარ­ტო დარ­ჩე­ნა. შე­სა­ბა­მი­სად, პოსტსამ­შო­ბი­ა­რო დეპ­რე­სი­ე­ბი, ხში­რად არა, მაგ­რამ მა­ინც იჩენს ხოლ­მე თავს. თავს იჩენს, იმი­ტომ რომ ქალი აღ­მოჩ­ნდე­ბა ხოლ­მე აბ­სო­ლუ­ტუ­რად შეც­ვლი­ლი რე­ა­ლო­ბის წი­ნა­შე, რომ­ლის­თვი­საც მზად არ ყო­ფი­ლა. შეც­ვლილ ცხოვ­რე­ბას კი­დევ უფრო ამ­ძი­მებს ის ფაქ­ტი, რომ ქალს გვერ­დით არ ჰყავს პარტნი­ო­რი, მე­უღ­ლე, ვინც გა­ი­ზი­ა­რებს ამ შეც­ვლილ რე­ა­ლო­ბას, და­ეხ­მა­რე­ბა, გვერ­დით და­უდ­გე­ბა და მო­რა­ლუ­რად თა­ნა­უგ­რძნობს.

ჩა­მოთ­ვლი­ლი ფაქ­ტო­რე­ბი თუ არ კმა­ყო­ფილ­დე­ბა, ხში­რად იჩენს თავს პოსტსამ­შო­ბი­ა­რო დეპ­რე­სია, რო­მე­ლიც ზოგ­ჯერ საკ­მა­ოდ მძი­მე ფორ­მე­ბი­თაც მიმ­დი­ნა­რე­ობს. ასეთ დროს ქალი არის დათ­რგუ­ნუ­ლი, ცუდ ხა­სი­ათ­ზე, შე­იძ­ლე­ბა ჰქონ­დეს ძი­ლი­სა და კვე­ბი­თი დარ­ღვე­ვე­ბი, არ უხა­რია არა­ფე­რი, სამ­ყა­როს ხე­დავს მუქ ფე­რებ­ში, ჰგო­ნია, რომ სულ ასე იქ­ნე­ბა და არას­დროს აღა­რა­ფე­რი შე­იც­ვლე­ბა, ფიქ­რობს, რომ რა­ღაც ზედ­მე­ტი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა აიღო, რო­მელ­საც თავს ვერ არ­თმევს", - გან­მარ­ტავს ირი­ნა ტა­ბუ­ცი­ძე.

სა­ხალ­ხო დამ­ცვე­ლის აპა­რა­ტის სა­მო­ქა­ლა­ქო, პო­ლი­ტი­კუ­რი, ეკო­ნო­მი­კუ­რი, სო­ცი­ა­ლუ­რი და კულ­ტუ­რუ­ლი უფ­ლე­ბე­ბის დაც­ვის დე­პარ­ტა­მენ­ტის უფ­რო­სის, თა­თუ­ლი თო­დუ­ას თქმით, სწო­რედ მშო­ბი­ა­რო­ბის შემ­დე­გი ფსი­ქი­კუ­რი აშ­ლი­ლო­ბის, დეპ­რე­სი­ი­სა და ფსი­ქო­ზის დროს ქა­ლე­ბის 4% ჩა­დის ინ­ფან­ტი­ციდს - 1 წლამ­დე ასა­კის ბავ­შვე­ბის მკვლე­ლო­ბას.

„აღ­მოჩ­ნდა, რომ ისე­თი ფაქ­ტო­რე­ბი, რო­გო­რე­ბი­ცაა მე­უღ­ლე­ებს შო­რის უთან­ხმო­ე­ბა, ცუდი სო­ცი­ა­ლუ­რი მხარ­და­ჭე­რა, გა­ურ­კვევ­ლო­ბის გრძნო­ბა მშობ­ლო­ბის ფე­ნო­მე­ნის მი­მართ, ქალს მიდ­რე­კილს ხდის ამ სა­ხის ფსი­ქი­კუ­რი აშ­ლი­ლო­ბი­სად­მი. ახლა წარ­მო­ვიდ­გი­ნოთ 16 წლის ბავ­შვი, რო­მელ­საც ამ ასაკ­ში უკვე ჰყავ­და 7 თვის შვი­ლი", - წერს სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში თა­თუ­ლი თო­დუა.

არის თუ არა ბავ­შვე­ბის­თვის სექ­სუ­ა­ლუ­რი გა­ნათ­ლე­ბის მი­ცე­მა ბევ­რი მსგავ­სი პრობ­ლე­მის პრე­ვენ­ცი­ის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა? - ამ კი­თხვით გა­ნათ­ლე­ბის სა­კი­თხე­ბის მკვლე­ვარს სი­მონ ჯა­ნა­ში­ას მივ­მარ­თეთ.

„სექ­სუ­ა­ლუ­რი გა­ნათ­ლე­ბის და­ნერგვა იწყე­ბა ხოლ­მე იმ სა­ზო­გა­დო­ე­ბებ­ში, სა­დაც ხში­რია ხოლ­მე რო­გორც ნა­ად­რე­ვი ქორ­წი­ნე­ბის შემ­თხვე­ვე­ბი, ასე­ვე ნა­ად­რე­ვი ორ­სუ­ლო­ბის ფაქ­ტე­ბი და სა­დაც მწვა­ვედ დგას ოჯა­ხუ­რი ძა­ლა­დო­ბის პრობ­ლე­მე­ბი. სა­ქარ­თვე­ლო­ში ყვე­ლა ეს პრობ­ლე­მა გვაქვს, ამი­ტო­მაც მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო პროგ­რა­მის ნა­წი­ლი იყოს სექ­სუ­ა­ლუ­რი გა­ნათ­ლე­ბა. ეს ხელს უწყობს ასე­თი პრობ­ლე­მე­ბის შემ­ცი­რე­ბას. თუმ­ცა, რა თქმა უნდა, სკო­ლა ბო­ლომ­დე ვერ გა­დაჭ­რის ამ სა­კი­თხებს, რად­გან ყო­ვე­ლი­ვეს თან ერ­თვის სხვა­დას­ხვა სო­ცი­ა­ლუ­რი პრობ­ლე­მაც. მა­გა­ლი­თად, სხვა­დას­ხვა თემ­ში ად­რე­უ­ლი გა­თხო­ვე­ბა ერ­თგვა­რი ტრა­დი­ცი­აა, ან მათ­თვის, ვინც სი­ღა­რი­ბე­ში ცხოვ­რობს, რიგ შემ­თხვე­ვა­ში, ეს სო­ცი­ა­ლუ­რი პრობ­ლე­მე­ბის გა­დაჭ­რის გზაა - ყო­ველ შემ­თხვე­ვა­ში, თვი­თონ ასე უყუ­რე­ბენ ამ სა­კითხს. ამი­ტომ მხო­ლოდ სკო­ლა ვერ დაძ­ლევს ამ პრობ­ლე­მას, უბ­რა­ლოდ შე­უძ­ლია იმოქ­მე­დოს ამ პრობ­ლე­მის შემ­ცი­რე­ბა­ზე", - ამ­ბობს სი­მონ ჯა­ნა­შია.

გა­ნათ­ლე­ბის სა­კი­თხე­ბის მკვლე­ვა­რის თქმით, სექ­სუ­ა­ლუ­რი გა­ნათ­ლე­ბა, პირ­ველ ყოვ­ლი­სა, ჯან­მრთე­ლო­ბის სა­კი­თხებ­სა და ნა­ად­რე­ვი ან და­უც­ვე­ლი სექ­სუ­ა­ლუ­რი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის საფრ­თხე­ებ­ზე ამახ­ვი­ლებს ყუ­რა­დღე­ბას, შემ­დეგ კი მის მნიშ­ვნე­ლო­ბა­ზე სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში, ასე­ვე მო­ლო­დი­ნებ­სა და აღ­ქმებ­ზე. ჯა­ნა­ში­ას თქმით, სექ­სუ­ა­ლუ­რი გა­ნათ­ლე­ბის კურ­სში ისე­თი მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი რა­მის სწავ­ლაც შე­იძ­ლე­ბა, რო­გო­რიც ოჯა­ხის და­გეგ­მვა, ოჯა­ხუ­რი ცხოვ­რე­ბა და ბავ­შვის აღ­ზრდაა. თუმ­ცა ამ კურსს სა­ქარ­თვე­ლო­ში ბევ­რი კრი­ტი­კო­სი ჰყავს. ამი­ტომ მო­ზარ­დებს მათ­თვის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი ინ­ფო­რა­ცი­ის მი­ღე­ბა კუს­ტა­რუ­ლად და ხში­რად და­მა­ხინ­ჯე­ბუ­ლი ფორ­მით უწევთ, რაც სა­კუ­თარ თავ­სა და ცხოვ­რე­ბა­ზე ჩა­ტა­რე­ბულ ექ­სპრი­მენ­ტებ­სა და სა­ბო­ლო­ოდ, ფა­ტა­ლურ შე­დე­გებს არ გა­მო­რი­ცხავს.

ამ­გვა­რად, ეს ტრა­გი­კუ­ლი ის­ტო­რია უკვე დიდი ხა­ნია, გას­ცდა ერთი დამ­ნა­შა­ვი­სა და ერთი და­ნა­შა­უ­ლის ფარ­გლებს. მე­დალს ბევ­რი მხა­რე აღ­მო­აჩ­ნდა, რაც სა­მო­ქალ­ქო ცნო­ბი­ე­რე­ბის დე­ფი­ციტს, გა­ნათ­ლე­ბის პრობ­ლე­მებ­სა და ისე­თი კომ­პლექ­სუ­რი სა­კი­თხე­ბის უგუ­ლე­ბელ­ყო­ფას გუ­ლის­ხმობს, რო­გო­რიც ად­რე­უ­ლი ქორ­წი­ნე­ბა, მშო­ბი­ა­რო­ბის შემ­დგო­მი დეპ­რე­სი­უ­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბა და ინ­ფან­ტი­ცი­დია.