თიბისი გალერეაში დავით კაკაბაძის გამოფენა გაიხსნა

8 მაისს, თიბისი გალერეაში, თიბისისა და დავით კაკაბაძის ფონდის ორგანიზებით, ქართველი მხატვრის, მეცნიერის, გამომგონებლისა და ქართული მოდერნიზმის ერთ-ერთი ფუძემდებლის - დავით კაკაბაძის გამოფენა გაიხსნა.

ამ გამოფენით, მხატვრის 130 წლის იუბილეს აღსანიშნავი რამდენიმე ეტაპიანი, მასშტაბური პროექტი დაიწყო.

"დავით კაკაბაძის ფონდისა და თიბისის ერთობლივი პროექტის ფარგლებში, გაიხსნა გამოფენა, რომელიც მხატვრის 130 წლის საიუბილეო თარიღს ეძღვნება. ამ თარიღის აღსანიშნავად, მთელი წლის განმავლობაში სხვადასხვა პროექტია დაგეგმილი. გამოფენაზე წარმოდგენილია მხატვრის სხვადასხვა მიმართულების ნამუშევრები. შემდგომში დაგეგმილი პროექტები კი, სამეცნიერო და კვლევით კომპონენტებს მოიაზრებს." - აღნიშნა დავით კაკაბაძის ფონდის ხელმძღვანელმა და კაკაბაძის საუბილეო პროექტის ავტორმა, მარიამ კაკაბაძემ.

გამოფენის მიზანია, კაკაბაძის არქივის კვლევაზე დაყრდნობით, ისტორიის მეთოდოლოგიურად გაშუქება, მეხსიერებისა და ახალი ნარატივების გააქტიურება. კოლექციის მრავალფეროვნება დავით კაკაბაძეს წარმოაჩენს, როგორც მკვლევარს, მეცნიერსა და მკაფიო ეროვნული იდენტობის მქონე ხელოვანს.

საქართველოს ეროვნული მუზეუმის ფონდში დაცული 4 ნამუშევარი თიბისი დაზღვევის (Tbcinsurance.ge) დახმარებით გამოიფინა. ნამუშევრები სადაზღვევო კომპანიამ საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად დააზღვია.

მხატვრის საიუბილეო პროექტი კულტურული მოვლენების ციკლს მოიცავს, რომელიც მთელი წლის განმავლობაში გაგრძელდება და რომლის ფარგლებშიც აკადემიურ და თანამედროვე ხელოვნების გამოფენებთან ერთად, საგანმანათლებლო პროგრამაცაა დაგეგმილი.

გამოფენაზე დავით კაკაბაძის ფონდის მიერ წარმოდგენილი ოჯახის არქივი სხვადასხვა მასალას მოიცავს. მათ შორის: ჩანახატებს, დოკუმენტებს, ჩანაწერებსა და ესკიზებს. ტრადიციული ექსპოზიციისგან განსხვავებით, გამოფენა სივრცის ქსელური აგებულებით მემკვიდრეობის აღქმის უხილავ პერსპექტივებს გვიშლის. ოჯახის არქივთან ერთად, რეტროსპექტივაზე საქართველოს ეროვნული მუზეუმის, კოტე მარჯანიშვილის სახელობის სახელმწიფო დრამატული თეატრისა და დავით კაკაბაძის სახელობის ქუთაისის სახვითი ხელოვნების გალერეის ფონდებში დაცული კოლექციებია წარმოდგენილი.

"საინტერესო კოლაბორაცია შედგა თიბისისა და კაკაბაძის ფონდს შორის. შევეცადეთ, რომ კაკაბაძის შემოქმედება ფართო მასშტაბით წარმოგვეჩინა, წინ წამოგვეწია ისეთი სამეცნიერო კვლევები და პროექტები, რომლებიც პირდაპირ კავშირშია მის ყველაზე ცნობილ ნამუშევრებთან. ვფიქრობთ, რომ საიუბილეო წელი სწორედ იმას უნდა ემსახურებოდეს, რომ ხელოვანის შემოქმედება სხვა ფორმით, უფრო დიდი მასშტაბით, არაერთი კულტურული პროექტითა და ღონისძიებით წარვუდგინოთ საზოგადოებას. მნიშვნელოვანია შევქმნათ ისეთი საგანმანათლებლო კვლევითი პროექტები, რომლებიც ახალ თაობასა და ზოგადად, დაინტერესებულ ადამიანებს სხვა თვალით, ახლებური კუთხით დაანახებს დავით კაკაბაძის კულტურულ მემკვიდრეობას. " - აცხადებს თიბისის არტ კურატორი და კაკაბაძის საუბილეო პროექტის ავტორი, ნინა ახვლედიანი.

პროექტის ფარგლებში, საზოგადოება დავით კაკაბაძეს გაიცნობს არა მხოლოდ როგორც მხატვარს, არამედ როგორც საქართველოში ერთ-ერთ პირველ ხელოვნებათმცოდნეს, ფოტოგრაფს, ოპერატორს, რეჟისორს, მეცნიერსა და სტერეოკინოს სპეციალისტს. შესაბამისად, პროექტის ძირითადი ფოკუსი ხელოვნება, წარმოება და მეცნიერებაა. ამ სამი მიმართულების გაერთიანებით, პროექტის ფარგლებში, თანამედროვე ხელოვნებისათვის საჭირო და აუცილებელი დისკურსი და ინტედისციპლინარული სარჩულები შეიქმნება.

„ვეცადეთ საზოგადოებისთვის წარგვედგინა მხატვრის ისეთი ნამუშევრები, რომლებზეც აქცენტები აქამდე არ გაკეთებულა. თიბისი გალერეაში წარმოდგენილი რეტროსპექტივის პარალელურად, საუკუნის წინანდელი კაკაბაძის მემკვიდრეობა ტექნოლოგიურად სრულიად ახალ ფორმატებში გაცოცხლდება და თანამედროვე შინაარსით დაიტვირთება. 18 მაისიდან, თიბისი არტ გალერეა მულტიმედია პროექტს უმასპინძლებს, რომლის ფარგლებშიც, ახალგაზრდა არტისტები კაკაბაძის კონცეფციების ინსპირაციით, ადამიანისა და სინათლის ინტერაქციის კვლევის მიზნით ციფრულ მედიაში აუდიოვიზუალურ, სივრცით ინსტალაციებს შექმნიან.“ - გვიამბობს ხელოვნებათმცოდნე, პროექტის სტრატეგიული ხელმძღვანელი, დათო კოროშინაძე.

18 მაისს საიუბლეო პროექტის ფარგლებში გამოცემული კატალოგის პრეზენტაციაც შედგება, რომელიც სამეცნიერო ჯგუფის კვლევებსა და ახალ ხედვებს გააერთიანებს. არატრადიციული კატალოგის მიზანია დავით კაკაბაძის, როგორც მკლევარისა და მეცნიერის წარმოჩენა და საზოგადოებისათვის მისი შემოქმედების დღესდღეობით ნაკლებად ცნობილი მიმართულებების გაცნობა.

პარალელურად 17-20 მაისს თბილისის თანამედროვე ხელოვნების საერთაშორისო ბაზრობის (TAF) ფარგლებში, „ექსპო ჯორჯია“-ს ტერიტორიაზე, დავით კაკაბაძის სამეცნიერო ნაშრომები და კვლევები იქნება წარმოდგენილი.

საიუბილეო ღონისძიებათა სერიის კიდევ ერთი ნაწილი თიბისის სახელოვნებო პლატფორმა - „პროექტი 12“-ია. რუსთაველის გამზირზე ახალ სახელოვნებო სივრცეში პროექტის ფარგლებში შექმნილი ნამუშევრები და კვლევები 3 თვის განმავლობაში იქნება წარმოდგენილი.

დავით კაკაბაძის ფონდი პროექტის ფარგლებში შექმნის არქივს, რომელიც გააერთიანებს როგორც ოჯახში არსებულ დოკუმენტაციას, ასევე საიუბილეო წლის განმავლობაში შექმნილ, სხვადასხვა შექმომედებითი პროცესის ამსახველ მასალებს. კაკაბაძის ფონდის მიზანია, მთელი საქართველოს მასშტაბით, სხვადასხვა მუზეუმსა და თეატრში დაცული კაკაბაძის ნამუშევრების კოლექციების სრული გაციფრულება, რაც ფართო საზოგადოებას შემოქმედის მემკვიდრეობასთან ღია და თანამედროვე გზით წვდომის საშუალებას მისცემს.

***

დავით კაკაბაძე საქართველოში და საფრანგეთში არაერთი სახელოვნებო და სამეცნიერო პროექტის ინიციატორი იყო. მუშაობდა ელექტროტექნიკურ ექსპერიმენტებზე, სტერეოკინო-აპარატის შექმნასა და კინოს გამომსახველობითი საშუალებების დახვეწაზე. ელექტრონულ ნათებასა და სინათლის სხივს კი ამ ექსპერიმენტებში წამყვანი ადგილი ეკავა. მან პირველმა დაიწყო ხელოვნებისა და წარმოების სინთეზის შესახებ საუბარი და ამ კონტექსტში აბსტრაქტული ტილოები, კოლაჟები და სტალინის სამგანზომილებიანი (3D) ლაითარტი შექმნა.

დავით კაკაბაძე დაინტერესებული იყო შუა საუკუნეების ქართული ხელოვნებით, ეთნოგრაფიით, რენესანსით, ჩინური და იაპონური ხელოვნებით, კუბიზმით, ფუტურიზმითა და სხვა მიმდინარეობებით. მისი მსოფლმხედველობა ტრადიციასა და ახალ ინფორმაციას ერთ კონტექსტში უყრიდა თავს. აღმოსავლური და დასავლური ღირებულებების გაერთიანებით, მან უნიკალური ქართული ნიმუშები შექმნა. სწორედ ამიტომ, კაკაბაძის მემკვიდრეობა დღესაც, გლობალურ კულტურაში, თანამედროვე ადამიანის ორიენტირს წარმოადგენს.

თეკლე ჯანელიძე