სა­წარ­მოო ნარ­ჩე­ნე­ბი დე­და­მი­წის უდი­დე­სი და­მა­ბინ­ძუ­რე­ბე­ლია, რო­მე­ლიც ჯან­დაც­ვის მსოფ­ლიო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის მო­ნა­ცე­მე­ბით, მსოფ­ლი­ო­ში და­ახ­ლო­ე­ბით, 100 მი­ლი­ო­ნი ადა­მი­ა­ნის ჯან­მრთე­ლო­ბა­ზე უარ­ყო­ფი­თად აი­სა­ხე­ბა.

ფილ­ტვის კი­ბო­თი გარ­დაც­ვა­ლე­ბის რის­კი 20%-ით მე­ტია იმ ადა­მი­ა­ნებ­ში, ვინც და­ბინ­ძუ­რე­ბულ ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე ცხოვ­რობს ვიდ­რე მათ შემ­თხვე­ვა­ში, ვინც შე­და­რე­ბით ეკო­ლო­გი­უ­რად სუფ­თა ად­გილ­ზე არი­ან და­სახ­ლე­ბუ­ლე­ბი.

დღეს, მი­წი­სა და წყლის ყვე­ლა­ზე პრობ­ლე­მა­ტურ და­მა­ბინ­ძუ­რებ­ლად პლას­ტი­კის პარ­კე­ბი, ბოთ­ლე­ბი, სა­ბუ­რა­ვე­ბი, სი­გა­რე­ტის ნამ­წვა­ვე­ბი და მსგავ­სი ხში­რად მოხ­მა­რე­ბა­დი პრო­დუქ­ტე­ბია მიჩ­ნე­უ­ლი. მსოფ­ლი­ოს სხვა­დას­ხვა წერ­ტილ­ში, პლას­ტი­კის პარ­კე­ბით და­ღუ­პუ­ლი ვე­შა­პე­ბის შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცია თით­ქმის რამ­დე­ნი­მე თვე­ში ერთხელ ვრცელ­დე­ბა. ასე­ვე, იღუ­პე­ბი­ან მცი­რე ზო­მის თევ­ზე­ბიც, ვე­ღარ ხა­რო­ბენ წყალმცე­ნა­რე­ე­ბი, სა­ზღვაო ეკო­სის­ტე­მის გა­ნად­გუ­რე­ბა­ში კი მთა­ვა­რი დამ­ნა­შა­ვე ჩვენ - ადა­მი­ა­ნე­ბი ვართ.

მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ნარ­ჩე­ნე­ბით და­ბინ­ძუ­რე­ბის მი­მარ­თუ­ლე­ბით მდგო­მა­რე­ო­ბა უკვე კრი­ტი­კუ­ლად დამ­ძიმ­და და გან­ვი­თა­რე­ბულ­მა ქვეყ­ნებ­მა გა­რე­მოს­თვის მი­ყე­ნე­ბუ­ლი ზი­ა­ნის შე­სამ­ცი­რებ­ლად მუ­შა­ო­ბა და­ი­წყეს, სა­სურ­ვე­ლი შე­დე­გე­ბი ჯერ­ჯე­რო­ბით, მიღ­წე­უ­ლი მა­ინც არ არის.

ნარ­ჩე­ნე­ბის მარ­თვის პრო­ცეს­ში სა­ქარ­თვე­ლო მსოფ­ლი­ოს გან­ვი­თა­რე­ბულ ქვეყ­ნებ­თან ერ­თად უკვე წლე­ბია, ჩა­ერ­თო. წლი­დან წლამ­დე, ევ­რო­კავ­შირ­თან ერ­თად მუ­შავ­დე­ბა ახა­ლი რე­გუ­ლა­ცი­ე­ბი, რო­მე­ლიც გა­რე­მო­ზე ზრუნ­ვას ემ­სა­ხუ­რე­ბა. მა­გა­ლი­თად, 2019 წლის 1-ლი აპ­რი­ლი­დან პლას­ტი­კის ნარ­ჩე­ნე­ბით გა­რე­მოს და­ბინ­ძუ­რე­ბის პრე­ვენ­ცი­ის მიზ­ნით, ყვე­ლა სის­ქის პლას­ტი­კის პასრკი აიკ­რძა­ლა.

მიმ­დი­ნა­რე წლის 1-ლი დე­კემ­ბრი­დან სა­ქარ­თვე­ლოს კა­ნი­ნის „ნარ­ჩე­ნე­ბის მარ­თვის კო­დექ­სის“ ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად, ძა­ლა­ში შე­დის მწარ­მო­ებ­ლის გა­ფარ­თო­ე­ბუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა, რაც გუ­ლის­ხმობს, რომ სა­ქარ­თვე­ლოს ბიზ­ნეს-ოპე­რა­ტო­რე­ბი (მწარ­მო­ებ­ლე­ბი და ბა­ზარ­ზე გან­მარ­თავ­სე­ბე­ლი იუ­რი­დი­უ­ლი პი­რე­ბი, მათ შო­რის, იმ­პორ­ტი­ო­რე­ბი) ვალ­დე­ბულ­ნი იქ­ნე­ბი­ან, უზ­რუნ­ველ­ყონ მათ მიერ სა­ქარ­თვე­ლოს ბა­ზარ­ზე გან­თავ­სე­ბუ­ლი პრო­დუქ­ცი­ის­გან წარ­მოქ­მნი­ლი ნარ­ჩე­ნე­ბის სე­პა­რი­რე­ბუ­ლი შეგ­რო­ვე­ბა, ტრან­სპორ­ტი­რე­ბა, აღ­დგე­ნა, (მათ შო­რის რე­ციკ­ლი­რე­ბა) და გა­რე­მოს­თან უსაფრ­თხო გან­თავ­სე­ბა.

მწარ­მო­ებ­ლის გა­ფარ­თო­ერ­ბუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა ეხე­ბა ნარ­ჩე­ნე­ბის შემ­დეგ ნა­კა­დებს: შე­ფუთ­ვი­სა და შე­სა­ფუ­თი მა­სა­ლის ნარ­ჩე­ნებს, ბა­ტა­რე­ებ­სა და აკუ­მუ­ლა­ტო­რებს, ნარ­ჩენ ზე­თებს, გა­მო­ყე­ნე­ბულ სა­ბუ­რა­ვებს, ელექტრო და ელექტრო­ნუ­ლი მო­წყო­ბი­ლო­ბე­ბის ნარ­ჩე­ნებ­სა და ხმა­რე­ბი­დან ამო­ღე­ბულ სატ­რან­სპორ­ტო სა­შუ­ა­ლე­ბებს.

აღ­ნიშ­ნულ ვალ­დე­ბუ­ლე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით გა­რე­მოს დაც­ვი­სა და სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბის სა­მი­ნის­ტრომ, ყვე­ლა და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი მხა­რის მო­ნა­წი­ლე­ო­ბით გა­მარ­თა შეხ­ვედ­რე­ბი. ბოლო ასე­თი შეხ­ვედ­რა გა­ი­მარ­თა 25 აპ­რილს, სა­დაც მო­ნა­წი­ლე­ო­ბას იღებ­დნენ სა­ერ­თა­შო­რი­სო და დო­ნო­რი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის, კერ­ძო სექ­ტო­რის, სა­ვაჭ­რო პა­ლა­ტე­ბის, ბიზ­ნეს ასო­ცი­ა­ცი­ე­ბი­სა და სხვა და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლი მხა­რე­ე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი. არ­ნიშ­ნულ შეხ­ვედ­რა­ზე მო­ნა­წი­ლე­ებს კი­დევ ერთხელ ჰქონ­დათ შე­საძ­ლებ­ლო­ბა, გაც­ნო­ბოდ­ნენ მწარ­მო­ებ­ლის გა­ფარ­თო­ე­ბულ ვალ­დე­ბუ­ლე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბულ ტექ­ნი­კუ­რი რეგ­ლა­მენ­ტის პრო­ექ­ტებს, რომ­ლე­ბიც შე­მუ­შავ­და სა­მი­ნის­ტრო­ში მიმ­დი­ნა­რე ევ­რო­კავ­ში­რის ტექ­ნი­კუ­რი დახ­მა­რე­ბის პრო­ექ­ტის ფარ­გლებ­ში და მი­ე­ღოთ პა­სუ­ხე­ბი მათ­თვის სა­ინ­ტე­რე­სო კი­თხვებ­ზე ად­გი­ლობ­რი­ვი და სა­ერ­თა­შო­რი­სო ექ­სპერ­ტე­ბის­გან. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ კა­ნონ­ქვემ­დე­ბა­რე აქ­ტებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით, პრე­ზენ­ტა­ცი­ას 150-ე მეტი პირი და­ეს­წრო.

ინ­სტი­ტუ­ცი­ურ მო­წყო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი სა­კი­თხე­ბი და ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით გა­და­სად­გმე­ლი სა­მო­მავ­ლო ნა­ბი­ჯე­ბი.

მწარ­მო­ებ­ლის გა­ფარ­თო­ე­ბუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა სა­ქარ­თვე­ლოს­თვის ახალ კონ­ცეფ­ცი­ას წარ­მო­ად­გენს და მის და­სა­ნერ­გად აუ­ცი­ლე­ბე­ლია შე­სა­ბა­მი­სი სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ჩარ­ჩო და სა­ზო­გა­დო­ე­ბი­სა და კერ­ძო სექ­ტო­რის ცნო­ბი­ე­რე­ბის სა­თა­ნა­დო დონე.

მწარ­მო­ებ­ლის გა­ფარ­თო­ე­ბუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა, რო­მე­ლიც პირ­ვე­ლად შვე­დეთ­ში, თო­მას ლინდკ­ვის­ტის მიერ შვე­დე­თის გა­რე­მოს დაც­ვის სა­მი­ნის­ტროს­თან წარ­დგე­ნილ 1990 წლის ან­გა­რიშ­ში წარ­მო­ად­გი­ნეს, არა­ერთ გა­რე­მოს­დაც­ვის აქ­ტი­ვო­ბას მო­ი­ცავს. უფრო კონ­კრე­ტუ­ლად, ნარ­ჩე­ნე­ბის სე­პა­რი­რე­ბულ შეგ­რო­ვე­ბა­სა და რე­სურ­სად გა­მო­ყე­ნე­ბას, მათი ხე­ლა­სახ­ლი გა­მო­ყე­ნე­ბის, რე­ციკ­ლი­რე­ბი­სა და აღ­დგე­ნის სხვა ფორ­მე­ბის და­ნერგვას, ნა­გავ­საყ­რე­ლებ­ზე გან­თავ­სე­ბუ­ლი ნარ­ჩე­ნე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბის შემ­ცი­რე­ბას, სა­ხი­ფა­თო ნარ­ჩე­ნე­ბის უსაფრ­თხო და­მუ­შა­ვე­ბას, რე­სურ­სე­ბი­სა და ღი­რე­ბუ­ლი მე­ო­რა­დი ნედ­ლე­უ­ლის გა­მო­ყე­ნე­ბას, სხვა­დას­ხვა პრო­დუქ­ცი­ის სა­სი­ცო­ცხლო ციკლში ჩარ­თუ­ლი ყვე­ლა ოპე­რა­ტო­რის საქ­მი­ა­ნო­ბის გა­რე­მოს­დაც­ვი­თი მაჩ­ვე­ნებ­ლე­ბის გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბას, პრო­დუქ­ცი­ის უკე­თე­სი დი­ზა­ი­ნის შექ­მნას, ახა­ლი სა­წარ­მო­ე­ბი­სა და სა­მუ­შაო ად­გი­ლე­ბის შექ­მნას და ადა­მი­ა­ნის ჯან­მრთე­ლო­ბა­სა და გა­რე­მო­ზე უარ­ყო­ფი­თი ზე­მოქ­მე­დე­ბის შემ­ცი­რე­ბას.

გა­რე­მოს დაც­ვი­სა და სოფ­ლის მე­ურ­ნე­ო­ბის მი­ნის­ტრის მო­ად­გი­ლის ხა­ტია წი­ლო­სა­ნის გან­ცხა­დე­ბით, ნარ­ჩე­ნე­ბის და­მუ­შა­ვე­ბა შე­საძ­ლე­ბე­ლია იყოს გა­ნახ­ლე­ბუ­ლი წყა­რო იმის­თვის, რომ პო­ზი­ტი­უ­რი შე­დე­გე­ბი მი­ი­ღოს რო­გორც ბიზ­ნეს­მა, ისე სა­ხელ­მწი­ფომ.

„ნარ­ჩე­ნე­ბის მარ­თვის კო­დექ­სი“ ით­ვა­ლის­წი­ნებს სპე­ცი­ფი­უ­რი ნარ­ჩე­ნე­ბის იმგვა­რად შეგ­რო­ვე­ბას, რომ მწარ­მო­ებ­ლებ­მა, ასე­ვე, იმ­პორ­ტი­ო­რებ­მა და ბა­ზარ­ზე გან­თავ­სე­ბა­ზე პა­სუ­ხის­მგე­ბელ­მა პი­რებ­მა თვი­თონ უზ­რუნ­ველ­ყონ სპე­ცი­ფი­უ­რი ნარ­ჩე­ნე­ბის შეგ­რო­ვე­ბა და და­მუ­შა­ვე­ბა. თა­ვის­თა­ვად ცხა­დია, ჩვენ 2 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში აქ­ტი­უ­რი კო­მუ­ნი­კა­ცი­ე­ბის გვქონ­და ბიზ­ნეს­თან და მათი ჩარ­თუ­ლო­ბით, მათი მო­საზ­რე­ბე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით შე­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი იქნა კა­ნონ­ქვემ­დე­ბა­რე აქ­ტე­ბი, რო­მე­ლიც შე­სა­ბა­მი­სო­ბა­შია „ნარ­ჩე­ნე­ბის მარ­თვის კო­დექსთან“ და შე­სა­ბა­მის ევ­რო­დი­რექ­ტი­ვებ­თან და ემ­სა­ხუ­რე­ბა მწარ­მო­ებ­ლის გა­ფარ­თო­ე­ბუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბის ქვე­ყა­ნა­ში და­ნერგვას. ეს პრინ­ცი­პი აპ­რო­ბი­რე­ბუ­ლია ევ­რო­პის ქვეყ­ნებ­ში და მათ უკვე 20-წლი­ა­ნი გა­მოც­დი­ლე­ბა აქვთ დაგ­რო­ვი­ლი, თუ რო­გორ უნდა მოხ­დეს ნარ­ჩე­ნე­ბის სწო­რად მარ­თვა და გან­სა­კუთ­რე­ბით, სპე­ცი­ფი­კუ­რი ნარ­ჩე­ნე­ბის ნა­კა­დე­ბის სწო­რად შეგ­რო­ვე­ბა და მათი იმგვა­რად და­მუ­შა­ვე­ბა, რომ არ და­ი­კარ­გოს ის სი­კე­თე, რო­მე­ლიც შე­იძ­ლე­ბა, ნარ­ჩე­ნე­ბის მე­ო­რა­დი გა­და­მუ­შა­ვე­ბის შე­დე­გად მი­ღე­ბუ­ლი“,- აღ­ნიშ­ნა მი­ნის­ტრის მო­ად­გი­ლემ.

გა­რე­მოს­დაც­ვი­თი პო­ლი­ტი­კის სა­კი­თხებ­ში ექ­სპერ­ტის ხა­თუ­ნა გო­გა­ლა­ძის გან­მარ­ტე­ბით, მწარ­მო­ებ­ლის გა­ფარ­თო­ე­ბუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბა არის სის­ტე­მა, რო­მე­ლიც მე­წარ­მე­ე­ბის­გან და არა­მარ­ტო მათ­გან, მო­ი­თხოვს გარ­კვე­უ­ლი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბის აღე­ბას ნარ­ჩე­ნებ­ზე, რომ­ლე­ბიც მათ მიერ წარ­მო­ე­ბუ­ლი პრო­დუქ­ტი­დან წარ­მო­იქ­მნე­ბა.

„ეს არის სის­ტე­მა, რომ­ლის სა­შუ­ა­ლე­ბი­თაც ხელი შე­ე­წყო­ბა ნარ­ჩე­ნე­ბის სე­პა­რი­რე­ბუ­ლად შეგ­რო­ვე­ბას, მათ გა­და­მუ­შა­ვე­ბას, რე­სურ­სის რე­სურ­სად გა­მოვ­ლე­ნას, ხე­ლახ­ლა გა­მო­ყე­ნე­ბას და მათ რაც შე­იძ­ლე­ბა მცი­რე რა­ო­დე­ნო­ბით, უსაფრ­თხოდ გან­თავ­სე­ბას ნა­გავ­საყ­რე­ლებ­ზე. შე­სა­ბა­მი­სად, ეს არის თა­ნა­მედ­რო­ვე მიდ­გო­მა, რო­მე­ლიც კარ­გად არის აპ­რო­ბი­რე­ბუ­ლი და და­ნერ­გი­ლი ევ­რო­პის და არა­მარ­ტო ევ­რო­პის ქვეყ­ნებ­ში და ამის სა­ქარ­თვე­ლო­ში და­ნერგვას 2019 წლი­დან. დღე­ვან­დე­ლი შეხ­ვედ­რის მი­ზა­ნია იმ სა­კა­ნონ­მდებ­ლო აქ­ტე­ბის წარ­მოდ­გე­ნა, რო­მე­ლიც შე­მუ­შავ­და და რო­მე­ლიც ხელს შე­უ­წყობს იმ გარ­კვე­უ­ლი ნარ­ჩე­ნე­ბის ნა­კა­დე­ბის მარ­თვას სა­ქარ­თვე­ლო­ში, რო­მე­ლიც მწარ­მო­ებ­ლის გა­ფარ­თო­ე­ბუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბის ქვეშ ექ­ცე­ვა“, - აღ­ნიშ­ნა ექ­სპერ­ტმა გა­რე­მოს­დაც­ვი­თი პო­ლი­ტი­კის სა­კი­თხებ­ში.

მწარ­მო­ებ­ლე­ბის გა­ფარ­თო­ე­ბულ ვა­ლე­ბუ­ლე­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით ისა­უბ­რა ალექ­სან­დრე და­რას­მაც, რო­მე­ლიც სა­ქარ­თვე­ლო­ში ევ­რო­კავ­ში­რის წარ­მო­მად­გენ­ლო­ბის წევ­რი და ატა­შეა, ასე­ვე, კავ­ში­რის, ენერ­გი­ის, გა­რე­მოს დაც­ვი­სა და კლი­მა­ტის ცვლი­ლე­ბე­ბის სექ­ტო­რის კო­ორ­დი­ნა­ტო­რის პო­ზი­ცი­ას იკა­ვებს.

„სა­ქარ­თვე­ლო­ში გა­რე­მოს დაც­ვი­თი რის­კე­ბის შე­სამ­ცი­რებ­ლად ძა­ლი­ან ბევ­რი რამ შე­იძ­ლე­ბა, გა­კეთ­დეს და სწო­რედ ამას­თან და­კავ­ში­რე­ბით ევ­რო­კავ­ში­რი დიდი ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში მუ­შა­ობს, რომ მწარ­მო­ებ­ლის გა­ფარ­თო­ე­ბუ­ლი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბის კონ­ცეფ­ცია გავ­რცელ­დეს, რათა და­ვა­ფიქ­როთ მწარ­მო­ე­ბე­ლი.

უკვე წე­ლი­წად­ნა­ხე­ვა­რია, ამ პრო­ექ­ტის ფარ­გლებ­ში ჩა­მოყ­ვა­ნი­ლი გვყავს ექ­სპერტთა ჯგუ­ფი, რო­მე­ლიც აღ­ნიშ­ნულ სა­კი­თხებ­ზე მუ­შა­ობს. მათ შო­რის, ვმუ­შა­ობთ სა­კა­ნონ­მდებ­ლო ცვლი­ლე­ბე­ბის სა­კი­თხებ­ზე, მაგ­რამ იქი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, რომ ამ ყვე­ლაფ­რის გამჭვირ­ვა­ლე­ო­ბა აუ­ცი­ლე­ბე­ლია, ვა­წყობთ დღე­ვან­დე­ლის მსგავს შეხ­ვედ­რებს, რათა კერ­ძო სექ­ტორ­მაც და­ი­ნა­ხოს, რა კეთ­დე­ბა, თა­ვი­დან­ვე ჩა­ერ­თოს და ეს ყვე­ლას­თვის მომ­გე­ბი­ა­ნი იყოს“, - გან­მარ­ტა მან.

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, რომ ყო­ველ­წლი­უ­რად, სა­ქარ­თვე­ლო­ში და­ახ­ლო­ე­ბით, 900 000 ტონა მუ­ნი­ცი­პა­ლუ­რი ნარ­ჩე­ნი წარ­მო­იქ­მნე­ბა, რო­მე­ლიც 1000-მდე სა­ხი­ფა­თო და არა­სა­ხი­ფა­თო ნივ­თი­ე­რე­ბას შე­ი­ცავს, ამი­ტომ რო­გორც მე­წარ­მე­ე­ბის, ისე ყვე­ლა ჩვენ­გა­ნის მიერ გა­რე­მო­ზე ზრუნ­ვა სა­სი­ცო­ცხლოდ მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია.

R