როგორი იქნებოდა "ნატვრის ხე" ლიკა ქავჟარაძის გარეშე? - ცნობილი როლები ქართულ კინოში, რომელიც სხვა მსახიობებს უნდა ეთამაშათ

ფილმზე მუშაობის პროცესში, ხშირად ხდება, რომ როლზე ერთი მსახიობი განიხილება, რეჟისორის წარმოსახვაში პერსონაჟი კონკრეტულ მსახიობთან ასოცირდება, თუმცა საბოლოოდ ამ გმირს სულ სხვა მსახიობი თამაშობს...

ქართულ კინოში მსგავსი არაერთი შემთხვევა მოიძებნება, როცა რეჟისორი როლზე ერთ მსახიობს განიხილავდა, მოლაპარაკებას აწარმოებდა, მაგრამ ბოლოს როლი სხვამ შეასრულა. დღეს უკვე რთულია წარმოიდგინო, როგორ განასახიერებდნენ ყველასათვის საყვარელ პერსონაჟებს სხვა მსახიობები.

სტატიაში სწორედ ასეთ შემთხვევებზე გიამბობთ ქართულ კინოში - საინტერესოა, როგორი იქნებოდა ეს ფილმები მთავარი როლები სხვა მსახიობებს რომ შეესრულებინათ?

• "დიდი მწვანე ველი" - ლია კაპანაძის ნაცვლად მედეა ჩახავა

ლია კაპანაძე ის მსახიობია, რომელიც სახასიათო გარეგნობისა და ნიჭიერების გამო ყოველთვის ყურადღების ცენტრშია, მასზე საუბრისას ყველა აღნიშნავს რომ ეს არის ქალი, რომლის შესაძლებლობებიც ქართულმა კინომ სათანადოდ ვერ შეაფასა და არ გამოიყენა. თუმცა, არსებობს როლი, რომელშიც მან სამსახიობო მასტერკლასი მაქსიმალურად აჩვენა.

კაპანაძე სრულიად ახალგაზრდა ასაკში უკვე რუსთაველის თეატრის მსახიობი იყო, აღიარებულ ლეგენდებთან ერთად იდგა სცენაზე, თუმცა ხვდებოდა რომ მეტი შეეძლო, რის საშუალებასაც მაშინ თეატრი არ აძლევდა და ისიც ოცნებობდა კინოზე, თეატრისგან გულნატკენი ხშირად ამბობდა: "აი, ახლა რომ კინოში დამიძახონ, მე ვიცი რასაც გავაკეთებ!"... და მართლაც, როგორც კინოს სცენარებშია, კინო მასთან თეატრში მივიდა.

უფრო სწორად, წერილი დახვდა თეატრში, საიდანაც გაიგო, რომ სინჯზე ეპატიჟებოდნენ, კინოსტუდიაში "დიდი მწვანე ველის" გადასაღებად ემზადებოდნენ, სტუდიაში მისულს ბევრი ცნობილი მსახიობი დახვდა, რომლებიც ასევე ქასთინგზე იყვნენ, თუმცა ამას მის თავდაჯერებულობაზე არ უმოქმედია, გაიარა სინჯები და სახლში დაბრუნდა..

დარწუნებული იყო რომ არჩევანს აუცილებლად მასზე შეაჩერებდნენ, თუმცა მოვლენები ისე არ წარიმართა როგორც ეგონა - როლზე მოულოდნელად მსახიობი მედეა ჩახავა დაამტკიცეს, ამის შესახებ თავად რეჟისორმა მერაბ კოკოჩაშვილმა შეატყობინა.

რამდენიმე ათეული წლის შემდეგაც ლია კაპანაძე ნაღვლიანად იხსენებს ამ ეპიზოდს: "ერთხელ შემხვდა მერაბი, რომელიც ძალიან მორიდებული ადამიანია და მითხრა: იცით რა ლია, თქვენ არა, მედიკო დავამტკიცეო... ვუპასუხე: ნახევარი ფილმი რომ გქონდეს გადაღებული, ამ როლს მე ვითამაშებ, იმიტომ რომ ჩემნაირად ვერავინ ვერ ითამაშებს-მეთქი!"

ამ ფრაზამ თითქოს რაღაც კუთხით გარდატეხა მოახდინა და რეჟისორის დამოკიდებულება შეცვალა, სულ მალე ფილმის გადაღება დაიწყო, მერაბ კოკოჩაშვილმა საბოლოოდ პირიმზეს როლზე სწორედ ლია კაპანაძე აიყვანა.

მსახიობის ფილმოგრაფიაში 70-ზე მეტ როლს შორის, განსაკუთრებული ადგილი დღემდე "დიდ მწვანე ველს" უჭირავს, რომლის გამოც არაერთი ტკივილი და დიდი სიხარული შეხვდა - ფილმი ჯერ ცენზურის მსხვერპლი გახდა, შემდეგ მსახიობებს სითამამის გამო აკრიტიკებდნენ და მაყურებელი დარბაზს ტოვებდა, თუმცა ფილმმა დროს გაუძლო და ადგილი მოიპოვა მსოფლიოს მასშტაბით გადაღებულ ყველა დროის 100 საუკეთესო ფილმს შორის.

• "ნატვრის ხე" - ლიკა ქავჟარაძის ნაცვლად ია ნინიძე

დღეს წარმოუდგენელია თენგიზ აბულაძის ფილმი "ნატვრის ხე" ლიკა ქავჟარაძის გარეშე - არათუ ფილმის ნახვისას, გიორგი ლეონიძის მოთხრობების კითხვის დროსაც კი, სადაც მარიტაა ნახსენები, ყველას პირველ რიგში ლიკას სახე უდგას თვალწინ... თუმცა იყო დრო, როცა ფილმის დამდგმელი რეჟისორი ამ როლზე სულ სხვა მსახიობს მოიაზრებდა.

ბევრმა არც იცის, რომ თენგიზ აბულაძეს თავდაპირველად სურდა, "ნატვრის ხეში" ერთ-ერთი მთავარი როლი ია ნინიძეს შეესრულებინა. იმ პერიოდში იას უკვე ნათამაშები ჰქონდა როლები გიორგი დანელიას "არ დაიდარდოსა" და გიორგი შენგელაიას "ვერის უბნის მელოდიებში". გოგონას ყველასგან გამორჩეული ღიმილით თბილისში უკვე კარგად იცნობდნენ, კინოსტუდია მისთვის მეორე სახლი იყო და ყველა იქ მომუშავე ადამიანს გულთბილად ესალმებოდა, მიუხედავად იმისა, იცნობდა თუ არა მათ.

სწორედ ასე მოექცა ია ნინიძე თენგიზ აბულაძის ყურადღების ქვეშ. ერთ დღესაც კინოსტუდიის ეზოში რეჟისორმა გააჩერა და უთხრა, რომ ის იწყებდა მუშაობას "ნატვრის ხეზე" და სურდა, მთავარი პერსონაჟი მას ეთამაშა. იამ სრულიად გულწრფელად უთხრა რეჟისორს, რომ ვერ შეძლებდა ფილმში მონაწილეობას, რადგან უკვე დამტკიცებული იყო როლზე ლენინგრადში, კინოსტუდია "ლენფილმში" ფილმზე "ციური მერცხლები".

"არ მქონდა იმის ეშმაკობა მეფიქრა, რომ ერთდროულად ვითამაშებ ორივე ფილმში, ამიტომ როგორც კი მითხრა ეს, მაშინვე ვუთხარი უარი. ეს ეწყინა, შეტრიალდა და მთელი ათი წელი არ მესალმებოდა.." - იხსენებდა წლების შემდეგ ია ნინიძე.

რამდენიმე ათასი გოგონას გასინჯვის შემდეგ იპოვეს ლიკა ქავჟარაძე, რომელიც მანამდე ლანა ღოღობერიძის "როცა აყვავდა ნუშში" და რამდენიმე მოკლემეტრაჟიან ფილმში გამოჩნდა.

თენგიზ აბულაძის "ნატვრის ხე" და ლეონიდ კვინიხიძის "ციური მერცხლები" 1976 წლით თარიღდება. ლიკა ქავჟარაძე მარიტას როლით ქართული კინოს ოქროს ფონდში საკუთარ ადგილს იკავებს, ია ნინიძე კი ფილმში შესრულებული როლით საბჭოთა ეკრანის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული მსახიობი გახდა და სწორედ "ციური მერცხლების" შემდეგ, მას საბჭოთა ეკრანის ოდრი ჰეპბერნი უწოდეს..

"მე ვფიქრობ რაც ხდება ის არის სწორი და ასეც უნდა მოხდეს, ეს როლი უნდა ეთამაშა ლიკა ქავჟარაძეს, რომელიც ჩემთვის არის ფრესკა, ხელშეუხებელი სილამაზე, მე უნდა მეთამაშა ის როლი, რაც ვითამაშე და ყველაფერი თავის ადგილას დადგა.." - იხსენებს ია ნინიძე.

• "რობინზონიადა ანუ ჩემი ინგლისელი პაპი" - ნინელი ჭანკვეტაძის ნაცვლად ია ფარულავა

1987 წლით თარიღდება ნანა ჯორჯაძის ფილმი "რობინზონიადა ანუ ჩემი ინგლისელი პაპი", რომელიც ინგლისელი ტელეგრაფისტისა და ქართველი გოგონას სიყვარულის შესახებ მოგვითხრობს. ფილმში მთავარ როლს ქართული კინოს ვარსკვლავებთან - ჟანრი ლოლაშვილთან, გურამ ფირცხალავასთან და ელგუჯა ბურდულთან ერთად, ნინელი ჭანკვეტაძე ასრულებს.

თუმცა, ამ როლზე არათუ სხვა მსახიობი განიხილებოდა, არამედ უკვე დაწყებული იყო გადაღება ია ფარულავასთან ერთად, რომელიც მთავარ გმირს განასახიერებდა. თეატრალური ინსტიტუტის მესამე კურსის სტუდენტი უკვე ხუთამდე ფილმში იყო გადაღებული, როცა ნანა ჯორჯაძემ სათამაშოდ მიიწვია.

როგორც ფარულავას სხვადასხვა დროს აღუნიშნავს, კინოში გადაღებას მისი პირველი მეუღლე ეწინააღმდეგებოდა და იმისთვის, რომ "ფესვებში" ეთამაშა, მსახიობი სახლიდან იპარებოდა და მის ეპიზოდს ჩუმად იღებდნენ.

როგორც ია ფარულავა წლების წინ გადაცემა "პროფილში" ყვებოდა, მეუღლემ "რობინზონიადა ანუ ჩემი ინგლისელი პაპის" გადაღებიდან ძალით წამოიყვანა და ამგვარად ამ როლზე უარის თქმა მოუწია. მის ნაცვლად ჯორჯაძემ ფილმში მიხეილ თუმანიშვილის ყოფილი სტუდენტი და უკვე ცნობილი მსახიობი ნინელი ჭანკვეტაძე გადაიღო. ფილმი წარმატებული გამოდგა - 1987 წელს კანის საერთაშორისო კინოფესტივალის კონკურსში მოხვდა და "ოქროს კამერით" დაჯილდოვდა.

დაგაინტერესებთ: "ველური შავი ვარდი" ია ფარულავა - მსახიობის ახალგაზრდობის ფოტოები პირადი არქივიდან

• "შერეკილები" - არიადნა შენგელაიას ნაცვლად ლალი ბადურაშვილი

ამ შემთხვევაში საქმე სინჯებამდე ან გადაღების დაწყებამდე არ მისულა, უბრალოდ როდესაც რეჟისორი ელდარ შენგელაია მარგალიტა ამყოლაძის როლის შემსრულებელს ეძებდა, ერთ-ერთ კანდიდატად ლალი ბადურაშვილი განუხილავს. როგორც თავად მსახიობი წლების შემდეგ იხსენებდა, მისი მეუღლე და რეჟისორი მეგობრობდნენ და სწორედ მეუღლისთვის უთქვამს ელდარ შენგელაიას, რომ ლალი ბადურაშვილის მოსნჯვა უნდოდა ამ როლზე.

"ელდარი და ჩემი მეუღლე მეგობრობდნენ ძალიან და ერთხელ ელდარს უთქვამს, ლალი მინდა გავსინჯოო, რა როლში გინდა გადაიღო, როგორი ქალიაო? ცოტა იმნაირი ქალიაო, ელდარს უთქვამს, ცოტა იმნაირი თუა, შენი ცოლი ათამაშე, ლალის არაფერი უთხრაო... მერე გავიგე და გული დამწყდა" - იხსენებს მსახიობი.

საბოლოოდ ისე გამოვიდა, რომ მთავარ როლზე ელდარ შენგელაიამ მისი იმჟამინდელი მეუღლე, მსახიობი არიადნა შენგელაია გადაიღო, რომელმაც ამ როლით ქართველი მაყურებლის განსაკუთრებული სიყვარული დაიმსახურა. სანამ მარგალიტას როლს ითამაშებდა, მას უკვე შესრულებული ჰქონდა საბჭოთა კავშირის მასშტაბით მრავალი მსახიობისთვის საოცნებო როლები, როგორიცაა, ტატიანა ლარინა ფილმიდან "ევგენი ონეგინი" და მრავალი სხვა. 50-იანი წლების ბოლოსა და 60-იანი წლების დასაწყისში მშვენიერი არიადნა საბჭოთა კინოს ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული მსახიობი იყო.

ავტორი: ზაურ მირიანაშვილი

ფოტოები: ეროვნული ფოტომატიანე; ხელოვნების სასახლე, დამანა მდივნიშვილი, ია ნიორაძე, იური მეჩითოვი