ბოლო დროს ასეა - სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ნა­წი­ლი მუდ­მი­ვად რა­ღა­ცით უკ­მა­ყო­ფი­ლოა, უკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბას გა­მო­ხა­ტავს ყველ­გან - ქუ­ჩა­ში, სამ­სა­ხურ­ში, სახ­ლში, მე­გობ­რე­ბის წრე­ში, მა­ღა­ზი­ა­ში, ტრან­სპორ­ტსა თუ სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში.

ისე­თი ტენ­დენ­ცი­აც დამ­კვიდ­რდა, რომ მუდ­მი­ვად რა­ღაც არ უნდა მოგ­ვწონ­დეს. და­დე­ბით და პო­ზი­ტი­ურ ამ­ბავს, თით­ქოს უკვე მო­რი­დე­ბით ვეც­ნო­ბით, ვავ­რცე­ლებთ თუ ვა­ზი­ა­რებთ, რად­გა­ნაც ნე­ტა­გი­უ­რის მი­მართ ინ­ტე­რე­სი მე­ტია, „მო­დუ­რიც“ კია...

სა­ინ­ტე­რე­სოა იმ ადა­მი­ა­ნე­ბის აზრი, ვი­საც პრო­ფე­სი­ი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­თვის თე­მე­ბის, სა­კი­თხე­ბის პო­ზი­ტი­ურ ჭრილ­ში წარ­მო­ჩე­ნა და მი­წო­დე­ბა უწევთ, რო­გორ ახერ­ხე­ბენ ამას - AMBEBI.GE-ს ამ თე­მა­ზე პი­ა­რის სპე­ცი­ა­ლის­ტი კახა მაღ­რა­ძე ესა­უბ­რე­ბა.

- დღეს სა­ზო­გა­და­დო­ებ­რივ-პო­ლი­ტი­კუ­რი ჯგუ­ფის­გან, სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვად აქ­ტი­უ­რი ადა­მი­ა­ნის­გან იმის მტკი­ცე­ბა, რომ ქვე­ყა­ნა­ში ძა­ლი­ან მძი­მე ფო­ნია შექ­მნი­ლი - ასე ერ­თნიშ­ნად ალ­ბათ არ უნდა ხდე­ბო­დეს. აქ სა­ინ­ტე­რე­სო იქ­ნე­ბა გარ­კვე­უ­ლი კვლე­ვე­ბის შე­დე­გე­ბის გა­და­ხედ­ვა, რომ დავ­რწმუნ­დეთ, რამ­დე­ნად რე­ა­ლუ­რია ის, რა­ზეც ვსა­უბ­რობთ. თუმ­ცა, სა­ზო­გა­დო­ე­ბის გარ­კვე­უ­ლი ნა­წი­ლის აღ­ქმა არის უარ­ყო­ფი­თი, რა­საც ხელს უწყო­ბენ სხვა­დას­ხვა პო­ლი­ტი­კუ­რი, სა­მო­ქა­ლა­ქო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი, სო­ცი­ა­ლუ­რი ქსე­ლე­ბის აქ­ტი­უ­რი მომ­ხმა­რებ­ლე­ბი, რომ ქვე­ყა­ნა­ში მდგო­მა­რე­ო­ბა არის ცუ­დად...

ასე­თი გან­წყო­ბა კი უკვე ნე­გა­ტი­უ­რი პრო­ცე­სე­ბის და­წყე­ბის სა­ფუძ­ვე­ლია, ეს ხელს უწყობს სა­ზო­გა­დო­ე­ბის დე­მო­ტი­ვა­ცი­ას, დე­მო­ტი­ვი­რე­ბულ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში გან­ვი­თა­რე­ბის­კენ სწრაფ­ვა და გან­ვი­თა­რე­ბა სა­თა­ნა­დო დო­ნე­ზე აღარ ხდე­ბა.

- ამ ყვე­ლაფ­რის გან­მა­პი­რო­ბე­ბე­ლი რა არის?

- ერთ-ერთი მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი გან­მა­პი­რო­ბე­ბე­ლი ბოლო პე­რი­ო­დის გან­მავ­ლო­ბა­ში სა­ინ­ფორ­მა­ციო წყა­რო­ე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბის სწრა­ფი ზრდაა, რაც ნე­გა­ტი­უ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის მო­ცუ­ლო­ბის ზრდა­საც იწ­ვევს, რა­საც, სა­ზო­გა­დო­ე­ბის მხრი­დან მეტი ყუ­რა­დღე­ბა ექ­ცე­ვა. მათ­თვის, ნე­გა­ტი­უ­რი ინ­ფორ­მა­ცია უფრო „სა­ინ­ტე­რე­სოა“, ვიდ­რე - პო­ზი­ტი­უ­რი.

ის­მის კი­თხვა - პო­ზი­ტი­უ­რი რა­ღაა? სპორ­ტუ­ლი მიღ­წე­ვე­ბი, ჩვე­ნი თა­ნა­მე­მა­მუ­ლე­ე­ბის წარ­მა­ტე­ბა სა­ზღვრებს მიღ­მა, ქვე­ყა­ნა­შიც, მაგ­რამ ეს საკ­მა­რი­სი არ არის და ამას ნე­გა­ტი­უ­რი ხა­სი­ა­თის ინ­ფორ­მა­ცია ფა­რავს.

უარ­ყო­ფით ინ­ფორ­მა­ცი­ას რომ და­ვუბ­რუნ­დეთ, ამ­დე­ნი ცუდი ამ­ბა­ვი მა­შინ არ ვი­ცო­დით, როცა სო­ცი­ა­ლუ­რი ქსე­ლე­ბი არ გვქონ­და, ანუ ამ გან­წყო­ბას ეს სივ­რცეც ხელს უწყობს. ასე მა­გა­ლი­თად, ყო­ველ დი­ლას შენი რო­მე­ლი­მე „ფრენ­დი“ ხე­ლო­სან­ზე, ტაქ­სისტზე, გამ­ყიდ­ველ­ზე გაბ­რა­ზე­ბულ პოსტს რომ და­წერს, სა­დღაც ქვეყ­ნის გან­ვი­თა­რე­ბას­თან, ან პო­ლი­ტი­კოს­თან და­კავ­ში­რე­ბით ნე­გა­ტი­უ­რი ინ­ფორ­მა­ცია და­ი­დე­ბა, ამ ყვე­ლა­ფერს სა­ზო­გა­დო­ე­ბა უკვე სა­გან­გა­შოდ მი­იჩ­ნევს და მა­სობ­რი­ვად იწყე­ბენ სტა­ტუ­სე­ბის წე­რას - კარ­გი აღა­რა­ფე­რი ხდე­ბა, რა სა­ში­ნე­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბა ქვე­ყა­ნა­ში?!

სამ­წუ­ხა­რო ისაა, რომ ამ ნე­გა­ტი­ურ­მა ფონ­მა, რო­გორც უკვე ვთქვი, შე­იძ­ლე­ბა ჩვენს წინსვლას, საქ­მი­ა­ნო­ბის წარ­მარ­თვას, წარ­მო­ე­ბას, გან­ვი­თა­რე­ბას ხელი შე­უ­შა­ლოს, მეტი პრობ­ლე­მე­ბი შეგ­ვიქ­მნას.

- ე.ი. ნე­გა­ტი­უ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ი­სად­მი ჩვე­ნი ინ­ტე­რე­სი მძაფ­რია...

- კი, რა­საც პო­ლი­ტი­კუ­რი პრო­ცე­სე­ბი - არ­ჩევ­ნე­ბი, მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი პო­ლი­ტი­კუ­რი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბე­ბიც ერ­თვის... ყვე­ლა - პო­ლი­ტი­კო­სე­ბი, ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის თუ ოპო­ზი­ცი­ის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი, სა­მო­ქა­ლა­ქო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი, ასე­ვე ბიზ­ნე­სის სფე­რო იმას ჩი­ვის, რომ ქვე­ყა­ნა­ში სა­სი­კე­თო არა­ფე­რი ხდე­ბა. რომ სა­ში­ნე­ლი ეკო­ნო­მი­კუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბაა, ნე­ბის­მი­ე­რი მე­დი­ის­თვის სა­ინ­ტე­რე­სო რე­პონ­დენ­ტი მა­შინ­ვე იმა­ზე იწყებს სა­უ­ბარს, რომ ქვე­ყა­ნა­ში დიდი გა­ჭირ­ვე­ბაა და ა.შ. არა­ვინ ლა­პა­რა­კობს იმა­ზე, ვთქვათ, რო­გორ შე­იც­ვა­ლა სო­ცი­ა­ლუ­რი მდგო­მა­რე­ო­ბა თუნ­დაც სო­ცი­ა­ლუ­რი კუ­თხით და ა.შ.

უა­რე­სად ვცხოვ­რობთ, ვიდ­რე 5 წლის წინ? ხელ­ფა­სე­ბი დაგ­ვაკ­ლდა, პურს ვე­ღარ ვყი­დუ­ლობთ?! რე­ა­ლუ­რად ვი­ცით, რა­შია საქ­მე? ამა­ზე სა­უბ­რობს ვინ­მე? ნაკ­ლე­ბი ინ­ფორ­მა­ცი­აც გვაქვს, ან არ გვაქვს, მაგ­რამ ფაქ­ტია, რომ ქვე­ყა­ნა­ში გან­ვი­თა­რე­ბის კუ­თხით შე­იძ­ლე­ბა რა­ღაც ხდე­ბო­დეს, ამის არ გვჯე­რა.

- რა­ტომ?

- ხომ ვამ­ბობ, ძლი­ე­რი ნე­გა­ტი­ურ ფო­ნია-მეთ­ქი. „მო­და­ში“ აღარ არის კარ­გი ინ­ფორ­მა­ცი­ე­ბი და მათ­ზე სა­უ­ბა­რი, თით­ქოს აღარ გვა­ინ­ტე­რე­სებს.

- რა შე­მო­აბ­რუ­ნებს სი­ტუ­ა­ცი­ას, ან და­ა­ბა­ლან­სებს?

- ხე­ლოვ­ნუ­რად, ან ძა­ლით ვე­რა­ფერს შეც­ვლი, სა­ვა­რა­უ­დოდ, სა­ზო­გა­დო­ე­ბის გარ­კვე­უ­ლი ჯგუ­ფებ­ში გარ­კვე­უ­ლი დრო­ის შემ­დეგ, თვით­გა­დარ­ჩე­ნის, თავ­დაც­ვის რე­აქ­ცია გა­იღ­ვი­ძებს და თვი­თონ და­ი­წყე­ბენ მო­ტი­ვა­ცი­ის აღ­დგე­ნას. და­ი­წყე­ბენ პო­ზი­ტი­უ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის ძებ­ნას.

სხვა­ნა­ი­რად არ შე­იძ­ლე­ბა, რად­გა­ნაც ადა­მი­ანს რა­ღაც წა­მა­ხა­ლი­სე­ბე­ლი აუ­ცი­ლებ­ლად სჭირ­დე­ბა. თუ ეს არ აქვს, მა­შინ ამ ქვეყ­ნი­დან უნდა წა­ვი­დეს, გა­რეთ არ უნდა გა­მო­ვი­დეს... მაგ­რამ ალ­ბათ ასე­თი დე­მო­ტი­ვი­რე­ბუ­ლე­ბიც არ ვართ სა­ბო­ლო­ოდ, უმე­ტე­სო­ბა მუ­შა­ობს, ვი­ღა­ცე­ბი რა­ღაც ახალ საქ­მე­ებს, პრო­ექ­ტებს იწყე­ბენ, ინი­ცი­ა­ტი­ვე­ბით გა­მო­დი­ან, თუმ­ცა ეს ნე­გა­ტი­უ­რი ფონი გან­სა­კუთ­რე­ბით მე­დი­ა­სა და სო­ცი­ა­ლურ ქსე­ლებ­ში უფრო და უფრო მძაფ­რდე­ბა.

ფაქ­ტია, რომ ცხოვ­რე­ბის წე­სის შეც­ვლამ გა­მო­იწ­ვია ამ­გვა­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის გაზ­რდა და ეს ინ­ფორ­მა­ცია უარ­ყო­ფი­თად მოქ­მე­დებს ჩვენს მო­ტი­ვა­ცი­ა­ზე. ისიც უნდა ით­ქვას, რომ სა­ზო­გა­დო­ე­ბის გარ­კვე­უ­ლი კა­ტე­გო­რია ამ სა­ყო­ველ­თაო შე­წუ­ხე­ბით ხე­ირს ნა­ხუ­ლობს.

- ვინ?

- გარ­კვე­უ­ლი პო­ლი­ტი­კუ­რი ძა­ლე­ბი, სა­მო­ქა­ლა­ქო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი, ბიზ­ნე­სის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი, მე­დი­აც და სა­ბო­ლოო ჯამ­ში, ყვე­ლაფ­რით უკ­მა­ყო­ფი­ლო ხალ­ხი ალ­ბათ რა­ღაც მდგო­მა­რე­ო­ბით ძა­ლი­ა­ნაც კმა­ყო­ფი­ლია, იმი­ტომ, რომ ფულს შო­უ­ლობს... მოკ­ლედ, უკ­მა­ყო­ფი­ლო­თა ნა­წი­ლი შე­იძ­ლე­ბა კმა­ყო­ფი­ლიც იყოს, მაგ­რამ მა­ინც აგ­რძე­ლებს უკ­მა­ყო­ფი­ლო პო­ზა­ში ყოფ­ნას.

- თქე­ნი სფე­როს ადა­მი­ა­ნებს, ე.წ „პი­არ­ში­კებს“, რომ­ლე­ბიც ამა თუ იმ სა­კი­თხის შე­სა­ხებ პო­ზი­ტი­უ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის გავ­რცე­ლე­ბას ცდი­ლობთ, არ გი­ჭირთ საქ­მი­ა­ნო­ბა?

- ჩვენ­თვის ეს მძი­მე გა­მოწ­ვე­ვაა, რად­გა­ნაც პო­ზი­ტი­უ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­წო­დე­ბა სა­ზო­გა­დო­ებ­სთვის, დი­დად სა­ინ­ტე­რე­სო არ არის, გავ­რცე­ლე­ბის თვალ­საზ­რი­სი­თაც პრობ­ლე­მე­ბი ექ­მნე­ბა. მა­გა­ლი­თად, მარ­კე­ტინ­გუ­ლი კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის წარ­მო­ე­ბის დროს, რაც რა­ი­მეს (ბრენ­დი, პრო­დუქ­ტი) გა­ყიდ­ვა­ზეა ორი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი, რთუ­ლია, ამ ყვე­ლაფ­რის გა­ტა­ნა. ამის­თვის საკ­მა­ოდ დიდი რე­სურ­სი იხარ­ჯე­ბა...

მხო­ლოდ იმ გან­წყო­ბის გამო, სი­ტყვა­ზე, „ბან­კე­ბი ცუ­დე­ბი არი­ან, ყვე­ლას გვძარ­ცვა­ვენ“, - წინ ვერ მივ­დი­ვართ. უნ­დობ­ლო­ბაა. ეს იმის მი­უ­ხე­და­ვად, ბან­კში რაც უნდა და­ბა­ლი საპ­რო­ცენ­ტო გა­ნაკ­ვე­თი გქონ­დეს. მოკ­ლედ, სა­ინ­ტე­რე­სო პრო­ექ­ტებ­ზე, რო­მე­ლიც მომ­ხმა­რე­ბელ­ზეა მორ­გე­ბუ­ლი, რომ კარ­გი საპ­რო­ცენ­ტო გა­ნაკ­ვე­თე­ბი არ­სე­ბობს, ამას სი­ხა­რუ­ლით არა­ვინ იღებს. მომ­ხმა­რებ­ლის ინ­ტე­რე­სის მო­პო­ვე­ბის სა­კი­თხი ბიზ­ნე­სის­თვის, სა­ჯა­რო უწყე­ბე­ბის­თვის და ა.შ. სულ უფრო გა­და­უ­ლა­ხა­ვი ზღვა­რი ხდე­ბა.

ამი­ტომ, რად­გა­ნაც ცალ­სა­ხად პო­ზი­ტი­უ­რი კუ­თხით სა­კი­თხის წარ­მო­ჩე­ნის მი­მართ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა მე­ტად რე­ზის­ტენ­ტუ­ლი ხდე­ბა, მიდ­გო­მე­ბიც რა­ღაც­ნა­ი­რად უნდა შე­იც­ვა­ლოს. გარ­კვე­უ­ლი სა­კი­თხე­ბი სხვა­ნა­ი­რად უნდა და­ვი­ნა­ხოთ, რად­გა­ნაც მარ­კე­ტინ­გუ­ლი კო­მუ­ნი­კა­ცია, სა­ჯა­რო უწყე­ბე­ბის კო­მუ­ნი­კა­ცია ამ ყვე­ლა­ფერ­თან აც­დე­ნი­ლია. აქეთ რა­ღაც „დუღს“, ხალ­ხი წუხს, ყვე­ლა ვიშ­ვი­შებს და ამ დროს რო­მე­ლი­ღაც სა­ჯა­რო უწყე­ბა ავ­რცე­ლებს ინ­ფორ­მა­ცი­ას, რომ ახალ საქ­მეს იწყებს, ან ახა­ლი პრო­დუქ­ტი შე­მო­აქვს, ამით კმა­ყო­ფი­ლია, მგო­ნი, რა­ღაც „თა­ვის­თვის არი­ან“, კონ­ტექ­სტი­დან ამო­ვარ­დნი­ლი სი­ტუ­ა­ცია ჩნდე­ბა.

რე­ა­ლუ­რად, ქვე­ყა­ნა­ში კარ­გი რა­ღა­ცე­ბი მარ­თლა ხდე­ბა, პრო­ცე­სე­ბი ვი­თა­დე­ბა, რაც კარ­გია, მაგ­რამ ყვე­ლა მა­ინც უკ­მა­ყო­ფი­ლოა, რად­გან დღეს კმა­ყო­ფი­ლე­ბის გა­მო­ხატ­ვა „მო­და­ში“ არ არის. „კარ­გი, რა დროს ეგ არის, ქუ­ჩა­ში ვერ ხე­დავ, რა ხდე­ბა?“ - და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა ასე­თია და ამი­ტო­მა­ცაა სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში ნე­გა­ტი­უ­რი პოს­ტი მე­ტად მომ­რავ­ლე­ბუ­ლი.

- ასეთ დროს რა რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბი შე­იძ­ლე­ბა გა­ი­ცეს?

- პა­სუ­ხი რთუ­ლია. სიღ­რმი­სე­უ­ლი ფაქ­ტო­რე­ბის კვლე­ვაა სა­ჭი­რო და ამის სა­ფუძ­ველ­ზე კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის წარ­მო­ე­ბა. ნე­გა­ტი­ურს, პო­ზი­ტი­ურ ამ­ბებს რომ ვუხ­ვედ­რებთ, არ არის საკ­მა­რი­სი, რად­გა­ნაც ნე­გა­ტი­უ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის გამ­ზი­ა­რებ­ლე­ბი მეტ­ნი არი­ან. ამას ემა­ტე­ბა სა­ინ­ფორ­მა­ციო-პო­ლი­ტი­კუ­რი ომე­ბი სო­ცი­ა­ლურ ქსე­ლებ­ში. ამა­ზე სხვა­დას­ხვა კვლე­ვა არ­სე­ბობს, რომ სხვა­დას­ხვა იუ­ზე­რის გა­მო­ყე­ნე­ბით პო­ლი­ტი­კუ­რი ძა­ლე­ბი ერ­თმა­ნეთს უპი­რის­პირ­დე­ბი­ან.

სა­კუ­თა­რი თა­ვის უკე­თე­სად წარ­მო­ჩე­ნით კი არა, ოპო­ნენ­ტის უარ­ყო­ფი­თი მა­ხა­სი­ა­თებ­ლე­ბის სა­აშ­კა­რა­ო­ზე გა­მო­ტა­ნით. ეს კი­დევ უფრო ამ­ძაფ­რებს ნე­გა­ტი­ურ პრო­ცესს. ასე­თია კო­მუ­ნი­კა­ცია და და­პი­რის­პი­რე­ბა პო­ლი­ტი­კურ ძა­ლებს შო­რის.

ასე რომ, მარ­კე­ტინ­გუ­ლი კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის, ბიზ­ნე­სის, სა­ჯა­რო უწყე­ბის თუ სხვდას­ხვა სა­მო­ქა­ლა­ქო ორ­გა­ნი­ზა­ცია, ვინც გარ­კვე­ულ პრო­ექტს ახორ­ცი­ე­ლებს, ვი­მე­ო­რებ, სიღ­რმი­სე­ულ სა­კი­თხებ­ზე უნდა და­ფიქ­რდეს თუნ­დაც იმა­ზე, რომ ყვე­ლა­ფერ­ზე გაბ­რა­ზე­ბულ სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ნა­წილს პო­ზი­ტი­უ­რი ინ­ფორ­მა­ცია რა კუ­თხით მი­ა­წო­დონ. ამა­ზე სე­რი­ო­ზუ­ლად უნდა ვი­მუ­შა­ოთ, თო­რემ ეს ვიშ­ვი­ში ჩვენ­თვის ნამ­დვი­ლად ხე­ლის შემ­შლე­ლია და მო­მა­ვალ­შიც ასე იქ­ნე­ბა.