როგორ მოატყუეს თბილისში სავალუტო ჯიხურში ყაზახი სტუმარი - "ეს უბრალოდ ძარცვაა!"

ხმაურიანი დაპირისპირება, რომელიც გუშინ პეკინის ქუჩაზე მდებარე ერთ-ერთ სავალუტო ჯიხურში მოხდა, მოქალაქე ზაზა მეზვრიშვილმა "ფეისბუქის" პირად გვერდზე ონლაინ-რეჟიმში განათავსა.

სიტყვიერი შელაპარაკება ჯიხურის მოლარესა და მეზვრიშვილს შორის იმას მოჰყვა, რომ მამაკაცის უცხოელმა სტუმარმა ვალუტის გადამცვლელ პუნქტში დოლარი დაახურდავა, რისთვისაც საკომისიო 9% გადაახდევინეს - ყაზახეთის მოქალაქეს 200 აშშ დოლარის გადახურდავებაში მოლარემ მომსახურების საფასურად 48 ლარი გამოართვა. უკმაყოფილების გამოთქმის შემდეგ, მიუხედავად იმისა, რომ მოლარე კანონით ვალდებულია 30 წუთის ვადაში თანხა უკან დაუბრუნოს მომხმარებელს, მან აღნიშნულზე უარი განაცხადა.

იხილეთ ვიდეო: რას ჰყვება მამაკაცი, რომელმაც სავალუტო ჯიხურში უცხოელისა და მოლარის ინციდენტი გადაიღო - "ნაწყენები იყვნენ, ტურისტები არ არიან, მეუღლე დეპუტატია"

ზაზა მეზვრიშვილის მიერ გადაღებულ ვიდეოჩანაწერს ფეისბუქმომხარებელთა დიდი გამოხმაურება მოჰყვა. პოსტი ათასობით ადამიანმა ნახა და კომენტარი დაწერა.

"ასეთი პუნქტები დასახურია ყველა. ესაა თაღლითური სქემა, ან ვინ უწევს კონტროლს ასეთ პუნქტებს?!"

"ეროვნული ბანკის ზედამხედველობის სამსახურმა ესენი უნდა დააჯარიმოს! უნდა ჩამოართვას ლიცენზია. კორუფციაა და კორუფციაზე უარესია"

"ეგეთი სავალუტოები უნდა დაიხუროს 9% რის საფუძველზე, ვერ გავიგე? როცა გიხურდავებს ეროვნული კურსით, უკვე მოგებას ნახულობს სავალუტო, კიდე დამატებით იღებს და ეს უბრალოდ ძარცვაა!"

"ჩვენც მოვხვდით ასეთ სიტუაციაში, ჩემს უცხოელ მეუღლეს დააკლეს 90 ლარი აი აქ!!! დავაბრუნებინეთ თანხა, ზუსტად ასე გადარეკა მაშინაც. ვინ მფარველობს ამ ქალს?" - წერენ კომენტარებში ინტერნეტმომხმარებლები.

თითქმის ნახევარსაათიან ვიდეოში ზაზა მეზვრიშვილი ავლენს რამდენიმე კანონდარღვევის ფაქტს:

პირველი - ვალუტის გადამცვლელი პუნქტი უგულებელყოფს ეროვნული ბანკის რეგულაციას ვალუტის გადამცვლელი პუნქტის მოწყობისა და მუშაობის პრინციპებთან დაკაშირებით, რაც გამოიხატება იმაში, რომ ჯიხურის წინ მდებარე განათებულ ბილბორდზე, ანთებულია გაცვლითი კურსის ამსახველი ციფრები, ხოლო საკომისიოს ამსახველი ციფრები ჩამქრალია. ამით ირღვევა ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი თვალსაჩინოების პრინციპი, რომ ყველა მომხმარებელს ჯიხურში შესვლისთანავე თვალში უნდა მოხვდეს საკომისიოს შესახებ ინფორმაცია.

მეორე - მოლარემ მომხმარებელს არ მისცა ოპერაციის ამსახველი ქვითარი, რასაც თავადვე ადასტურებს ვიდეოჩანაწერში. მოლარე ამბობს, რომ კლიენტს არ მოუთხოვია ქვითარი და შესაბამისად არ მისცა.

ზაზა მეზვრიშვილი AMBEBI.GE-ს ინციდენტის შესახებ უამბობს:

"წინა მოწვევის გორის საკრებულოს დეპუტატი ვიყავი და მაშინ მქონდა საქმიანი ურთიერთობა ყაზახეთთან, ქალაქ კოკტეჩაუსა და გორის დამეგობრების მიზნით. იქ ყოფნის დროს კოლეგები გავიცანი, ეს ქალბატონი, რომელიც ვიდეოში ჩანს, არის ყაზახეთის უნივერსიტეტის კათედრის გამგე, მისი მეუღლე ქალაქ კოქტეჩაუს საკრებულოს დეპუტატია. პირველად ჩამოვიდნენ საქართველოში და ურეკში მიდიოდნენ სემინარზე, რადგან ჩვენ მეგობრობა გვაკავშირებდა, მთხოვეს მასპინძლობა გამეწია.

ყაზახ სტუმრებს დავხვდი აეროპორტში, დავათვალიერებინე თბილისი და ურეკში რომ უნდა გამეცილებინა, თანხის გადასახურდავებლად გავუჩერე პეკინზე მდებარე ვალუტის გადამცვლელ ჯიხურთან. იქედან რომ დაბრუნდა ქალბატონი, დიდხანს ითვლიდა თანხას და ცოტა უხერხულობა შევატყვე. ერთად დავთვალეთ და აღმოჩნდა, რომ თანხას აკლდა 50 ლარამდე. გავაჩერეთ მანქანა და მივაკითხეთ ისევ ჯიხურს, 15 წუთიც არ დაგვჭირდა იქ მისასვლელად.

მისვლისთანავე მოვითხოვეთ თანხის უკან დაბრუნება. კანონით, თუ 30 წუთი არ არის გასული ოპერაციიდან, უნდა დააბრუნონ თანხა უკან. ჩვენ კი მივედით 15 წუთში, მაგრამ თანხას მაინც არ გვიბრუნებდა მოლარე. ბუნებრივია, გამოვთქვი უკმაყოფილება - ამხელა საკომისიოს გამო აღშფოთდა ჩვენი სტუმარი ყაზახი ქალბატონიც, "არ მეგონა თუ საქართველოში ასეთი რამეები ხდებოდაო". ძალიან შემრცხვა და ვუხსნიდი, რომ საქართველო არაფერ შუაშია ამ შემთხვევასთან და ეს იყო თაღლითობა.

ამ მოლარემ გამოიძახა საპატრულო პოლიცია. პოლიცია ისეთი გაცნობიერებული აღმოჩნდა ამ დეტალებში, რომ ალბათ პირველი შემთხვევა არ იყო ეს ფაქტი. მოკლედ, საბოლოოდ, პატრულის ჩარევის შედეგად დააბრუნა ჩვენი თანხა მოლარემ. ამ პატარა გოგომ მე მიჩივლა პოლიციაში და საქმე აღიძრა, რომ თითქოს მე მას შეურაცხყოფა მივაყენე. თუმცა ვიდეოში კარგად ჩანს ყველაფერი. ასეთი ყაჩაღობა და თაღლითობა ხდებოდა 90-იან წლებში, თუ ერთხელ გადაახურდავებდი, არავინ დაგიბრუნებდა თანხას, ავტომატიანები ედგნენ და აბა გაგებედა და გეთქვა თანხა დამიბრუნე უკანო", - ამბობს ზაზა მეზვრიშვილი AMBEBI.GE-სთან საუბარში.

მეზვრიშვილის ნაამბობის გადამოწმება მის მიერ მითითებულ ვალუტის გადამცვლელ პუნქტშიც ვცადეთ. AMBEBI.GE-მ ჯიხურის მფლობელებთან გასაუბრება სცადა, თუმცა იქ დღეს სხვა მოლარე იმყოფებოდა, რომელმაც ობიექტის მესაკუთრეების საკონტაქტო ინფორმაცია არ მოგვცა და იქვე კედელზე გამოკრულ დადგენილებაზე მიგვითითა. დოკუმენტი ეროვნული ბანკის ვიცე-პრეზიდენტის 2017 წლის 3 აგვისტოს განკარგულებაა, რომელშიც ვკითხულობთ, რომ აღნიშნული ობიექტი შპს „ქართუ ჯგუფს“ ეკუთვნის.

ყაზახ სტუმართან დაკავშირებული ინციდენტის მსგავსი შემთხვევა რამდენიმე წლის წინაც მოხდა თბილისში და გახმაურდა მედიით. მაშინ ეროვნულმა ბანკმა ვალუტის გადამცვლელი პუნქტებისთვის საკომისიოს დაწესებაზე რეგულაციების არარსებობა თავისუფალი საბაზრო ეკონომიკის პრინციპებით ახსნა და განაცხადა, რომ ყველას აქვს უფლება თავისი ბიზნესი სურვილისამებრ წარმართოს.

როგორც საქმესთან დაკავშირებით ექსპერტებმა AMBEBI.GE-ს განუცხადეს, ეს კონკრეტული შემთხვევა შესაძლოა ჩაითვალოს სისხლის სამართლის დანაშაულად. ვინაიდან კანონით, მოლარე ვალდებულია დაბეჭდოს ქვითარი და მომხმარებელს გადასცეს.

ეკონომიკის ექსპერტის, ლია ელიავას განმარტებით, ეს ფაქტი ერთის მხრივ ეროვნული ბანკის მიერ სანქციების გატარების საფუძველია, ხოლო მეორეს მხრივ, საშემოსავლო სამსახურის ან ფინანსთა სამინისტროს შესწავლის საგანი უნდა გახდეს, ვინაიდან იკვეთება გადასახადებისთვის თავის არიდების ფაქტი, რაც მოქმედი კანონმდებლობით სისხლის სამართლის დანაშაულია.

ელიავა მიიჩნევს, რომ არაკეთილსინდისიერი ბიზნესსაქმიანობა სერიოზულ ზიანს აყენებს ქვეყნის იმიჯს და რეპუტაციას, მაშინ როდესაც ჩვენი ქვეყნის ეკონომიკური პოლიტიკა მთლიანად უცხოელი ტურისტების მოზიდვისკენაა მიმართული.

"ყველა ვალუტის გადამცვლელი პუნქტი რეგულირდება ეროვნული ბანკის მიერ. დაწესებულია, თუ რეგულაციები როგორ უნდა იყოს მოწყობილი და როგორ უნდა ვაჭრობდეს, მაგრამ არ არსებობს რეგულაცია იმის შესახებ, უნდა ჰქონდეს თუ არა დაწესებული რაიმე შეზღუდვა ვალუტის გადამცვლელ პუნქტს საკომისიოზე.

რაც შეეხება უცხოურ პრაქტიკას, საზღვარგარეთ ვალუტის გადაცვლა ძირითადად ხდება უფასოდ, ანუ ჯიხურების მოგება არის მხოლოდ ვალუტის კურსის სხვაობა. ეროვნული ბანკის რეგულაციებით, ნებისმიერი მომხმარებელი უნდა იყოს სრულად ინფორმირებული იმის შესახებ, თუ რა ელოდება მას ვალუტის გადაცვლის დროს, არ აქვს მნიშვნელობა, უცხოელია თუ ქართველი, მას თვალში უნდა ეცეს ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ვალუტის გაცვლა არის ფასიანი. მიუხედავად იმისა, რომ ეს არ არის პირველი შემთხვევა, ეროვნული ბანკი მაინც თავს იკავებს რაიმე რეგულაციების შემუშავებისგან და ამას ხსნის იმით, რომ საქართველოში თავისუფალი საბაზრო ეკონომიკის პრინციპები მოქმედებს. ამ ფაქტზეც იმავეს განაცხადებს, სავარაუდოდ" - განუმარტა AMBEBI.GE-ს ლია ელიავამ.

ჩვენ კომენტარისთვის საქართველოს ეროვნულ ბანკსაც დავუკავშირდით. უწყებაში განგვიმარტეს, რომ ჩანაწერის გავრცელებისთანავე სებ-მა დაიწყო საკითხის შესწავლა და დარღვევების დადასტურების შემთხვევაში, გამოყენებული იქნება შესაბამისი საზედამხედველო ღონისძიებები.

მათივე ინფორმაციით, სებ-ი აკვირდება ბაზრის დინამიკას და სწავლობს კონკრეტულ შემთხვევებს.

კითხვაზე, საკომისიოს დაწესებასთან დაკავშირებით, როგორია მიდგომა და ეროვნულ ბანკთან შეთანხმებით აწესებენ თუ არა საკომისიოს სავალუტო ჯიხურები, ეროვნულ ბანკში განგვიცხადეს, რომ მოქმედი რეგულაციებით არ იკრძალება საკომისიოს დაწესება და აღნიშნული არ საჭიროებს ეროვნული ბანკის თანხმობას. თუმცა, ასეთის არსებობის შემთხვევაში, პუნქტი ვალდებულია, მოქმედი წესის შესაბამისად, მომხმარებელს მიაწოდოს სრული ინფორმაცია (მათ შორის სიტყვიერად) აღნიშნულის თაობაზე.