"ყოველდღე 140 ადამიანი კვდებოდა..." - ქართველი ტყვეების გვარები მეორე მსოფლიო ომის "სიკვდილის ბანაკიდან"

AMBEBI.GE-ს გერმანიის ქალაქ ჰემერის ბანაკში მეორე მსოფლიო ომის დროს ტყვედ ჩავარდნილი ქართველი ჯარისკაცების მონაცემები მიაწოდეს. ამ მეომრების უმრავლესობა დღემდე უგზო-უკვლოდ დაკარგულად ითვლებოდა.

ჰემერის ტყვეთა ბანაკში პირველი საბჭოთა ჯარისკაცები 1941 წელს მიიყვანეს და მას შემდეგ, იქ ათასობით სამხედროს მოუხდა ყოფნა. 1942 წლის შემოდგომიდან, სამხედრო ტყვეები ქვანახშირის მწარმოებელ ქარხანაში მიჰყავდათ, სადაც იმდენად გაუსაძლისი პირობები იყო, რომ 1942 წლის მონაცემებით, ბანაკში ყოველდღიურად 140 ადამიანი კვდებოდა...

1943 წელს, ჰემერში ერთდროულად 47 000 ათასი ტყვე ჰყოლიათ და მას “რუსულ ბანაკსაც” უწოდებდნენ.

“ქვანახშირის მაღაროებში იმდენად მძიმე პირობები იყო, რომ იქ მიყვანის შემდეგ, ტყვეები მაქსიმუმ 5 თვეს ცოცხლობდნენ. იმათ, ვინც უკვე ავადმყოფობდნენ და მუშაობა აღარ შეეძლოთ, ისევ ბანაკში აბრუნებდნენ, თუმცა, არც იქ ჰქონდათ გადარჩენის შანსი..." - ამბობს ქერჩის კომისიის წევრი თამარა მილერი, რომელმაც უგზო-უკვლოდ დაკარგული ქართველების შესახებ ცნობები მოაგროვა და მოგვაწოდა.

1945 წლისთვის, ჰემერის ბანაკში 23 000 ტყვე იმყოფებოდა, რომელთაც ვერმახტის 500 ჯარისკაცი დარაჯობდა... გარდაცვლილებს დიდ სასაფლაოზე მარხავდნენ, რომელიც ჰემერის დასავლეთით, დულოჰში მდებარეობს.

შემდგომ წლები, ბანაკში არსებული სასტიკი წესების გამო, მას “სიკვდილის ბანაკსაც” უწოდებდნენ - მსხვერპლთა დაფაზე 200 000 გვარ-სახელია დატანილი და მათგან 160 000 საბჭოთა ჯარისკაცი იყო...

მაშ ასე, AMBEBI.GE-ს მკითხველს ჰემერის ტყვეთა ბანაკში დაღუპული ქართველების გვარ-სახელებს გავაცნობთ:

ნიკოლოზ პეკას ძე მიქაია - დაბადებული 1905 წელს, გეგეჭკორის (მარტვილის) რაიონის სოფელ ალერტში.

გიორგი ლევანის ძე კობიაშვილი - დაბადებული 1905 წელს, თელავის რაიონის სოფელ ვარდისუბანში. და - ნინა ლევანის ასული. ითვლებოდა უგზო-უკვლოდ დაკარგულად, თუმცა, დაიღუპა 1944 წლის 7 ივლისს, ჰემერის ბანაკში ტყვეობაში ყოფნისას.

ნიკოლაი სევეროშვილი - დაბადებული 1902 წელს. მეუღლე – კატერინა; დაიღუპა 1942 წლის 25 ნოემბერს.

ვიქტორ მიხეილის ძე უჩიძე - დაბადებული 1904 წელს, ხარაგაულის რაიონის სოფელ მილითში, დედა ოლენიკა მიხეილის ასული.

ტატიკო პეტრეს ძე მჭედლიშვილი - დაბადებული 1906 წელს მცხეთის რაიონის სოფელ არაშენდაში. მეუღლე – ნინა.

მიხეილ თომას ძე ჩუგულე (შესაძლოა, ჭურღულია) - დაბადებული 1910 წელს, წალენჯიხის რაიონის სოფელ საჩინოში. მეუღლე - დუშა.

გიორგი თეოფანეს ძე ჩხეიძე - დაბადებული 1921 წლის 12 ნოემბერს, ხონის რაიონის სოფელ კინჩხაში. დაიღუპა 1943 წლის 24 თებერვალს.

ილია უტუს ძე ახალაია - დაბადებული გეგეჭკორის (მარტვილის) რაიონის სოფელ დოშაკეში. დედა – ფაჩუ საფრონის ასული. დაიღუპა, 1943 წლის იანვარში.

ირადიონ (ან იროდიონ) გიორგის ძე გელაშვილი - 1915 წელს, გურჯაანის რაიონის სოფელ ჩუმლაყში. წოდება - სერჟანტი; მეუღლე - ანიკო; დაიღუპა 1944 წლის 18 იანვარს.

გიორგი ბესარიონის ძე ჭავჭავაძე - დაბადებული 1920 წელს, წულუკიძის (ხონის) რაიონში, ჯუღაშვილის #120. დაიღუპა 1944 წლის 6 მარტს.

გიორგი მიხეილის ძე მჭედლიშვილი - დაბადებული 1913 წელს სიღნაღის რაიონის სოფელ მაჩხაანში მეუღლე - მარგო მჭედლიშვილი. დაიღუპა 1943 წლის 1 მაისს.

ერისტო სულაგაძე (ან სილაგაძე) - დაბადებული 1903 წელს, წყალტუბოს რაიონში, მეუღლე - ჟენია. დაიღუპა 1944 წლის 31 იანვარს.

შალვა ეფიმოს (ან ეფრემის) ძე ქიქოშვილი - დაბადებული 1907 წელს ქუთაისში, სარაჯიშვილის ქუჩა, #59, მეუღლე – ნადეჟდა. დაიღუპა ლაზარეთში 1942 წლის 17 დეკემბერს.