პოლიტიკა

4

ივნისი

დღის ზოგადი ასტროლოგიური პროგნოზი

4 ივნისი, ოთხშაბათი, მთვარის მეცხრე დღე დაიწყება 14:30-ზე, მთვარე სასწორში გადავა 17:41-ზე – დღის ენერგია უარყოფითად მოქმედებს ადამიანებზე. პროვოკაციების დღეა, უფრთხილდით მოტყუებას და ცდუნებებს, იყავით მოკრძალებული. ცოტა დაისვენეთ, აღიდგინეთ ძალა. მოუფრთხილდით პირად ნივთებს. იყავით თავშეკავებული და ტოლერანტული სამსახურში, კომუნიკაციაში, ეცადეთ არავის ანაწყენოთ. არ მიიღოთ მონაწილეობა სარისკო საქმიანობაში. არ არის რეკომენდებული ბიზნესის დაწყება, პრეზენტაციებსა და გასართობ ღონისძიებებზე დასწრება, ხელშეკრულებების გაფორმება. საბუთების შედგენა. აქტიური ორგანოებია: თირკმელები, შარდის ბუშტი, გამომყოფი სისტემა.
სამართალი
მოზაიკა
სპორტი
მსოფლიო
სამხედრო
კულტურა/შოუბიზნესი
Faceამბები
კონფლიქტები
კვირის კითხვადი სტატიები
თვის კითხვადი სტატიები
ციხეში უდანაშაულოდ გატარებული წლები - უხდიან თუ არა ქართველ პატიმრებს უკანონო პატიმრობისთვის კომპენსაციას
ციხეში უდანაშაულოდ გატარებული წლები - უხდიან თუ არა ქართველ პატიმრებს უკანონო პატიმრობისთვის კომპენსაციას

რამ­დე­ნი­მე დღის წინ, აშშ-ში ცი­ხი­დან გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლეს ორი მა­მა­კა­ცი, რომ­ლებ­მაც პა­ტიმ­რო­ბა­ში 43 წელი სრუ­ლი­ად უდა­ნა­შა­უ­ლოდ გა­ა­ტა­რეს. ბი­ძა­სა და ძმის­შვილს 1976 წლის გა­ზა­ფხულ­ზე მომ­ხდარ მკვლე­ლო­ბა­ში ედე­ბო­დათ ბრა­ლი. საქ­მის გა­და­სინ­ჯვა 2017 წელს და­ი­წყო და უდა­ნა­შა­უ­ლო პა­ტიმ­რებ­მა ციხე მრა­ვალ­წლი­ა­ნი ლო­დი­ნის შემ­დეგ და­ტო­ვეს...

და­ვინ­ტე­რეს­დით, რა ხდე­ბა ქარ­თულ მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის სის­ტე­მა­ში პა­ტიმ­რე­ბის გა­ნა­ჩე­ნე­ბის ხე­ლახ­ლა გა­და­სინ­ჯვი­სა და გა­მარ­თლე­ბის კუ­თხით. AMBEBI.GE-ს მიერ გა­მო­თხო­ვი­ლი ოფი­ცი­ა­ლუ­რი ინ­ფორ­მა­ცი­ის თა­ნახ­მად, ბოლო ხუთი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში უზე­ნა­ეს სა­სა­მარ­თლო­ში გა­ნა­ჩე­ნის გა­და­სინ­ჯვის თა­ო­ბა­ზე შე­სუ­ლია 3 108 სა­ჩი­ვა­რი, ხოლო გა­მა­მარ­თლე­ბე­ლი გა­ნა­ჩე­ნი გა­მო­ტა­ნი­ლია 24 საქ­მე­ზე.

რაც შე­ე­ხე­ბა სა­ა­პე­ლა­ციო სა­სა­მარ­თლოს, 2014 წლი­დან უწყე­ბამ გა­ნი­ხი­ლა 1806 სა­ა­პე­ლა­ციო სა­ჩი­ვა­რი, მათ­გან 61 მსჯავ­რდე­ბუ­ლი ცნო უდა­ნა­შა­უ­ლოდ, ხოლო 22 მსჯავ­რდე­ბუ­ლის სა­ა­პე­ლა­ციო სა­ჩი­ვარ­ზე გა­მო­ტა­ნილ იქნა ნა­წი­ლობ­რივ გა­მა­მარ­თლე­ბე­ლი გა­ნა­ჩე­ნი.

უკა­ნო­ნო პა­ტიმ­რო­ბი­დან გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბის ქარ­თულ მა­გა­ლი­თებ­ზე სა­უბ­რი­სას, პირ­ველ რიგ­ში გია გვი­ჩი­ა­ნის საქ­მე გვახ­სენ­დე­ბა, რო­მე­ლიც უპ­რე­ცე­დენ­ტოა ქარ­თუ­ლი მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის ის­ტო­რი­ა­ში - უვა­დო პა­ტიმ­რე­ბი სა­სა­მარ­თლოს და­ბა­ზი­დან ერ­თა­დერ­თხელ, მხო­ლოდ ამ შემ­თხვე­ვის დროს გა­თა­ვი­სუფ­ლდნენ.

  • გი­ორ­გი გვი­ჩი­ა­ნის საქ­მე

და­პა­ტიმ­რე­ბის დროს გვი­ჩი­ა­ნი 35 წლის იყო, საქ­მე­ზე კი­დევ ერთი ბრალ­დე­ბუ­ლი ნიკა ჩე­მია - 32 წლის. მათ 2006 წლის აგ­ვის­ტო­ში "ეი-ი-ეს თე­ლა­სის" ფი­ნან­სუ­რი მე­ნე­ჯე­რის - ნიკა ლო­მი­ნა­ძის მკვლე­ლო­ბის გამო უვა­დო პა­ტიმ­რო­ბა მი­უ­სა­ჯეს. გახ­მა­უ­რე­ბუ­ლი და­ნა­შა­უ­ლი თბი­ლის­ში, 2002 წლის 13 აგ­ვის­ტოს მოხ­და. ლო­მი­ნა­ძე ბახ­ტრი­ონ­ზე, სა­კუ­თარ ბი­ნა­ში ხე­ლებ­შეკ­რუ­ლი, ერთი ტყვი­ით მოკ­ლუ­ლი ნა­ხეს. შსს-ს სპე­ცი­ა­ლურ­მა ოპე­რა­ტი­ულ­მა დე­პარ­ტა­მენ­ტმა (სოდ), რო­მელ­საც მა­შინ ერეკ­ლე კო­დუა ხელ­მძღვა­ნე­ლობ­და, ნიკა ჩე­მია და მისი ორი მე­გო­ბა­რი - გი­ორ­გი პა­პა­ჩაშ­ვი­ლი და ავ­თან­დილ ხელ­კე­ლა­ძე 2005 წლის დე­კემ­ბერ­ში და­ა­კა­ვა, ხოლო გია გვი­ჩი­ა­ნი - 2006 წლის 7 მარტს.

მათ წი­ნა­აღ­მდეგ ჩვე­ნე­ბა ე.წ კრი­მი­ნა­ლურ­მა ავ­ტო­რი­ტეტ­მა ნო­დარ გვი­ჩი­ან­მა მის­ცა, რო­მე­ლიც სოდ-მა 2005 წლის 10 ნო­ემ­ბერს ნარ­კო­ვაჭ­რო­ბის ფაქ­ტზე აიყ­ვა­ნა და მას უვა­დო პა­ტიმ­რო­ბა ემუქ­რე­ბო­და. ნო­დარ გვი­ჩი­ა­ნის ჩვე­ნე­ბის მი­ხედ­ვით, „გია გვი­ჩი­ან­მა, რო­მე­ლიც 2002 წელს, ნიკა ლო­მი­ნა­ძის მო­ად­გი­ლედ მუ­შა­ობ­და, "ეი-ი-ეს თე­ლას­ში" ფი­ნან­სუ­რი მა­ქი­ნა­ცი­ე­ბის და­ფარ­ვის გამო, ლო­მი­ნა­ძის მკვლე­ლო­ბა 20 ათასს დო­ლა­რად და­უკ­ვე­თა, მკვლე­ლო­ბა კი ჩე­მი­ამ, ხელ­კე­ლა­ძემ და პა­პა­ჩაშ­ვილ­მა აღას­რუ­ლეს“. პა­პა­ჩაშ­ვი­ლი პრო­კუ­რა­ტუ­რას გა­უ­რიგ­და და „და­ნა­შა­უ­ლის აღი­ა­რე­ბის“ სა­ნაც­ვლოდ, საპ­რო­ცე­სო შე­თან­ხმე­ბით გა­თა­ვი­სუფ­ლდა; ხერ­კე­ლა­ძემ 8 წელი მი­ი­ღო და ცი­ხე­ში გარ­და­იც­ვა­ლა, გვი­ჩი­ანს და ჩე­მი­ას და­ნა­შა­უ­ლი არ უღი­ა­რე­ბი­ათ.

მათ უვა­დო პა­ტიმ­რო­ბა შე­ე­ფარ­დათ, რო­მე­ლიც 2014 წელს, 15-წლი­ა­ნი სას­ჯე­ლით შე­უც­ვა­ლეს. 2017 წლის 20 თე­ბერ­ვალს თბი­ლი­სის სა­ა­პე­ლა­ციო სა­სა­მარ­თლომ უპ­რე­ცე­დენ­ტო გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა გა­მო­ი­ტა­ნა, პრო­კუ­რა­ტუ­რის ახა­ლი მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბის სა­ფუძ­ველ­ზე, 46 წლის გვი­ჩი­ა­ნი და 43 წლის ჩე­მია უდა­ნა­შა­უ­ლოდ ცნო და სა­სა­მარ­თლოს დარ­ბა­ზი­დან გა­ან­თა­ვი­სუფ­ლა.

ყო­ფი­ლი პა­ტი­მა­რი გია გვი­ჩი­ა­ნი AMBEBI.GE-სთან პა­ტიმ­რო­ბას და გა­მა­მარ­თლე­ბე­ლი გა­ნა­ჩე­ნის შემ­დეგ ემო­ცი­ებს იხ­სე­ნებს:

"წარ­მო­იდ­გი­ნეთ, რა გან­ცდა შე­იძ­ლე­ბა იყოს, რო­დე­საც უდა­ნა­შა­უ­ლო ადა­მი­ანს მკვლე­ლად აცხა­დე­ბენ, სას­ჯე­ლის უმაღ­ლეს ზო­მას, სა­მუ­და­მო პა­ტიმ­რო­ბას უფარ­დე­ბენ და სა­კან­ში სვა­მენ ამ ქვეყ­ნის ყვე­ლა­ზე სას­ტიკ დამ­ნა­შა­ვე­ებ­თან, მკვლე­ლებ­თან ერ­თად! 11 წელი ვი­ყა­ვი ცი­ხე­ში, აქე­დან ოთხი წელი გა­ვა­ტა­რე სას­მუ­და­მო პა­ტიმ­რებ­თან ერ­თად და ექ­ვსი წელი სა­მარ­ტოო სა­კან­ში და ეს ყვე­ლა­ფე­რი სა­ა­ა­კაშ­ვი­ლის დროს ხდე­ბო­და, იმ არა­ა­და­მი­ა­ნუ­რი და სას­ტი­კი რე­ჟი­მის დროს.

და­პა­ტიმ­რე­ბი­დან მა­ლე­ვე, სა­ა­კაშ­ვი­ლის რე­ჟი­მი ამ­ზა­დებ­და ჩემს მკვლე­ლო­ბას ცი­ხე­ში. მათ გა­და­მიყ­ვა­ნეს სხვა სა­კან­ში, სა­დაც ორი კვი­რით ადრე ჩა­მომ­ხრჩვა­ლი პა­ტი­მა­რი ჰყავ­დათ ნა­ნა­ხი და უნ­დო­დათ იგი­ვეს მო­წყო­ბა ჩემ­ზეც... მო­მიგ­ზავ­ნეს ვი­თომ ფსი­ქო­ლო­გი, ის მეს­ტუმ­რა ღამე და მი­თხრა, რომ იყო ცი­ხის ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ის უფ­რო­სი და თან ფსი­ქო­ლო­გიც და ყვე­ლა სა­ღა­მოს მეს­ტუმ­რე­ბო­და სა­კან­ში. ჩემი აზ­რით, მას ჰქონ­და და­ვა­ლე­ბუ­ლი ჩემი ლიკ­ვი­და­ცია და ჩა­მოხ­რჩო­ბის სცე­ნის გა­თა­მა­შე­ბა. მე მა­ლე­ვე გა­ვა­კე­თე გან­ცხა­დე­ბა, რომ თა­ვის ჩა­მოხ­რჩო­ბას არ ვა­პი­რებ­დი და თუ ასე­თი რამ მოხ­დე­ბო­და, ეს იქ­ნე­ბო­და ვანო მერ­ბიშ­ვი­ლის ნა­ხე­ლა­ვი. ამან გა­და­მარ­ჩი­ნა.

რაც შე­ე­ხე­ბა ცი­ხი­დან გა­მოს­ვლის შემ­დეგ პე­რი­ოდს, არ გამ­ჭირ­ვე­ბია რე­სო­ცი­ა­ლი­ზა­ცია, მე­გობ­რე­ბი და ნა­თე­სა­ვე­ბი და­მიდ­გნენ გვერ­დში. კომ­პენ­სა­ცი­ის, მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი და მო­რა­ლუ­რი ზი­ა­ნის ანა­ღა­უ­რე­ბის მო­თხოვ­ნით 2017 წლის ივ­ნის­ში მივ­მარ­თე სა­ქა­ლა­ქო სა­სა­მარ­თლოს, მო­ვი­თხო­ვე კონ­კრე­ტუ­ლი თან­ხა და გა­ნაც­დუ­რი ხელ­ფა­სი მთე­ლი ამ წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში. სა­ქა­ლა­ქო სა­სა­მარ­თლომ უარი მი­თხრა ხელ­ფა­სის გა­ნაც­დურ­ზე და გა­ცი­ლე­ბით ნაკ­ლე­ბი თან­ხა შე­მომ­თა­ვა­ზა, მეც და პრო­კუ­რა­ტუ­რა­მაც გა­ვა­სა­ჩივ­რეთ სა­ა­პე­ლა­ცი­ო­ში ეს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა. სა­ა­პე­ლა­ცი­ომ ძა­ლა­ში და­ტო­ვა ეს გა­ნა­ჩე­ნი და ახლა დავა მიმ­დი­ნა­რე­ობს უზე­ნა­ეს სა­სა­მარ­თლო­ში" - გვი­თხრა გვი­ჩი­ან­მა, რო­მე­ლიც პა­ტიმ­რო­ბის წლე­ბის­თვის სა­ხელ­მწი­ფოს­გან მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი ზი­ა­ნის ანა­ზღა­უ­რე­ბას მო­ი­თხოვს.

  • ფო­ტო­რე­პორ­ტი­ო­რე­ბის საქ­მე

თბი­ლი­სის სა­ა­პე­ლა­ციო სა­სა­მარ­თლომ 2017 წელს უდა­ნა­შა­უ­ლოდ ცნო ჯა­შუ­შო­ბა­ში ბრალ­დე­ბუ­ლი ფო­ტო­რე­პორ­ტი­ო­რე­ბი - გი­ორ­გი აბ­და­ლა­ძე, ზუ­რაბ ქურ­ცი­კი­ძე; ირაკ­ლი და ნა­თია გე­დე­ნი­ძე­ე­ბი. გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა სა­ა­პე­ლა­ციო ინ­სტან­ცი­ის მო­სა­მარ­თლე­თა კო­ლე­გი­ამ მი­ი­ღო.

ფო­ტო­რე­პორ­ტი­ო­რე­ბი 2011 წლის ივ­ლის­ში და­ა­კა­ვეს. არც ერთი მათ­გა­ნი თავს არ ცნობ­და ჯა­შუ­შო­ბა­ში დამ­ნა­შა­ვედ, თუმ­ცა, მოგ­ვი­ა­ნე­ბით და­ნა­შა­უ­ლი აღი­ა­რეს და საპ­რო­ცე­სო შე­თან­ხმე­ბის სა­ფუძ­ველ­ზე პა­ტიმ­რო­ბი­დან მა­ლე­ვე გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლეს.

„ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბის“ შეც­ვლის შემ­დეგ, საქ­მის ხე­ლა­ხა­ლი გა­მო­ძი­ე­ბა და­ი­წყო. 2016 წლის დე­კემ­ბერ­ში, მთა­ვარ­მა პრო­კუ­რა­ტუ­რამ ოთხი­ვე ფო­ტო­რე­პორ­ტი­ო­რი უდა­ნა­შა­უ­ლოდ ცნო, 2017 წელს კი სა­ა­პე­ლა­ციო სა­სა­მარ­თლოს მი­მარ­თა 2011 წელს გა­მო­ტა­ნი­ლი გა­მამ­ტყუ­ნე­ბე­ლი გა­ნა­ჩე­ნის გა­და­სინ­ჯვის შუ­ამ­დგომ­ლო­ბით. ხე­ლა­ხა­ლი გა­მო­ძი­ე­ბით დად­გინ­და, რომ ფო­ტოგ­რა­ფე­ბის მი­მართ წინა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის ან­გა­რიშს­წო­რე­ბის სა­ფუძ­ვე­ლი იყო მათ მიერ გა­და­ღე­ბუ­ლი ფო­ტო­ე­ბი, რომ­ლე­ბიც ასა­ხა­ვენ 2011 წლის 26 მა­ისს, თბი­ლის­ში, რუს­თა­ვე­ლის გამ­ზირ­ზე, ოპო­ზი­ცი­ის საპ­რო­ტეს­ტო აქ­ცი­ის დარ­ბე­ვას.

AMBEBI.GE და­ინ­ტე­რეს­და, რამ­დენ­მა მსჯავ­რდე­ბულ­მა მო­ი­თხო­ვა სა­ხელ­მწი­ფოს­გან მო­რა­ლუ­რი და მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი ზი­ა­ნის ანა­ზღა­უ­რე­ბა და რო­გორ დაკ­მა­ყო­ფილ­და მათი სა­ჩივ­რე­ბი. აღ­მოჩ­ნდა, რომ უკა­ნო­ნო პა­ტიმ­რო­ბი­დან გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლი პი­რე­ბი მო­რა­ლუ­რი და მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი ზი­ა­ნის ანა­ზღა­უ­რე­ბის მო­თხოვ­ნით, იშ­ვი­ა­თად მი­მარ­თა­ვენ სა­ა­სა­მარ­თლოს.

მა­გა­ლი­თად, თბი­ლი­სის სა­ა­პე­ლა­ციო სა­სა­მარ­თლო­ში ბოლო ხუთი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში მო­რა­ლუ­რი ზი­ა­ნის ანაზ­რა­უ­რე­ბის მო­თხოვ­ნით შე­სუ­ლია 9 სა­ა­პე­ლა­ციო სა­ჩი­ვა­რი, რო­მელ­თა­გან 2 დაკ­მა­ყო­ფილ­და, სამი ნა­წი­ლობ­რივ დაკ­მა­ყო­ფილ­და, 2 არ დაკ­მა­ყო­ფილ­და, 2 და­ტო­ვე­ბულ იქნა გა­ნუ­ხილ­ვე­ლად. ეს მა­შინ, რო­დე­საც ამ პე­რი­ოდ­ში იმა­ვე სა­ა­პე­ლა­ციო სა­სა­მარ­თლომ გა­ა­მარ­თლა 61 მსჯავ­რდე­ბუ­ლი.

რაც შე­ე­ხე­ბა უზე­ნა­ეს სა­სა­მარ­თლოს, მათ მიერ AMBEBI.GE-სთვის გა­მოგ­ზავ­ნილ ოფი­ცი­ა­ლურ წე­რილ­ში ვკი­თხუ­ლობთ, რომ პა­ტიმ­რო­ბი­დან გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბულ პირ­თა მო­რა­ლუ­რი და მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი ზი­ა­ნის ანა­ზღა­უ­რე­ბის მო­თხოვ­ნის შე­სა­ხებ, ინ­ფორ­მა­ცი­ას არ აღ­რი­ცხა­ვენ.

სტა­ტის­ტი­კუ­რი მო­ნა­ცე­მე­ბი ცხად­ყოფს, რომ უკა­ნო­ნოდ თა­ვი­სუფ­ლე­ბა­ა­ღ­კვე­თილ პირ­თა მი­მართ მო­რა­ლუ­რი და მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი ზი­ა­ნის ანა­ზღა­უ­რე­ბის კუ­თხით სა­ხელ­მწი­ფო გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი აქ­ტი­ვო­ბე­ბით არ გა­მო­ირ­ჩე­ვა. თუმ­ცა, აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია ის ფაქ­ტი, რომ 2012 წლი­დან სა­ქარ­თვე­ლო­ში ყო­ფილ პა­ტი­მარ­თა რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცი­ი­სა და რე­სო­ცი­ა­ლი­ზა­ცი­ის პროგ­რა­მა მოქ­მე­დებს. პროგ­რა­მის მი­ზა­ნია სას­ჯე­ლაღ­სრუ­ლე­ბის და­წე­სე­ბუ­ლე­ბე­ბი­დან გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლი პი­რე­ბის რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცი­ის ხელ­შე­წყო­ბა, მათი დაბ­რუ­ნე­ბა სა­ზო­გა­დო­ე­ბის სრუ­ლუფ­ლე­ბი­ან წევ­რე­ბად და გან­მე­ო­რე­ბი­თი და­ნა­შა­უ­ლის თა­ვი­დან აცი­ლე­ბა. პროგ­რა­მის სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბი ყო­ფილ პა­ტიმ­რებ­თან 2 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში მუ­შა­ო­ბენ.

რაც შე­ე­ხე­ბა დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლად შემ­დგა­რი ქვეყ­ნე­ბის მა­გა­ლი­თებს, ასე­თი ერ­თე­უ­ლი შემ­თხვე­ვე­ბია და მა­ში­ნაც სა­ხელ­მწი­ფო კომ­პენ­სა­ცი­ის, მო­რა­ლუ­რი და მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი ზი­ა­ნის ასა­ნა­ზღა­უ­რებ­ლად ყვე­ლა­ფერს აკე­თებს.

კარ­გად ცნო­ბი­ლი შემ­თხვე­ვა, როცა ამე­რი­კე­ლი ხუან რი­ვი­ე­რა 20-წლი­ა­ნი პა­ტიმ­რო­ბი­დან გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლეს. მას 1992 წელს მომ­ხდარ 11 წლის გო­გო­ნას გა­უ­პა­ტი­უ­რე­ბა­სა და მკვლე­ლო­ბა­ში ედე­ბო­და ბრა­ლი და მო­სა­მარ­თლი­სა და პრო­კუ­რა­ტუ­რის შეც­დო­მის გამო, ცი­ხე­ში 20 წელი გა­ა­ტა­რა. რი­ვე­რა 2015 წელს უდა­ნა­შა­უ­ლოდ ცნეს და კომ­პენ­სა­ცი­ის სა­ხით 20 მი­ლი­ო­ნი დო­ლა­რი გა­და­უ­ხა­დეს.

ავტორი:

ციხეში უდანაშაულოდ გატარებული წლები - უხდიან თუ არა ქართველ პატიმრებს უკანონო პატიმრობისთვის კომპენსაციას

ციხეში უდანაშაულოდ გატარებული წლები - უხდიან თუ არა ქართველ პატიმრებს უკანონო პატიმრობისთვის კომპენსაციას

რამდენიმე დღის წინ, აშშ-ში ციხიდან გაათავისუფლეს ორი მამაკაცი, რომლებმაც პატიმრობაში 43 წელი სრულიად უდანაშაულოდ გაატარეს. ბიძასა და ძმისშვილს 1976 წლის გაზაფხულზე მომხდარ მკვლელობაში ედებოდათ ბრალი. საქმის გადასინჯვა 2017 წელს დაიწყო და უდანაშაულო პატიმრებმა ციხე მრავალწლიანი ლოდინის შემდეგ დატოვეს...

დავინტერესდით, რა ხდება ქართულ მართლმსაჯულების სისტემაში პატიმრების განაჩენების ხელახლა გადასინჯვისა და გამართლების კუთხით. AMBEBI.GE-ს მიერ გამოთხოვილი ოფიციალური ინფორმაციის თანახმად, ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში უზენაეს სასამართლოში განაჩენის გადასინჯვის თაობაზე შესულია 3 108 საჩივარი, ხოლო გამამართლებელი განაჩენი გამოტანილია 24 საქმეზე.

რაც შეეხება სააპელაციო სასამართლოს, 2014 წლიდან უწყებამ განიხილა 1806 სააპელაციო საჩივარი, მათგან 61 მსჯავრდებული ცნო უდანაშაულოდ, ხოლო 22 მსჯავრდებულის სააპელაციო საჩივარზე გამოტანილ იქნა ნაწილობრივ გამამართლებელი განაჩენი.

უკანონო პატიმრობიდან გათავისუფლების ქართულ მაგალითებზე საუბრისას, პირველ რიგში გია გვიჩიანის საქმე გვახსენდება, რომელიც უპრეცედენტოა ქართული მართლმსაჯულების ისტორიაში - უვადო პატიმრები სასამართლოს დაბაზიდან ერთადერთხელ, მხოლოდ ამ შემთხვევის დროს გათავისუფლდნენ.

  • გიორგი გვიჩიანის საქმე

დაპატიმრების დროს გვიჩიანი 35 წლის იყო, საქმეზე კიდევ ერთი ბრალდებული ნიკა ჩემია - 32 წლის. მათ 2006 წლის აგვისტოში "ეი-ი-ეს თელასის" ფინანსური მენეჯერის - ნიკა ლომინაძის მკვლელობის გამო უვადო პატიმრობა მიუსაჯეს. გახმაურებული დანაშაული თბილისში, 2002 წლის 13 აგვისტოს მოხდა. ლომინაძე ბახტრიონზე, საკუთარ ბინაში ხელებშეკრული, ერთი ტყვიით მოკლული ნახეს. შსს-ს სპეციალურმა ოპერატიულმა დეპარტამენტმა (სოდ), რომელსაც მაშინ ერეკლე კოდუა ხელმძღვანელობდა, ნიკა ჩემია და მისი ორი მეგობარი - გიორგი პაპაჩაშვილი და ავთანდილ ხელკელაძე 2005 წლის დეკემბერში დააკავა, ხოლო გია გვიჩიანი - 2006 წლის 7 მარტს.

მათ წინააღმდეგ ჩვენება ე.წ კრიმინალურმა ავტორიტეტმა ნოდარ გვიჩიანმა მისცა, რომელიც სოდ-მა 2005 წლის 10 ნოემბერს ნარკოვაჭრობის ფაქტზე აიყვანა და მას უვადო პატიმრობა ემუქრებოდა. ნოდარ გვიჩიანის ჩვენების მიხედვით, „გია გვიჩიანმა, რომელიც 2002 წელს, ნიკა ლომინაძის მოადგილედ მუშაობდა, "ეი-ი-ეს თელასში" ფინანსური მაქინაციების დაფარვის გამო, ლომინაძის მკვლელობა 20 ათასს დოლარად დაუკვეთა, მკვლელობა კი ჩემიამ, ხელკელაძემ და პაპაჩაშვილმა აღასრულეს“. პაპაჩაშვილი პროკურატურას გაურიგდა და „დანაშაულის აღიარების“ სანაცვლოდ, საპროცესო შეთანხმებით გათავისუფლდა; ხერკელაძემ 8 წელი მიიღო და ციხეში გარდაიცვალა, გვიჩიანს და ჩემიას დანაშაული არ უღიარებიათ.

მათ უვადო პატიმრობა შეეფარდათ, რომელიც 2014 წელს, 15-წლიანი სასჯელით შეუცვალეს. 2017 წლის 20 თებერვალს თბილისის სააპელაციო სასამართლომ უპრეცედენტო გადაწყვეტილება გამოიტანა, პროკურატურის ახალი მტკიცებულებების საფუძველზე, 46 წლის გვიჩიანი და 43 წლის ჩემია უდანაშაულოდ ცნო და სასამართლოს დარბაზიდან გაანთავისუფლა.

ყოფილი პატიმარი გია გვიჩიანი AMBEBI.GE-სთან პატიმრობას და გამამართლებელი განაჩენის შემდეგ ემოციებს იხსენებს:

"წარმოიდგინეთ, რა განცდა შეიძლება იყოს, როდესაც უდანაშაულო ადამიანს მკვლელად აცხადებენ, სასჯელის უმაღლეს ზომას, სამუდამო პატიმრობას უფარდებენ და საკანში სვამენ ამ ქვეყნის ყველაზე სასტიკ დამნაშავეებთან, მკვლელებთან ერთად! 11 წელი ვიყავი ციხეში, აქედან ოთხი წელი გავატარე სასმუდამო პატიმრებთან ერთად და ექვსი წელი სამარტოო საკანში და ეს ყველაფერი საააკაშვილის დროს ხდებოდა, იმ არაადამიანური და სასტიკი რეჟიმის დროს.

დაპატიმრებიდან მალევე, სააკაშვილის რეჟიმი ამზადებდა ჩემს მკვლელობას ციხეში. მათ გადამიყვანეს სხვა საკანში, სადაც ორი კვირით ადრე ჩამომხრჩვალი პატიმარი ჰყავდათ ნანახი და უნდოდათ იგივეს მოწყობა ჩემზეც... მომიგზავნეს ვითომ ფსიქოლოგი, ის მესტუმრა ღამე და მითხრა, რომ იყო ციხის ადმინისტრაციის უფროსი და თან ფსიქოლოგიც და ყველა საღამოს მესტუმრებოდა საკანში. ჩემი აზრით, მას ჰქონდა დავალებული ჩემი ლიკვიდაცია და ჩამოხრჩობის სცენის გათამაშება. მე მალევე გავაკეთე განცხადება, რომ თავის ჩამოხრჩობას არ ვაპირებდი და თუ ასეთი რამ მოხდებოდა, ეს იქნებოდა ვანო მერბიშვილის ნახელავი. ამან გადამარჩინა.

რაც შეეხება ციხიდან გამოსვლის შემდეგ პერიოდს, არ გამჭირვებია რესოციალიზაცია, მეგობრები და ნათესავები დამიდგნენ გვერდში. კომპენსაციის, მატერიალური და მორალური ზიანის ანაღაურების მოთხოვნით 2017 წლის ივნისში მივმართე საქალაქო სასამართლოს, მოვითხოვე კონკრეტული თანხა და განაცდური ხელფასი მთელი ამ წლების განმავლობაში. საქალაქო სასამართლომ უარი მითხრა ხელფასის განაცდურზე და გაცილებით ნაკლები თანხა შემომთავაზა, მეც და პროკურატურამაც გავასაჩივრეთ სააპელაციოში ეს გადაწყვეტილება. სააპელაციომ ძალაში დატოვა ეს განაჩენი და ახლა დავა მიმდინარეობს უზენაეს სასამართლოში" - გვითხრა გვიჩიანმა, რომელიც პატიმრობის წლებისთვის სახელმწიფოსგან მატერიალური ზიანის ანაზღაურებას მოითხოვს.

  • ფოტორეპორტიორების საქმე

თბილისის სააპელაციო სასამართლომ 2017 წელს უდანაშაულოდ ცნო ჯაშუშობაში ბრალდებული ფოტორეპორტიორები - გიორგი აბდალაძე, ზურაბ ქურციკიძე; ირაკლი და ნათია გედენიძეები. გადაწყვეტილება სააპელაციო ინსტანციის მოსამართლეთა კოლეგიამ მიიღო.

ფოტორეპორტიორები 2011 წლის ივლისში დააკავეს. არც ერთი მათგანი თავს არ ცნობდა ჯაშუშობაში დამნაშავედ, თუმცა, მოგვიანებით დანაშაული აღიარეს და საპროცესო შეთანხმების საფუძველზე პატიმრობიდან მალევე გაათავისუფლეს.

„ნაციონალური მოძრაობის“ შეცვლის შემდეგ, საქმის ხელახალი გამოძიება დაიწყო. 2016 წლის დეკემბერში, მთავარმა პროკურატურამ ოთხივე ფოტორეპორტიორი უდანაშაულოდ ცნო, 2017 წელს კი სააპელაციო სასამართლოს მიმართა 2011 წელს გამოტანილი გამამტყუნებელი განაჩენის გადასინჯვის შუამდგომლობით. ხელახალი გამოძიებით დადგინდა, რომ ფოტოგრაფების მიმართ წინა ხელისუფლების ანგარიშსწორების საფუძველი იყო მათ მიერ გადაღებული ფოტოები, რომლებიც ასახავენ 2011 წლის 26 მაისს, თბილისში, რუსთაველის გამზირზე, ოპოზიციის საპროტესტო აქციის დარბევას.

AMBEBI.GE დაინტერესდა, რამდენმა მსჯავრდებულმა მოითხოვა სახელმწიფოსგან მორალური და მატერიალური ზიანის ანაზღაურება და როგორ დაკმაყოფილდა მათი საჩივრები. აღმოჩნდა, რომ უკანონო პატიმრობიდან გათავისუფლებული პირები მორალური და მატერიალური ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნით, იშვიათად მიმართავენ საასამართლოს.

მაგალითად, თბილისის სააპელაციო სასამართლოში ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში მორალური ზიანის ანაზრაურების მოთხოვნით შესულია 9 სააპელაციო საჩივარი, რომელთაგან 2 დაკმაყოფილდა, სამი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა, 2 არ დაკმაყოფილდა, 2 დატოვებულ იქნა განუხილველად. ეს მაშინ, როდესაც ამ პერიოდში იმავე სააპელაციო სასამართლომ გაამართლა 61 მსჯავრდებული.

რაც შეეხება უზენაეს სასამართლოს, მათ მიერ AMBEBI.GE-სთვის გამოგზავნილ ოფიციალურ წერილში ვკითხულობთ, რომ პატიმრობიდან გათავისუფლებულ პირთა მორალური და მატერიალური ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნის შესახებ, ინფორმაციას არ აღრიცხავენ.

სტატისტიკური მონაცემები ცხადყოფს, რომ უკანონოდ თავისუფლებააღკვეთილ პირთა მიმართ მორალური და მატერიალური ზიანის ანაზღაურების კუთხით სახელმწიფო განსაკუთრებული აქტივობებით არ გამოირჩევა. თუმცა, აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ 2012 წლიდან საქართველოში ყოფილ პატიმართა რეაბილიტაციისა და რესოციალიზაციის პროგრამა მოქმედებს. პროგრამის მიზანია სასჯელაღსრულების დაწესებულებებიდან გათავისუფლებული პირების რეაბილიტაციის ხელშეწყობა, მათი დაბრუნება საზოგადოების სრულუფლებიან წევრებად და განმეორებითი დანაშაულის თავიდან აცილება. პროგრამის სპეციალისტები ყოფილ პატიმრებთან 2 წლის განმავლობაში მუშაობენ.

რაც შეეხება დემოკრატიულად შემდგარი ქვეყნების მაგალითებს, ასეთი ერთეული შემთხვევებია და მაშინაც სახელმწიფო კომპენსაციის, მორალური და მატერიალური ზიანის ასანაზღაურებლად ყველაფერს აკეთებს.

კარგად ცნობილი შემთხვევა, როცა ამერიკელი ხუან რივიერა 20-წლიანი პატიმრობიდან გაათავისუფლეს. მას 1992 წელს მომხდარ 11 წლის გოგონას გაუპატიურებასა და მკვლელობაში ედებოდა ბრალი და მოსამართლისა და პროკურატურის შეცდომის გამო, ციხეში 20 წელი გაატარა. რივერა 2015 წელს უდანაშაულოდ ცნეს და კომპენსაციის სახით 20 მილიონი დოლარი გადაუხადეს.

თბილისში ცნობილ ნეიროქირურგს სცემეს - "ათასობით ადამიანის გადამრჩენს ვიღაც ველური ცემს..."

შსს-ს გაფრთხილება აქციის მონაწილეებს - უწყება განცხადებას ავრცელებს

"მთავარი არხის" ერთ-ერთი დამფუძნებელი გიორგი რურუა დააკავეს