ტრადიციული თუ ონლაინ-მაღაზია - რომელი უფრო მომგებიანი ბიზნესია და რატომ?
ელექტრონული კომერცია ვაჭრობის ტრადიციულ მეთოდს ნელ-ნელა ანაცვლებს, რასაც სტატისტიკური მონაცემებიც ადასტურებს - განვითარებულ ქვეყნებში 2018 წელს საცალო ონლაინ-გაყიდვების წილმა 18%-ს მიაღწია. მსოფლიოს ყველაზე მდიდარი ადამიანი კი ონლაინ მაღაზია amazon-ის დამფუძნებელი ჯეფ ბეზოსი გახდა.
ელექტრონული კომერციის ასეთი განვითარების მიზეზი ჩვენ - მომხმარებლები ვართ, მნიშვნელოვნად გაიზარდა იმ ადამიანების რიცხვი, ვინც სავაჭრო ცენტრებში საათობით სიარულს, უბრალოდ ნივთის ონლაინ გამოწერას ვამჯობინებთ; დატვირთული სამუშაო დღის შემდეგ კი რესტორანში წასვლის ნაცვლად, პიცას ვუკვეთავთ და საღამოს სახლში კომფორტულად ვატარებთ.
თბილისში უკვე ძალიან პოპულარული გახდა კომპანიები, რომლებიც მომხმარებელს სთავაზობენ საკვების მომენტალურ მიწოდებას სხვადასხვა რესტორნებიდან. ფაქტიურად შეუძლებელია ვერ შეამჩნიო ყოველდღიურად Glovo-ს; Wolt-ის თუ menu.ge-ს სკუტერები. საწყის ეტაპზე ცნობილი რესტორნები თუ სწრაფი კვების ქსელები ერიდებოდნენ მსგავს კომპანიებთან ხელშეკრულების გაფორმებას, მაგრამ მომხმარებლების მხრიდან წამოსულმა მზარდმა მოთხოვნამ და კვალიფიციური მოთამაშეების გამოჩენამ მიწოდების მიმართულებით აიძულა კვების ობიექტების უმეტესობას დაეწყოთ თანამშრომლობა შესაბამის კომპანიებთან (Glovo; Wolt; menu.ge). ახლა უკვე წარმატებული რესტორნების და სწრაფი კვების ქსელების გაყიდვების დაახლოებით 20% სწორედ ამ მომენტალური მიწოდების კომპანიების მეშვეობით ხორციელდება.
იგივე სცენარი არის მოსალოდნელი საცალო ონლაინ გაყიდვების მიმართულებითაც, ადგილობრივ ბაზარზე უკვე გამოჩნდა ახალი პლატფორმა B2C (https://www.b2c.ge/), რომლის მეშვეობითაც სრულყოფილი ონლაინ-მაღაზიის შექმნა რამდენიმე წუთშია შესაძლებელი. მოქმედ სავაჭრო ბიზნესებს, ასევე დამწყებ მეწარმეებს მოეხსნათ ყველა ბარიერი და უკვე ყოველთვიურად იზრდება იმ მაღაზიების რიცხვი, რომლებიც პროდუქციის შეძენას საკუთარ ვებ-გვერდზე გთავაზობთ.
საქართველოში ელექტრონული კომერციის მიმართულებით ძირითადი შემაფერხებელი B2C-ის მსგავსი მოხერხებული სერვისის არ არსებობა იყო. პრობლემა ექმნებოდათ მეწარმეებს საკუთარი ბიზნესის და გაყიდვების ონლაინ სივრცეში გატანისას. ამის პარალელურად კი ქართველი მომხმარებელი უკვე მიეჩვია ონლაინ ვაჭრობას. აქტიურად იყენებენ Amazon.com-ს, eBay.com-ს, Alibaba.com-ს და სხვა პოპულარულ საერთაშორისო ონლაინ-გაყიდვებში ჩართულ ვებ-გვერდებს.
კვლევებში კარგად ჩანს მომხმარებლის მხრიდან დანახული ის უპირატესობები და მიზეზები, რაც განაპირობებს ონლაინ ვაჭრობის ზრდის ასეთ მაღალ მაჩვენებელს მთელი მსოფლიოს მასშტაბით. კითხვარზე თუ რატომ ამჯობინებთ ონლაინ მაღაზიას ტრადიციულ ვაჭრობას პასუხები ასე განაწილდა:
სისწრაფე და სიმარტივე
დღემდე ონლაინ მაღაზიის გახსნა ასოცირდებოდა შემდეგი ეტაპების და ბარიერების დაძლევასთან:
- სანდო პროგრამისტთა და დიზაინერთა ჯგუფის შერჩევა
- პროგრამისტთა ჯგუფთან ტექნიკური დეტალების შეთანხმება
- დაახლოებით 5000 ლარიანი ინვესტიციის მოძიება, ეს ფაქტიურად მინიმალური თანხაა თანამედროვე და სრული ფონქციონალის მქონე ონლაინ მაღაზიის დასაწერად პერსონალური დაკვეთის შემთხვევაში
- დაახლოებით 3 თვიანი პერიოდი სასურველი ფუნქციონალის მქონე ელექტრონული მაღაზიის მიღებამდე
- სასურველი დომენის შეძენა
- SSL სერთიფიკატის შეძენა უსაფრთოხების უზრუნველსაყოფად
- საიმედო და სწრაფი ჰოსტინგის სერვისის მომწოდებლის არჩევა
- ჩვენი პროდუქციისთვის ეფექტური სურათების გადაღება
- მიწოდების სერვისის პროვაიდერის, ანუ საკურიერო კომპანიის მოძებნა
- კონტრაქტის გაფორმება ბანკთან, საბანკო ბარათებით გადახდების მისაღებად
- კონტრაქტის გაფორმება ბანკთან, განვადების სერვისის მისაღებად
თუმცა ბაზარზე B2C-ის გამოჩენის შემდეგ ეს ბარიერები მოიხსნა. თქვენ სახლიდან თუ ოფისიდან გაუსვლელად, ზარის განხორციელების გარეშეც შეგიძლიათ შექმნათ სრულყოფილი ონლაინ მაღაზია წუთებში და ამის სანაცვლოდ არანაირი ფინანსური ინვესტიცია არ არის საჭირო. ერთადერთი, რაზეც თქვენ ისევ უნდა იზრუნოთ საკუთარი პროდუქციისთვის ეფექტური სურათების გადაღებაა, რათა ისინი ატვირთოთ თქვენს ონლაინ მაღაზიაში.
ამის საპირწონედ შეგიძლიათ თავად წარმოიდგინოთ თუ რა პროცედურებთან და ბარიერებთან არის დაკავშირებული მიმზიდველი მაღაზიის გახსნა თბილისის პრესტიჟულ უბნებში.
საწყისი ინვესტიცია
შევადაროთ რა საწყის ინვესტიციას მოითხოვს B2C-ის საშუალებით ონლაინ მაღაზიის გახსნა, ტრადიციულ მაღაზიასთან შედარებით.
რა თქმა უნდა ტრადიციული მაღაზიის გახსნასთან დაკავშირებული საწყისი ინვესტიციის მოცულობა ძალიან ცვალებადია გამომდინარე იქიდან თუ რა ტიპის მაღაზიას ვაკეთებთ, რა ფართი უჭირავს ჩვენ მაღაზიას, რა პროდუქცია არის შიგნით განთავსებული და ასე შემდეგ. თუმცა მხოლოდ რამდენიმე საკითხზე დავფიქრდეთ: საჭიროა ფართის რემონტი და სათანადოდ მოწყობა, აუცილებელია მაღაზიაში შესაბამისი ავეჯის და ინვენტარის განთავსება, გარე ფასადის გაფორმება, კომპიუტერი და მოწყობილობები კლიენტთა მომსახურებისთვის და ჩეკისთვის, მაღაზიის პროდუქციით შევსება, დაცვის სისტემების მონტაჟი და ასე შემდეგ. როგორც ხვდებით აქ ლაპარაკია მინიმუმ 50,000 ლარიან ინვესტიციაზე.
ინვესტიციის მოცულობა მინიმალური ხდება თუ ჩვენ ვქმნით ონლაინ მაღაზიას პლატფორმაზე B2C. ერთადერთი ჩვენ ისევ შეიძლება დაგვჭირდეს ინვესტიციის განხორციელება გასაყიდი პროდუქციის შესაძენად, თუმცა განსხვავებით ტრადიციული მაღაზიისგან ამ მიმართულებითაც გაცილებით მოქნილები ვართ, არ არის საჭირო თაროების შევსების მიზნით დიდი მარაგების შეძენა, ზოგიერთი ონლაინ მაღაზია კი მხოლოდ შეკვეთის მიღების შემდეგ ყიდულობს ნივთს საბითუმო მომწოდებლისგან.
მიმდინარე ხარჯები
როგორც მსოფლიოს, ისე საქართველოს მაგალითი ნათლად ასახავს, რომ ტრადიციული ვაჭრობა უფრო მეტ ყოველთვიურ დანახარჯებთან არის დაკავშირებული, ვიდრე ელექტრონული კომერცია. ეს ფაქტორი გადამწყვეტია კონკურენტული ფასების მისაღწევად. სწორედ ამიტომ, თითქმის ყველა წარმატებული კომპანია, ცდილობს საცალო გაყიდვების ძირითადი ნაწილი ონლაინ-სივრცეში გადაიტანოს. მიმდინარე დანახარჯების სიმცირის გამო ონლაინ-კომერცია მიმზიდველია სტარტაპებისთვისაც.
შევადაროთ ციფრები: ტრადიციული ფორმატის, ძალიან მცირე ზომის ტანსაცმლის მაღაზიას, რომელიც იკავებს 30 კვმ ფართს ცენტრალურ ქუჩაზე, განსხვავებით ონლაინ მაღაზიისგან ყოველთვიურად ესაჭიროება: იჯარის ხარჯი, კომუნალური გადასახადების ხარჯი, კონსულტანტების ხელფასი, დაცვის ხარჯი და ასე შემდეგ. მარტო ეს ჩამონათვალი ყოველთვიურად 10,000 ლარის ფარგლებშია. მნიშვნელოვანია, რომ ყველა ეს ხარჯი ფიქსირებულია და არ შემცირდება თქვენი მაღაზიის გაყიდვების შემცირების შემთხვევაში.
ონლაინ მაღაზიის შემთხვევაში კი განსხვავებით ტრადიციული მაღაზიისგან თქვენ გემატებათ ყოველთვიური 99 ლარი, B2C-ის პლატფორმაზე ონლაინ მაღაზიის ყოველთვიური ღირებულება. ასევე გვრქნება ციფრული მარკეტინგის ხარჯი და მიწოდების სერვისის ხარჯი, რაც ჯამურად მნიშვნელოვნად ჩამორჩება თუნდაც მარტო იჯარის ღირებულებას.
ახალ მომხმარებლებზე წვდომა და ზრდის პერსპექტივა
ინტერნეტ-სივრცეში კომპანიისა თუ პროდუქტის შესახებ ინფორმაციის გავრცელება გაცილებით მარტივად არის შესაძლებელი, ვიდრე მაღაზიის მიმდებარედ საინფორმაციო ბუკლეტების დარიგება ან პრომო აგენტების დაქირავება. ტრადიციული მაღაზიის შემთხვევაში ფართის მდებარეობა გადამწყვეტია და მისი არასწორად შერჩევის შემთხვევაში ვერანაირი მარკეტინგული აქტივობა ვეღარ გვიშველის.
გაცილებით მოქნილია ონლაინ სივრცე, სოციალური ქსელები საშუალებას გვაძლევს მუდმივად ვცვალოთ და დავაკორექტიროთ ჩვენი სამიზნე მომხმარებლები. ინტერნეტ-სივრცეში მომხმარებელთა დიდი ნაწილის პოზიტიურ შეფასებას (ისევე როგორც ნეგატიურს), ჯაჭვური რეაქცია მოჰყვება, შესაბამისად, პროდუქციის რეალიზაციაც იზრდება ან იკლებს. ეს ონლაინ-მაღაზიის კიდევ ერთი დადებითი მხარეა. ელ-კომერცია საშუალებას იძლევა, ერთგული მომხმარებლები მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში შეიძინო და ბიზნესი კიდევ უფრო გააფართოვო. არ ვართ არანაირად შეზღუდული გეოგრაფიული მდებარეობით. იგივე B2C-ის გამოყენებით შექმნილ მაღაზიებს საშუალება აქვთ აირჩიონ საქართველოს ფოსტის ჩაშენებული სერვისი და საკუთარი პროდუქცია მომხმარებელს მსოფლიოს ნებისმიერ წერტილში მიაწოდონ.
კიდევ ერთი მიზეზი, რაც ყველა ჩვენგანს იზიდავს და ხშირად გასაყიდ ნივთზე უფრო მნიშვნელოვანია მაღაზიის ვიზუალია. საინტერესო ვიზუალით შექმნილი ონლაინ-მაღაზიები ყოველთვის ყურადღების ცენტრში ექცევა. ეს საცალო ვაჭრობის ელ-კომერციაში გადატანის კიდევ ერთი უპირატესობაა. მაგალითად, პლატფორმა B2C საშუალებას გაძლევს, ისეთი ონლაინ-მაღაზია შექმნა, როგორიც თავად გსურს და საჭიროების შემთხვევაში, ვიზუალი განაახლო კიდეც რამოდენიმე წუთში. ეს პროცედურა კი ტრადიციული ვაჭრობის შემთხვევაში დიდ დანახარჯებს უკავშირდება.
ახალი ტენდენცია - საუკეთესო გადაწყვეტილება ონლაინ მაღაზიისა და ტრადიციული მაღაზიის სინთეზია
თუნდაც განვითარებულ ქვეყნებში საცალო გაყიდვების 80% ჯერ ისევ ტრადიციულ საცალო ვაჭრობაზე მოდის. საინტერესოა კვლევის შედეგები, რატომ ამჯობინებენ მომხმარებლები ფიზიკურ მაღაზიებს:
ონლაინ-მაღაზიის სწრაფად ზრდის საუკეთესო მაგალითს წარმოადგენს Amazon.com, რომელიც მისმა დამფუძნებელმა, ჯეფ ბეზოსმა ჯერ კიდევ 1994 წელს შექმნა, დღეს კი ელ-კომერციის სფეროში ლიდერის პოზიციას იკავებს. თავად ჯეფ ბეზოსი გამოცემა Forbes-ის 2019 წლის მილიარდერების სიაში 131 მილიარდი აშშ დოლარის ოდენობის კაპიტალით, პირველ ადგილზეა წარმოდგენილი. სწორედ Amazon.com-ის და სხვა ლიდერი ონლაინ მაღაზიების დამსახურებით, განვითარებულ ქვეყნებში ყოველწლიურად იზრდება გაკოტრებული და დახურული სავაჭრო ცენტრების რაოდენობა.
საინტერესოა ის ფაქტი, რომ იმ პირობებში, როცა ონლაინ მაღაზიების ზრდის ტემპი 4 ჯერ აღემატება ტრადიციული მაღაზიების ზრდის ტემპს, ყველაზე წარმატებულმა ონლაინ მაღაზია Amazon.com-მა 2018 წელს საკუთარი ფიზიკური მაღაზიების გახსნა დაიწყო. ამ გადაწყვეტილების ძირითადი მიზეზი კი სინერგიის ეფექტია, რასაც პარალელურად ონლაინ მაღაზიისა და ტრადიციული მაღაზიის ერთობლიობა იწვევს.
ამ შემთხვევაში სინერგიის ეფექტი მიიღწევა ხარჯების დაზოგვაში, თუნდაც ერთობლივი საწყობის არსებობით, ასევე საერთო მარკეტინგული აქტივობის წარმოებით, თუმცა ყველაზე მნიშვნელოვანი ისევ მომხმარებლის ქცევაა, საქმე იმაშია, რომ მომხმარებლების დიდი ნაწილი ფიზიკურ მაღაზიაში პროდუქტის შეძენამდე მის შესწავლას ახდენს ონლაინ სივრცეში. ქვემოთ მოცემულია სტატისტიკა თუ რამდენი პროცენტი მომხმარებლებისა ცდილობს პროდუქტის შესწავლას ონლაინ სივრცეში შესყიდვამდე, პროდუქტის კატეგორიების მიხედვით.
რეალობა ასეთია: ელექტრონულ კომერცია არის ის ბიზნესმიმართულება, რომელსაც მინიმალური ფინანსური ინვესტიციის სანაცვლოდ, ძალიან დიდი შემოსავლების მოტანა შეუძლია, როგორც მოქმედი ბიზნესებისთვის, ასევე დამწყები მეწარმეებისთვის. ამ სფეროში არშესვლით კი თქვენ ყოველდღიურად კარგავთ პოტენციურ შემოსავლებს.
მარიამ მენაბდიშვილი
სადაზღვევო კომპანია პრაიმში მასშტაბური აქცია დაიწყო! - დააზღვიე ავტომობილი და დაიბრუნე გადახდილი თანხის ნახევარი!
როგორ შევარჩიოთ გათბობის სისტემა სწორად? - სპეციალისტის რჩევები
