ეროვ­ნუ­ლი ბან­კი მა­მუ­კა ხა­ზა­რა­ძის და ბად­რი ჯა­ფა­რი­ძის "თი­ბი­სი ბან­კის" სა­მეთ­ვალ­ყუ­რეო საბ­ჭოს ხელ­მძღვა­ნე­ლი პო­ზი­ცი­ე­ბი­დან გა­და­ყე­ნე­ბას მო­ი­თხოვს, ხა­ზა­რა­ძე აპი­რებს ბო­ლომ­დე და­იც­ვას "თი­ბი­სი ბან­კის" სა­მარ­თლებ­რი­ვი უფ­ლე­ბე­ბი - მისი ად­ვო­კა­ტი სებ-ის მო­თხოვ­ნას სა­სა­მარ­თლო­ში გა­ა­სა­ჩივ­რებს.

ად­ვო­კატ ზვი­ად კორ­ძა­ძის თქმით, გა­უ­გე­ბა­რია, რა­ტომ ითხოვს ეროვ­ნუ­ლი ბან­კი ხა­ზა­რა­ძი­სა და ჯა­ფა­რი­ძის უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბის შე­ჩე­რე­ბას 11 წლის წი­ნან­დე­ლი ტრან­ზაქ­ცი­ის გამო, რაც გა­სა­ჩივ­რე­ბი­სას ერთ-ერთი არ­გუ­მენ­ტი იქ­ნე­ბა.

"თი­ბი­სი ბან­კის" გარ­შე­მო ხე­ლახ­ლა აგო­რე­ბულ სკან­დალს, დღეს გა­მოხ­მა­უ­რე­ბა მოჰ­ყვა რო­გორც პო­ლი­ტი­კურ წრე­ებ­ში, ისე სა­ფი­ნან­სო სექ­ტორ­ში.

ეკო­ნო­მი­კი­სა და მდგრა­დი გან­ვი­თა­რე­ბის მი­ნის­ტრი გი­ორ­გი ქო­ბუ­ლია მი­იჩ­ნევს, რომ ეს კონ­კრე­ტუ­ლი შემ­თხვე­ვა არ არის ბიზ­ნეს­ზე ზე­წო­ლა, რად­გან საქ­მე­ში საკ­მა­ოდ სე­რი­ო­ზუ­ლი ბრალ­დე­ბე­ბია.

კი­თხვა­ზე, ხომ არ შე­ას­რუ­ლა ეროვ­ნულ­მა ბან­კმა ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვი­ლის დაკ­ვე­თა, რო­დე­საც „თი­ბი­სი ბან­კის­გან“ სა­მეთ­ვალ­ყუ­რეო საბ­ჭოს თავ­მჯდო­მა­რი­სა და თავ­მჯდო­მა­რის მო­ად­გი­ლის მიერ საბ­ჭოს წევ­რო­ბის და­ტო­ვე­ბა მო­ი­თხო­ვა, ქო­ბუ­ლი­ამ უპა­სუ­ხა: „ჩემი შე­ფა­სე­ბით, აქ არის ძა­ლი­ან დიდი სა­მარ­თლებ­რი­ვი კომ­პო­ნენ­ტი. მე იმე­დი მაქვს, რომ ჩვე­ნი სა­მარ­თალ­დამ­ცა­ვი უწყე­ბე­ბი, პრო­კუ­რა­ტუ­რა დე­ტა­ლუ­რად გა­ერ­კვე­ვი­ან ამ სა­კი­თხში. ეს არის მათი პრე­რო­გა­ტი­ვა.

ბრალ­დე­ბე­ბი, რაც გაჟ­ღერ­და, არის სე­რი­ო­ზუ­ლი. ამა­ში გარ­კვე­ვა არის სა­ჭი­რო და ამას ჩვენ ვე­რა­ნა­ი­რად ვერ და­ვაბ­რა­ლებთ მთლი­ა­ნად პო­ლი­ტი­კურ პრო­ცესს. დღეს­დღე­ო­ბით არ მაქვს შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა, რომ ეს კონ­კრე­ტუ­ლი შემ­თხვე­ვა არის ბიზ­ნეს­ზე ზე­წო­ლა, იმი­ტომ, რომ აქ არის საკ­მა­ოდ სე­რი­ო­ზუ­ლი ბრალ­დე­ბე­ბი, რო­მელ­საც აქვს გან­სა­ზღვრუ­ლი ფაქ­ტობ­რი­ვი მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბი. ამი­ტომ, ამ სა­კი­თხში უნდა გა­ერ­კვნენ კომ­პე­ტენ­ტუ­რი ორ­გა­ნო­ე­ბი“ - გა­ნა­ცხა­და ეკო­ნო­მი­კის მი­ნიტრმა ჟურ­ნა­ლის­ტებ­თან სა­უბ­რი­სას.

ში­ნა­გან საქ­მე­თა მი­ნის­ტრი გი­ორ­გი გა­ხა­რია აცხა­დებს, რომ „თი­ბი­სი ბან­კის“ მნიშ­ვნე­ლო­ბა ეროვ­ნულ ბანკს კარ­გად ეს­მის.

"ეს გახ­ლავთ მა­რე­გუ­ლი­რებ­ლის მიერ ფი­ნან­სუ­რი ბაზ­რის რე­გუ­ლა­ცი­ის ფარ­გლებ­ში მი­ღე­ბუ­ლი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა და ამა­ზე კო­მენ­ტარს ვერ გა­ვა­კე­თებ. თუ მე­კი­თხე­ბით, რო­გორც ყო­ფილ ბიზ­ნე­სომ­ბუდსმენს, რა თქმა უნდა, გი­პა­სუ­ხებთ, რომ "თი­ბი­სი ბან­კი" არის სის­ტე­მუ­რი ბან­კი ქვეყ­ნის­თვის. დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, რომ ეს ყვე­ლა­ზე კარ­გად ეს­მის ეროვ­ნულ ბანკს და მა­რე­გუ­ლი­რე­ბელს.

არ არ­სე­ბობს ქვე­ყა­ნა­ში ინ­სტი­ტუ­ცია, რო­მელ­საც უკეთ ეს­მო­დეს „თი­ბი­სი ბან­კის“ სის­ტე­მის მნიშ­ვნე­ლო­ბა, ვიდ­რე ეს არის რე­გუ­ლა­ტო­რი, ამი­ტომ აქ ვე­რა­ნა­ი­რი კი­თხვის ნიშ­ნე­ბი ვერ იქ­ნე­ბა, მი­თუ­მე­ტეს ჩემი მხრი­დან" - გა­ნა­ცხა­და გა­ხა­რი­ამ.

„თი­ბი­სი ბან­კის“ ირ­გვლივ გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი მოვ­ლე­ნე­ბის ანაკ­ლი­ის პორტთან კავ­შირს უსა­ფუძ­ვლოდ მი­იჩ­ნევს პარ­ლა­მენ­ტის აგ­რა­რულ სა­კი­თხთა კო­მი­ტე­ტის თავ­მჯდო­მა­რე, ოთარ და­ნე­ლია. მისი თქმით, ეს „უფრო მე­ტად პო­ლი­ტი­კუ­რი სპე­კუ­ლა­ცი­ის სა­გა­ნია“.

"კა­ნო­ნი არის უზე­ნა­ე­სი და ყვე­ლას­თვის უნდა იყოს თა­ნა­ბა­რი. ეროვ­ნუ­ლი ბან­კის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა, ცხა­დია, გარ­კვე­უ­ლი გა­რე­მო­ე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე­ობს, რო­მელ­შიც მე ეჭვს ვერ შე­ვი­ტან. მი­უ­ხე­და­ვად ამი­სა, მე ვფიქ­რობ ყვე­ლა მხა­რეს ექ­ნე­ბა შე­საძ­ლებ­ლო­ბა სა­კუ­თა­რი პო­ზი­ცია და სი­მარ­თლე და­ა­ფიქ­სი­როს.

რაც შე­ე­ხე­ბა ანაკ­ლი­ას­თან კავ­შირს, მე პი­რა­დად ამას უსა­ფუძ­ვლოდ მი­ვიჩ­ნევ, ეს უფრო მე­ტად პო­ლი­ტი­კუ­რი სპე­კუ­ლა­ცი­ის სა­გა­ნია და ამ თე­მას ყვე­ლა სა­თა­ვი­სოდ იყე­ნებს. სწო­რედ მთავ­რო­ბაა ამ პრო­ექ­ტის ძი­რი­თა­დი ხელ­შემ­წყო­ბი და მან ბევ­რი რამ გა­ა­კე­თა პორ­ტის მშე­ნებ­ლო­ბის და­წყე­ბის­თვის“, - გა­ნა­ცხა­და ოთარ და­ნე­ლი­ამ.

ოპო­ზი­ცია კი მა­მუ­კა ხა­ზა­რა­ძის მი­მართ გან­ვი­თა­რე­ბულ მოვ­ლე­ნებს, პო­ლი­ტი­კურ რე­ვან­შად მი­იჩ­ნევს. „შე­ნე­ბის მოძ­რა­ო­ბის" ლი­დე­რის და­ვით უსუ­ფაშ­ვი­ლის თქმით, ეს სი­ტუ­ა­ცია ეროვ­ნუ­ლი უსაფრ­თხო­ე­ბის თე­მა­ტი­კის კლა­სი­კუ­რი შემ­თხვე­ვაა.

„მა­მუ­კა ხა­ზა­რა­ძის მი­მართ გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი მოვ­ლე­ნე­ბი ნა­კარ­ნა­ხე­ვია პო­ლი­ტი­კუ­რი რე­ვან­ში­სა და პო­ლი­ტი­კუ­რი პრე­ვენ­ცი­ის მო­ტი­ვე­ბით. ამ მო­ტი­ვე­ბით, 11 წლის წი­ნან­დე­ლი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბე­ბის თა­ო­ბა­ზე ხე­ლახ­ლა და­წყე­ბუ­ლი გა­მო­ძი­ე­ბა რამ­დე­ნა­დაა სა­მარ­თლებ­რი­ვად და­სა­ბუ­თე­ბუ­ლი, რამ­დე­ნად შე­ე­სა­ბა­მე­ბა მოქ­მედ კა­ნონ­მდებ­ლო­ბას თუ სა­ბან­კო პრაქ­ტი­კას, ამ თე­მა­ზე ვე­ლო­დე­ბი გა­ცი­ლე­ბით კომ­პე­ტენ­ტუ­რი და საქ­მე­ში კარ­გად ჩა­ხე­დუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბის შე­ფა­სე­ბებს და კო­მენ­ტა­რებს…

მე მივ­მარ­თავ ყვე­ლას, ვინც ამ პრო­ცეს­შია ჩარ­თუ­ლი, ბანკთან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი თე­მე­ბი გან­ვი­ხი­ლოთ ისე, რომ გა­მო­ვარ­კვი­ოთ ჭეშ­მა­რი­ტე­ბა, რად­გან ეს იმ­სა­ხუ­რებს ბო­ლომ­დე გარ­კვე­ვას, რათა არ შე­იქ­მნას პა­ნი­კა მთა­ვარ ბანკთან და­კავ­ში­რე­ბით" - გა­ნა­ცხა­და უსუ­ფაშ­ვილ­მა.

"თი­ბი­სი ბანკთან" და­კავ­ში­რე­ბულ სა­კითხს გა­მო­ეხ­მა­უ­რა სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­ვა­ლუ­ტო ფონ­დის მუდ­მი­ვი წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი სა­ქარ­თვე­ლო­ში ფრან­სუა პეშო.

"მა­შინ, როცა ზუს­ტი დე­ტა­ლე­ბი ჩვენ­თვის უც­ნო­ბია, მიგ­ვაჩ­ნია, რომ ეროვ­ნუ­ლი ბან­კი, რო­გორც სა­ქარ­თვე­ლოს სა­ფი­ნან­სო სის­ტე­მის ზე­დამ­ხედ­ვე­ლი, თა­ვის საქ­მეს აკე­თებს, თა­ვი­სი პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით. ღო­ნის­ძი­ე­ბის არ­გა­ტა­რე­ბა მა­შინ, რო­დე­საც არ­სე­ბობს ამ ღო­ნის­ძი­ე­ბის გა­ტა­რე­ბის იუ­რი­დი­უ­ლი სა­ფუძ­ვე­ლი, და­ა­ზი­ა­ნებ­და ეროვ­ნუ­ლი ბან­კის, რო­გორც სა­ფი­ნან­სო სექ­ტო­რის ეფექ­ტი­ა­ნი ზე­დამ­ხედ­ვე­ლის მი­მართ სან­დო­ო­ბას და სა­ფი­ნან­სო სექ­ტო­რის ზე­დამ­ხედ­ვე­ლო­ბის პრაქ­ტი­კას.

და ბო­ლოს, აღ­ვნიშ­ნავ, რომ „თი­ბი­სი ბან­კი“ არის ფი­ნან­სუ­რად ძლი­ე­რი და კა­პი­ტა­ლით კარ­გად უზ­რუნ­ველ­ყო­ფი­ლი. რამ­დე­ნა­დაც ვი­ცით, ამ­ჟა­მად ბან­კის ფი­ნან­სურ მაჩ­ვე­ნებ­ლებ­თან და სტა­ბი­ლუ­რო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით არა­ნა­ი­რი კი­თხვა არ არ­სე­ბობს" - გა­ნა­ცხა­და ფრან­სუა პე­შომ.

ბიზ­ნე­სომ­ბუდსმე­ნი ირაკ­ლი ლექ­ვი­ნა­ძე მი­იჩ­ნევს, რომ იმ ვი­თა­რე­ბა­ში, რო­დე­საც არ­სე­ბობს შე­კი­თხვე­ბი, ბან­კის ხელ­მძღვა­ნე­ლი პი­რე­ბის ბან­კი­დან გან­ცალ­კე­ვე­ბა გა­მარ­თლე­ბუ­ლი ნა­ბი­ჯია.

"ბან­კის აქ­ცი­ო­ნე­რე­ბის მი­მართ ბუ­ნებ­რი­ვია შე­კი­თხვე­ბი შე­იძ­ლე­ბა არ­სე­ბობ­დეს. ბუ­ნებ­რი­ვია ბან­კის აქ­ცი­ო­ნე­რებს უნდა ჰქონ­დეთ სა­შუ­ა­ლე­ბა რომ ამ შე­კი­თხვებს გას­ცენ შე­სა­ბა­მი­სი პა­სუ­ხე­ბი.

რო­დე­საც მიმ­დი­ნა­რე­ობს პრო­ცე­სი და ეს შე­იძ­ლე­ბა გრძელ­ვა­დი­ან პე­რი­ოდ­ში იქ­ცეს უფრო მეტ და­მა­ზი­ა­ნე­ბელ ფაქ­ტო­რად, ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში გან­რი­დე­ბა და გან­ცალ­კე­ვე­ბა ბან­კის ხელ­მძღვა­ნე­ლი პი­რე­ბის და იმ პი­რე­ბის, ვის მი­მარ­თაც არის შე­კი­თხვე­ბი, შე­იძ­ლე­ბა იყოს გარ­კვე­ულ­წი­ლად ახ­სნი­ლი ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით“, - გა­ნა­ცხა­და ირაკ­ლი ლექ­ვი­ნა­ძემ.

მა­მუ­კა ხა­ზა­რა­ძე ამ­ბობს რომ, უკვე რვა თვეა მისი და ბად­რი ჯა­ფა­რი­ძის წი­ნაღ­მდეგ ორ­გა­ნი­ზე­ბუ­ლი კამ­პა­ნია მიმ­დი­ნა­რე­ობს. ვინ და რა­ტომ შე­იძ­ლე­ბა იდ­გეს აღ­ნიშ­ნუ­ლი კამ­პა­ნი­ის უკან და რა შე­იძ­ლე­ბა მოჰ­ყვეს ქვეყ­ნის ეკო­ნო­მი­კის­თვის ერთ-ერთი მსხვი­ლი ბან­კის პრობ­ლე­მებს - ამის შე­სა­ხებ ორ­გა­ნი­ზა­ცია "სა­ზო­გა­დო­ე­ბა და ბან­კე­ბის" ერთ-ერ­თმა დამ­ფუძ­ნე­ბელ­მა გი­ორ­გი კე­პუ­ლა­ძემ გა­და­ცე­მა "ნი­უს­რუმ­ში" ისა­უბ­რა.

"მე არ მინ­და იმ შეთ­ქმუ­ლე­ბის თე­ო­რი­ებ­ში შეს­ვლა და იმ მო­ა­რულ ჭო­რებ­ზე სა­უ­ბა­რი, რო­გო­რი­ცაა, რომ და­პი­რის­პი­რე­ბა არ­სე­ბობს ბი­ძი­ნა ივა­ნიშ­ვილ­სა და მა­მუ­კა ხა­ზა­რა­ძეს შო­რის და რომ ორ მდი­დარ ადა­მი­ანს შო­რის გარ­ჩე­ვე­ბის ნა­წი­ლია ის, რაც ხდე­ბა კერ­ძო ბან­კის გარ­შე­მო. მინ­და მჯე­რო­დეს ბო­ლომ­დე, რომ ეროვ­ნუ­ლი ბან­კი და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლია თა­ვის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბებ­ში და არ ით­ვა­ლის­წი­ნებს რო­მე­ლი­მე პო­ლი­ტი­კუ­რი ფი­გუ­რის მო­საზ­რე­ბებს.

თუმ­ცა, რა თქმა უნდა, კი­თხვის ნიშ­ნებს აჩენს ის, რომ 11-12 წლის წი­ნან­დელ ტრან­ზაქ­ცი­ებს ეხე­ბა საქ­მე, რო­მე­ლიც რა­ტომ­ღაც აქამ­დე ვერ გა­მოვ­ლინ­და, მა­შინ რო­დე­საც 30 000 ლარ­ზე მეტი გა­და­რი­ცხვა მო­მენ­ტა­ლუ­რად ხდე­ბა ფი­ნან­სუ­რი მო­ნი­ტო­რინ­გის სამ­სა­ხუ­რის შეს­წავ­ლის სა­გა­ნი... მით უმე­ტეს მი­ლი­ო­ნებს ეხე­ბა საქ­მე და ძა­ლი­ან რთუ­ლია ეს თან­ხა და­ი­მა­ლოს.

თუ კი­თხვის ნიშ­ნე­ბი არ­სე­ბობს, გა­მო­ძი­ე­ბა და რე­გუ­ლა­ტო­რი ბო­ლომ­დე უნდა და­ინ­ტე­რეს­დეს სა­კი­თხით, დამ­ნა­შა­ვე უნდა და­ი­სა­ჯოს - იქ­ნე­ბა ეს სის­ხლის სა­მარ­თლის საქ­მე თუ ად­მი­ნის­ტრა­ცი­უ­ლი წე­სით, მაგ­რამ მე ვი­სურ­ვებ­დი მეტ სი­ცხა­დეს, რო­გორც ეროვ­ნუ­ლი ბან­კის­გან, ისე „თი­ბი­სი ბან­კის­გან“, რად­გან ამ შემ­თხვე­ვა­ში სწო­რედ კო­მერ­ცი­უ­ლი ბან­კი აღ­მოჩ­ნდა ყვე­ლა­ზე დიდი რე­პუ­ტა­ცი­უ­ლი დარ­ტყმის ქვეშ...

იმე­დი მაქვს, "თი­ბი­სი ბან­კი" წარ­მა­ტე­ბით გა­და­ლა­ხავს ამ კრი­ზისს. მინ­და და­ვამ­შვი­დო ბან­კის მომ­ხმა­რებ­ლე­ბი იმ მხრივ, რომ ფი­ნან­სუ­რი პრობ­ლე­მე­ბი ამ ბანკს დიდი ალ­ბა­თო­ბით, არ ემუქ­რე­ბა, მომ­ხმა­რებ­ლე­ბი არ და­ზა­რალ­დე­ბი­ან ამ ქმე­დე­ბე­ბის შე­დე­გად. თუმ­ცა, შე­საძ­ლოა და­ზა­რალ­დეს ქვეყ­ნის ეკო­ნო­მი­კა, რად­გან ლონ­დო­ნის სა­ფონ­დო ბირ­ჟა­ზე, "თი­ბი­სი ბან­კის" პრე­მი­უმ ლის­ტინ­გში, ანუ წარ­მა­ტე­ბუ­ლი კომ­პა­ნი­ე­ბის რიგ­ში ყოფ­ნა, არ არის ერთი და ორი წლის საქ­მე, ამას უყუ­რე­ბენ ინ­ვეს­ტო­რე­ბი და ამ ბან­კე­ბის წარ­მა­ტე­ბა არის ქვეყ­ნის წარ­მა­ტე­ბა" - გა­ნა­ცხა­და „პა­ლიტ­რა­ნი­უ­სის“ გა­და­ცე­მა „ნი­უს­რუმ­ში“ „სა­ზო­გა­დო­ე­ბა და ბან­კე­ბის“ დამ­ფუძ­ნე­ბელ­მა გი­ორ­გი კე­პუ­ლა­ძემ.

"რაც ნაკ­ლე­ბი იქ­ნე­ბა პრო­ცეს­ში პო­ლი­ტი­კის ჩარ­თვის მცდე­ლო­ბა, პრო­ცე­სის დრა­მა­ტი­ზი­რე­ბა და პა­ნი­კუ­რი აჟი­ო­ტა­ჟი, მით უკე­თე­სი იქ­ნე­ბა თა­ვად ბან­კის­თვის" - ამის შე­სა­ხებ ეკო­ნო­მი­კურ­მა ექ­სპერ­ტმა, პრო­ფე­სორ­მა გი­ორ­გი ცუც­ქი­რი­ძემ "ინ­ტერპრეს­ნი­უს­თან" "თი­ბი­სი ბან­კის" ირ­გვლივ მიმ­დი­ნა­რე პრო­ცე­სებ­ზე სა­უბ­რი­სას გა­ნა­ცხა­და. ცუც­ქი­რი­ძე მი­იჩ­ნევს, რომ გლო­ბა­ლუ­რი კრი­ზი­სის შემ­დგომ პე­რი­ოდ­ში, მსგავ­სი პრობ­ლე­მე­ბი მსოფ­ლი­ოს არა­ერთ ძლი­ერ ბანკს ჰქო­ნია, მაგ­რამ ამით არც ამ ბან­კე­ბის რე­პუ­ტა­ცია შე­ლა­ხუ­ლა, არც ეკო­ნო­მი­კა დან­გრე­უ­ლა.