რას შეიძლებოდა გამოეწვია აფეთქება დიდ დიღომში - ექსპერტის დეტალური განმარტება

ენერგეტიკოს გია არაბიძის თქმით, დიდ დიღომში მომხდარი აფეთქება რადიკალურად არ განსხვავდება ზემო ფონიჭალაში, ნოემბრის თვეში მომხდარი ავარიისგან, რომელსაც დედა-შვილის სიცოცხლე ემსხვერპლა. რეკომენდაციებისა და უსაფრთხოების ზომების შესახებ ენერგეტიკოსმა "პალიტრანიუსის" გადაცემა "ნიუსრუმის" ეთერში ისაუბრა.

"ეს ავარია რადიკალურად არ განსხვავდება ფონიჭალაში მომხდარი ავარიისგან. გაზის აფეთქება ხდება მხოლოდ და მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ დახურულ სივრცეში გაზის კონცენტრაცია 9%-ის ფარგლებშია. ეს კონცენტრანცია სრულიად საკმარისია იმისთვის, რომ აფეთქება მოხდეს.

აფეთქების შედეგად, დაახლოებით 10-15 ჯერ ხდება აფეთქებული გაზის გაფართოვება. ეს არის უზარმაზარი ძალა! დიდ დიღომში გადაღებულ კადრებს, რომ ვაკვირდები, ისეთი შთაბეჭდილება მრჩება, რომ აქ დაგროვებული გაზის რაოდენობა არ უნდა ყოფილიყო იმაზე დიდი, ვიდრე ფონიჭალაში იყო, რადგან ფონიჭალაში გაცილებით დიდი პრობლემები შეიქმნა - ორი სართული გააერთიანა აფეთქების ტალღამ.

აქ საკითხი დგება ასე: რატომ მოხდა გაზის გაჟონვა? საიდან მოხდა? რატომ დაგროვდა? თუ ვთქვათ შემთხვევით გაზქურა იყო დარჩენილი, დაახლოებით 5-6 საათი დასჭირდებოდა გაზქურიდან გამომავალი გაზის რაოდენობას, რომ მიეღწია აფეთქების კონცენტრაციამდე. აქ აშკარად იგრძნობა, რომ არ არის ერთბაშად შესული გაზის რაოდენობა, არამედ ეს მოხდა თანმიმდევრულად - გროვდებოდა, გროვდებოდა და მიაღწია აფეთქების რაოდენობამდე. გაოცებული ვარ როგორც "ყაზტრანსგაზის" თანამშრომლების მხრიდან, ასევე მეექვსე სართულის მცხოვრებლების მხრიდან. მეზობლებმა სუნი იგრძნეს და ეს სუნი ხომ გაცილებით მეტი იქნებოდა სახლში? რატომ ვერ მოხერხდა და რატომ ვერ იგრძნეს სახლში მცხოვრებლებმა ეს საათების განმავლობაში და რატომ არ მიიღეს სათანადო ზომები, გაუგებარია.

მართალია, გამოიძახეს ბინადრებმა "ყაზტრანსგაზის" წარმომადგენელი და ახლა საინტერესოა, რა უნდა შეემოწმებინათ მათ: თუ ისინი მიიყვანეს ღია სივრცეში დამონტაჟებულ გაზის მარეგულირებელ დანადგართან, რომლის მოვალეობაც არის წნევის დაგდება (ამ ადგილას ყოველთვის ხდება გაზის გაჟონვა და ყოველთვის არის სუნი და ხმაური), თუ ის ჩათვალეს გაზის კერად, მაშინ იქ სიცოცხლისთვის საშიში არაფერი იყო. თუ "ყაზტრანსგაზის" თანამშრომლები შევიდნენ კორპუსში და აყვნენ კიბეებს და ლიფტის შახტას, ისინი აღჭურვილი უნდა ყოფილიყვნენ სათანადო ხელსაწყოებით, რომელიც გიჩვენებს რა რაოდენობის გაზია, როგორ იცვლება მოცულობა და ა.შ. მათ აუცილებლად უნდა ენახათ კერა, საიდანაც ხდებოდა გაზის გამოჟონვა და უნდა მიეღოთ შესაბამისი ზომები.

რაც შეეხება იმას, თუ რა შემთხვევაში ხდება გაზით მოწამვლა, ენერგეტიკოსი ამბობს, რომ ღია სივრცეში, სადაც ჟანგბადის უკმარისობა არ არის, გაგუდვის რისკი არ არსებობს: "თუმცა, თუ დახურულ სივრცეში ხართ და იზრდება გაზის რაოდენობა, ეს ნიშნავს რომ იკლებს ჟანგბადის ოდენობა და უკმარისობის გამო შეიძლება დაგეწყოთ მოწამვლის ნიშნები, გულისრევა და ა.შ." - ამბობს არაბიძე.

კითხვაზე, რამ შეიძლება გამოიწვიოს აფეთქება, თუ ბინაში არავინ არ არის მთელი დღის მანძილზე (ერთ-ერთი ვერსიით, დიდ დიღომში გაზის დაგროვება დაკეტილ ბინაში მოხდა, სადაც არავინ ცხოვრობს), ენერგეტიკოსი პასუხობს:

"დავუშვათ, გაზმა მიაღწია მაქსიმალურ კონცენტრაციას 9%-ის ფარგლებში, ამ დროს გაიღო ლიფტის კარი და გამოვიდა ხმაური - ამასაც კი შეიძლება გამოეწვია აფეთქება. ან დარეკა სახლის ტელეფონმა - ესეც საკმარისია, რომ აფეთქება მოხდეს. ხშირ შემთხვევაში ხდება თვითაფეთქებაც, ანუ ისეთი კონცენტრაციაა უკვე, რომ თვითონ შეუძლია მოლეკულებს აფეთქდეს. ამიტომ ეს ძალიან რთული პროცესია... როცა საცხოვრებელ კორპუსში ლიფტია, სადარბაზოში ვიღაც მოძრაობს, ან ისმის ტელეფონის ხმა, უამრავი მიზეზი არსებობს აფეთქებისა.

მივმართავ მოსახლეობას, საკმარისია ოდორანტის სუნი იგრძნოთ და იმ წუთშივე უნდა გამოიძახოთ სპეციალისტები! თუ გამოძახება ვერ ხერხდება, დაუყოვნებლივ უნდა გადაიკეტოს გაზის მთავარი სარქველი. თუ ოდორანტის (ნივთიერება, რომელიც შეჰყავთ აირში სუნის მისაცემად) სუნი არის შენობაში, იქ არ შეიძლება გაზის ექსპლუატაცია და აუცილებლად უნდა დაიკეტოს" - აღნიშნა გია არაბიძემ.

რაც შეეხება, რამდენად უსაფრთხოა სადარბაზოში გაყვანილი მილები, ენერგეტიკოსის თქმით, ხშირ შემთხვევაში სადარბაზოს ფანჯრები არ არის ჰერმეტული და იქ შეუძლებელია გაზის დაგროვება მოხდეს. ასე რომ, სადარბაზოში აფეთქების შემთხვევა იშვიათად არის, უფრო სახლიდან ხდება აფეთქება. მისივე თქმით, საუკეთესო ვარიანტია, გაზის მილი დამონტაჟებისას გაყვეს კედელს გარედან. ამ შემთხვევაში აბსოლუტურად დაცულია, თუ რაიმე პრობლემა მოხდება მილში.

"თუმცა, არის კორპუსები, რომელსაც არ უხერხდება გარედან მილის გაყვანა. ამ შემთხვევაში შესაძლებელია სადარბაზოებში გაყვანა, თუმცა მნიშვნელოვანია, როგორ მიდის სადარბაზოდან სახლის გაზის მოწყობილობამდე. გაზის მილიდან, ყველა შემთხვევაში უნდა მოხერხდეს გაზის მიყვანა გაზის ხელსაწყოსთან, სხვა სათავსოების გავლის გარეშე" - ამბობს ენერგეტიკოსი და სახლში დამონტაჟებული ცენტრალური გათბობის ქვაბებისა თუ გაზის გამაცხელებლების შესახებ დასძენს:

"თუ წვისთვის საჭირო ჰაერის შეწოვა ხდება გარედან და ნამწვის გატყორცნაც ხდება გარედან, ეს შეიძლება ჩაითვალოს უსაფრთხოსთან მიახლოებულთან. თუმცა, ის წყალგამაცხელებელი, რომელიც ღია სისტემით მუშაობს - ანუ ჰაერს მოიხმარს ოთახიდან და ნამწვსაც იქვე უშვებს, არავითარ შემთხვევაში მისი დაყენება არ შეიძლება. წყალგამაცხელებლების ერთი სერიოზული პრობლემაა ის რომ, გაზის და წყლის წნევის მიხედვით, შესაძლოა წვა შეწყდეს. ანუ თუ, წყალი ცხელი მოდიოდა და გაცივდა, ეს ნიშნავს რომ გაზის მიწოდება შეწყდა და გაზი წვის გარეშე გროვდება. იმ წუთშივე უნდა გამორთოთ და გაანიავოთ!

თუ ერთი საათის განმავლობაში მაინც, სახლში გაზის მოწყობილობა მუშაობს (არ აქვს მნიშვნელობა გაზქურაა თუ წყლის გამაცხელებელი), გააღეთ ფანჯარა 5 წუთით და გაანიავეთ, აბსოლუტურად დაცული იქნებით ამ შემთხვევაში! აადუღეთ ჩაიდანი, გააკეთეთ სადილი და ვთქვათ 40 წუთი გქონდათ ჩართული გაზქურა, გააღეთ და გაანიავეთ. აქ რომ ყველაფერი ღია ყოფილიყო, ეს აფეთქება ვერ მოხდებოდა" - ამბობს გია არაბიძე.

ენერგეტიკოსის რჩევით, მოქალაქეებმა სახლში აუცილებლად უნდა დაამონტაჟონ ბუნებრივი აირის დეტექტორი, რომელიც გაზის მცირე კონცენტრაციაზეც კი იძლევა ხმოვან სიგნალს.