ნიკა რურუას საარქივო ინტერვიუ წარსულზე, შეცდომებზე, პოლიტიკასა და ჯაზის სიყვარულზე

"ნაციონალური მოძრაობის" წევრი, პარლამენტის ყოფილი დეპუტატი, ნიკა რურუა 50 წლის ასაკში გარდაიცვალა. გარდაცვალების მიზეზად გულის შეტევა სახელდება. რურუა გარდაცვლილი საკუთარ სახლში, დედამ იპოვეს.

გთავაზობთ ინტერვიუს ჟურნალ "გზის" არქივიდან, რომელიც 2013 წელს არის ჩაწერილი და მასში ნიკა რურუა გულწრფელად საუბრობს განვლილ წლებზე, მისი შეხედულებით წარმატებულ ნაბიჯებსა და შეცდომებზე, ჯაზის სიყვარულსა და სხვა საკითხებზე.

პროფესიით კინორეჟისორი იყო, 90-იან წლებში ქვეყანაში არეულობის გამო, სამართლის შესწავლა გადაწყვიტა და თეატრალური ინსტიტუტის დამთავრების შემდეგ, სასწავლებლად ამერიკაში გაემგზავრა, იქიდან სამშობლოში დაბრუნდა და პოლიტიკაში ჩაება. ჯერ პარლამენტის წევრი და თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე გახლდათ, მოგვიანებით კი კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის მინისტრად დანიშნეს.

- ბატონო ნიკა, თქვენს წარსულზეც მინდა გკითხოთ. მუსიკალური განათლება გაქვთ...

- მართალია. მუსიკა ძალიან მიყვარს. 8 კლასის შემდეგ, ბალანჩივაძის სახელობის მესამე მუსიკალურ სასწავლებელში გადავედი. მერე კი თეატრალურ ინსტიტუტში, სარეჟისორო ფაკულტეტზე ჩავაბარე. მუსიკა მიყვარდა, მაგრამ მუსიკოსობა არასოდეს მინდოდა. ფორტეპიანოზე ვუკრავდი. ახლა დრამზე დაკვრას ვსწავლობ. მაქვს ამის დრო და დიდ სიამოვნებასაც მანიჭებს.

- მუსიკის სიყვარულის გამო დააარსეთ ბათუმის ჯაზფესტივალი...

- ჯაზი ძალიან მიყვარს და ამ ფესტივალის დაარსების იდეაც ამიტომ გამიჩნდა, თუმცა მას ეკონომიკური დატვირთვაც აქვს: ბათუმი საკურორტო ქალაქია და ეს პროექტი მის განვითარებას ძალიან უწყობს ხელს. აჭარის ბიუჯეტში მილიონობით ლარი შემოდის, რადგან სეზონზე, ყველაზე მეტი ბენზინი, სასტუმროს ოთახი და ალკოჰოლური სასმელი იყიდება. ჯაზი არის ენა, რომლითაც შეგიძლია, მსოფლიოს ელაპარაკო. გენიალურია ფოლკლორი, მაგრამ ჯაზი - უნივერსალურია...

- კინოსარეჟისორო ფაკულტეტზე ჩაბარება რამ განაპირობა?

- მამაჩემი კინოს მხატვარია და ფაქტობრივად, გადასაღებ მოედანზე გავიზარდე. ჩემს არჩევანზე კი გავლენა იმ გარემომ იქონია, რომელშიც ვცხოვრობდი. ქართულ კინოს თავისი სახე და ტრადიცია აქვს და არ შეიძლება, რომ ის დაიკარგოს. ამჟამად, პირველ რიგში, დრამატურგიაა მისახედი. ახალგაზრდებმა წერა უნდა ისწავლონ. მინისტრობისას კინოსთვის ბევრი რამ გავაკეთე. ჩამოვიყვანეთ სერიოზული ევროპელი სპეციალისტები და რამდენიმე კარგი ტრენინგი ჩავუტარეთ სტუდენტებს, სადაც, სხვათა შორის, მწერლებიც მოვიდნენ. მეტის გაკეთება ვეღარ მოვასწარით. ჩვენმა მწერლებმა რომ სცენარების წერა ისწავლონ, ამით თვითონაც ფულს იშოვიან და კინოსაც დაეხმარებიან.

- როგორც ვიცი, სტუდენტობის დროსაც აქტიურად იყავით პოლიტიკაში ჩაბმული. "ნაციონალურ მოძრაობაში" როგორ აღმოჩნდით?

- ჩემი სტუდენტობის დროს საბჭოთა კავშირი დაიშალა. მაშინ კერძო პროდიუსერები არ არსებობდნენ, სახელმწიფოს მხრიდან კი ყოველგვარი დაფინანსების სისტემა მოიშალა, ამიტომ სწავლა სამართლის სფეროში განვაგრძე. გადავწყვიტე, რომ ეს სფერო ჩემს ქვეყანას ყველაზე მეტად სჭირდებოდა და სამწუხაროდ, დღესაც ძალიან სჭირდება...

სამართლის ფაკულტეტი ამერიკაში დავამთავრე. იქიდან რომ დავბრუნდი, ერთმა მეგობარმა ზურაბ ჟვანია გამაცნო. მაშინ "ნაციონალური მოძრაობა" ჯერ არ არსებობდა. მე და ჟვანიას კიდევ რამდენიმე საერთო მეგობარი გვყავდა და ასე ჩავერთე პოლიტიკაში. აქტიური სტუდენტი ნამდვილად ვიყავი, ომშიც საკუთარი ნებით წავედი... ზუსტად არ მახსოვს - 22-23 წლის ვიქნებოდი. "მხედრიონელებთან" ერთად ვიყავი. 800 მათგანი იქ დაიღუპა.

- "მხედრიონში" რატომ იყავით?

- მაშინ ქართული ჯარი არ არსებობდა. გვარდიაც ემბრიონულ მდგომარეობაში იმყოფებოდა. ომში ვნახე ის უთავბოლობა, რაც არავის ბრალი არ იყო, მაგრამ ამავდროულად, ყველას ბრალი იყო. საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ ჩვენ, ფაქტობრივად, დაგვენგრა ყველაფერი. სამოქალაქო ომმა ახალი სახელმწიფო სისტემის მშენებლობა გამორიცხა და ამ პერიოდში ომის წამოწყება არასწორი ნაბიჯი იყო. იქ ჩასვლისთანავე მივხვდი, რომ ეს წაგებული ომი გახლდათ. ბევრი ვაჟკაცობის მოწმე გავხდი. ბიჭები ყველანაირი წვრთნისა და მომზადების გარეშე ებმებოდნენ ომში და იღუპებოდნენ.

მაგალითად, ჩემი მეგობარი, ლევან აბაშიძე საღამოს ვნახე და მითხრა, რომ დილით აფხაზეთში მიდიოდა (მაშინ თბილისში ცოტა ხნით ვიყავი ჩამოსული). ჩავიდა თუ არა, იმავე დღეს დაიღუპა... რომ ამბობენ, იქ რაღაც მხეცობები ხდებოდაო, - ტყუილია. მხეცობები მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ, სეპარატისტების მიერ დაქირავებული მეომრების მხრიდან დაიწყო მაშინ, როცა ჩვენმა ძალებმა სოხუმი დატოვეს. ამის შესახებ პროკურატურაში 500-მდე საქმე დევს. ეს არის წარმოუდგენელი მხეცობის ფაქტები, დაუცველი ხალხის წინააღმდეგ - ნამდვილი ეთნიკური წმენდა.

- 2008 წლის აგვისტოს ომის დროს თქვეს, რომ ომის დაწყებისთანავე საქართველო დატოვეთ და საზღვარგარეთ გაემგზავრეთ...

- საქართველოში ომი რომ დაიწყო, მაშინ ამერიკაში გახლდით. შვებულება მქონდა და ჩემს მეგობარს, ჩვენს ელჩს ამერიკაში ვესტუმრე. ცხინვალში მდგომარეობა რომ დაიძაბა, უშიშროების საბჭოდან დამირეკეს და ჩამოსვლა მთხოვეს. მაშინ საქართველოს მიმართულებით ფრენები აღარ იყო, ამიტომ შემოვლითი გზით მომიხდა სამშობლოში დაბრუნება. ისეთ დროს ჩამოვედი, როცა რუსების მხრიდან დედაქალაქზე შეტევას ველოდით.

- ამ ომის დროს პარლამენტის წევრი იყავით. იმავე წლის ოქტომბერში კი კულტურის მინისტრად დაგნიშნეს. ამ თანამდებობაზე და რატომ დათანხმდით?

- პრეზიდენტმა ჩემთვის აბსოლუტურად მოულოდნელად შემომთავაზა. მაშინდელი კულტურის მინისტრი, გია ვაშაძე საგარეო საქმეთა მინისტრად გადაიყვანეს. მოსაფიქრებლად 2-3 დღე ვთხოვე. ვიფიქრე, ავწონ-დავწონე, მივხვდი, რომ ეს ჩემთვის საინტერესო გამოწვევა იყო და ამიტომ დავთანხმდი. გადაწყვეტილების მიღებამდე რჩევა მამასაც ვკითხე. მან მითხრა: "უამრავ ისეთ ადამიანთან გექნება საქმე, ვისაც ვერაფერს გააგებინებ, ამიტომ ბევრი ნაწყენი გეყოლება და მაგ გადაწყვეტილების მიღებას არ გირჩევო".

- ბატონი ვახტანგის სიტყვები მაშინ აგიხდათ, როცა რობერტ სტურუა რუსთაველის თეატრის მმართველის პოსტიდან გაათავისუფლეთ. მაშინ უამრავი ადამიანი იყო თქვენზე განაწყენებული...

- მამას სიტყვები მხოლოდ მაშინ არ ახდა. უბრალოდ, ეს გადაწყვეტილება გახმაურდა, თორემ კიდევ ბევრი სხვა ადამიანისთვის მიწევდა მეც და ჩემს მოადგილეებსაც "არას" თქმა. უარით ბევრი გამისტუმრებია, მაგრამ ახლა არც ერთ ასეთ "არას" არ ვნანობ. პრეზიდენტმა დამირეკა და მითხრა, - სტურუა არ გაათავისუფლოო, - მაგრამ გადაწყვეტილება უკვე მიღებული მქონდა. არავის აქვს იმის უფლება, რომ ვიღაცას მეორეხარისხოვან მოქალაქედ აგრძნობინოს თავი. ადამიანი ხომ ეროვნებას არ ირჩევს. ეს სწორი გადაწყვეტილება იყო, რომელმაც დადებითად იმოქმედა ბატონ რობერტზე: როგორც ვიცი, ის საუბარში ეთნიკურ ეპითეტებს აღარ იყენებს.

- ამბობენ, რომ თქვენი მინისტრობის დროს, საქართველოდან გასაყიდად გადიოდა ნივთები, რომლებსაც ხელოვნების ნიმუშის სტატუსი ჰქონდა მოხსნილი...

- ტყუილია და ცილისწამება! სისულელეა ეს ყველაფერი. სტატუსის მოხსნის უფლება არ გვქონდა. ვისაც საკუთარი კოლექციიდან რომელიმე ხელოვნების ნიმუშის გაყიდვა სურდა, მას ვაძლევდით საბუთს. მახსოვს, ერთხელ ფიროსმანის სურათი გაიყიდა ასე. ეს კარგია ნახატისთვისაც, ფიროსმანისთვისაც და საქართველოსთვისაც. ფიროსმანის ოთხი მოპარული ტილო ნამდვილად დავაბრუნეთ, რომელიც ჩუმად იყიდებოდა...

- "ქართულ ოცნებაშიც" გყავთ მეგობრები?

- გიორგი მარგველაშვილი ჩემი მეგობარია, მიუხედავად იმისა, რომ უკვე რამდენიმე წელია, აბსოლუტურად განსხვავებული შეხედულებები გვაქვს... რა მნიშვნელობა აქვს, ვინ რომელ გუნდშია?! მთავარია, რომ პოლიტიკოსი იყოს ქვეყნის ერთგული, პატრიოტი და დასავლური ორიენტაციის მქონე ადამიანი... წაიკითხეთ ვრცლად

ნათია ჟივიძე, ჟურნალი ”გზა”