სა­ქარ­თვე­ლოს მთავ­რო­ბის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბით, ე.წ. "შავ სი­ა­ში" მოხ­ვედ­რილ 600 000-ზე მეტ მო­ქა­ლა­ქეს სა­ბან­კო და­ვა­ლი­ა­ნე­ბა გა­უ­ნულ­დე­ბა. ინი­ცი­ა­ტი­ვა პრე­მი­ერ-მი­ნის­ტრმა წა­რად­გი­ნა. რო­გორც მა­მუ­კა ბახ­ტა­ძემ აღ­ნიშ­ნა, სა­უ­ბა­რია ჯამ­ში მი­ლი­არ­დნა­ხე­ვა­რი ლა­რის გა­ნუ­ლე­ბა­ზე.

აღ­ნიშ­ნულ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში, პო­ლი­ტი­კურ სპექტრში და სო­ცი­ა­ლურ ქსელ­ში სხვა­დას­ხვა რე­აქ­ცი­ე­ბი მოყ­ვა. ინი­ცი­ა­ტი­ვის მომ­ხრე­ე­ბის მი­იჩ­ნე­ვენ, რომ ის ადა­მი­ა­ნე­ბი, ვი­საც წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ახ­რჩობ­და ვა­ლე­ბი შვე­ბით ამო­ი­სუნ­თქე­ბენ, კრი­ტი­კო­სე­ბის თქმით კი, მთავ­რო­ბა არ უნდა იხ­დი­დეს კერძ მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბის და­ვა­ლი­ა­ნე­ბას, რი­თაც არა­თა­ნა­ბარ პი­რო­ბებ­ში აყე­ნებს პა­ტი­ო­სან გა­დამ­ხდელ ადა­მი­ა­ნებს.

"ახალ­გაზ­რდა ფი­ნან­სის­ტთა და ბიზ­ნეს­მენ­თა ასო­ცი­ა­ცია" აღ­ნიშ­ნულ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას უპ­რე­ცე­დენ­ტოს უწო­დებს.

ანა­ლი­ტი­კო­სი ან­დრია გვი­დი­ა­ნი:

"ზო­გა­დად, სა­ბან­კო სექ­ტორ­ში სა­მარ­თლი­ა­ნი წე­სე­ბის დამ­კვიდ­რე­ბა­ზე სა­უ­ბა­რი დიდი ხა­ნია მი­დის და ამ თე­მა­ზე ჯერ კი­დევ მა­მუ­კა ბახ­ტა­ძე ფი­ნანსთა მი­ნის­ტრო­ბის დრო­ი­დან სა­უბ­რობს. ეს იდეა ახა­ლი არ არის და კარ­გია, რომ მისი გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის კონ­კრე­ტუ­ლი თა­რი­ღი და­სა­ხელ­და.

ასევე დაგაინტერესებთ

12:57 / 19-11-2018

მილიარდნახევარ ლარს, რომელიც "შავ სიაში" მყოფ 600 000 პირს ჩამოეწერება, სრულად ფარავს ფონდი „ქართუ“ - ფინანსთა მინისტრი

12:29 / 19-11-2018

როგორ ეხმაურებიან  ვალების განულების გადაწყვეტილებას "ფეისბუქში"

13:27 / 20-11-2018

შეამცირებს თუ არა ვალების განულება საბანკო პროცენტებს? - ექსპერტის მოსაზრება

ეს არის სა­მარ­თლი­ა­ნი წე­სე­ბის გაგ­რძე­ლე­ბა და უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნე­სი ინი­ცი­ა­ტი­ვა იმი­სათ­ვის, რომ მო­სახ­ლე­ბის დიდ ნა­წი­ლი, და­ახ­ლო­ე­ბით 600 ათა­სი ადა­მი­ა­ნი, ვინც პრაქ­ტი­კუ­ლად ვერ მო­ნა­წი­ლე­ობ­და ეკო­ნო­მი­კურ პრო­ცე­სებ­ში, გა­აქ­ტი­ურ­დნეს და სუფ­თა ფურ­ცლი­დან და­ი­წყოს ბან­კებ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბა. მათი ჩარ­თუ­ლო­ბა ეკო­ნო­მი­კურ პრო­ცეს­ში მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია.

პი­რა­დად ჩემ­თვის, ეს არის პრობ­ლე­მის მოგ­ვა­რე­ბის სწო­რი გზა და ვფიქ­რობ, რომ მთავ­რო­ბა ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით კი­დევ უფრო მეტს ნა­ბი­ჯებს გა­დად­გამს“, - გა­ნა­ცხა­და გვი­დი­ან­მა.

სა­ფი­ნან­სო ექ­სპერ­ტი გო­გი­ტა ცუც­ქი­რი­ძე იმ მი­ზე­ზებ­ზე სა­უბ­რობს, რის გა­მოც ქვე­ყა­ნა ჭარბვა­ლი­ა­ნო­ბა­ის წი­ნა­შე დად­გა:

"აღ­ნიშ­ნუ­ლი სამ­წუ­ხა­რო რე­ა­ლო­ბის წი­ნა­შე, 2000-იან წლებ­ში წარ­მო­ე­ბულ­მა არას­წორ­მა პო­ლი­ტი­კამ და სა­ბან­კო-სა­ფი­ნან­სო სფე­რო­ში არ­სე­ბუ­ლი რე­გუ­ლა­ცი­ე­ბის გა­უქ­მე­ბამ მიგ­ვიყ­ვა­ნა. 2003-2012 წლებ­ში წარ­მო­ე­ბუ­ლი ეკო­ნო­მი­კუ­რი პო­ლი­ტი­კის შე­დე­გი იყო რო­გორც სა­ბან­კო და სა­ფი­ნან­სო სექ­ტო­რებ­ში რე­გუ­ლა­ცი­ე­ბის გა­უქ­მე­ბა, ასე­ვე მა­ღა­ლი დო­ლა­რი­ზა­ცი­აც და სა­ვაჭ­რო ბა­ლან­სის სარ­ე­კორ­დო დე­ფი­ცი­ტი, რო­მე­ლიც 2012 წლი­სათ­ვის 5 მლრდ დო­ლარს ას­ცდა და ჩვე­ნი ეკო­ნო­მი­კა დღემ­დე ვერ ამო­სუ­ლა ამ კა­ტას­ტრო­ფუ­ლი სა­გა­რეო მო­წყვლა­დო­ბი­დან.

აღ­ნიშ­ნუ­ლი ეკო­ნო­მი­კუ­რი პო­ლი­ტი­კა ექ­სპორ­ტის შემ­ცი­რე­ბით და იმ­პორ­ტის სარ­ე­კორ­დო ზრდით ხა­სი­ათ­დე­ბო­და, რა­საც მარ­თა­ლია თან სდევ­და მომ­სა­ხუ­რე­ბის სერ­ვი­სე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბა, მაგ­რამ სა­მა­გი­ე­როდ, ად­გი­ლობ­რი­ვი წარ­მო­ე­ბა სულს ღა­ფავ­და.

სა­ბან­კო სექ­ტო­რის, ფი­ნან­სუ­რი სექ­ტო­რის მო­ნო­პო­ლის­ტად ქცე­ვა, ფი­ნან­სუ­რი სექ­ტო­რის სხვა მო­თა­მა­შე­ე­ბის და სა­ფონ­დო ბაზ­რის ჩა­ძირ­ვა, დღეს ასე პრობ­ლე­მუ­რად ქცე­უ­ლი "ჭარბვა­ლი­ა­ნო­ბა" და კრე­დიტ ინ­ფოს „შავი“ სიაც, არის სწო­რედ იმ ე.წ. დე­რე­გუ­ლი­რე­ბუ­ლი ეკო­ნო­მი­კუ­რი პო­ლი­ტი­კის ნე­გა­ტი­უ­რი რე­ცი­დი­ვი, რო­მე­ლიც ასე პრობ­ლე­მად არის ქცე­უ­ლი და დღემ­დე სე­რი­ო­ზულ ტვირ­თად აწევს ქარ­თულ ეკო­ნო­მი­კას.

2007-2009 წლებ­ში შე­იც­ვა­ლა სა­ფონ­დო ბაზ­რის კა­ნონ­მდებ­ლო­ბა და გა­ა­უქ­მდა სა­ბან­კო მომ­სა­ხუ­რე­ბა­ზე არ­სე­ბუ­ლი ზედა პრო­ცენ­ტუ­ლი ზღვა­რი, რა­მაც სა­თა­ვე და­უ­დო სა­ფონ­დო ბაზ­რის დეგ­რა­და­ცი­ას და სა­ბან­კო მო­ნო­პო­ლი­ზა­ცი­ას, რა­მაც ერთი მხრივ, ეკო­ნო­მი­კა­ზე იმოქ­მე­და ნე­გა­ტი­უ­რად და მე­ო­რე მხრივ, წარ­მოქ­მნა და­ვა­ლი­ა­ნე­ბა ასი ათა­სო­ბით მსეს­ხებ­ლის (მო­ვა­ლე­თა რე­ესტრში 600 ათა­სამ­დე ადა­მი­ა­ნია რე­გის­ტრი­რე­ბუ­ლი) სა­ბან­კო და არა­სა­ბან­კო საკ­რე­დი­ტო და­წე­სე­ბუ­ლე­ბე­ბის (მიკ­რო­სა­ფი­ნან­სო და ონ­ლა­ინ გამ­სეს­ხე­ბე­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის) და კერ­ძო იპო­თე­კა­რე­ბის წი­ნა­შე და დღე­საც მათი კუთ­ვნი­ლი უძ­რავ-მოძ­რა­ვი ქო­ნე­ბის და­კარ­გვის მა­ღალ რისკს ატა­რებს" - გა­ნა­ცხა­და ექ­სპერ­ტმა სა­ბან­კო და სა­ფი­ნან­სო სა­კი­თხებ­ში, გო­გი­ტა ცუც­ქი­რი­ძემ.

მი­სი­ვე შე­ფა­სე­ბით, ძა­ლი­ან კარ­გია, რომ ე.წ. შავ სი­ა­ში მყოფ მო­ქა­ლა­ქე­ებს, რომ­ლე­ბიც ვერ ახერ­ხე­ბენ და­კის­რე­ბუ­ლი ვა­ლე­ბის და მას­ზე და­რი­ცხულ ჯა­რი­მე­ბის გა­დახ­დას, გა­უ­ნულ­დეთ ეს და­ვა­ლი­ა­ნე­ბა.

კარ­გია, რომ ამ და­ვა­ლი­ა­ნე­ბის გა­დახ­და არ ხდე­ბა ბი­უ­ჯე­ტის ხარ­ჯზე და აქ სხვა ალ­ტერ­ნა­ტი­უ­ლი ვა­რი­ან­ტე­ბიც შე­იძ­ლე­ბა იქ­ნას გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი. მა­გა­ლი­თად, თუ ეს სა­ხელ­მწი­ფოს და სა­ერ­თა­შო­რი­სო დო­ნო­რე­ბის მიერ შექ­მნი­ლი ფონ­დის ან სპე­ცი­ა­ლუ­რი კერ­ძო ფონ­დის მიერ გან­ხორ­ცი­ელ­დე­ბა. ამას ახორ­ცი­ე­ლებს "ქარ­თუ ბან­კი" და ეს იქ­ნე­ბო­და უპ­რე­ცე­დენ­ტო შემ­თხვე­ვა სა­ერ­თა­შო­რი­სო პრაქ­ტი­კის­თვი­საც კი.

რო­დე­საც ვსა­უბ­რობთ მა­ღალ სო­ცი­ა­ლურ პა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბა­ზე, მე მო­ვუ­წო­დებ ყვე­ლას ბანკსა და მიკ­რო­სა­ფი­ნან­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებს, აქ­ტი­უ­რად ჩა­ერ­თონ ამ პრო­ცეს­ში. მო­გე­ბის ის მა­ღა­ლი მარ­ჟა, რომ­ლი­თაც ისი­ნი ოპე­რი­რე­ბენ, ამის სა­შუ­ა­ლე­ბას თა­ვი­სუფ­ლად იძ­ლე­ვა" - გა­ნა­ცხა­და გო­გი­ტა ცუც­ქი­რი­ძემ.

სა­ბან­კო ასო­ცი­ა­ცი­ის პრე­ზი­დენ­ტის ალექ­სან­დრე ძნე­ლა­ძის თქმით, ინი­ცი­ა­ტი­ვა კო­მერ­ცი­უ­ლი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბაა.

"ეს არის კო­მერ­ცი­უ­ლი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა - სა­ფი­ნან­სო სექ­ტო­რი­დან ფონ­დი "ქარ­თუ" ახ­დენს პორ­ტფე­ლის შე­ძე­ნას. ამას­თან და­კავ­ში­რე­ბით მო­ლა­პა­რა­კე­ბა მიმ­დი­ნა­რე­ობ­და და ბან­კე­ბის უმ­რავ­ლე­სო­ბას­თან შე­თან­ხმე­ბა უკვე მიღ­წე­უ­ლია. ახლა მიმ­დი­ნა­რე­ობს მუ­შა­ო­ბა, რომ ამ ოპე­რა­ცი­ა­ში ყვე­ლა ბან­კის ჩარ­თვა სრუ­ლად მოხ­დეს. ეს იყო ძა­ლი­ან მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი გა­და­წყე­ტი­ლე­ბა, ვი­ნა­ი­დან იგი ეხე­ბა საკ­მა­ოდ დიდი რა­ო­დე­ნო­ბის ადა­მი­ა­ნე­ბის საკ­რე­დი­ტო ვალ­დე­ბუ­ლე­ბი­დან გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბას, რაც გრძელ­ვა­დი­ან პე­რი­ოდ­ში შე­საძ­ლოა სის­ტე­მუ­რი რის­კი ყო­ფი­ლი­ყო.

აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ისე­თი მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი იყო დიდი რა­ო­დე­ნო­ბის პრობ­ლე­მუ­რი ვა­ლე­ბი­დან გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა, რომ საკ­მა­ოდ კარ­გი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბაა. ეს სუფ­თად კო­მერ­ცი­უ­ლი ნა­ბი­ჯი იყო - ბან­კებ­მა, მიკ­რო­სა­ფი­ნან­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­მა და ონ­ლა­ინ-სეს­ხე­ბის გამ­ცემ­მა კომ­პა­ნი­ებ­მა რე­ა­ლი­ზა­ცია გა­უ­კე­თეს საკ­რე­დი­ტო პორ­ტფელს, გა­ყი­დეს სეს­ხე­ბი ფონდ "ქარ­თუ­ზე".

ზო­გა­დად, ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის მხრი­დან ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით საკ­მა­ოდ სე­რი­ო­ზუ­ლი ნა­ბი­ჯე­ბი იდ­გმე­ბა, მაგ­რამ ამ კონ­კრე­ტულ შემ­თხვე­ვა­ში სა­ბან­კო სექ­ტო­რი სესხს ყი­დის ფონდ "ქარ­თუ­ზე", - გა­ნა­ცხა­და ალექ­სან­დრე ძნე­ლა­ძემ.

სა­კი­თხთან და­კავ­ში­რე­ბით კეთ­დე­ბა პო­ლი­ტი­კუ­რი შე­ფა­სე­ბე­ბიც, პო­ლი­ტო­ლო­გი გია ხუ­ხაშ­ვი­ლი მი­იჩ­ნევს, რომ აღ­ნიშ­ნუ­ლი ინი­ცი­ა­ტი­ვა მას­ში წი­ნა­აღ­მდე­გობ­რივ გან­ცდებს იწ­ვევს.

"ჭარბვა­ლი­ა­ნო­ბას­თან და­კავ­ში­რე­ბით გა­მოთ­ქმულ ინი­ცი­ა­ტი­ვას­თან და­კავ­ში­რე­ბით წი­ნა­აღ­მდე­გობ­რი­ვი გან­ცდე­ბი მიჩ­ნდე­ბა. ჩვენ არ გვაქვს არა­ნა­ი­რი მო­რა­ლუ­რი უფ­ლე­ბა, რომ ამ ინი­ცი­ა­ტი­ვის ავ­ტორს და დამ­ფი­ნან­სე­ბელს მად­ლო­ბა არ გა­და­ვუ­ხა­დოთ ამის გამო. რაც შე­ე­ხე­ბა ეკო­ნო­მი­კურ და პო­ლი­ტი­კურ ლო­გი­კას, აქ, რა თქმა უნდა, სევ­დი­ა­ნი გან­ცდე­ბი ჩნდე­ბა. ეკო­ნო­მი­კუ­რი ლო­გი­კით ამ ტი­პის ნა­ბი­ჯე­ბი მხო­ლოდ და­მა­ზი­ა­ნე­ბე­ლია, რო­გორც მოკ­ლე­ვა­დი­ან, ისე გრძელ­ვა­დი­ან პერ­სპექ­ტი­ვა­ში, ვი­ნა­ი­დან სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში გარ­კვე­ულ უპა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბის გან­ცდას აჩენს და სტი­მულს აძ­ლევს ახა­ლი "შავი სი­ე­ბის" ფორ­მი­რე­ბის პრო­ცესს", - გა­ნა­ცხა­და ხუ­ხაშ­ვილ­მა.

რაც შე­ე­ხე­ბა პო­ლი­ტი­კურ კონ­ტექსტს, ხუ­ხაშ­ვი­ლის თქმით, ფონდ „ქარ­თუს“ ქვე­ყა­ნა­ში მრა­ვა­ლი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში გა­კე­თე­ბუ­ლი აქვს ძა­ლი­ან ბევ­რი კარ­გი საქ­მე.

"სამ­წუ­ხა­როდ, ამ­ჯე­რად ყვე­ლა­ფე­რი და­უ­კავ­შირ­და პო­ლი­ტი­კურ კო­ნი­უნ­ქტუ­რას და ამან, გარ­კვე­ულ­წი­ლად, გა­ა­უ­ფა­სუ­რა ფონ­დის ტრა­დი­ცი­უ­ლი საქ­მი­ა­ნო­ბა. ეს გულ­და­სა­წყვე­ტია. რო­დე­საც ქველ­მოქ­მე­დე­ბა პო­ლი­ტი­კის ნა­წი­ლი ხდე­ბა, ეს სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში ჯან­საღ გან­ცდას არ ტო­ვებს და ამა­ხინ­ჯებს სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ ცნო­ბი­ე­რე­ბას, უპა­სუ­ხის­მგებ­ლო­ბის შეგ­რძნე­ბას იწ­ვევს. ადა­მი­ა­ნებს უჩ­ნდე­ბათ გან­ცდა, რომ შე­უძ­ლი­ათ აკ­რი­ფონ ახა­ლი ვა­ლე­ბი.

არ გა­მოვ­რი­ცხავ, რომ ეს ვა­ლე­ბი იგი­ვე 600 000-მა ადა­მი­ან­მა აი­ღოს, ვი­ნა­ი­დან მათ სხვა გა­მო­სა­ვა­ლი არ აქვთ. ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში ჩვენ ძა­ლი­ან მალე ახალ, არა­ნაკ­ლებ მას­შტა­ბურ "შავ სიას" მი­ვი­ღებთ", - აღ­ნიშ­ნა ხუ­ხაშ­ვილ­მა.

არ­ჩევ­ნე­ბის წინ ამ სა­კი­თხის წა­მო­წე­ვით, ამომ­რჩევ­ლის მოს­ყიდ­ვის ნიშ­ნებს ხე­დავს "სა­ერ­თა­შო­რი­სო გამჭვირ­ვა­ლო­ბა - სა­ქარ­თვე­ლო". ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის წარ­მო­მად­გე­ნე­ლის, ლე­ვან ნატ­როშ­ვი­ლის შე­ფა­სე­ბით, სა­კი­თხით პრო­კუ­რა­ტუ­რა უნდა და­ინ­ტე­რეს­დეს:

"ცალ­სა­ხად, წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო ინი­ცი­ა­ტი­ვაა, ვი­ნა­ი­დან ეს ინი­ცი­ა­ტი­ვა არც ბი­უ­ჯეტ­ში ყო­ფი­ლა ჩა­დე­ბუ­ლი, რო­მე­ლიც პარ­ლა­მენტს ოქ­ტომ­ბერ­ში წა­რედ­გი­ნა და არც აქამ­დე ყო­ფი­ლა სა­უ­ბა­რი კონ­კრე­ტულ რი­ცხვებ­ზე, რომ ვი­ღა­ცას რა­ღაც ჩა­მო­ე­წე­რე­ბო­და.

შე­სა­ბა­მი­სად, სა­არ­ჩევ­ნო მო­ტი­ვე­ბი გა­სა­გე­ბია, თან ბევრ ადა­მი­ან­ზე, 600 000-ზე მეტ პირ­ზეა სა­უ­ბა­რი, რაც კი­დევ ერთხელ უს­ვამს ხაზს სა­არ­ჩევ­ნო მო­ტი­ვებს. ამ შემ­თხვე­ვა­ში, ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია ის, თუ რო­გორ მოხ­დე­ბა ამ და­ვა­ლი­ა­ნე­ბის და­ფარ­ვა. ის, რომ ამის­თვის ბი­უ­ჯე­ტის თან­ხა იქ­ნას გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი, ამის ალ­ბა­თო­ბა არ­სე­ბობს.

სო­ლი­დურ თან­ხებ­ზეა სა­უ­ბა­რი და ეს ფული სა­ი­დან უნდა მო­ი­ტა­ნონ, უბ­რა­ლოდ, გა­უ­გე­ბა­რია. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, თუ ბი­უ­ჯე­ტი­დან არ და­ფი­ნანსდე­ბა, სხვა წყა­რო­ე­ბი­დან უნდა მოხ­დეს ამის და­ფი­ნან­სე­ბა, ან გა­მო­დის, რომ უბ­რა­ლოდ, ბან­კებს უნდა წა­არ­თვან ეს ფული.

თუ სხვა წყა­რო­ე­ბი­დან მოხ­დე­ბა და­ფი­ნან­სე­ბა, სა­უ­ბა­რი იყო „ბანკ ქარ­თუ­ზე“ და ა.შ. ეს უკვე ამომ­რჩევ­ლის მოს­ყიდ­ვის აშ­კა­რა ნიშ­ნებს შე­ი­ცავს. რო­დე­საც კერ­ძო პირი სა­კუ­თა­რი თან­ხე­ბით ამ­ხე­ლა თან­ხებს ხარ­ჯავს 600 000 ადა­მი­ა­ნის გუ­ლის მო­სა­გე­ბად, აშ­კა­რად ამ ადა­მი­ანს სა­არ­ჩევ­ნო მო­ტი­ვა­ცია გაჩ­ნია, თან არის პო­ლი­ტი­კუ­რი პარ­ტი­ის, „ქარ­თუ­ლი ოც­ნე­ბის“ ხელ­მძღვა­ნე­ლი - მი­ზა­ნი არის ნა­თე­ლი, რომ ამ შემ­თხვე­ვა­ში, არ­ჩევ­ნე­ბის მო­გე­ბის­თვი­საა ეს მი­მარ­თუ­ლი" - გა­ნა­ცხა­და ლე­ვან ნატ­როშ­ვილ­მა.