90-იანი წლე­ბის და­სა­წყის­ში, სა­ქარ­თვე­ლო­ში მომ­ხდა­რი მკვლე­ლო­ბა მა­შინ მსოფ­ლიო სენ­სა­ცი­ად იქცა - აშშ-ს სა­ელ­ჩოს წარ­მო­მად­გენ­ლის, ფრე­დი ვუდრო­ფის იდუ­მა­ლე­ბით მო­ცუ­ლი საქ­მე, დღე­საც დიდ ინ­ტე­რესს იწ­ვევს სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში.

ვუდრო­ფი CIA-ს (ცენ­ტრა­ლუ­რი სა­დაზ­ვერ­ვო სა­ა­გენ­ტო) ოფი­ცე­რი იყო და ოპე­რა­ტი­უ­ლი დი­რექ­ტო­რა­ტის კას­პი­ის დე­პარ­ტა­მენ­ტის სა­ქარ­თვე­ლოს სექ­ტორს ხელ­მძღვა­ნე­ლობ­და. ვუდრო­ფი თბი­ლის­ში აშშ სა­ელ­ჩოს თა­ნამ­შრომ­ლის სა­ფარ­ქვეშ ხელ­მძღვა­ნე­ლობ­და სა­დაზ­ვერ­ვო სა­ა­გენ­ტოს ოპე­რა­ცი­ებს. მისი მო­ნი­ტო­რინ­გით იწ­ვრთნე­ბო­და სა­ხელ­მწი­ფოს მე­თა­უ­რის - ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძის დაც­ვა და პირ­ვე­ლი ქარ­თუ­ლი და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის ქვე­და­ნა­ყო­ფი "ომე­გა".

• მკვლე­ლო­ბის დღე

1993 წლის აგ­ვის­ტო­ში ვუდრო­ფი შე­ვარ­დნა­ძის დაც­ვის ხელ­მძღვა­ნელ­თან ელ­დარ გო­გო­ლა­ძეს­თან და ორ გო­გო­ნას­თან ერ­თად "ნი­ვით" ბრუნ­დე­ბო­და ყაზ­ბე­გი­დან თბი­ლის­ში. ქა­ლებს შო­რის ერთ-ერთი სას­ტუმ­რო "მე­ტე­ხი პა­ლა­სის" თა­ნამ­შრო­მე­ლი მა­რი­ნა კ. იყო. ვუდრო­ფი ამ სას­ტუმ­რო­ში ცხოვ­რობ­და და ქალს, რო­მე­ლიც კარ­გად ფლობ­და ინ­გლი­სურ ენას, ხში­რი ურ­თი­ერ­თო­ბა ჰქონ­და მას­თან.

რო­გორც საქ­მის მა­სა­ლებ­შია მო­ცე­მუ­ლი, თბი­ლი­სის­კენ მი­მა­ვალ მან­ქა­ნას ნა­ტახ­ტარ­ში გზა სამ­ხედ­რო ფორ­მა­ში ჩაც­მულ­მა რამ­დე­ნი­მე ახალ­გაზ­რდამ გა­და­უ­ღო­ბა და გა­ჩე­რე­ბა მოს­თხო­ვა. მან­ქა­ნას გო­გო­ლა­ძე მარ­თავ­და, ის არ და­ე­მორ­ჩი­ლა მო­თხოვ­ნას, რა­საც ჯა­რის­კა­ცე­ბის მხრი­დან გას­რო­ლა მოჰ­ყვა. ინ­ცი­დენ­ტი­სას გას­რო­ლი­ლი ერ­თა­დერ­თი ტყვია თავ­ში სწო­რედ ვუდროფს მოხ­ვდა...

ასევე დაგაინტერესებთ

03:11 / 04-08-2016

"სპარტაკის" შეუსრულებელი მისია - 22 წლის წინ გაუჩინარებული ბათუმური გემის იდუმალებით მოცული ისტორია

12:26 / 05-02-2021

შევარდნაძის დაცვის ექსუფროსი და "ქართუ ჯგუფის” ექსვიცე-პრეზიდენტი პროკურატურაში ვუდროფის საქმეზე დაიბარეს - ამერიკელი ჯაშუშის დღემდე ბურუსით მოცული მკვლელობა

მა­რი­ნა კ. ჩვე­ნე­ბა­ში ყვე­ბო­და: "ფრე­დი ჩუ­მად იყო... შევ­ხე­დე და და­ვი­ნა­ხე რომ თავ­ზე რა­ღაც სჭირ­და. გა­ჩერ­დი, გა­ჩერ­დი!" - უყ­ვი­რო­და ქალი მძღოლს.

მოგ­ვი­ა­ნე­ბით, შე­ვარ­დნა­ძის დაც­ვის ხელ­მძღვა­ნე­ლი ყვე­ბო­და: "ყველ­გან სის­ხლი იყო... ჩემი პირ­ვე­ლი ემო­ცია იყო, რომ ეს რუ­სე­ბი არი­ან, მათ მე ვე­ზი­ზღე­ბო­დი" - იხ­სე­ნებ­და გო­გო­ლა­ძე და მი­სი­ვე თქმით, მან გა­უ­ჩე­რებ­ლად იარა პირ­ველ შემ­ხვედრ სა­ა­ვად­მყო­ფომ­დე. თუმ­ცა, ერთი და­კე­ტი­ლი აღ­მოჩ­ნდა, მე­ო­რეს კი შუქი არ ჰქონ­და. როცა თბი­ლის­ში, სა­ა­ვად­მყო­ფო­ში მი­იყ­ვა­ნეს, 45 წლის ვუდრო­ფი უკვე გარ­დაც­ვლი­ლი იყო.

გო­გო­ლა­ძე იხ­სე­ნებ­და რომ, ვუდრო­ფის სა­ა­ვად­მყო­ფო­ში მიყ­ვა­ნის შემ­დეგ, შემ­თხვე­ვის ად­გი­ლას დაბ­რუნ­და. პო­ლი­ცი­ის შე­ნო­ბას­თან ახ­ლოს სამი მა­მა­კა­ცი შე­ამ­ჩნია, რო­მე­ლიც იქამ­დე გზა­ზე შე­ნიშ­ნა. ნას­ვა­მი ახალ­გაზ­რდე­ბი - ან­ზორ შარ­მა­ი­ძე და მისი მე­გობ­რე­ბი პო­ლი­ცი­ა­ში გა­და­იყ­ვა­ნეს. მა­შინ მკვლე­ლად შე­რა­ცხუ­ლი 20 წლის შარ­მა­ი­ძე, სა­სა­მარ­თლომ დამ­ნა­შა­ვედ სცნო და 15 წლით თა­ვი­სუფ­ლე­ბის აღ­კვე­თა შე­უ­ფარ­და. შარ­მა­ი­ძე მო­ხა­ლი­სე ჯა­რის­კა­ცი იყო, მან და­კი­თხვა­ზე თქვა, რომ ეგო­ნა პო­ლი­ცი­ამ იმის გამო აიყ­ვა­ნა, რომ და­უ­რე­გის­ტრი­რე­ბე­ლი ია­რა­ღი ჰქონ­და თან.

ამე­რი­კე­ლი მზვე­რა­ვის მკვლე­ლო­ბით აღ­შფო­თე­ბუ­ლი ამე­რი­კუ­ლი მე­დია მა­შინ წერ­და: "სპეც­სამ­სა­ხუ­რე­ბის მოქ­მე­დი და ყო­ფი­ლი თა­ნამ­შრომ­ლე­ბი, მით უფრო ამე­რი­კე­ლი და რუსი მზვე­რა­ვე­ბი (ან მათი აგენ­ტე­ბი), უბე­დუ­რი შემ­თხვე­ვის გამო არ იღუ­პე­ბი­ან. მათ ყო­ველ­თვის ვი­ღაც "ეხ­მა­რე­ბა".

ვუდროფ­საც რომ ვი­ღაც "ეხ­მა­რე­ბო­და" სიკ­ვდილ­ში, ამას საქ­მის რე­ა­ლუ­რი მა­სა­ლე­ბიც ცხად­ყოფს...

• "ბრმა შემ­თხვე­ვა"

სა­ქარ­თვე­ლოს მა­შინ­დელ­მა პრე­ზი­დენ­ტმა, ედუ­არდ შე­ვარ­დნა­ძემ, მკვლე­ლო­ბი­დან სულ რა­ღაც ერთი დღის შემ­დეგ, თა­ვად შე­ი­თავ­სა გა­მო­ძი­ე­ბი­სა და სა­სა­მარ­თლოს პრე­რო­გა­ტი­ვა და თა­ვის სა­ჯა­რო გა­მოს­ვლა­ში მკვლე­ლო­ბას "ბრმა შემ­თხვე­ვის" კვა­ლი­ფი­კა­ცია მის­ცა.

მა­შინ ყვე­ლას უკ­ვირ­და, რომ პრე­ზი­დენ­ტმა მისი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის და­სახ­მა­რებ­ლად ჩა­მო­სუ­ლი კა­ცის მკვლე­ლო­ბის საქ­მე ბო­ლომ­დე არ მი­იყ­ვა­ნა და აშ­კა­რა შე­უ­სა­ბა­მო "მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბი" და­ი­ჯე­რა. მხო­ლოდ კუ­ლუ­ა­რუ­ლად ის­მე­ბო­და კი­თხვე­ბი - რა­ტომ მის­ცა იმ­თა­ვით­ვე "ბრმა შემ­თხვე­ვის" კვა­ლი­ფი­კა­ცია შე­ვარ­დნა­ძემ მკვლე­ლო­ბას? ხომ არ აფა­რებ­და იგი ხელს ნამ­დვილ დამ­ნა­შა­ვე­ებს და ხომ არ წი­რავ­და ხან­გრძლი­ვი პა­ტიმ­რო­ბის­თვის უდა­ნა­შა­უ­ლო პირს? რა­ტომ მის­ცა შე­ვარ­დნა­ძემ საქ­მე­ში ჩარ­თულ პრო­კუ­რო­რებ­სა და სა­ხელ­მწი­ფო მი­ნის­ტრებს ფაქ­ტობ­რი­ვად მი­მარ­თუ­ლე­ბა და ერ­თგვა­რი მი­ნიშ­ნე­ბა, და­ნა­შა­უ­ლის "შემ­თხვე­ვად" მო­ნათ­ვლით?

ინ­ცი­დენ­ტი­დან ძა­ლი­ან მალე, "შემ­თხვე­ვით მკვლელს" შარ­მა­ი­ძეს გა­ნა­ჩე­ნი გა­მო­უ­ტა­ნეს. მან და­ნა­შა­უ­ლი აღი­ა­რა.

თუმ­ცა, მოგ­ვი­ა­ნე­ბით ჩვე­ნე­ბა შეც­ვა­ლა და თქვა, რომ ეს აღი­ა­რე­ბა სა­მარ­თალ­დამ­ცა­ვებს გა­უ­საძ­ლი­სი წა­მე­ბის შე­დე­გად მის­ცა. იგი­ვე აღი­ა­რეს საქ­მე­ში არ­სე­ბულ­მა მოწ­მე­ებ­მა, რომ­ლე­ბიც მკვლე­ლად შარ­მა­ი­ძეს ასა­ხე­ლებ­დნენ. მათ თქვეს, რომ ცრუ ჩვე­ნე­ბის მი­სა­ღე­ბად ისი­ნი სას­ტი­კად აწა­მეს.

ამე­რი­კულ­მა მხა­რემ გა­მო­ძი­ე­ბა და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლად ჩა­ა­ტა­რა, ძი­ე­ბის პრო­ცეს­ში გა­მო­იკ­ვე­თა მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი გა­რე­მო­ე­ბა, რო­მელ­მაც ბევრ რა­მეს მოჰ­ფი­ნა ნა­თე­ლი. კერ­ძოდ: ვუდრო­ფის გარ­დაც­ვა­ლე­ბამ­დე ორი კვი­რით ადრე, თბი­ლის­ში CIA-ს მა­ღა­ლი რან­გის ოფი­ცე­რი ოლდრიჩ ეიმ­სი ჩა­მო­ვი­და, რო­მელ­საც ვუდრო­ფი სიკ­ვდი­ლამ­დე რამ­დე­ნი­მე დღით ადრე შეხ­ვდა და მათ შო­რის სა­ი­დუმ­ლო სა­უ­ბა­რი შედ­გა. ვუდრო­ფის გარ­დაც­ვა­ლე­ბი­დან მა­ლე­ვე გა­ი­შიფ­რა, რომ ეიმ­სი რუ­სე­თის აგენ­ტი იყო და აშშ-ს სა­სა­მარ­თლომ მას სა­მუ­და­მო პა­ტიმ­რო­ბა მი­უ­სა­ჯა.

აქე­დან გაჩ­ნდა სავ­სე­ბით ლო­გი­კუ­რი ვერ­სია, რომ ვუდრო­ფი შემ­თხვე­ვით გას­რო­ლილ ტყვი­ას კი არა, სა­ქარ­თვე­ლო­ში რუ­სულ-ამე­რი­კუ­ლი ინ­ტე­რე­სე­ბის შე­ჯა­ხე­ბას ემსხვერ­პლა. რო­გორც გა­ირ­კვა, ამე­რი­კუ­ლი სპეც­სამ­სა­ხუ­რე­ბის აგენ­ტი ვუდრო­ფი სა­ქარ­თვე­ლო­ში არ­სე­ბუ­ლი რუ­სუ­ლი სამ­ხედ­რო ბა­ზე­ბის შეს­წავ­ლით იყო და­კა­ვე­ბუ­ლი.

მან ჩა­მოს­ვლის­თა­ნა­ვე გა­შიფ­რა სა­ქარ­თვე­ლოს ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის უშიშ­რო­ე­ბის, თავ­დაც­ვი­სა და ში­ნა­გან საქ­მე­თა სა­მი­ნის­ტრო­ებ­ში, პრო­კუ­რა­ტუ­რა­სა და მი­ნის­ტრთა საბ­ჭო­ში მოქ­მე­დი რუ­სე­თის აგენ­ტუ­რა, მიხ­ვდა, რომ ყვე­ლა სა­ი­დუმ­ლო სამ­ხედ­რო თუ პო­ლი­ტი­კუ­რი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა გან­სა­კუთ­რე­ბით კი აფხა­ზეთ­თან და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი წი­ნას­წარ იყო გა­ყი­დუ­ლი. გავ­რცე­ლე­ბუ­ლი ვერ­სი­ით, ვუდრო­ფი აფხა­ზეთ­თან და­კავ­ში­რე­ბით ბევრ სა­ი­დუმ­ლო და სკან­და­ლურ ინ­ფორ­მა­ცი­ას ფლობ­და.

ბუ­რუ­სით მო­ცუ­ლი საქ­მის სა­ინ­ტე­რე­სო დე­ტა­ლებს AMBEBI.GE-სთან ინ­ტერ­ვი­უ­ში, მა­შინ­დე­ლი უშიშ­რო­ე­ბის მი­ნის­ტრი ირაკ­ლი ბა­თი­აშ­ვი­ლი იხ­სე­ნებს. ის მი­იჩ­ნევს, რომ ვუდრო­ფის საქ­მე გა­ყალბ­და.

"ეს იყო ძა­ლი­ან სე­რი­ო­ზუ­ლად და­გეგ­მი­ლი ტე­რო­რის­ტუ­ლი აქტი. ჰქონ­და ძა­ლი­ან სე­რი­ო­ზუ­ლი სარ­ჩუ­ლი. მე ვემ­ხრო­ბი იმ ვერ­სი­ას, რომ ვუდრო­ფის გარ­დაც­ვა­ლე­ბა სა­ქარ­თვე­ლო­ში ეიმ­სის ჩა­მოს­ვლას უკავ­შირ­დე­ბა. მან, რო­გორც ჩანს "გა­შიფ­რა" რომ ეიმ­სი რუ­სე­თის გა­და­ბი­რე­ბუ­ლი აგენ­ტი იყო და ამას მოჰ­ყვა სწო­რედ მკვლე­ლო­ბა. მე თა­ვი­დან­ვე ვა­ცხა­დებ­დი, რომ ეს საქ­მე იყო ფალ­სი­ფი­ცი­რე­ბუ­ლი და შარ­მა­ი­ძე არა­ფერ შუ­ა­ში არ იყო" - აღ­ნიშ­ნავს უშიშ­რო­ე­ბის ყო­ფი­ლი მი­ნის­ტრი.

ამე­რი­კულ­მა გა­მო­ძი­ე­ბა­მაც ეს ვერ­სია გა­ნა­ვი­თა­რა და ღიად უარ­ყო შარ­მა­ი­ძის კავ­ში­რი ვუდრო­ფის მკვლე­ლო­ბას­თან. მო­საზ­რე­ბას იზი­ა­რებ­და ვუდრო­ფის ოჯა­ხი და უფ­ლე­ბა­დამ­ცვე­ლე­ბი. რო­გორც ირაკ­ლი ბა­თი­აშ­ვი­ლი იხ­სე­ნებს, ვუდრო­ფის ამე­რი­კელ­მა ად­ვო­კატ­მა მა­იკლ ფუ­ლა­რამ, რო­გორც შე­ვარ­დნა­ძის ისე სა­ა­კაშ­ვი­ლის ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას საქ­მე­ში აღ­მო­ჩე­ნი­ლი ახა­ლი გა­რე­მო­ე­ბე­ბის გამო, საქ­მის ხე­ლა­ხა­ლი გა­მო­ძი­ე­ბის თხოვ­ნით არა­ერ­თხელ მი­მარ­თა. თუმ­ცა, არ­ცერ­თს შე­დე­გი არ მოჰ­ყო­ლია.

მე­დი­ა­ში შე­მო­ნა­ხუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­ხედ­ვით, 2004 წელს სა­ქარ­თვე­ლოს პო­ლი­ტექ­ნი­კურ ინ­სტი­ტუ­ტში გა­მარ­თულ პრეს­კონ­ფე­რენ­ცი­ა­ზე, მა­იკლ ფუ­ლა­რამ სა­ქარ­თვე­ლოს პრე­ზი­დენტს ვუდრო­ფის საქ­მის ხე­ლა­ხა­ლი გა­მო­ძი­ე­ბის და­წყე­ბა სა­ჯა­როდ სთხო­ვა. ამ ფაქ­ტი­დან მა­ლე­ვე პრო­კუ­რა­ტუ­რამ საქ­მის ხე­ლა­ხა­ლი გა­მო­ძი­ე­ბა მარ­თლაც დსი­წყო, თუმ­ცა რო­გორც შემ­დეგ გან­ვი­თა­რე­ბულ­მა მოვ­ლე­ნებ­მა ცხად­ყო - მხო­ლოდ საჩ­ვე­ნებ­ლად.

ირაკ­ლი ბა­თი­აშ­ვი­ლი იხ­სე­ნებს, რომ ამ საქ­მეს­თან და­კავ­ში­რე­ბით, იგი და­ი­კი­თხა შე­ვარ­და­ძის დრო­საც და სა­ა­კაშ­ვი­ლის დროს და­წყე­ბუ­ლი ხე­ლა­ხა­ლი გა­მო­ძი­ე­ბის პი­რო­ბებ­შიც. მაგ­რამ საქ­მის "ძი­ე­ბა" მხო­ლოდ ამით შე­მო­ი­ფარ­გლა და სხვა რე­ა­ლუ­რი, წინ­გა­დაგ­მუ­ლი ნა­ბი­ჯი და­ნა­შა­უ­ლის გა­სახ­სნე­ლად არ გა­დად­გმუ­ლა.

შარ­მა­ი­ძის გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბის თხოვ­ნით ამ უკა­ნას­კნე­ლის უდა­ნა­შუ­ლო­ბა­ში დარ­წმუ­ნე­ბულ­მა ვუდრო­ფის ოჯა­ხის წევ­რებ­მა სა­ქარ­თვე­ლოს ორ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას არა­ერ­თხელ მი­მარ­თეს, მაგ­რამ - უშე­დე­გოდ. შარ­მა­ი­ძე პა­ტიმ­რო­ბი­დან 2008 წელს, მხო­ლოდ მა­შინ გა­თა­ვი­სუფ­ლდა, რო­დე­საც არ­ჩა­დე­ნი­ლი და­ნა­შა­უ­ლის­თვის სას­ჯე­ლი სრუ­ლად მო­ი­ხა­და...

2013 წელს, "ნიუ იორკ ტა­იმ­სი" წერ­და, რომ სა­ქარ­თვე­ლოს ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ვუდრო­ფის საქ­მის გა­მო­ძი­ე­ბის გა­ნახ­ლე­ბას გეგ­მავ­და. "საქ­მე სა­თა­ნა­დოდ არ იქნა გა­მო­ძი­ე­ბუ­ლი. ჩვენ სე­რი­ო­ზუ­ლი ეჭ­ვე­ბი გაგ­ვაჩ­ნია იმას­თან და­კავ­ში­რე­ბით, რაც რე­ა­ლუ­რად მოხ­და" - წერ­და გა­მო­ცე­მა სტა­ტი­ა­ში სა­ქარ­თვე­ლოს იუს­ტი­ცი­ის მი­ნის­ტრის თეა წუ­ლუ­კი­ა­ნის კო­მენ­ტარს.

"ნიუ-იორკს თა­იმ­სი" ასე­ვე ავ­რცე­ლებ­და ვუდრო­ფის მკვლე­ლო­ბის ერთ-ერთი გა­მომ­ძი­ებ­ლის მა­იკლ პუ­ლა­რას კო­მენ­ტარს: "ერ­თობ სა­სი­ა­მოვ­ნოა თუ ახა­ლი მთავ­რო­ბა ამ მის­ტი­კურ საქ­მეს გა­მო­ი­ძი­ებს. შარ­მა­ი­ძე უბ­რა­ლო მსხვერ­პლია, რო­მე­ლიც ყვე­ლა მხა­რის­თვის მი­სა­ღე­ბი იყო - ვა­შინგტო­ნის­თვის, რო­მელ­საც სურ­და დამ­ნა­შა­ვის და­კა­ვე­ბა და რუ­სე­თის­თვის, რო­მელ­საც ამ მკვლე­ლო­ბას­თან არა­ნა­ი­რი კავ­ში­რის ქონა არ სურ­და"...

სა­უ­კუ­ნის მკვე­ლო­ბად წო­დე­ბუ­ლი საქ­მე, რომ­ლის გა­უხ­სნე­ლო­ბაც და­ნარ­ჩე­ნი მსოფ­ლი­ოს თვალ­ში სა­ქარ­თვე­ლოს ავ­ტო­რი­ტე­ტის გა­ცამ­ტვე­რე­ბის ტოლ­ფა­სი იყო, არ­ცერ­თმა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ არ გა­მო­ი­ძია. გვი­ან არც ახლა არის - მით უფრო, რომ შე­საძ­ლოა, საქ­მის ძი­ე­ბის პრო­ცეს­ში ქვეყ­ნის უსაფრ­თხო­ე­ბის­თვის სა­შიშ ბევრ მნიშ­ვნე­ლო­ვან გა­რე­მო­ე­ბას მო­ე­ფი­ნოს ნა­თე­ლი...