რა აზიანებს გულს და რა მიანიშნებს ინფარქტის განვითარებაზე - კარდიოლოგ მერაბ მამაცაშვილის რეკომენდაციები

"29 სექტემბერს გულის საერთაშორისო დღეა. ეს არის დღესასწაული, გულის ზეიმი, რომელიც ადამიანებს ეკუთვნით. ჩვენ ერთმანეთის გულები გვეკუთვნის, რომელზეც უნდა ვიზრუნოთ. სწორედ ამაზე დაყრდნობით შეიქმნა ეს დღესასწაული, რადგანაც გული არის სიკეთის ორგანო" - გვეუბნება მერაბ მამაცაშვილი, კარდიოლოგი, კარდიოლოგიური კლინიკის ხელმძღვანელი და საქართველოს გულის ფონდის პრეზიდენტი. მასთან გულზე საუბარს ვაგრძელებთ, რისკებზე, მოსალოდნელ საფრთხეებზე და საფრთხეების თავიდან აცილებაზე.

"გულის პრობლემით, ვადაზე ადრე უამრავი ადამიანი იღუპება. ადრეული სიკვდილი ანგრევს საზოგადოებას, ადამიანების პირად ცხოვრებას, მომავალს. ამ ყველაფერს რომ ავცდეთ, სწორად უნდა ვიცხოვროთ, რაც მთელ რიგ რისკფაქტორებს მოიცავს. ეს არის კვება, თამბაქო, რაც ორგანიზმის უდიდესი მტერია, მთლიანად ანგრევს, განსაკუთრებით გულს აზიანებს. ჩემთან მოსული პაციენტებიდან, რომლებიც სტენტირებას ან ღია ოპერაციულ ჩარევებს ითხოვენ, 70-80% მწეველია.

თამბაქო განსაკუთრებით დამანგრეველია ქალისთვის. მწეველი ქალები გაცილებით მძიმედ რეაგირებენ ყველა გამოწვევაზე, მიუხედავად იმისა, რომ მათ გაცილებით მეტი დაცვა აქვთ, ვიდრე მამაკაცებს. მათი დაავადებები უფრო გვიან ვითარდება, ვიდრე მამაკაცებში. მამრობით სქესში პირველი ნიშნები სტატისტიკურად, 43 წლიდან იწყება, მაშინ, როდესაც ქალებში ეს ყველაფერი 10 წლით გვიან იწყება, მაგრამ მალევე მაღალ ტემპებს ავითარებენ, 65 წლის ასაკში მამაკაცები "ეწევიან" და მერე ერთ დონეზე რჩებიან", - გვეუბნება მამაცაშვილი.

ექიმის თქმით, სტენოკარდია და ინფარქტი ქალებში გაცილებით მძიმედ მიმდინარეობს. გაცილებით ცუდი შედეგები აქვს მექანიკურ ჩარევებს, როგორიც არის სტენტირება, შუნტირება, უფრო რთულ სტატისტიკას იძლევა, თუმცა ჩარევის მერე სიცოცხლის ხანგრძლივობა და ცხოვრების ხარისხი გაცილებით უკეთესია. ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ ოპერაციული ჩარევა დიდი ტრავმაა ორგანიზმისთვის. სტენტირება ნაკლები ტრავმაა და ორგანიზმისთვის გაცილებით უკეთესია.

- ინფარქტის პრევენციაზე ვსაუბრობდით ე.ი. მთავარი პრევენცია ჯანსაღი ცხოვრების სტილია?

- დიახ, სწორი კვება, ფიზიკური აქტივობა, ძირს თამბაქო! ასევე, ჰიპერტონიის კორექცია, წნევის მუდმივი კონტროლი, კორექცია, ასევე ნახშირწყლოვანი ცვლის კორექცია. არსებობს გადაულახავი რისკებიც - თუ ადამიანს შაქარი აქვს მომატებული, მისი განკურნება არ ხდება, თუმცა დაავადების მართვა შესაძლებელია. აგრეთვე არის გენეტიკა, რომელიც დაუძლეველი ფაქტორია, ანუ ვისაც პირველი რიგის ნათესავები უეცარი სიკვდილით ჰყავთ გარდაცვლილი, ან ინფარქტი აქვთ გადატანილი. პირველი რიგის ნათესავებს - დედას, მამას, და-ძმას თუ 70 წლის ასაკში ჰქონდათ ინფარქტი, ეს რისკებს არ უმატებს. რისკებად 55-60 წელი ითვლება.

- რა ნიშნები მიგვითითებს იმაზე, რომ ადამიანს შესაძლოა ინფარქტი განუვითარდეს?

- მაღალი წნევა. დიაბეტიან პაციენტებში ეს მაღალი რისკის ჯგუფია, განსაკუთრებულ ჩარევას მოითხოვს. რისკის ჯგუფშია - სიმსუქნე, ლიპიდური ცვლის დარღვევა, ტკივილი გულის არეში.

თუმცა, გულის ტკივილის 80% შეიძლება არც იყოს ამის მომასწავებელი და სრულიად სხვა ორგანოდან გადმოეცემოდეს - კუჭ-ნაწლავიდან, დიაფრაგმული თიაქრიდან, ნეკნთაშუა ნევრალგია იყოს, გარკვეული ტრავმა, მიალგია. ამის გარკვევაში კი კვალიფიციური ექიმი უნდა დაგვეხმაროს. მარტო ტკივილიც არ არის, მნიშვნელოვანია, ტკივილი დატვირთვასთან როგორ თანამშრომლობს, საინტერესო ესაა. ხოლო თუ ტკივილი დატვირთვისას ჩნდება, ეს გულის ანგინის ერთ-ერთი ფორმაა.

მაგრამ როცა არის ტკივილი და პაციენტი დატვირთვისას თავს უკეთ გრძნობს, აქ სერიოზულ პრობლემასთან არ გვაქვს საქმე. ამიტომ, მოსვენების და დატვირთვის ტკივილი ერთ-ერთი განმასხვავებელი ნიშანია. მოსვენების ტკივილი გაცილებით მძიმე შედეგის მაუწყებელია. ასევე გასათვალისწინებელია ისიც, როცა ტკივილი წამლით ყუჩდება, მაგრამ წამლის მიღება ექიმმა უნდა ურჩიოს. აუცილებელია ნიტროპრეპარატები. ამიტომ სრულად უნდა მოიხსნას.

თუმცა, საბოლოოდ, ინფარქტს მაინც 2 მთავარი ნიშანი მოასწავებს - ეს არის ტკივილი და ჰაერის უკმარისობა.