მითი თელავის და გურჯაანის ქიშპობაზე - ორი ცნობილი იუმორისტი კახეთის ორი ქალაქის "დაპირისპირებაზე"
ალბათ ხშირად გსმენიათ, რომ თითქოს თელაველები და გურჯაანელები ერთმანეთთან სიამტკბილობაში ვერ არიან, რაც სხვადასხვა ხუმრობასა თუ ანეკდოტშიც ვლინდება.
"გურჯაანო, შენ კახეთის გული ხარ, მაგრამ თელავთან სულ დაჩაგრული ხარ"; "გურჯაანელები ამბობენ: "ერეკლე მეფე გურჯაანელი იყო, ოფისი ქონდა თელავშიო"; "თელავში რომ ჩახვალ, ყავას მოგართმევენ და სასხვათაშორისოდ გკითხავენ, რომელი გზით ჩამოხვედიო. თუ გურჯაანის გავლით, მაშინ ყავაზე გადაგატარებენ, თუ გომბორზე, მაშინ საღამოს, კარგ კახურ პურმარილს გამოჰკრავ ხელს" - ქიშპობის ეს და სხვა მაგალითები გურჯაანელების და თელაველების ყოველდღიურ ცხოვრებაში მრავლად გვხვდება, თუმცა საიდან იღებს სათავეს ეს მითი, ბევრი კვლევა-ძიების მიუხედავად, ვერ დავადგინე, ვერავინ ვიპოვე, ვინც რაიმე ამბით, ფაქტით ამ ყველაფრის წარმოშობის სათავეს დაასახელებდა. ცნობილ კახელ იუმორისტებსაც მივმართე, თუმცა სანუგეშო მათაც ვერაფერი მითხრეს...
ბოლოს მსახიობ პაატა გულიაშვილსა და იუმორისტ ბესო ბერულაშვილს გავესაუბრე, რომელთაგან - ერთი (პაატა) წარმოშობით თელაველია, მეორე (ბესო) - გურჯაანელი.
პაატა გულიაშვილი, მსახიობი, თელავის თეატრის სამხატვრო ხელმძღვანელი:
- მარტო თელაველები და გურჯაანელები კი არა, ბორჯომელები და ხაშურეებიც იმავე სახუმარო ურთიერთობაში არიან - ერთმანეთზე იმავეს ლაპარაკობენ. რაც შეეხება თელაველებს და გურჯაანელებს, არ მგონია, რომ ამას სერიოზული საფუძველი ჰქონდეს. თუმცა, მოვხვედრილვარ ისეთ სიტუაციაში, გურჯაანშიც და თელავშიც, სადაც ეს ხუმრობა სწყინთ და პირიქითაც ხდება, კარგად იღებენ. ხომ ვამბობ, ამას რაიმე სერიოზული საფუძველი რომ ჰქონდეს, არ არსებობს. უბრალოდ, ორი კარგი კახელის, გურჯაანელისა და თელაველის მოგონილი ამბავია. დიახ, რაიმე ამბავი, ისტორია, ლეგენდა ამაზე არ გამიგია, რაც იმას ნიშნავს, რომ არც არსებობს.
- რატომღაც ამ ხუმრობაში მგონია, რომ თელაველები უპირატეს სიტუაციაში არიან...
- გუშინ ვნახე ასეთი ფოტო, გურჯაანის ტრაფარეტთან ერთი თელაველი აირწინაღით იდგა! ამაზე მინიმუმ პასუხი აქვთ მოსათხოვი, მაგრამ კარგი იუმორის მქონე ადამიანი ამას ღიმილით შეხედავს. მოვხვედრილვარ სუფრაზე, სადაც გურჯაანელებს და თელაველებსაც სწყინთ, მაგრამ ცხადია, ეს არ გადადის ხელჩართულ ბრძოლაში. ერთ რამესაც ვაკვირდები - გურჯაანელი თელავში თელაველზე ვერ იღადავებს. ასეთი ისტორიაც არსებობს: ერთ-ერთმა თანამდებობის პირმა, რომელიც გურჯაანიდან იყო, თელავში მუსიკოსს რესტორანში "გურჯაანო, შენ კახეთის გული ხარ" - შეუკვეთა. "არ დავუკრავ" - მუსიკოსმა უთხრა. "მაშინ ადექი და შენი აპარატურა აახვიეო" - მასაც აულაგებია და წასულა. ამ თამამი ნაბიჯისთვის თელაველებმა ლამის "ძეგლი დაუდგეს".
ახლა ჩემს პირად ამბავს გეტყვით, თელავის თეატრში სამხატვრო ხელმძღვანელად რომ დავინიშნე, ცხადია, თელავში ხშირად ჩავდივარ, მაგრამ ჯანმრთელობის მდგომარეობიდან გამომდინარე, ექიმმა გომბორზე სიარული ამიკრძალა, თუ ძალიან არ მეჩქარება, ეს თელაველი კაცი, სულ გურჯაანის გზაზე დავდივარ... მეორე ამბავი ის არის, რომ 2-3 წლის წინ გურჯაანის ნაყინის რეკლამა გავაკეთე, ცნობილი კლიპი იყო. მესამე კიდევ ის არის, რომ ნახევარი წლის წინ გურჯაანელს კაცს მარანი აქვს და ღვინო "პაატა გულიაშვილი" ჩამოასხა და ამ ყველაფრის გამო რა, თელავში აღარ შემიშვებენ? რა სისულელეა...
- ისე, თელაველებისგან გამიგია, რომ გურჯაანელები მძიმე ხასიათისანი არიანო... რას იტყვი?
- ზოგადად კახელები მძიმეები ვართ... ჩემთვის ცხოვრებაში იუმორი მნიშვნელოვანია. მით უმეტეს ამ ყველაფერს იუმორით ვუყურებ. განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც თელაველები და გურჯაანელები ერთმანეთზე მაგარ რაღაცებს ამბობენ. მაგალითად, თელაველს უთქვამს - გურჯაანში, ჩიტები უკუღმა დაფრინავენ, დაბერილები არიან და იქაურობას არ სვრიან, თელავში მიაქვთო... თელაველებს ასეთი გამოთქმაც აქვთ: ახმეტაში ფული უნდა იშოვო, თელავში დახარჯო და გურჯაანში მოინელოო. რა თქმა უნდა, ეს ყველაფერი იუმორია. კონცერტებსაც ვატარებ, ჩემი პირადი ტურნე მაქვს გურჯაანში, კარგად მიღებენ, არანაირი პრობლემა არ არის, არავის წამოუძახებია - შე თელაველოო. ჩემი ანეკდოტების კახელი კაცი კიდევ მთელ კახეთს უყვარს.
ბესო ბერულაშვილი, პაროდისტი:
- ისე, მე როგორც წარმომავლობით გურჯაანელი, ვიტყვი, რომ თელაველები ხანდახან ცოტა დაუკრეფავში კი გადადიან. მაგრამ ხომ იცით, პირველობა გვინდაო. იმასაც ვერ ეგუებიან და ამბობენ, ერეკლე მეფე გურჯაანელი იყო და თელავში სამსახური ჰქონდაო. მაგრამ ეს ყველაფერი საიდანღაც ყურით მოთრეული მგონია. შეუძლებელია, თელავი და გურჯაანი ერთმანეთს ან ქიშპობდეს, ან მტრობდეს. პირიქით, ძალიანაც გვიყვარს ერთმანეთი, მაგრამ ხომ ვამბობ, ხანდახან ცოტათი ეშლებათ, მეტი მოსდით.
- ე.ი. თელაველებისგან არის აგრესია?
- აბა, გურჯაანელებისგან სად გაგიგიათ?
- მე გამიგია, რომ გურჯაანელებს ცოტა მძიმე ხასიათი აქვთ, თელაველები ვერ უგებენ და ეს ყველაფერი ამიტომ ხდება...
- ერთი მითხარით, რომელია მსუბუქი - პაატა გულიაშვილი თუ მე?.. ორივე მძიმე კატეგორიები ვართ... ყველაზე კარგი იუმორი ის იყო, ცნობილი ჯაჭვის დროს, თელაველებმა ცალხელა კაცი რომ ჩააყენეს თელავი-გურჯაანის საზღვარზე... ეს ხუმრობით და ერთმანეთისგან რა უნდა გვინდოდეს, როცა უამრავი თელაველი მეგობარი მყავს, რომლებთან ერთადაც ლამის 24 საათი მიწევს ყოფნა.
ძალიან მომწონს ისტორია იეღოველი რომ გადაუდგა თელაველს: გინდათ, ჭეშმარიტ ღმერთზე გელაპარაკოთო? ანუ ადგილზე, სადაც ლომი და ირემი ერთად ძოვენო, სადაც მგელი და კრავი წყალს ერთად სვამენ, სადაც თელაველი და გურჯაანელი ერთად ქეიფობენ. აქ თელაველმა მიუგო - ახლა უკვე მაგრად მიჰქარავო... ისიც კარგია, გოდერძი მახარაშვილი თელაველი რომ ყოფილიყო, კი არ მოკლავდნენო... სასაცილო კიდევ ის არის, თელავს საგარეჯო, ყვარელი და სხვები რომ აჰყვებიან ხოლმე, მაგრამ მე რომ თელავი მიყვარს, ასე არა მგონია, ვინმეს კიდევ უყვარდეს. ბოლო-ბოლო სატახტო ქალაქი იყო, მაგრამ ერეკლე მეფე ხომ გურჯაანელი იყო და სამსახური ჰქონდა თელავში?
კიდევ ასეთიც არის: გურჯაანელებს ადრე თელავში თანამდებობებზე უწევდათ მუშაობა. სამსახურში დილას რომ მიდიოდნენ, ახლად ამოსული მზე კეფას უწვავდათ, რომ ბრუნდებოდნენ, საღამოს იგივე ხდებოდა და თელაველები "კეფადამწვრებს" ეძახდნენ. ისე კი ეს ყველაფერი მხოლოდ თელაველებსა და გურჯაანელებს არ ეხებათ. ასევე არიან ვანელები და ხონელები, სერიოზულად "ჭამენ" ერთმანეთს, მაგრამ ის აკადემიური დაჭმაა. რაღაც შეურაცხმყოფელი რომ იყოს, გამორიცხულია. ასეთივე ურთიერთობა აქვთ მოხევეებს და მთიულებს, მაგრამ აქ ტრაგიკული არაფერია.