ეგზემა - პირველი სიმპტომები, გამომწვევი მიზეზები და მკურნალობის თანამედროვე მეთოდები

ეგზემა კანის მწვავე ან ქრონიკული არაგადამდები ანთებითი დაავადებაა, რომელსაც სხვადასხვა გამონაყარი, წვის შეგრძნება და ქავილი ახასიათებს. შეიძლება გამოხატული იყოს სხეულის ნებისმიერ ადგილას სხვადასხვა გამონყრის სახით. რა გართულება შეიძლება მოჰყვეს ამ დაავადებას, როგორ უნდა ვმართოთ, ამაზე დერმატო-ვენეროლოგი გიორგი არველაძე გვესაუბრება.

- ამ დაავადების პირველი კლასიკური გამოვლინება ბუშტუკებია, მაგრამ ბუშტუკები ჰერპესსაც ახასიათებს. მათ შორის განსხვავება ის არის, რომ ეგზემის სალოკალიზაციო არე მისთვის ხელის მტევნის ზედაპირი და ფეხის წვივია. ეს ამ დაავადების კლასიკური ნიშანი და მისი საყვარელი სლოკალიზაციო ადგილია. ახასიათებს ანთება, სიწითლე, შესიება, ქავილი, წვა და ბუშტუკები. ახლავს ხშირი და ძლიერი ქავილის შეგრძნება. თუმცა შეიძლება მარტო ბუშტუკი იყოს, ან ნაკაწრი, მხოლოდ ქერქი, სიწითლე, ან ყველაფერი ერთად და რამდენიმე მხოლოდ. შესაძლებელია სხვადასხვა ადგილას გაჩნდეს, მაგრამ უპირატესად მაინც იმ უბნებზე, რაზეც უკვე ვისაუბრეთ.

- რა იწვევს ზოგადად ამ დაავადებას?

- ეგზემის გამომწვევი მიზეზი შესაძლოა იყოს როგორც გარეგანი, ასევე მექანიკური, ქიმიური და სხვა შინაგანი ფაქტორი. მაგალითად, ჯინსის შესაკრავი უმეტესად, მეტალის ღილია, მისი მუცლის არეზე მუდმივი კონტაქტის შემთხვევაში, შესაძლოა, კონტაქტური დერმატიტი გაჩნდეს, რა დროსაც საჭიროა დერმატოლოგთან ვიზიტი, რათა თავიდან ავიცილოთ ეგზემის განვითარება. თუმცა ამ დაავადების ზუსტი მიზეზი დაუდეგენელია, ცნობილია, მხოლოდ რამდენიმე ფაქტორი იყოს, ერთი _ ნეიროგენული დარღვევა, სტრესი, გენეტიკურ წინასწარ განწყობასაც დიდი მნიშვნელობა აქვს (შესაძლოა, ჰქონდა ბებიას, ბაბუას, რომელიმე წინაპარს) მოქმედებს ასევე ალერგიული განწყობა (გაზაფხულობით მცენარეებზე რომ ემართებათ). არსებობს კიდევ პროფესიული ეგზემა, ეს ყველაზე საინტერესოა - ადამიანები, რომლებიც მუშაობენ ქარხანაში, საწყობში, შეხება აქვთ ხსნარებეთან, ქიმიურ აგენტებთან, შესაძლოა, კანი გაუწითლდეთ, ალერტგიული რეაქცია, ანთებითი პროცესი დაეწყოთ. თუ ამან სისტემატური ხასიათი მიიღო, პროფესიული ეგზემის ჩამოყალიბება ხდება.

- და ანთებითი პროცესი დროთა განმავლობში ეგზემაში გადადის?

- დიახ და ამას პროფესიულ ეგზემას ეძახიან, რადგანაც ადამიანები მას თავიანთი პროფესიის შედეგად იძენენ. ნებსმიერ ფორმას თავისი მიმდინარეობა აქვს. თუ ყურადღება არ მიექცა, მერე ქრონიკულ სახეს იძენს. საერთოდ, დაავადება თუ 6 კვირის მერეც გრძელდება, მერე უკვე ქრონიკულად ითვლება.

- ჯინსის შარვლის მეტალის ღილით გამოწვეულ ქსოვილის დაზიანებას რომ მივუბრუნდეთ. რასთან გვაქვს საქმე?

- მას მეტალის დერმატიტი ჰქვია (ალერგიული კონტაქტური დერამტიტი). მეტალის დერმატიტი ზოგს ოქროზე აქვს, ზოგს ნიკელზე, საათზე, ღილზე. როცა თუ სისტემატური ხასიათი აქვს ამ ნივთების გამოყენებას, კონტაქტურ დერმატიტში, ეგზემაში გადადის. ერთხელ შარვალი შევიკარით მეტალის ღილით, კანი გაღიზიანდა, კიდევ გვქონდა კონტაქტი და უკვე სიწითლე გაჩნდა, ანთება წარმოიქმნა. ასევეა პროფესიული ეგზემაც - სიწითლე ქერქს იჩენს. თუ წინა მაგალითში მეტალის ღილია პრობლემა, აქ მათი სამსახურის სპეციფიკა (მექანუიკური ფაქტორები - ხსნარი, ზეთი ერთვება).

- საკვები არ პროვოცირებს?

- ინდივიდუალურია, არის პაციენტების კონტიგენტი, რომელებიც კვებას იმიტომ უკავშირებს ამას, რომ ზოგადად, შეიძლება ალერგიული იყოს. მაგალითად, ტკბილეული ასეთ ადამიანებში ქავილის შეგრძნებას იწვევდეს, მოქმედებს ასევე - თხილი, ნიგოზი, კვერცხი, თაფლი, შოკოლადი, ოღონდ, რა თქმა უნდა, ყველაფრი მაინც ინდივიდუალურად ხდება. მაგრამ ვისზეც არ მოქმედებს, მას დიეტა, ცხადია, არ სჭირდება.

- როგორ უნდა ვუმკურნალოთ ეგზემას და საერთოდ იკურნება თუ არა?

- დაავადების მკურნალობა დამოკიდებულია მის ფორმასა და სტადიაზე. თანამედროვე მკურნალობის მეთოდებით შესაძლებელია ხანგრძლივი რემისია (დროებითი გაქრობა). პრობლემას დროულად უნდა მივხედოთ, რომ ქრონიკულში არ გადაიზარდოს. ადრეული დიაგნოსტირება უნდა მოხდეს და ასეთ დროს დაავდების მართვა და გარკვეული ეფექტის მიღწევა გარეგნული თერაპიით ხდება, აბების გარეშე. წაისვათ ანთების საწინააღმდეგო ადგილობრივი ერთი კვირის მნაძილზე გამოყენებულ უნდა იქნას ჰორმონალური მალამო (კვირაზე მეტ ხანს არ შეიძლება) ასევე სპეციალური დასაბანი, ჰიგიენური, დერმატოლოგიური მოვლის საშუალებები. ეს საპროფილქტიკო ღონისძიებები, იმის შანსს გვაძლევს, რომ მომავალში დაავადება არ გამწვავდეს და საეროდ ეგზემის შესახებ დავივიწყოთ. ისე, რაც უფრო რთული ფორმაა, პრობლემის დაძლევა მეტად რთულდება. ამ შემთხვევაში შინაგანი თერაპიის დანიშვნა გვიწევს, სხვადასხვა სირთულის პრეპარატის გამოყენება. დღესდღეობით მსოფლიოში ბიოლოგიურად აქტიური ნივთიერებიბის ერაა. არსებობს პრეპარატები - აბები, საინფუზიო საინექციო ხსნარები, რომელთა ერჯერადი მიღებისას სრული რემისია აქვთ პაციენტებს.

- ქრონიკულ ეგზემას რა მოსალოდნელი შედეგი შეიძლება ჰქონდეს?

- შეიძლება სიმპტომები იყოს შემაწუხებელი, მაგალითად, იყოს ქავილი, რომელიც ხელს შეუშლის ძილში, ვიზუალური კუთხითაც ეს ყველაფერი ფსიქოლოგიურ პორობლემას შექმნის, ფსიქოემოციურ ფონზე იმოქმედებს, ფართობის ზრდაც მოსალოდნელია - ხელის მტევნიდან შეიძება მკლავის მიდამოში გადავიდეს და გაძლიერდეს, რაც დიდი დისკომფორტია, ადამიანის ფსიქიკასა და ცხოვრების ხარისხზე ერთად აისახება. ექიმთან ვიზიტს ზოგი დროულად ახერხებს, ზოგი უკვე ქრონიკული სტადიით მოდის, მაგრამ გამოსავალი სწორი მკურნალობის შემთხვევაშია. ნუ, ქრონიკულის შემთხვევაში ფაქტია, მეტი ვადა სჭირდება, რომ რემისია მივიღოთ, იქაც ანალოგიურად ხდება ყველაფერი. საერთოდ კი, ეს გართულებები თავიდან ავირიდოთ, ამისთვის სასურველია, დასაწყისში მოხდეს სწორი მკურნალობა და ამ ყველაფრის ალაგმვა.

- როგორ დავიცვათ თავი ზოგადად ეგზემისგან?

- ჩამოთვლილი რომელიმე სიმპტომის შემჩნევისთანავე სასურველია ვიზიტი ექიმ-დერმატოლოგთან, რაც მოიცვას დიაგნოსტირებას, სათანადო მკურნალობისა და შემდგომი პრევენციის განსაზღვრას, ეს განაპირობებს დაავადების ხანგრძლივ რემისიასა და გამწვავების თავიდან აცილებას.