რამდენიმე დღის წინ, აფხაზეთის მოსახლეობამ ბუნებრივი რესურსების კიდევ ერთი უკონტროლო ბიზნესის შედეგები მოიმკო. კომპანია “ჩერნომორენერგოს”, მიერ მდინარე კელასურთან წარმოებული სამუშაოების შედეგად მდინარე ნაპირიდან გადმოვიდა, გადარეცხა გზები და საფრთხე შეუქმნა ელექტროსადენებს, რის დაზიანების შემთხვევაშიც, შესაძლოა, მთელი რეგიონი რამდენიმე თვე უშუქოდ დარჩეს...
“ჩერნომორენერგომ” “გამოსავალი” იპოვა და “აფხაზეთის სამთო მრეწველობის კომპანიისთვის” მუშაობის გასაგრძელებლად, მდინარე კელასურისთვის კალაპოტის შეცვლა დაიწყო... აფხაზური მედიის თქმით, აფხაზი ეკოლოგებისთვის რჩევა არავის უკითხავს. ადგილობრივი მოსახლეობის პროტესტის მიუხედავად, - “ქმედითი ნაბიჯები არც ადგილობრივ ადმინისტრაციას გადაუდგამს”...
“აფხაზეთის სამთო მრეწველობის კომპანიის” დამფუძნებლები მოსკოველი ბიზნესმენი ლევან ტუჟბა და ე.წ პრეზიდენტის, სერგეი ბაღაფშის შვილი ზურაბ ბაღაფში არიან, რომლებიც კელასურის ნაპირზე, სოფელ ძიგუტას მიმდებარედ, უკვე წლებია, ხრეშსა და ქვა-ღორღს მოიპოვებს.
ჯერ კიდევ 2013 წელს, ადგილობრივი ჟურნალისტები წერდნენ, რომ ე.წ. რაიონის ადმინისტრაციამ “აფხაზურ სამთო მომპოვებელმა კომპანიას”, მდინარე კელასურის კალაპოტის გამაგრების თხოვნით მიმართა; რამდენიმე დღის შემდეგ, ერთი ხრეშით სავსე თვითმცლელი სანაპიროს გასამაგრებლად მოიყვანეს, შემდეგ კი, იქიდან ოცზე მეტი ხრეშით სავსე მანქანა გავიდა...
მაშინ, სოფელ ძიგუტას მოსახლეობა სანაპიროს კალაპოტის რღვევის ფაქტზე, ხელმოწერებსაც აგროვებდა და გრუნტის უკონტროლო ამოღებას აპროტესტებდა... ე.წ. ადმინისტრაცია, საპროტესტო წერილებს იღებდა, მაგრამ სატვირთო მანქანების მოძრაობა და მდინარის კალაპოტის რღვევა, უწყვეტ რეჟიმში გრძელდებოდა. ასეა ახლაც - კომპანიები ისევ ეზიდებიან ქვის ლოდებს და სამშენებლო მასალებს, ჩეხავენ ხეებს და ანგრევენ საბჭოთა დროიდან შემორჩენილ შენობა-ნაგებობებს.
“თითქოს ამ ქვეყანაში ხვალინდელი დღე არ გათენდება... გზის შემკეთებლებმა იქაურობა მიმოანგრიეს, წყლის გამანაწილებელი ჭები ქვებით ამოქოლეს, ეს ეხება, სოხუმის აღმოსავლეთ ნაწილს და ის ფაქტობრივად, სასმელი წყლის გარეშე დარჩა...” - წერს აფხაზური მედია, რომელიც ზოგჯერ რუსეთის მიმართულებით ბუნებრივი წიაღისეულის უკონტროლო გაზიდვას აპროტესტებს...
თავის მხრივ, “აფხაზური ბიზნესის” თავისებურებებზე წერს რუსული მედიაც. ინტერნეტ გამოცემა Eurasia Daily-ის ინფორმაციით, აფხაზეთში, “რუსული ინვესტიციისთვის ტაიმ-აუტია” - აფხაზეთში, მწვავდება პლასტიკური მილების მწარმოებელი ქარხნის გარშემო დაწყებული სკანდალი. მისი მფლობელიც, რუსი ბიზნესმენი მიხაილ პანოვია, რომელმაც აფხაზეთში მუშაობა ორი წლის წინ დაიწყო.
ქარხნის აშენებისას რუს ბიზნესმენს ორი ადგილობრივი აფხაზი (ავტორი მათ ვინაობას არ ამხელს) ეხმარებოდა, თუმცა, ახლა ისინი ძველ პარტნიორს დაუპირისპირდნენ... მიხეილ პანოვი საკმაოდ გავლენიანი ბიზნესმენი, ჰოლდინგ Соцпромстрой-ს მფლობელია, თუმცა, აფხაზეთის ბიზნეს არენაზე, მას ფეხის მოკიდება იმდენად გაუჭირდა, გავრცელებული ცნობებით, დაპირისპირება “სამეურნეო კონფლიქტს” გასცდა და კრიმინალურ გარჩევებში გადაიზარდა.
“ეს არის კლასიკური სურათი, თუ როგორ ვითარდება კონფლიქტები აფხაზეთში. ათეულობით ასეთი ფაქტი რეგიონში ინვესტიციის დაბანდების მომხიბვლელობას წერტილს უსვამს... თუ აფხაზეთში ჩასვლას გადაწყვეტთ, საკმაოდ დიდი რაოდენობით ახალ ობიექტებს, სასტურმოებსა და ასევე, დაუსრულებელ მშენებლობებს შენიშნავთ. მშენებლობის პროცესის დასასრულებლად იქ დიდი სანაცნობო წრეც კი არ არის საკმარისი... რუსეთის მოქალაქეებს, იქ დაბანდებული კაპიტალიდან სარგებლის მისაღებად, გავლენიანი კავშირები სჭირდებათ. “იპოვე ინვესტორი”, - ახლა მხოლოდ სიტყვათა შეთანხმებაა. რუსმა ბიზნესმენებმა აფხაზეთის მიმართ ინტერესი უკვე დაკარგეს...” - წერს რუსი ჟურნალისტი ანტონი კრივენიუკი.
მისივე თქმით, “რეიდერობას”, “რეკეტსა” და ბიზნესის წართმევას, რომელიც იქ რუს მწარმოებლებს გადახდენიათ განსხვავებული კრიმინალური ისტორიები აქვთ. ბიზნესმენი კლემენტვიჩისა და მისი თანაშემწის, სკარედნოვოის მკვლელობა, არაერთი რუსული კომპანიის მუშაობის დასრულების მიზეზი გახდა, რის გამოც, აფხაზეთი რუსული ბიზნესისთვის შავ სიაში აღმოჩნდა...
“არადა, 2000-იან წლებში, აფხაზეთში ბიზნესის წარმოებისთვის მეტ-ნაკლებად კარგი პირობები იყო, განსაკუთრებით ელექტროენერგიის დაბალი ფასი, რაც ბიზნესისთვის მნიშვნელოვანია... თუმცა, მალევე გაირკვა, რომ მინუსი მეტი იყო - გავლენებით ბიზნესის წართმევა, ადგილობრივ პარტნიორებს ნებისმიერ დროს შეეძლოთ. ისე, როგორც ეს, პანოვის შემთხვევაში მოხდა,” - წერს ჟურნალისტი.
ფოტო: Эхо Кавказа
რუსული მედიის ცნობით, “სახელმწიფო” და მით უფრო, “ძალოვანი სტრუქტურები” სუსტია და კონფლიქტის მოგვარება არ შეუძლიათ. “დირექტორების ქვეყანა” - სადაც ყველას “ვიღაც” ჰყავს. რუსებისთვის ეს გაუგებარია. მათ უნდოდათ მუშაობა, “ამ გაუგებრობაში“. პანოვის მოწინააღმდეგეების თქმით, რუსი ბიზნესმენების საწარმომ ხელი შეუშალა სხვა საწარმოებს, მსგავსი პროდუქცია შეექმნათ და კონკურენცია ყოფილიყო... გასაგებია, რომ აფხაზეთში 90-იანი წლებია, მაგრამ რუსეთში არ არის 90-იანი წლები” - წერს გამოცემა.
Eurasia Daily-ის ინფორმაციით, 2008-2015 წლებში რუსეთიდან წასული “გულუხვი ფულადი გზავნილები” რეგიონის ეკონომიკური განვითარების ფუნდამენტი ვერ გახდა.
“აფხაზეთი რუსული ბიზნესისთვის მაინც ინვესტიციის პერსპექტიულ მოედნად რჩება, თუნდაც იმიტომ, რომ ცივი ქვეყნისთვის ეს არის უახლოესი ადგილი ნორმალური კლიმატით, თუმცა, როგორც ჩანს, “რუსულ ინვესტიციას ტაიმ აუტი” ელოდება, ვიდრე რესპუბლიკაში ვითარება არ დალაგდება და ისინი ცივილური წესებით თამაშს არ შეეჩვევიან”, - წერს გამოცემა.