იერუსალიმის გარშემო დაპირისპირება გრძელდება - თურქეთის საპასუხო ნაბიჯები და აშშ-ს რეაქცია

ანკარამ გადაწყვიტა, თავისი საელჩო პალესტინაში, იერუსალიმის აღმოსავლეთ ნაწილში გადაიტანოს. თურქული მედიის თქმით, ეს არის ერდოღანის პასუხი დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილებაზე, ისრაელის დედაქალაქად იერუსალიმის გამოცხადებასთან დაკავშირებით...

"ჩვენ უკვე განვაცხადეთ, რომ აღმოსავლეთ იერუსალიმი პალესტინის დედაქალაქია, თუმცა, ჯერჯერობით იქ საელჩოს გახსნას ვერ ვახერხებთ, რადგან იერუსალიმი ახლა ოკუპირებულია. ამ ეტაპზე ჩვენი ქვეყანა პალესტინაში გენერალური საკონსულოთია წარმოდგენილი... თუმცა, ჩვენ ძალიან მალე ავასრულებთ ჩანაფიქრს, უახლოეს დღეებში იქ საელჩოს გავხსნით", - განაცხადა რეჯეფ ტაიპ ერდოღანმა.

თურქეთის პრეზიდენტის თქმით, დონალდ ტრამპმა იერუსალიმი ისრაელის დედაქალაქად გამოცხადა, სიონისტურის "გაგებითა და ლოგიკით, - გავაკეთებ და წერტილი. ამერიკაც აპირებს თავისი საელჩოს გადატანას... მიუხედავად იმისა, რომ გაერო არ აღიარებს მის გადაწყვეტილებას, ის მაინც მტკიცედ დგას თავის პოზიციაზე და მოქმედებს პრინციპით, - ჩვენ თქვენ არ გაღიარებთ და ასეთ შემთხვევაში, ჩვენც არ ვაღიარებთ მას..."- აცხადებს ის.

რამდენიმე ხნით ადრე, სტამბოლში გამართული ისლამური თანამშრომლობის ფარგლებში დაგეგმილ საგანგებო შეხვედრაზე, აღმოსავლეთ იერუსალიმი პალესტინის დედაქალაქად აღიარეს... სტამბოლის შეხვედრის შემდეგ გავრცელებულ ინფორმაციაში ჩაწერილია, რომ ისრაელმა უნდა შეწყვიტოს "ქალაქის ოკუპაცია" და აგრეთვე, გაერომ "დაიცვას" იერუსალიმის სტატუსი.

თურქეთმა გაერთიანებული ერების ორგანიზაციას ინიციატივით მიმართა, ისრაელის დედაქალაქად იერუსალიმის აღიარების შესახებ ამერიკის გადაწყვეტილება გაეუქმებინა. ერდოღანმა განაცხადა, რომ საერთაშორისო კანონების განხილვის უფლება მსოფლიოს არცერთ ქვეყანას არ აქვს.

"ამ შეურაცხყოფის დავიწყება შეუძლებელია" - ასე გამოეხმაურა გაეროში ამერიკის მუდმივი წარმომადგენელი ნიკი ჰეილი რეზოლუციას, რომელიც ორგანიზაციამ იერუსალიმის ისრაელის დედაქალაქად გამოცხადების წინააღმდეგ მიიღო - პასუხად, აშშ-მა ორგანიზაციის გადაწყვეტილებას ვეტო დაადო.

ამერიკელი დიპლომატის განმარტებით, - ვაშინგტონს სრული უფლება აქვს, თავად გადაწყვიტოს ისრაელის რომელ ქალაქში განათავსებს საელჩოს. გადაწყვეტილების მიღების დროს, ამერიკის წარმომადგენელი უშიშროების საბჭოს სხვა წევრი ქვეყნების დიპლომატების პირისპირ მარტოდმარტო აღმოჩნდა. გაეროს 14-მა წევრმა სახელმწიფომ აშშ-ს გადაწყვეტილების საწინააღმდეგო რეზოლუციას დაუჭირა მხარი.

ბოლოს, გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციას ამერიკის წარმომადგენელმა ვეტო 2011 წელს დაადო, - მიზეზი პალესტინის ტერიტორიაზე ისრაელის მოქმედების საწინააღმდეგო გადაწყვეტილება იყო. არსებული ინფორმაციით, 1990 წლიდან, ამერიკამ გაეროს რეზოლუცია 14-ჯერ დაბლოკა და ყველა შემთხვევაში, საბაბი პალესტინა-ისრაელის კონფლიქტს უკავშირდებოდა.

როგორი იქნება "თურქეთის საპასუხო" ნაბიჯები; გახსნის თუ არა ერდოღანი იერუსალიმის აღმოსავლეთ ნაწილში "საელჩოს" თუ ეს უბრალოდ, "სიტყვის მასალაა" და როგორი იქნება ამაზე ამერიკის რეაქცია, - ამის შესახებ ექსპერტები მხოლოდ ვერსიების დონეზე მსჯელობენ.

"ერღოდანის განცხადება - ეს არის მცდელობა, ამერიკას არ გაატანინონ თავისი ახლო აღმოსავლეთში. თავის მხრივ, თურქეთს უკვე არ ჰყოფნის რესურსი, რომ შეეწინააღმდეგოს ამერიკას და იმავდროულად აკეთოს თავისი საქმე სირიის მიმართულებით... შეიძლება ითქვას, ეს განცხადებები, არის უფრო დეკლარაცია, მხარეებმა მეტი სიფრთხილე გამოიჩინონ. ამ შემთხვევაში, თურქეთი ცდილობს, "მუსულმანი ძმების"დამცველის როლი მოირგოს, რომლებიც ახლა ერდოღანის მფარველობის ქვეშ უნდა გაერთიანდნენ", - აცხადებს სამხედრო ექსპერტი ახლო აღმოსავლეთის საკითხებში ანდრეი მანოილო.

ექსპერტთა კიდევ ერთი ნაწილის შეფასებით, ერდოღანს საკმაოდ დიდი პოლიტიკური რესურსი აქვს, ამერიკასთან თავისი პოზიცია მკაცრად დააფიქსიროს. ამასთან, თურქეთი, საგარეო ურთიერთობებში ძალზე სახიფათო თამაშს თამაშობს - ის ცდილობს აღმოსავლეთის ძალების და რესურსები მოიზიდოს და ამ გზით შეძლოს ამერიკასთან ვითარების დაბალანსება... "ამ სიტუაციაში ყველაზე ნაკლებად ზარალდება ისრაელი, რომელიც წლებია იერუსალიმის "თავისად" აღიარებაზე ოცნებობდა და მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო დროს თურქეთთან ურთიერთობა თანდათან ლაგდებოდა, რეჯეფ ტაიპ ერდოღანმა თავის სულთნურ ამბიციებს შესწირა ყველაფერი... " - წერს სამხედრო მიმომხილველი გარეტ ჯენკისკი.

მანოილის შეფასებით, "თურქეთი, თავისი ბოლო განცხადებით, მხოლოდ ისრაელთან კი არა, არაბეთთანაც იფუჭებს ურთიერთობას, რადგან ისინი თურქებს არაბი შეიხების "უმცროს ძმებსა" და "ახალგაზრდა მუსლიმებს" უწოდებენ და მიაჩნიათ, მათ მთელი მუსლიმების სახელით საუბრის უფლება არ აქვთ.

გარდა ამისა, არაბებს "საუკუნის წყენა" ახსოვთ თურქებისგან, იმ პერიოდიდან, როდესაც ისინი მართავდნენ ოსმალეთის იმპერიას და მუდმივად მოისმენთ, რომ მათ არაბების წინააღმდეგ განხორციელებული ქმდებების გამო, უნდა ზღონ... ამიტომაც, ერდოღანის ინიციატივას საუდის არაბეთის პრინცები დადებითად ვერ შეაფასებენ. ასე რომ, იერუსალიმის და ზოგადად, მუსლიმების გაერთიანების შესახებ, ერდოღანს ცოტა თავდაჭერილი განცხადებების გაკეთება მოუწევს," - წერს პოლიტოლოგი.

ლალი პაპასკირი

AMBEBI. GE