"წა­მოს­ვლი­სას, ბო­ლო­ჯერ გავ­ხე­დე ჩემს სახ­ლს და და­ვი­ნა­ხე, რომ მე­ო­რე სარ­თუ­ლის ფან­ჯა­რა ღია დაგ­ვრჩე­ნო­და... სო­ხუმ­ში ყვე­ლა­ნა­ი­რი ია­რა­ღი­დან ის­როდ­ნენ და მიბ­რუ­ნე­ბა, რა თქმა უნდა, სი­სუ­ლე­ლე იყო... მას შემ­დეგ 24 წელი გა­ვი­და და ჩემი სახ­ლი, ყო­ველ­თვის ღია ფან­ჯრით მე­სიზ­მრე­ბა და ასე მგო­ნია, თუ ფან­ჯა­რას მივ­ხუ­რავ­დი, მას ვე­რა­ვინ წა­მარ­თმევ­და. არ ვიცი, რა ჰქვია ამ სინ­დრომს..." - ამ­ბობს ჩვე­ნი რეს­პონ­დენ­ტი, რო­მე­ლიც თა­ვის ღი­ა­სარ­კმლი­ან სახ­ლში ყო­ველ ღამე "ბრუნ­დე­ბა"...

ომი, რო­მე­ლიც 13 თვეს და 13 დღეს გრძელ­დე­ბო­და და ქარ­თუ­ლი მხა­რის დღემ­დე და­უ­ზუს­ტე­ბე­ლი მო­ნა­ცე­მე­ბით, 10 ათას­ზე მეტი ჯა­რის­კა­ცი და მშვი­დო­ბი­ა­ნი მო­ქა­ლა­ქე შე­ე­წი­რა, 300 ათა­სი ქარ­თვე­ლი კი, უსახ­ლკა­როდ დარ­ჩა, - 27 სექ­ტემ­ბერს, ქარ­თვე­ლე­ბის მარ­ცხით დას­რულ­და... 1992-1993 წლებ­ში მიმ­დი­ნა­რე სამ­ხედ­რო და­პი­რის­პი­რე­ბი­სას, აფხა­ზუ­რი მხა­რის მო­ნა­ცე­მე­ბით და­ი­ღუ­პა 3 500 და და­იჭ­რა 2 ათა­სამ­დე აფხა­ზი, მათი თქმით, ამ­ხე­ლა ადა­მი­ა­ნუ­რი და­ნა­კარ­გი მე­ო­რე მსოფ­ლიო ომის დრო­საც არ ჰქო­ნი­ათ...

სო­ხუ­მის და­ცე­მა

ქარ­თულ-აფხა­ზუ­რი შე­ი­ა­რა­ღე­ბუ­ლი კონ­ფლიქ­ტის (1992-93) ბოლო, გა­დამ­წყვე­ტი ბრძო­ლა - ქარ­თულ სამ­თავ­რო­ბო ჯა­რებ­სა და აფხაზ სე­პა­რა­ტის­ტთა ძა­ლებს შო­რის, რო­მელ­თაც ასე­ვე უჭერ­დნენ მხარს ჩრდი­ლო­ეთ კავ­კა­სი­ი­დან და­ქი­რა­ვე­ბუ­ლი მებ­რძო­ლე­ბი, ე.წ. მო­ხა­ლი­სე­ე­ბი, კა­ზაკ­თა მი­ლი­ცი­ის შე­ნა­ერ­თე­ბი და არა­ო­ფი­ცი­ა­ლუ­რად, გუ­და­უ­თა­ში გან­ლა­გე­ბუ­ლი რუ­სე­თის სამ­ხედ­რო ბა­ზის შე­ნა­ერ­თი... ამის შე­სა­ხებ, ბოლო წლებ­ში, აფხა­ზუ­რი მხა­რე ღიად სა­უბ­რობს, რაც მათ მი­მართ მად­ლი­ე­რე­ბა­ში გა­მო­ი­ხა­ტე­ბა, - თუ რო­გორ და­ეხ­მარ­ნენ ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვნე­ლო­ვან დროს, "თა­ვი­სუფ­ლე­ბის მო­პო­ვე­ბა­ში..."

სო­ხუ­მის­თვის გა­დამ­წყვეტ ბრძო­ლას წინ უძღო­და შე­თან­ხმე­ბა ცე­ცხლის შე­წყვე­ტი­სა და სამ­ხედ­რო ტექ­ნი­კის კონ­ფლიქ­ტის ზო­ნი­დან გაყ­ვა­ნის შე­სა­ხებ, რო­მე­ლიც სოჭ­ში, 27 ივ­ლისს ორ მხა­რეს შო­რის და­ი­დო... შე­თან­ხმე­ბა 16 სექ­ტემ­ბრამ­დე გაგ­რძელ­და. ამ დღეს სე­პა­რა­ტის­ტებ­მა შე­თან­ხმე­ბა და­არ­ღვი­ეს და სო­ხუმ­ზე, ზღვი­დან, ჰა­ე­რი­დან და ხმე­ლე­თის მი­სად­გო­მე­ბი­დან, ფარ­თო­მას­შტა­ბი­ა­ნი იე­რი­ში მი­ი­ტა­ნეს. ეს იყო ახა­ლი ძა­ლი­თა და ახა­ლი შე­ი­ა­რა­ღე­ბით შე­ტე­ვა, რად­გან მა­ნამ­დე კარ­გი შე­ი­ა­რა­ღე­ბით არც აფხა­ზე­ბი გა­მო­ირ­ჩე­ოდ­ნენ...

შე­თან­ხმე­ბის მი­ხედ­ვით, სა­ქარ­თვე­ლოს ამ დრო­ის­თვის მძი­მე შე­ი­ა­რა­ღე­ბის დიდი ნა­წი­ლი კონ­ფლიქ­ტის ზო­ნი­დან უკვე გაყ­ვა­ნი­ლი ჰყავ­და, თუმ­ცა, ბოლო ძა­ლე­ბით, 27 სექ­ტემ­ბრამ­დე, გა­აფ­თრე­ბუ­ლი ბრძო­ლე­ბი არ შე­წყვე­ტი­ლა... სა­ბო­ლო­ოდ, მა­სი­ურ შე­ტე­ვას მცი­რე შე­ი­ა­რა­ღე­ბის მქო­ნე ქარ­თულ­მა ნა­წი­ლებ­მა ვერ გა­უძ­ლეს და დიდი ადა­მი­ა­ნუ­რი მსხვერ­პლის ფა­სად, სო­ხუ­მი და­ე­ცა...

ად­გი­ლობ­რი­ვი მთავ­რო­ბის წევ­რე­ბი: ჟი­უ­ლი შარ­ტა­ვა, გუ­რამ გა­ბის­კი­რია, რაულ ეშბა, სულ 17 ადა­მი­ა­ნი, რომ­ლებ­მაც ქა­ლა­ქი არ და­ტო­ვეს, მთავ­რო­ბის სახ­ლის წინ დახ­ვრი­ტეს. დღემ­დე უგზო-უკვლოდ და­კარ­გუ­ლად ით­ვლე­ბა, ქარ­თვე­ლი ჟურ­ნა­ლის­ტი ალექ­სან­დრე ბე­რუ­ლა­ვა... აფხა­ზე­ბი 27 სექ­ტემ­ბერს მთავ­რო­ბის შე­ნო­ბა­ში მომ­ხდა­რი ტრა­გე­დი­ის შე­სა­ხებ ახ­ლაც დუ­მან, თუმ­ცა, რამ­დე­ნი­მე წლის წინ, ყა­ბარ­დო­ე­ლი მე­ტყვი­ამფრქვე­ვეს მიერ დე­ტა­ლუ­რად აღ­წე­რილ­მა ფაქ­ტმა, ბევრ რა­მეს მოჰ­ფი­ნა ნა­თე­ლი: მო­ნა­თხრობ­ში აშ­კა­რად ჩანს, რომ ქარ­თველ ტყვე­ე­ბი სა­ბე­დის­წე­რო გან­საც­დელს ბო­ლომ­დე ღირ­სე­უ­ლად შეხ­ვდნენ... მისი თქმით, მას შემ­დეგ, რაც ტყვე­ე­ბი შე­ნო­ბი­დან გა­მო­იყ­ვა­ნეს, - შარ­ტა­ვამ რამ­დენ­ჯერ­მე გა­ი­მე­ო­რა: "ძა­ლი­ან ბევ­რი ვიცი. და­მი­ცა­ვით..." მო­ე­და­ნი მი­ნის­ტრთა საბ­ჭოს­თან გა­ივ­სო ადა­მი­ა­ნე­ბით, რომ­ლე­ბიც ყვი­როდ­ნენ "გა­მარ­ჯვე­ბა", "აია­ი­რა" და ის­როდ­ნენ ჰა­ერ­ში.

ყა­ბარ­დო­ე­ლი მო­ხა­ლი­სე­ე­ბი არი­დებ­დნენ, იცავ­დნენ ტყვე­ებს... ბრბოს დიდი ნა­წი­ლი მათ მი­მართ აგ­რე­სი­უ­ლი იყო, თუმ­ცა, მო­ხა­ლი­სე­ე­ბის თქმით, ქარ­თვე­ლე­ბის თვა­ლებ­ში შიში არ ჩან­და. მშვი­დად იყ­ვნენ შარ­ტა­ვა და გა­ბის­კი­რია..."- იგო­ნებს ყა­ბარ­დო­ე­ლი, მი­სი­ვე თქმით, გზა­ში ტყვე­თა ჯგუ­ფი დახ­ვრი­ტეს... სა­ქარ­თვე­ლოს შე­ი­ა­რა­ღე­ბუ­ლი ძა­ლე­ბის სრულ და­მარ­ცხე­ბას რე­გი­ონ­ში ქარ­თუ­ლი მო­სახ­ლე­ო­ბის ეთ­ნი­კუ­რი წმენ­და მოჰ­ყვა...

"და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი" აფხა­ზე­თი - "რა იქ­ნე­ბა ხვალ?!"

2008 წლის აგ­ვის­ტოს, სა­ქარ­თვე­ლო-რუ­სე­თის უთა­ნას­წო­რი ომის შემ­დეგ, რუ­სეთ­მა სა­ქარ­თვე­ლოს ნიშ­ნი მო­უ­გო და აფხა­ზე­თი­სა და ცხინ­ვა­ლის რე­გი­ო­ნის "და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბა" აღი­ა­რა. რუ­სე­თის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბას, ორი­ვე რე­გი­ონ­ში სა­ზი­ე­მო გან­წყო­ბით შეხ­ვდნენ. თუ არ ჩავ­თვლით, ერთი-ორი სკეპ­ტი­კო­სის კი­თხვას, რომ­ლე­ბიც უფრო აფხა­ზურ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში იყო შე­სამ­ჩნე­ვი, - რა იქ­ნე­ბა ხვალ?!

საქ­მე ის არის, რომ ისე­თი "ხვა­ლის" მო­ლო­დი­ნი, რო­მე­ლიც ორი­ვე რე­გი­ონ­ში ზარ-ზე­ი­მით აღ­ნიშ­ნეს, არც 8 წლის შემ­დეგ დამ­დგა­რა და რუ­სეთ­თან ყო­ველ­დღი­უ­რი ინ­ტეგ­რა­ცი­ის ფონ­ზე, არა­ვი­თა­რი წი­ნა­პი­რო­ბა არ­სე­ბობს, რომ ოდეს­მე დად­გე­ბა... ვა­რა­უ­დის გა­რე­შეა, რომ ეს კარ­გად იცო­და, ორი­ვე რე­გი­ო­ნის ე.წ. ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბამ, თუმ­ცა, სა­ყო­ველ­თაო დღე­სას­წა­უ­ლის კვალ­დაკ­ვალ, რუ­სეთ­თან უფრო მე­ტად და­ახ­ლო­ე­ბის ახალ გზებ­ზე და­ი­წყეს ფიქ­რი, რათა ძა­ლა­უფ­ლე­ბა­ში ყოფ­ნის ვადა გა­ე­ხან­გრძლი­ვე­ბი­ნათ...

მაშ ასე, რა შე­იც­ვა­ლა კონ­კრე­ტუ­ლად აფხა­ზეთ­ში, ამ 24 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში - ამა­ზე იქ არ­სე­ბუ­ლი არა­სა­ხარ­ბი­ე­ლო ვი­თა­რე­ბა მე­ტყვე­ლებს, რო­მე­ლიც ყვე­ლა მი­მარ­თუ­ლე­ბას, ყვე­ლა ე.წ. უწყე­ბა­სა და სფე­როს ეხე­ბა. აფხა­ზუ­რი სა­ზო­გა­დო­ე­ბა, ამა თუ იმ პრობ­ლე­მურ თე­მა­ზე სა­უბ­რი­სას მუდ­მი­ვად იყე­ნებს ფრა­ზას, - რას და­ვემ­სგავ­სეთ ბოლო 25 წე­ლია?.. უმ­ძი­მეს სო­ცი­ა­ლუ­რი ფონი, კო­რუფ­ცია, ნარ­კო­მა­ნია, კრი­მი­ნა­ლი, მო­უ­წეს­რი­გე­ბე­ლი "ჯან­დაც­ვი­სა" და "სა­კა­ნონ­მდებ­ლო" სფე­რო, გა­ნათ­ლე­ბის უკი­დუ­რე­სად და­ბა­ლი დონე და რაც მთა­ვა­რია, გა­ღა­რი­ბე­ბის გზა­ზე მდგა­რი რე­გი­ო­ნი, - ასე­თია აფხა­ზე­თის დღე­ვან­დე­ლი სუ­რა­თი, პრობ­ლე­მე­ბის არას­რუ­ლი ჩა­მო­ნათ­ვა­ლით.

აფხა­ზებს სა­კუ­თარ პრობ­ლე­მებ­ზე ხმა­მა­ღა­ლი წუ­წუ­ნი არ ჩვე­ვი­ათ, თუმ­ცა, ბოლო წლებ­ში რე­გი­ონ­ში ვი­თა­რე­ბა რომ ყო­ველ­დღი­უ­რად უა­რე­სო­ბის­კენ იც­ვლე­ბა, ამის წაყ­რუ­ე­ბას და­ნა­შა­უ­ლად მი­იჩ­ნე­ვენ და ცდი­ლო­ბენ, მუდ­მი­ვი პრო­ტეს­ტით, "ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა" აი­ძუ­ლონ ვი­თა­რე­ბის გა­მოს­წო­რე­ბა­ზე იზ­რუ­ნოს... რაულ ხა­ჯიმ­ბა ამ მო­თხოვ­ნას "თა­ვი­სე­ბუ­რად" პა­სუ­ხობს, - აფხა­ზეთ­ში გავ­ლე­ნებს ნა­ბიჯ-ნა­ბიჯ აძ­ლი­ე­რებს რუ­სე­თი. ამის ნა­თე­ლი მა­გა­ლი­თია, "აფხა­ზე­თის ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბა­სა" და რუ­სეთს შო­რის გა­ფორ­მე­ბუ­ლი "ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბა მო­კავ­ში­რე­ო­ბი­სა და ინ­ტეგ­რა­ცი­ის" შე­სა­ხებ, რო­მელ­საც ბოლო წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში თა­ვი­სე­ბუ­რი "გან­შტო­ე­ბე­ბი" აქვს და რომ­ლის ბოლო "ნა­ბი­ჯია" - "ერ­თობ­ლი­ვი სა­კო­ორ­დი­ნა­ციო ცენ­ტრის" შექ­მნა, აფხა­ზეთ­ში და­ნა­შა­უ­ლე­ბის პრე­ვენ­ცი­ის­თვის. და­ნა­შა­უ­ლებ­მა კი, იქ ბოლო ხა­ნებ­ში პიკს მი­აღ­წია... ასე­ვე, თვალ­ში­სა­ცე­მია მუდ­მი­ვი წნე­ხი, რო­მელ­საც რუ­სე­თის ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ახორ­ცი­ე­ლებს და რო­მე­ლიც აფხა­ზეთ­ში ბო­ლოს საქ­მი­ა­ნი ვი­ზი­ტით მყოფ­მა ვლა­დი­მირ პუ­ტინ­მაც გა­ახ­მო­ვა­ნა - ტუ­რიზ­მის გან­ვი­თა­რე­ბის­თვის ჩა­კე­ტი­ლო­ბის გახ­სნა. სა­უ­ბა­რია, უძ­რა­ვი ქო­ნე­ბის უცხო­ე­თის მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბის­თვის და­კა­ნო­ნე­ბა­ზე, რა­საც აფხა­ზე­ბი ჯერ-ჯე­რო­ბით არ თმო­ბენ...

კრი­მი­ნა­ლი, კო­რუფ­ცია, ჯან­დაც­ვა - აფხა­ზე­თის მო­ურ­ჩე­ნე­ლი ტკი­ვი­ლი

რუ­სეთ­მა ყო­ველ­თვის კარ­გად იცის, რა დროს რო­მე­ლი სვლა გა­მო­ი­ყე­ნოს, - "და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი" აფხა­ზე­თის მო­სახ­ლე­ო­ბა ხელ­ფა­სებ­სა და პენ­სი­ებს რუ­სე­თის ბი­უ­ჯე­ტი­დან იღებს, რო­მელ­საც პუ­ტი­ნის ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა იმის მი­ხედ­ვით გას­ცემს და ზღუ­დავს, რამ­დე­ნად "დამ­ჯე­რად" იქ­ცე­ვა მისი მო­კავ­ში­რე აფხა­ზე­თი... ამი­ტო­მაც, ზე­მოთ ხსე­ნე­ბუ­ლი ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბის გაპ­რო­ტეს­ტე­ბის შემ­დეგ, აფხა­ზეთ­ში რამ­დე­ნი­მე თვის გან­მავ­ლო­ბა­ში უხელ­ფა­სოდ მუ­შა­ო­ბა მო­უ­წია...

საქ­მე ის არის, რომ უმუ­შევ­რო­ბის მა­ღა­ლი დო­ნის გამო, აფხა­ზე­თის მო­სახ­ლე­ო­ბის უმე­ტე­სი ნა­წი­ლი პენ­სი­ით ცხოვ­რობს. 2010 წლის მო­ნა­ცე­მე­ბით, აფხა­ზეთ­ში, 47 331 (?!) პენ­სი­ო­ნე­რი ცხოვ­რობს, მათი უმე­ტე­სო­ბა, 90-იანი წლე­ბის ომის მო­ნა­წი­ლეა და ბევ­რი მათ­გა­ნი, იმ წლებ­ში მი­ღე­ბუ­ლი ჭრი­ლო­ბე­ბით ცხოვ­რობს... მას შემ­დეგ, რაც მათ ად­გი­ლობ­რი­ვი ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბის იმე­დიც გა­და­ე­წუ­რათ და ვერც რუ­სე­თის ჯან­დაც­ვის მომ­სა­ხუ­რე­ბა გახ­და მათ­თვის ხელ­მი­საწ­ვდო­მი, პირ­ვე­ლად, წინა ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის დროს, მათ სამ­კურ­ნა­ლოდ ენ­გურს აქეთ სა­ქარ­თვე­ლოს მი­ა­შუ­რეს...

ად­გი­ლობ­რი­ვი მო­სახ­ლე­ო­ბის მცი­რე პრო­ტეს­ტის მი­უ­ხე­და­ვად, - ენ­გურს აქეთ სამ­კურ­ნა­ლოდ ჩა­მო­სუ­ლი აფხა­ზი პა­ცი­ენ­ტე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა ყო­ველ­წლი­უ­რად იზ­რდე­ბა... სა­ქარ­თვე­ლოს ჯან­დაც­ვის სა­მი­ნის­ტროს ინ­ფორ­მა­ცი­ით, მხო­ლოდ 2017 წლის იან­ვა­რი-ივ­ნი­სის მო­ნა­ცე­მე­ბით, სა­ქარ­თვე­ლოს სა­მე­დი­ცი­ნო და­წე­სე­ბუ­ლებ­ში მომ­სა­ხუ­რე­ბით უკვე ისარ­გებ­ლა 543-მა აფხაზ­მა პა­ცი­ენ­ტმა, მათ შო­რის, 94 ბავ­შვია. მათ მკურ­ნა­ლო­ბა­ზე ამ პე­რი­ოდ­ში სა­ქარ­თვე­ლოს ბი­უ­ჯე­ტი­დან, და­ხარ­ჯუ­ლია 1,294,600.87 ლარი... ცნო­ბი­ლია, რომ უფა­სო ჯან­დაც­ვის სა­ხელ­მწი­ფო პროგ­რა­მით, ოკუ­პი­რე­ბუ­ლი ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე მცხოვ­რე­ბი აივ ვირუ­სით და ცე ჰე­პა­ტი­ტით და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი, ასე­ვე, ნარ­კო­და­მო­კი­დე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბი სარ­გებ­ლო­ბენ.

"თბი­ლის­ში, სამ­კურ­ნა­ლოდ ჩა­მო­სუ­ლი ვნა­ხე ისე­თი ადა­მი­ა­ნე­ბი, რომ­ლე­ბიც 90-იანი წლე­ბის ომში იბ­რძოდ­ნენ... რო­გორც თა­ვად თქვეს, ეს მათ არა­ვინ და­უ­ფა­სა..." - ასე იგო­ნებს მათ­თან შეხ­ვედ­რას "ქარ­თულ-აფხა­ზუ­რი შე­რე­უ­ლი კავ­ში­რე­ბის" ხელ­მძღვა­ნე­ლი, რეზო ბენ­დე­ლი­ა­ნი...

"ომის ვე­ტე­რა­ნე­ბის" უკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბამ პიკს მიმ­დი­ნა­რე წლის ზა­ფხულ­ში მი­აღ­წია, - 6 ივ­ნისს, "სა­ქარ­თვე­ლო-აფხა­ზე­თის კონ­ფლიქ­ტის ინ­ვა­ლიდ­თა ფონ­დის" ხელ­მძღვა­ნელს, ბად­რი აგრბას სა­კუ­თარ კა­ბი­ნეტ­ში ეს­რო­ლეს... "ყელ­ში ამო­უ­ვი­და ჩვენს ხალ­ხს, ისი­ნი ქვეყ­ნის თა­ვი­სუფ­ლე­ბის­თვის იბ­რძოდ­ნენ და ყუ­რა­დღე­ბას არა­ვინ აქ­ცევს... პატ­რო­ნი ჰყავს ამ ქვე­ყა­ნას?.. სად წა­ვი­და ის ერ­თსუ­ლოვ­ნე­ბა, რო­მე­ლიც 90-იან წლებ­ში გვქონ­და?.. რისი იმე­დი გვაქვს?. ჩვენ ვა­შე­ნებთ სა­ხელ­მწი­ფოს?.. ვინ­მე რა­მეს გვე­კი­თხე­ბა", - ამ კი­თხვებს სო­ცი­ა­ლურ ქსე­ლებ­ში აფხა­ზე­ბი ხში­რად სვა­მენ და ამა თუ იმ რა­ი­ონ­ში, ქა­ლაქ­ში, ქუ­ჩა­ზე, სო­ფელ­ში მომ­ხდა­რი ყა­ჩა­ღო­ბის, ძარ­ცვის, გა­უ­პა­ტი­უ­რე­ბის, ძა­ლა­დო­ბის ფაქ­ტებს უზი­ა­რე­ბენ ერ­თმა­ნეთს...

"ჯო­ჯო­ხე­თი სა­მო­თხე­ში"

ბოლო წლებ­თან შე­და­რე­ბით, წლე­ვან­დე­ლი წელი აფხა­ზე­თის­თვის ყვე­ლა­ზე მძი­მე აღ­მოჩ­ნდა, - არა­ერ­თი გახ­მა­უ­რე­ბუ­ლი კრი­მი­ნა­ლუ­რი ფაქ­ტის, გა­უ­პა­ტი­რე­ბე­ბის, ე.წ. კა­ნო­ნი­ე­რი ქურ­დე­ბის გარ­ჩე­ვე­ბის, რუსი ტუ­რის­ტე­ბის და­ყა­ჩა­ღე­ბის, ფი­და­უ­თის სამ­ხედ­რო ბა­ზა­ზე მოხმდა­რი აფეთ­ქე­ბი­სა და სხვა, აღუ­რი­ცხა­ვი და­ნა­შა­უ­ლო­ბე­ბის ფონ­ზე, აფხა­ზეთ­ში ზღვის სე­ზო­ნი ჩა­ვარ­და, რაც მა­თი­ვე თქმით, ასე "ითარ­გმნე­ბა", - იმა­ტებს კრი­მი­ნა­ლი, რად­გან ვა­ლებს გა­დახ­და უნდა, ადა­მი­ა­ნებს არ­სე­ბო­ბა, ფული სჭირ­დე­ბათ... ერთი სი­ტყვით, უფრო მძი­მე ზამ­თა­რი გვე­ლის, ვიდ­რე ოდეს­მე... რაულ ხა­ჯიმ­ბას (და ვერც მისი წი­ნა­მორ­ბე­დე­ბის) "ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ", და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი რე­სურ­სე­ბით პრობ­ლე­მე­ბის მოგ­ვა­რე­ბას თავი ვერ გა­არ­თვა, - "რაც უფრო მა­ტუ­ლობს ქვე­ყა­ნა­ში პრობ­ლე­მე­ბი, მით უფრო მი­ვი­წევთ რუ­სე­თის­კენ" - ირო­ნი­უ­ლად აღ­ნიშ­ნა­ვენ აფხა­ზე­ბი...

ფაქ­ტია, რომ რუ­სე­თის მიერ აფხა­ზე­თის აღი­ა­რე­ბის პო­ლი­ტი­კა წა­რუ­მა­ტე­ბე­ლი გა­მოდ­გა, - მის თა­ნა­მო­აზ­რე­ე­ბად, ნი­კა­რა­გუა, ვე­ნე­სუ­ე­ლა და ნა­უ­რუ რჩე­ბი­ან, - ამ ქვეყ­ნე­ბის რიგ­ში 2011-2014 წლებ­ში ტუ­ვა­ლუც იყო, რო­მელ­მაც გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა უკვე შეც­ვა­ლა... ოკუ­პი­რე­ბულ რე­გი­ონ­ში რუ­სუ­ლი გავ­ლე­ნე­ბის გაძ­ლი­ე­რე­ბა მათ აშ­კა­რა გა­ღი­ზი­ა­ნე­ბას იწ­ვევს, თუმ­ცა, ბევ­რი ფაქ­ტო­რის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, ენ­გურს აქეთ მათ­თვის ისევ "მე­ზო­ბე­ლი სა­ქარ­თვე­ლოა", რო­მელ­თა­ნაც დრო თან­და­თან სულ უფრო აშო­რებთ...

ომამ­დე­ლი ნოს­ტალ­გი­ის ნა­პერ­წკა­ლი...

სო­ხუ­მელ მწე­რალს, გუ­რამ ოდი­შა­რი­ას, რო­მე­ლიც დრო და დრო თა­ვის ქა­ლაქს სტუმ­რობს, ყვე­ლა­ზე მძი­მე მო­მენ­ტე­ბის­თვი­საც კი აქვს შე­მო­ნა­ხუ­ლი, ქარ­თულ-აფხა­ზუ­რი თა­ნა­ცხოვ­რე­ბის ემო­ცი­უ­რი ეპი­ზო­დე­ბი - "სო­ხუმ­ში, ერთი ქარ­თვე­ლი ექი­მი ცხოვ­რობ­და, - მეტ­სა­ხე­ლად "ბაჯა". ბავ­შვო­ბი­დან შე­მორ­ჩა ასე... აფხა­ზი მე­გო­ბა­რი ჰყავ­და. გა­ნუყ­რე­ლი ძმა­კა­ცე­ბი იყ­ვნენ... დევ­ნი­ლო­ბის შემ­დეგ, ბაჯა წა­მო­ვი­და, აფხა­ზი სო­ხუმ­ში დარ­ჩა... სო­ხუმ­ში ერთ-ერთი ჩას­ვლი­სას, იმ ქუ­ჩა­ზე მო­მიხ­და სტუმ­რო­ბა. ჩემს აფხაზ მე­გობ­რებს ვეს­ტუმ­რე. უცებ შე­ჩოჩ­ქოლ­დნენ - რა მოხ­და-მეთ­ქი, ვი­კი­თხე, - ერთ კაც­ზე მი­მი­თი­თეს, - ახლა ეს დათ­ვრე­ბა, ბა­ჯას სახ­ლს მი­ად­გე­ბა და დე­ბოშს ატეხ­სო... ბა­ჯას სახ­ლში უკვე სხვა ცხოვ­რობ­და, აფხა­ზი...

შემ­დეგ მი­ამ­ბეს, - ქარ­თვე­ლი ბა­ჯას აფხაზ მე­გო­ბარს ნოს­ტალ­გია მო­აწ­ვე­ბა, დათ­ვრე­ბა, ძვე­ლი მე­გობ­რის სახ­ლს ღა­მის 2-3 სა­ათ­ზე მი­ად­გე­ბა და ბოლო ხმა­ზე ეძა­ხის, - ბაჯა, ბაჯა!.. გა­მო­ვა თურ­მე ეს აფხა­ზი და უყ­ვი­რის - "უბი­რა­ი­სა ატ­სი­უ­და, ზდეს ბაჯა ნე ჟი­ვი­ოტ, ონ უე­ხალ ვ ტბი­ლი­სი, იდი ტამ იში..." ამა­ზე ეს უფრო ბრაზ­დე­ბა, - ბაჯა ტამ ჟილ, ტამ ჟი­ვი­ოტ ი ბუ­დეტ ჟიტო... სცე­მენ, გა­კო­ჭა­ვენ და წა­ათ­რე­ვენ... თუმ­ცა, რამ­დე­ნი­მე დღის შემ­დეგ, იგი­ვეს აკე­თებს... წლე­ბია ასე გრძელ­დე­ბა... ვერ გა­აგ­რძე­ლა ცხოვ­რე­ბა ძვე­ლი მე­გობ­რის გა­რე­შე და სო­ხუმ­ში ყოფ­ნა ტან­ჯვად ექცა, სმა და­ი­წყო... ეს ერთი და ორი ადა­მი­ა­ნის ხვედ­რი არ არის, ეს ბევ­რი აფხა­ზის რე­ა­ლო­ბაა" - მი­თხრა მწე­რალ­მა, რომ­ლის თქმი­თაც, ჩვენ ერ­თმა­ნე­თის­თვის ნამ­დვი­ლად ძვირ­ფა­სე­ბი ვი­ყა­ვით და შე­რი­გე­ბა­ზე სა­უბ­რი­სას, ასეთ ამ­ბებს უნდა ჩა­ვე­ჭი­დო­თო...

ალ­ბათ ასეც უნდა იყოს, რად­გან აფხა­ზებ­საც არა­ერ­თხელ უთ­ქვამთ, - რომ არა პო­ლი­ტი­კა, ქარ­თვე­ლებ­თან გა­სა­ყო­ფი რა გვქონ­დაო, თუმ­ცა, ამ­დე­ნი წლის შემ­დეგ, ჩვე­ნი სურ­ვი­ლი შე­რი­გე­ბა­ზე ისევ ცალ­მხრი­ვი რჩე­ბა, - ომის შემ­დეგ, აფხა­ზეთ­ში ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბა არა­ერ­თხელ შე­იც­ვა­ლა, ამ მხრივ, არც და­ნარ­ჩე­ნი სა­ქარ­თვე­ლო ჩა­მორ­ჩე­ბა, თუმ­ცა, ერთ მა­გი­დას­თან დას­ხდო­მის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა ვერ გაჩ­ნდა...

ფო­ტო­ე­ბის წყა­რო: cyxymu.livejournal.com