მოსახლეობა ტკიპების სიმრავლეს უჩივის - რისი გამოწვევა შეუძლია მწერის ნაკბენს და როგორ უნდა დაიცვათ თავი

ბოლო პერიოდში მოქალაქეები დედაქალაქის დასასვენებელ ზონებსა თუ საქართველოს რეგიონებში ტკიპების სიჭარბეზე საუბრობენ. პარაზიტების მომრავლებით გამოწვეულ უკმაყოფილებას ზოგიერთი სოციალურ ქსელში გამოხატავს და სათანადო რეაგირებას ითხოვს. განსაკუთრებით მცირეწლოვანი ბავშვების მშობლები ღელავენ, რომლებიც სხვადასხვა დაავადების გავრცელების საშიშროებას ხედავენ.

რამდენად რეალურია ტკიპებისგან მომდინარე საფრთხე ჩვენს ქვეყანაში, რა ხერხებით უნდა დავიცვათ თავი პარაზიტებისგან და როგორ ხდება ტკიპის ნაკბენის დამუშავება - ამ თემაზე AMBEBI.GE დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრის დირექტორის მოადგილეს, პაატა იმნაძეს ესაუბრა.

- ძალიან ბევრი ადამიანი ბოლო პერიოდში, ბუნებაში ტკიპების სიმრავლეს უჩივის. ისინი გარკვეული დაავადებების გავრცელების საშიშროებაზე მიუთითებენ. რამდენად რეალურია საფრთხე?

- ტკიპა იყო, ტკიპა არის და ტკიპა იქნება ბუნებაში. ახლა ტკიპები ადამიანებთან მიმართებაში აღარ არიან ისეთი აქტიურები, როგორც აქამდე. ტკიპა აქტიური იყო ცოტა ხნის წინ. ახლა ძირითადად, ცხოველებისკენ არიან მიმართული. ბევრი სისხლი აქვთ და ასე ვთქვათ, აღარ ინტერესდებიან ჩვენი სისხლით.

- მოქალაქეები საუბრობენ, რომ ლისის ტბაზე, კუს ტბაზე, თბილისის ზღვაზე, იპოდრომზე ტკიპების განსაკუთრებული სიჭარბეა. თქვენ თუ გაქვთ ასეთი ზონები მონიშნული?

- ეს არის განსაკუთრებული სისულელე, რადგან ტკიპა ბუნებაში ყველგანაა და შეიძლება ქალაქის ცენტრშიც იყოს, ბაღშიც და ბალახზეც.

- რა საშიშროებას წარმოადგენს ტკიპის ნაკბენი?

- ტკიპის ნაკბენი არაფერს იწვევს, გარდა იმისა, რომ გაგიწითლდება, შეგისივდება და თუ ალერგიული ხარ, უფრო დიდი სიწითლე გექნება. ოღონდ, ეს იქნება ალერგიული რეაქცია. საქართველოში ძალიან დაბალი რისკია ყირიმ-კონგოს დაავადების და ცოტა უფრო მაღალი რისკია ლაიმის, იგივე ბორელიოზის დაავადების.

- რამდენაც ჩემთვის ცნობილია, წელს, საქართველოში ყირიმ-კონგოს დაავადების სამი შემთხვევა დაფიქსირდა, რომელთაგან ერთი ლეტალურად დასრულდა. როგორია სტატისტიკა ლაიმის დაავადების გავრცელებასთან მიმართებაში?

- წელს ყირიმ-კონგოს დაავადების სამი შემთხვევა გვქონდა. აქედან ერთი, გაზაფხულზე ლეტალურად დასრულდა. საქართველოში წელიწადში ლაიმის დაავადების რამდენიმე ათეული შემთხვევა ვლიდნება. მდგომარეობა საგანგაშო არ არის. მაშინ, ევროპაში, გერმანიაში, არავინ უნდა წავიდეს, რადგან ჩვენზე გაცილებით მეტია გერმანიაში ლაიმით დაავადების შემთხვევები.

- ახასიათებს თუ არა ლაიმის, იგივე ბორელიოზის დაავადებას ლეტალობა, როგორც ყირიმ-კონგოს შემთხვევას?

- არა, ლაიმის დაავადება სასიკვდილო არ არის, მაგრამ საკმაოდ მძიმეა, თუ დროზე არ მიხედე. ანტიბიოტიკებით მკურნალობა, ძალიან შედეგიანია.

- შარშანდელთან შედარებით, თუ არის გაზრდილი ლაიმის დაავადების მაჩვენებელი ჩვენს ქვეყანაში?

- არა. ლაიმი, გავრცელებულია როგორც მთელ ევროპაში, ისე საქართველოში, თუმცა თუ 100 000 მოსახლეზე ვიანგარიშებთ, ევროპაში ლაიმი გაცილებით უფრო ხშირია, ვიდრე ჩვენთან. საქართველოში წელიწადში დაახლოებით 40 შემთხვევა გვაქვს.

როგორ უნდა დაიცვათ თავი ტკიპებისგან?

• როცა ადამიანი ბუნებაშია, ტანი მაქსიმალურად დაცული უნდა ჰქონდეს, რომ ტკიპა არ შეგაცოცდეთ. შარვალი წინდებში ჩაკეცილი უნდა იყოს.
• სეირნობის შემდეგ, ბავშვი მშობლებმა, თუ ბებია-ბაბუებმა უნდა დაათვალიერონ, ხომ არ აქვს ტკიპები ტანზე.
• ტკიპების უმრავლესობა თავისთვის არის, "ჯანმრთელები" არიან. მაგრამ იშვითად არის ტკიპა, რომელსაც დაავადების გადატანა შეუძლია.

თუ ადამიანს ტკიპის ეშინია, ყველაზე კარგია, დამაფრთხობელი საშუალებების წასმა, რომელიც აფთიაქებსა და ტურისტულ მაღაზიებში იყიდება. ზოგი მათგანი კრემია, ზოგი სპრეია და ძალიან ეფექტურია.

როგორ უნდა მოიქცეთ თუ ტკიპამ გიკბინათ?

• პირველ რიგში, მას უნდა მოიცილეთ ტკიპა. ოღონდ, არავითარ შემთხვევაში არ უნდა მოვაცილოთ ხელით! შესაძლებელია პინცეტის გამოყენება, ისე რომ ამოვიღოთ მთლიანად ტკიპა და ხორთუმი კანში არ ჩარჩეს.
• ტკიპის ადვილად მოსაძრობად შესაძლებელია მონაცვლეობით სპირტიანი და ზეთიანი ბამბის გამოყენება.
• შემდეგ საჭიროა ნაკბენის სპირტით, ნებისმიერი ანტისეპტიკური საშუალებით დამუშავება.
• პაციენტი ნაკბენს უნდა დააკვირდეს. თუ სიცხეს მისცემს, აუცილებლად ექიმს უნდა მიმართოს.

ანა მარშანია

AMBEBI.GE