ვენდეტა, იგივე სისხლიანი შურისძიება სხვადასხვა საზოგადოებაში კვლავ შემორჩენილია. ბი-ბი-სი შეეცადა, უფრო მეტი გაეგო ამ საკითხზე და რუსეთის ჩრდილოკავკასიურ რეგიონებში არსებული სიტუაცია შეისწავლა.
სისხლიან შურისძიებაში დიდ როლს ტრადიცია ასრულებს, რომელიც საუკუნეების განმავლობაში ჩამოყალიბდა. ასეთ საზოგადოებაში სიტყვის თავისუფლება არ არსებობს. ადამიანის ქმედებას აქ რელიგია, საზოგადოება და ოჯახი განსაზღვრავს.
ექსპერტების აზრით, რუსეთის ჩრდილოკავკასიურ რეგიონებში - ჩეჩნეთში, ინგუშეთში, დაღესტანში, ყაბარდო-ბალკარეთში, ჩრდილოეთ ოსეთში ჩამოყალიბდა ნახევრად ტრადიციული საზოგადოება, რაც იმას ნიშნავს, რომ მოდერნიზაცია საზოგადოებას ნაწილობრივ შეეხო, მაგრამ სოციალურ ურთიერთობებს თითქმის არა.
რატომ აცხადებენ ვენდეტას?
სისხლიანი ანგარიშსწორების ამოსავალი წერტილი შურისძიებაა: ადამიანის გაზნრახ მკვლელობისთვის, მკვლელს სიკვდილი ემუქრება თუ მოკლულისა და მკვლელის ოჯახები სხვა გამოსავალზე ვერ შეთანხმდებიან.
ჩრდილოეთ კავკასიის ზოგიერთ ხალხებში სისხლიან შურისძიებას აცხადებენ არა მხოლოდ მკვლელობაზე, ასევე ქალების გატაცებაზე, მრუშობასა და შეურაცხყოფაზე.
სისხლიანი შურისძიება - მხოლოდ მუსულმანებში?
ვენდეტა ისლამში ადათის კატეგორიაში გადის (ჩვეულებების სამართალი), რომელიც ქონების, საოჯახო და სოციალური ურთიერთოებების კომპლექტია.
ადათი არეგულირებს სტუმარ-მასპინძლობის ტრადიციას, უფროსების პატივისცემას, ასევე ისეთ საკითხს, როგორიცაა პატარძლის საქორწინო ფასი.
ეს ჩვეულებები ჯერ კიდევ მაშინ განვითარდა, როდესაც შარიათი ჩამოყალიბდა - ერთგვარი ქცევის
კოდექსი, რომელიც აერთიანებს ისლამის უფლებებს, მორალურ-ეთიკურ და რელიგიურ ნორმებს.
ვის შეუძლია ვენდეტას გამოცხადება?
სისხლიანი შურისძიება ვრცელდება ნებისმიერ პირზე, მიუხედავად მისი მდგომარეობისა. მაგალითად თუ მკვლელი ორსული ქალია, ის მაინც დაისჯება, მას შემდეგ რაც ბავშვს გააჩენს.
"დღესდღეობით, სისხლიანი შურისძიება გხვდება მაშინ, როდესაც დამნაშავე დანაშაულს არ აღიარებს", - ამბობს დაღესტნის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტის მკვლევარი შახბან ხაპიზოვი.