150-მდე კიბერთავდასხმა ერთ დღეში - ვინ დგას ჰაკერული ომების უკან და უმსხვილესი კიბერშეტევის მაგალითები მსოფლიოში

12 მაისი მსოფლიოს არაერთი ქვეყნისთვის კიბერთავდასხმის დღე იყო. The Independent ის ინფორმაციით, ჯერ იყო და იაპონურმა ავტომწარმოებელმა Nissan-მა განაცხადა, რომ ინგლისში მათ სერვერზე კიბერშეტევა განხორციელდა, შემდეგ მას სხვებიც მიყვნენ...

წაიკითხეთ ასევე: ევროპოლი ხვალ კიდევ უფრო მასშტაბური კიბერთავდასხმის მოლოდინშია

კომპანია Nissan-ის პრესმდივნის განმარტებით, 12 მაისს დიდ ბრიტანეთში მდებარე მათი კომპანიის სერვერზე მასიური ჰაკერული შეტევა განხორციელდა, რომელმაც მსოფლიოს მასშტაბით 10 ათასი კომპიუტერი დააზარალა. დიდ ბრიტანეთში კიბერთავდასხმა განხორციელდა საავადმყოფოს სერვისზე და მედიკოსები იძულებული გახდნენ ასობით ოპერაცია და სხვა სახის სამედიცინო მანიპულაციები გადაედოთ... იგივე პრობლემის შესახებ დაიჩივლა, ავტომწარმოებელმა Renault-მა რომლის განცხადებითაც, მათ სერვერზე ჰაკერული შეტევა განხორციელდა.

რუსეთში ჰაკერება შეაღწიეს სატელეკომუნიკაციო კომპანია "მეგაფონისა" და "ვიმპელკომის", ასევე შინაგან საქმეთა სამინისტროს სერვერის ბაზაზე. რუსეთის შინაგან საქმეთა სამინისტროს ოფიციალური წარმომადგენლის ირინა ვოლკის განცხადებით, თავდასხმა იმ კომპიუტერებზე განხორციელდა, რომელზეც Windows-ის ოპერაციული სისტემა იყო ჩაშვებული. ჰაკერებმა, ასევე სცადეს რუსეთის ჯანდაცვის სამინისტროს სერვერების გატეხვაც, მაგრამ როგორც რუსეთის ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილე, ნიკიტა ოდინცოვი აცხადებს, მის სისტემაში ვერ შეაღწიეს. Kaspersky Lab-ის განცხადებით, კიბერშეტევისას ჰაკერებმა პროგრამა WannaCry გამოიყენეს.

BBC-ის ინფორმაციით, მსოფლიო სხვადასხვა ქვეყანაში განხორციელებულ კიბერთავდასხმაზე სრული სურათი დადო აშშ-ის ეროვნული უსაფრთხოების სააგენტომ. გამოცემის ინფორმაციით, ინფორმაციით, კიბერთავდასხმა 99 ქვეყანაში განხორციელდა, მათ შორის დიდ ბრიტანეთში, აშშ-ში, ჩინეთში, რუსეთში, ესპანეთში, იტალიაში, ტაივანსა და საქართველოში. ექსპერტების მოსაზრებით, ჰაკერებს ეს ქვეყნები შემთხვევით არ აურჩევიათ, მათ კონკრეტული სამიზნეები ჰყავდათ და ამა თუ იმ ამ ქვეყნებში არსებული სხვადასხვა სფეროს შესახებ სრული სურათის მიღება სურდათ.

BBC-ის თქმით, ყველაზე მეტი კომპიუტერი, სავარაუდოდ, რუსეთში დავირუსდა. ამერიკის ეროვნული უსაფრთხოების სააგენტო ცდილობს, გაარკვიოს, ვინ დგას კიბერ თავდასხმის უკან. ზუსტი დასკვნის გაკეთებამდე, გავრცელდა ვერსიები, რომლის თანახმადაც, ჰაკერებმა ეს შეტევა "მაიკროსოფთის" სისტემის დასასუტებლად განახორციელეს. კიდევ ერთი ვერსიით, - ამერიკის ეროვნული უსაფრთხოების სააგენტოს პროგრამული ინსტრუმენტები ჰაკერებმა მოიპარეს და დაშიფრული ფაილების სისტემის ონლაინ-აუქციონზე გაყიდვას ცდილობდნენ.

მსოფლიოში ცნობილი კიბერშეტევის მაგალითები

მას შემდეგ, რაც მსოფლიო კომპიუტერულ სისტემებზე გადაერთო, სხვადასხვა დროს სხვადასხვა ქვეყანაში განსხვავებული სიმძიმის კიბერდანაშაულები განხორციელდა. ამ მხრივ გამორჩეული იყო, 2007-2012 წლები, როდესაც ინტერნეტისა და კომპიუტერული ვირუსების გამოყენებით მიზანმიმართულად დაზიანდა სხვადასხვა ქვეყნისა და კომპანიის კრიტიკული, მნიშვნელოვანი

ინფრასტრუქტურა.

ჯერ კიდევ, 2002 წელს ნატომ, პრაღის სამიტზე, შეიმუშავა კიბერ უსაფრთხოების პროგრამა, რაც გამოწვეული იყო ნატოს მოკავშირე ქვეყნებზე რუსეთის, სერბეთისა და ჩინეთის მხრიდან განხორციელებული კიბერშეტევებით.

2007 წელს, რუსეთ-ესტონეთის დაპირისპირების შემდეგ, რუსმა ჰაკერულმა ჯგუფებმა ესტონურ ინტერნეტ სივრცეს სერიოზული პრობლემები შეუქმნეს. გარკვეული დროის განმავლობაში მიუწვდომელი იყო ესტონური ინტერნეტ რესურსები, დაზიანდა ესტონური საიტები. ეს იყო იმ დროისთვის ყველაზე მძლავრი კიბერნეტიკული შეტევა, რომელიც როგორც საჯარო, ისე კერძო სექტორზე განხორციელდა.

2008 წლის რუსეთ-საქართველოს საომარი მოქმედებების დროს საქართველოს ინტერნეტ სივრცე სერიოზული კიბერ შეტევების წინაშე აღმოჩნდა. მაშინ მიზანმიმართულად გატეხეს და დააზიანეს არაერთი სახელმწიფო საიტი; ასევე საინფორმაციო სააგენტოების კუთვნილი ინტერნეტ-გვერდები.  ზოგიერთი სახელმწიფო საიტის ფუნქციონირების აღსადგენად, მათი დროებითი ასლები ამერიკულ და ევროპულ ინტერნეტ სივრცეებში შეიქმნა. ქართული ინტერნეტ-სივრცის მიმართულებით იგზავნებოდა დიდი რაოდენობის ქსელური პაკეტები, რამაც გამოიწვია ინტერნეტ არხების გადავსება და ქართული ინტერნეტ-სივრცის დროებითი დაზიანებები.

გახმაურებული ფაქტია ჩინური კიბერშპიონაჟი ტიბეტის მთავრობის წინააღმდეგ. 2009 წელს, 10-თვიანი გამოძიების შედეგად დადგინდა, რომ მსოფლიოს 103 ქვეყანაში არსებობდა 1295 კომპიუტერისგან შემდგარი ქსელი. მათი უმეტესობა საგარეო ურთიერთობის სამინისტროებსა და უწყებებში, საელჩოებში, საერთაშორისო ორგანიზაციებში, ახალი ამბების სააგენტოებში, არასამთავრობო ორგანიზაციებში იყო განთავსებული. მაშინ ათასობით დიპლომატის, სამხედრო წარმომადგენლის, მინისტრის თანაშემწეების, ჟურნალისტისა და სახელმწიფო მოხელის კომპიუტერებში მოიპოვეს და გადაიწერეს პოლიტიკური, ეკონომიკური, სამხედრო საიდუმლო შინაარსის დოკუმენტაცია.

2010 წელს ამერიკაში დააკავეს რუსეთის საიდუმლო აგენტი, ალექსეი კარეტნიკოვი, რომელიც ცხრა თვის განმავლობაში "მაიკროსოფთში" პროგრამულ ტესტერად მუშაობდა. შემდეგ ის რუსეთში დეპორტით გამოუშვეს.

2011-2012 წლებში ჰაკერების მიერ დაინფიცირდა ქართული საინფორმაციო საიტების მხოლოდ ის გვერდები, სადაც განთავსებული იყო ინფორმაცია ნატო-ს დელეგაციის ვიზიტების, სამხედრო სიახლეების, პრეზიდენტის განცხადებების, ამერიკასთან ურთიერთობის შესახებ. ვებ-გვერდების გახნისას ინტერნეტ-მომხმარებლის კომპიუტერი ავტომატურად ინფიცირდებოდა უცნობი ვირუსული პროგრამით. ვირუსი კომპიუტერის გეოგრაფიულ მდგომარეობას დროითი სარტყელის მიხედვით ამოწმებდა და კომპიუტერში არსებულ ფაილებში, დოკუმენტებში წინასწარ განსაზღვრული საკვანძო სიტყვებს (სამხედრო, საიდუმლო, სადაზვერვო თემაზე) ეძებდა. შემდეგ კი, ინფორმაციის შემცველ ფაილებს ვირუსის ავტორის სამართავ სერვერზე წერდა.

2012 წელს მასობრივი კიბერ შეტევა განხორციელდა არაბულ სახელმწიფოებზე. სპეციალურად შექმნილმა კომპიუტერულმა ვირუსებმა დააინფიცირეს სამიზნე ქვეყნების სახელმწიფო უწყებები. შემდგომ ეტაპზე ვირუსული ფაილი კომპიუტერულ სისტემებში ეძებდა და იპარავდა მნიშვნელოვან, საიდუმლო ინფორმაციას (დოკუმენტები, ელ-ფოსტა და ა.შ.). ვირუსს ვიდეო და აუდიო ჩანაწერის განხორციელების ფუნქცია კომპიუტერის შესაბამისი მოწყობილობების გამოყენებით ჰქონდა. საქმე ის არის, რომ ასეთი სახის ვირუსი იყენებს კომუნიკაციის დაშიფრულ არხებსა და ტექნიკური დახვეწილობიდან გამომდინარე, მისი "გაშიფვრა" რთულია.

2011-2012 წლების კიდევ ერთი, მასშტაბური კიბერშეტევა განხორციელდა სამხრეთ ამერიკული სახელმწიფოებზე, რა დროსაც, ჰაკერების მიზანი, ვირუსის საშუალებით, არქიტექტურული პროექტების ხელში ჩაგდება იყო: საინტერესო და მნიშვნელოვანი არქიტექტურული პროგრამის ფაილები, ნახაზები და პროექტები. მოძიებული ფაილები გადაიცემოდა ვირუსის ავტორებს სხვადასხვა ქვეყნებში განთავსებულ შემგროვებელ სერვერებზე. მოგვიანებით, დავირუსებული ქვეყნების სია გაფართოვდა და სხვადასხვა მიზნებით, ჰაკერების სამიზნე, აშშ, ჩინეთი, ტაივანი, ესპანეთი გახდა.

ჰაკერების მიერ "სუფთად ნამუშევარ საქმედ" მიიჩნევა საუდის არაბეთი სახელმწიფო ნავთობ-კომპანის ARAMCO-ს კომპიუტერული ქსელის დაინფიცირება. მაშინ კომპანიის კუთვნილი უამრავი კომპიუტერის ოპერაციული სისტემა დაზიანდა და ფუნქციონირება დროებით შეწყვიტა. მუშაობის სრულად აღსადგენად, კომპანიას უდიდესი ადამიანური რესურსი და დრო დასჭირდა, რამაც გარკვეული ზარალი მიაყენა მსოფლიოს ყველაზე მდიდარ ნავთობ-კომპანიას.

ასევე, ცნობილი ფაქტია, ამერიკული უპილოტო საფრენი აპარატების ოპერატორების კომპიუტერების დაინფიცირება. მაშინ ჰაკერებმა ავღანეთის მისიისთვის განკუთვნილი ამერიკული უპილოტო საფრენი აპარატების სამართავი კოდები მოიპარეს. ამერიკულ მხარეს ეს ინფორმაცია არ გაუხმაურებია. საქმის სირთულიდან გამომდინარე, პრობლემის ოპერატიულად მოგვარებაში უდიდესი ფინანსური რესურსი დაიხარჯა.

და ბოლოს, უკრაინელი ჰაკერული ჯგუფების მიერ ბოლო წლებში მოპოვებული რუსეთის სახელისუფლებო პირებისა და მაღალჩინოსნების, მათი მხარდამჭერების ურთიერთმიმოწერა ახლაც მსოფლიო საზოგადოების განსჯის საგანია. თუმცა ამ მხრივ არც რუსი ჰაკერები აკლებენ, მათი ანგარიშზეა არაერთი კიბერ-შპიონაჟი და ანტისახელმწიფოებრივი პროპაგანდისტული კამპანია, რომელიც უკრაინული მედიისა და სამთავრობო ორგანიზაციების, ასევე ნატოს საიტების, არასამთავრობო ორგანიზაციების წინააღმდეგ განხორციელდა. კონფიდენციალური ელექტრონული მიმოწერის გასაჯაროება, სატელეფონო მოსმენები, დეზინფორმაციის გავრცელება ფორუმებსა და სოციალურ ქსელებში, საინფორმაციო სისტემაში შეღწევა, - წლებია მათი სამიზნეა.

ლალი პაპასკირი

AMBEBI.GE