ახალი "ცივი ომის" ნიშნები ამერიკა-რუსეთის ურთიერთობაში

არახალია, რომ ამერიკის და რუსეთის ურთიერთობები კრიზისში შევიდა. ექსპერტების ერთი ნაწილის თქმით, ეს ბოლო წლებში დაგროვილი სხვადასხვა ფაქტორებით იყო განპირობებული, კიდევ ერთი ვერსიით, რუსეთსა და ამერიკას შორის ვითარების გაცივებას ყირიმის ანექსიამ შეუწყო ხელი... და ბოლოს, ამერიკელი საზოგადოების აღშფოთება არ ცხრება, ამერიკის არჩევნებში რუსეთის როლზე...

ასეა თუ ისე, ცივი ომის შემდეგ, ორ სახელმწიფოს შორის დიპლომატიური ურთიერთობები ბოლო წლებში არსებულთან შედარებით, ყველაზე დაბალ ნიშნულზეა... ამერიკის მიერ რუსეთისთვის დაწესებულები სანქციები, შიდა უთანხმოების მიუხედავად, მაინც გრძელდება და როგორ განვითარდება მოვლენები ორი სახელმწიფოს ადმინისტრაციას შორის, რომლებიც მსოფლიო პოლიტიკაში ამინდს ქმნიან, კითხვის ნიშნის ქვეშ არის.

რუსეთში ამერიკის ყოფილმა ელჩმა და ბარაქ ობამას ადმინისტრაციის ეროვნული უშიშროების საბჭოს წევრმა მაიკლ მაკფოლმა, არსებული დაძაბულობის გამომწვევ მიზეზებსა და შედეგებზე ისაუბრა, ასევე შეეხო იმ თემასაც, თუ როგორი შეიძლება იყოს ტრამპის პოლიტიკა რუსეთისადმი.

უკანასკნელი დღეების განმავლობაში, რუსეთის საკითხი ამერიკის დედაქალაქში ერთ-ერთი მთავარი განსახილველი თემაა. ცნობილი გახდა, რომ ტრამპის საპრეზიდენტო კამპანიის დროს, ამერიკის ახლანდელი გენერალური პროკურორი ჯეფ სეშენსი რუსეთის ელჩს მანამდე ესაუბრა, სანამ ტრამპის ადმინისტრაცია არჩევნებს მოიგებდა. თებერვალში, ტრამპის მრჩეველი ეროვნული უსაფრთხოების საკითხებში მაშინვე გადადგა, როგორც კი გაირკვა, რომ ის რუსეთის ელჩს ადმინისტრაციის ცვლილების პერიოდში ფარულად ესაუბრა...

"ამერიკის ხმა" ბარაქ ობამას ადმინისტრაციის ეროვნული უშიშროების საბჭოს წევრის, მაიკლ მაკფოლი გამოსვლას მიმოიხილავს, რომლის თქმითაც, რუსეთის ელჩი კისლიაკი ცდილობდა, როგორმე მოეპოვებინა ინფორმაცია, თუ როგორი საგარეო პოლიტიკა ექნებოდა ტრამპის ადმინისტრაციას და ეს ინფორმაცია კრემლისთვის მიეწოდებინა.

მაკფოლის თქმით, ამერიკასა და რუსეთს შორის არსებობს მნიშვნელოვანი უთანხმოების წერტილები. მისივე თქმით, ტრამპს სურს რუსეთთან "საერთო ენის გამონახვა", მაგრამ ის ერთმანეთში ურევს საშუალებას და მიზანს. კონკრეტულად, მიზანი საერთო ენის გამონახვა არ არის, ეს არის საშუალება, მიზანს მიაღწიო. თუმცა, ასევე დასძინა, რომ ტრამპს ნამდვილად სურს ურთიერთობების გაუმჯობესება.

"მე ვფიქრობ მას რეალურად სურს, რომ ურთიერთობები დაალაგოს ლიდერებთან და მართლა ფიქრობს, ეს ამერიკისთვის კარგი იქნება", - განაცხადა მაკფოლმა.

მან ასევე ისაუბრა რუსეთის როლზე და პოლიტიკაზე პოსტ-საბჭოთა სივრცეში. მისი თქმით, რუსეთის მიზანი პრობლემების მოგვარება არ არის, რადგან კრემლისთვის სტატუს-კვო ხელსაყრელია.

"ვფიქრობ, პუტინმა იცის, რომ საბჭოთა კავშირის ხელახალი შექმნა ძვირი დაუჯდება. სავარაუდოდ, ის "ახალი რუსეთის" პროექტით სპეკულირებდა. შემდეგ კი მიხვდა, რომ ეს ბევრი დაუჯდებოდა, თუნდაც იმიტომ, რომ უკრაინელებმა მას ომი გამოუცხადეს... ერთი სიტყვით, ისინი მიხვდნენ, რომ ამ საზღვარს ვერ შეინარჩუნებდნენ და უკან დაიხიეს, თუმცა, რუსეთისთვის მაინც კომფორტულია საზღვრების გაურკვევლობა... ამერიკელები ვცდილობთ, ინჟინრების მსგავსად, რომ პრობლემა ჩვენ გადავწყვიტოთ და მათ მოგვარებას ვცდილობთ. პუტინი კი კონფლიქტების გამოწვევებითა და მისი ღიად დატოვებით ძალზე კომფორტულად გრძნობს თავს, რადგან მიაჩნია, რომ მომავალში ის ამ კონფლიქტებით აუცილებლად იხეირებს," - განაცხადა მაკფოლმა.

მაიკლ მაკფოლი, ბარაქ ობამას ადმინისტრაციაში მაღალ თანამდებობაზე მუშაობდა და მის წინასაარჩევნო კამპანიაშიც ჩართული იყო. საქართველო-რუსეთის ომზე საუბრისას, მან აღნიშნა, რომ ის საქართველოსთან ომს დიდი ხნის განმავლობაში გეგმავდა, თავის მხრივ კი, საქართველოს მაშინდელი ხელისუფლება რუსეთის მახეში გაება.

"რუსეთი კარგა ხნით ადრე ამზადებდა სააკაშვილისა და მისი მთავრობის მოსატყუებელ გეგმას... ეს მისი გამოჭერის მცდელობა იყო. ვიცი, რომ ბუშის ადმინისტრაცია მასთან მუშაობდა ამის თავიდან ასაცილებლად. პრეზიდენტ სააკაშვილს სამხედრო ქმედება რომ არ განეხორციელებინა, ეს არ მოხდებოდა, რაც ვიხილეთ..." - დასძინა მან.

ობამას ადმინისტრაცია ხელისუფლებაში მოსვლისთანავე, რუსეთთან ურთიერთობების "გადატვირთვის პოლიტიკას" შეუდგა. ვაშინგტონში, მკვლევართა ერთი ნაწილი მიიჩნევს, რომ საქართველო-რუსეთის ომთან დაკავშირებით, რუსეთის უპასუხოდ დატოვებამ და ურთიერთობების დათბობამ, პუტინი უკრაინაში შეჭრისთვის წააქეზა, რადგან რუსეთის პრეზიდენტმა ჩათვალა, რომ მას ამისთვის დიდი საფასურის გადახდა არ მოუწევდა.

"საგარეო პოლიტიკის ინიციატივის" მიმომხილველი ჯეიმი კირჩიკის თქმით, "რუსეთის საქართველოში შეჭრისა და ტერიტორიის ოკუპაციის დაუსჯელად დატოვება მძიმე შეცდომა იყო. ასევე, ისიც უნდა ვთქვათ, რომ დასავლეთის სუსტმა პოზიციამ დასაბამი მისცა მოვლენების სერიას, რომელიც ჩვენივე არჩევნებში რუსეთის ჩარევით დასრულდა".

მისივე თქმით, როგორც კი ობამას ადმინისტრაცია ხელისუფლებაში მოვიდა, რუსეთთან დათბობის პოლიტიკის წარუმატებელი მცდელობა განახორციელა, რამაც ნაწილობრივ განაპირობა რუსეთის მიერ უკრაინაში შეჭრა. არადა, მაშინვე გასაგები იყო, რომ დასავლეთის პასუხი ქმედითი არ იქნებოდა.

არაერთი ვერსიისა და ვარაუდის გამოთქმის მიუხედავად, ახალი ადმინისტრაციის პოლიტიკის შტრიხები რუსეთის მიმართ კვლავაც გაურკვეველია... რუსული და დასავლურის მედიის ინფორმაციით, რუსეთისადმი ტრამპის პოზიციის გამო, ევროპარლამენტარებს ევროკავშირში განხეთქილების შიში აქვთ. მათი ვარაუდით, რუსეთთან დაკავშირებით, ერთიანი პოზიცია, შესაძლოა, რიგი პოლიტიკური ფაქტორების გამო შეირყეს, ნათქვამია ევროპარლამენტის გენერალური დირექტორატის ანგარიშში, სადაც ის შიდა პოლიტიკას მიმოიხილავს. შესაძლო მიზეზებზე საუბრისას, ანგარიშის უცხოური გამოცემები, შეერთებული შტატების პრეზიდენტის კურსსა და საფრანგეთსა და გერმანიაში დანიშნულ საპრეზიდენტო არჩევნებს ასახელებენ... ანალიტიკოსები, ასევე ვარაუდობენ, რომ რუსეთმა შეიძლება გადახედოს ევროკავშირთან ურთიერთობას.

"რუსეთი სიფრთხილით აკვირდება მსოფლიოში მიმდინარე ცვლილებებს, რადგან არ არის დარწმუნებული, რომ თავისი შიდა პრობლემების გათვალისწინებით, ღირსეული ადგილის დამკვიდრებას შეძლებს...

მედიაორგანიზაციები ასევე წერენ, რომ ევროკავშირის ბევრი ქვეყანა ცდილობს რუსეთისათვის დაწესებული სანქციების მოხსნას. მათი მოსაზრებით, რამდენიმე ქვეყანას არ სურს "აღმოსავლეთ პარტნიორობის" პროექტი და პოსტსაბჭოთა ქვეყნებთან ურთიერთობის განვითარება - უკრაინასთან, ბელორუსთან, მოლდოვასთან, საქართველოსთან, სომხეთთან და აზერბაიჯანთან...

ლალი პაპასკირი

AMBEBI.GE