"თუ მოკლული ვიქნები, მომკლავს ალექსი ჯარიაშვილი ან ვინმე მისი მოსყიდული..." - ამბები XX საუკუნის ქართული პრესიდან

როგორ ცხოვრობდნენ საუკუნის წინანდელ საქართველოში; რა ხდებოდა, რა აწუხებდათ და როგორი იყო მაშინდელი ყოველდღიურობა...

ვაგრძელებთ რუბრიკას, საუკუნის წინანდელი პრესა... როგორც აღმოჩნდა, პოლიტიკური თემების მიმართ განსაკუთრებული ინტერესი მაშინდელ ქართულ საზოგადოებაც ჰქონია... გთავაზობთ ამონარიდებს ეროვნული ბიბილითეკის არქივში დაცული სხვადასხვა გაზეთებიდან -  აი, რას წერდნენ XX საუკუნის ქართულ პრესაში:

"ქურდების შეპყრობა, 1925 წელი, "საქართველოს გაზეთი":

განსაკუთრებული შემთხვევები.

7 მარტს გაქურდულ იქნა იაკოფ აზარაშვილის ბინა. საიდანაც წაიღეს სხვადასხვა ნივთები. მიღებული ზომებით ბოროტმოქმედები შეპყრობილ იქნენ ნაქურდალი ნივთებით.

შერემიეტიევის #46-ში, სარდაფში აღმოაჩინეს ქურდების ორგანიზაცია 8 კაცით. მათთან ერთად იქნა ნაქურდალი ნივთები, გასაღებები და საოჯახო რამ... როგორც ამბობენ, ისინი წინასწარ ადგენდნენ გეგმებს და შემდეგ მიდოდნენ საქურდავად.

23 მარტს, ღამის 1 საათზე, მორგებული გასაღების საშუალებით გაქურდულ იქნა ივანე შუატბაიას სახელოსნო, მდებარე ვერის დაღმართზე, # 7. წაღებულია 350 მან და ნივთები.

25 მარტს, კალისტრატე ჯაფარიძე მცხ. ლენინის ქუჩის # 77, განაცხადა, რომ მისმა ამხანაგმა დავით ჩადრაგაძემ მოპარა მას ყუთიდან ფული და მიიმალა. დაზარალებული მის პოვნას ითხოვს."

"კომუნისტი: 1926 წელი, მარტი"

"მოსკოვი, ლოთობის წინააღმდეგ ბრძოლა:

მოსკოვში ალკოგოლიზმის წინააღმდეგ მებრძოლმა საზოგადოებამ, ვაჭრობის სახალხო კომისარიატს მიმართა იმის შესახებ, რომ მოწესრიგებულ იქნეს კისლოვოდსკის, ესენტუკის, ჟელეზნოვოდის, ბორჯომის და სხვა რაიონების მინერალური წყლებით ვაჭრობა. ალკოგოლიზმის წინააღმდეგ მებრძოლ საზოგადოების აზრით, საჭიროა დაკლებულ იქნეს ფასები მინერალურ წყლებზე, გაუმჯობესდეს მათი გავრცელების საქმე და გაფაროვდეს მინერალური წყლების ექსპლოატაცია."

"კულაკების შურისძიება. სოფ. ხონი, შორაპნის მაზრა:

ყველასთვის ცხადია, რომ სოფლად კულაკები შეტევას აწარმოებენ უღარიბეს გლეხებოზე და გლეხკორებზე, რაც უმეტესად საარჩევნო კამპანიასთან არის დაკავშირებული. ამ ფაქტს გაზეთებიც ადასტურებენ. აი მაგალითად, სოფ. ხონში, შორაპნის მაზრა, ცხოვრობს კულაკი ვანო მიქელას ძე ქოჩიაშვილი, რომელმაც გასული წლის დეკემბერში შეიარაღებული თავდასხმა მოახდინა კომკავშირელ გლეხკორ ვანო სინოს ძე ყიფშიძეზე. კულაკ ქოჩიაშვილს ვერ მოეთმინა ყიფშიძის აქტიური მუშაობა საბჭოთა სადარაჯოზე და ეჭვი მიქონდა მასზე (ქოჩიაშვილის შავ სიაში მოთავსება და იარაღი გამჟღავნება). ამით გაბრაზებული ქოჩიაშვილი იარაღით ხელში ღამით დაესხა ყიფშიძეს და ტყვიით დაუცხრილა სახლი. ყიფშიძე რომ ვერ მოკლა, სახლს უპირებდა დაწვას.

ეს ფაქტი ნათლად ამტკიცებს, რომ კულაკები ჯერ კიდევ დაფარფაშებენ სოფლად, მაგრამ ვინც შემჩნეულია იქნება ასეთ ბოროტმექდებაში, ისინი მათ სასტიკად დასჯის საბჭოთა სასამართლო."

"ერთი გამოძიების ისტორიიდან:

თავის უკანასკნელ წერილში რედაქციის მისამართით, დუშელი კორესპონდენტი, "იქაური" სხვათა შორის იტყობინება: "ვმუშაობ მაზრის სხვადასხვა თემებში და თუ მოკლული ვიქნები, მომკლავს, ალექსი ჯარიაშვილი ან ვინმეს მისი მოსყიდული."

რა მოხდა ასეთი? რა დააშავა ასეთი კორესპონდენტმა, რომ მისი არსებობა საშიშროების ქვეშ მოექცა და ის წინასწარი მხილების განცხადებით მიმართოს რედაქციას?

ჯარიაშვილი, დუშეთის მაზრის ერთ-ერთი პასუხისმგებელი მუშაკია. მას სხვათა შორის აბარია, მაზრის დამზღვევ სალაროს ხელმღვანელობაც. მიმდინარე წლის 2 ივლისს, კორესპოდნეტი "იქაურმა" მოათავსა, ჩვენს გაზეთში შენიშვნა, რომ დამზღვევ სალაროს თავმჯდომარე ჯარიაშვილი სალაროში მუშაობას დღეში 1-15 წუთს ანდომებს და ამ შრომისთვის, ყოველთვიურად 123 მანეთი ღებულობსო... სალაროში მისი მუშაობა კი, მხოლოდ ქაღალდების მოწერაში გამოიხატებაო...

ეს პატარა შენიშვნა საკმარისი შეიქნა, რომ დუშეთის მთელი რიგი სახელმწიფოებრივი და საზოგადოებრივი ორგანოები ყალყზე დამდგარიყო...

დუშეთის გამგეობამ გამოგზავნა დელეგაცია, რომელიც "იქაურის" სახელსა და გვარს ითხოვდა. დამწერს კი, ამგვარი ცისლისწამებისთვის გამგეობა სასტიკ საყვედურს უცხადებდა. არადა, ჯერ იმის გამოძიება არ მომხდარა, ეს კაცი ვინ მოკლა სინამდვილეში და გამგეობა რედაქციას უცხადებს "სასტიკ საყვედურს..."

"კათალიკოს ამბროსის გასამართლების დასკვნის ნაწყვეტი:

"ჩვენი უახლესი ისტორიიდანაც ვიცით, რომ სამღვდელოება ყოველთვის ქვეყნის მტერი იყო. ისინი ხალხს ასწავლიდნენ ლოცვას და ამით რევოლუციური მოძრაობის ჩახშობა უნდოდათ. სამღვდელოება ვერასდროს ურიგდებოდა საბჭოთა ხელისუფლებას და ვერც ეკლესიის სახელმწიფოსგან გამოყოფას შეურიგდა, რადგან მას მოაკლდა ღვინო და ხაჭაპურები.

და დაიწყო ბრძოლა ჯერ რუსეთში, შემდეგ კი საქართველოში. ტიხონი ამბობდა, - ვინც ხმალი აიღო, ის ხმლითვე მოკვდაო. ტიხონი, რასაკვირველია რუსეთში ვერ ანხორციელებდა ამას, მაგრამ ის ყოველივე ღონეს ხმარობდა საზღვარგარეთ, რომ ხელი შეეშალა საბჭოთა რუსეთის ცნობისთვის.

გენუის კონფერენციას შესცქეროდა არა მარტო საქართველოს სამღვდელოება, არამედ რუსეთის სამღვდელოებაც, რადგან გენუის კონფერენციის საშუალებით ფიქრობდნენ ისინი, საბჭოთა რუსეთის ჩახშობას და წითელი ჯარის გაყვანას საქართველოდან... მაგრამ ბურჟუაზიულმა გეგმებმა ვერ გაიმარჯვეს, საბჭოთა სასამართლო მათ მკაცრად გაასამართლებს. ქართველი ხალხი მათ ვერ აიყოლიეს, მაგრამ სისხლი დაღვარეს. ეს დანაშაულობა, ეს მოღალატეობა ჩაიდინეს მენშევიკებმა და მათმა მიმდევარმა პარტიებმა ქართველი, მშრომელი ხალხის წინაშე..."

ლალი პაპასკირი

AMBEBI.GE