რა აკრძალვები მოქმედებს განვითარებული ქვეყნების სკოლებში - უნდა ეცვათ თუ არა მოსწავლეებს უნიფორმები

იმ შემთხვევაში, თუ გოგონებს თმა გაშლილი აქვთ, ბიჭებს კი ჯინსი აცვიათ, სასწავლო პროცესზე არ დაიშვებიან, - ასეთი შინაგანაწესი ზუგდიდის რამდენიმე სკოლაში მოქმედებს. აღნიშნული აკრძალვები, როგორც წესი, საბჭოთა პერიოდში ვრცელდებოდა, როდესაც სპეციალური ფორმების ტარება ყველა მოსწავლეს ევალებოდა.

ამ ეტაპზე, საქართველოში სასკოლო ფორმების სავალდებულო ტარებასთან დაკავშირებით სპეციალური წესები არ არსებობს, თუმცა, როგორც ჩანს, ზოგიერთი სასწავლო დაწესებულება, მოსწავლეების სასკოლო იმიჯს თავად განსაზღვრავს.

უნდა იყოს თუ არა სავალდებულო სასკოლო ფორმების ტარება და რა უარყოფითი და დადებითი შედეგები მოაქვს მას? ამის შესახებ Ambebi.ge რამდენიმე მშობელსა და განათლების ექსპერტს ესაუბრა.

ინგას 6 წლის შვილი რუსთავის 23-ე სკოლაში სწავლობს. დედა განმარტავს, რომ აღნიშნულ სკოლაში მოსწავლეებს მხოლოდ შავი, თეთრი და ლურჯი ფერის სამოსის ტარების უფლება აქვთ, რაც დამატებით ხარჯებთანაა დაკავშირებული, - "დირექტორი სპეციალურად ამოწმებს ხოლმე, თუ რა აცვიათ მოსწავლეებს. ჩემი აზრით, ბავშვების ტანსაცმლის ფერზე ზრუნვის ნაცვლად სკოლა უნდა გაარემონტონ და დაალაგონ," - აღნიშნავს ის.

მაკა, რომელიც შვილს სკოლაში მალე შეიყვანს, სასკოლო ფორმის პოზიტიურ მხარეებზე საუბრობს, მისი თქმით, ბავშვებს შორის ეს სოციალური ნიშნით დისკრიმინაციის პრობლემას აღმოფხვრის, - "ჩემი ნაცნობის შვილი, კუკიაზე მდებარე სკოლის მეცხრე კლასიდან იმიტომ გამოვიდა, რომ სხვებივით კარგად არ ეცვა, გარშემომყოფებთან პრობლემები ექმნებოდა და გაკვეთილებზე აღარ დადიოდა," - განმარტავს ის.

განათლების ექსპერტის, თამარ მოსიაშვილის თქმით, სასკოლო ფორმებს აკადემიურ მოსწრებასთან კავშირის არ აქვს, - "ფორმების შემოღების საკითხი სასკოლო საზოგადოებასთან შეთანხმებით უნდა მოხდეს. ცხადია, როცა შეთანხმება არ ხდება, ეს უკმაყოფილებას იწვევს, რაც სკოლაში მიზანშეწონილი არ არის," - აღნიშნავს ექსპერტი და დასძენს, რომ სასკოლო ფორმის შემოღება ოჯახებისთვის დამატებითი ფინანსური ხარჯების საფუძველი გახდება.

თამარ მოსიაშვილი განმარტავს, რომ "ევროპაში არსებული სკოლების ნაწილში სასკოლო ფორმის ტარება სავალდებულოა, ზოგიერთის შინაგანაწესი კი ამას არ ითვალისწინებს, რაც საქართველოს მაგალითზეც ასეა".

სასკოლო უნიფორმების ტარების როგორი პრაქტიკაა დანერგილი განვითარებულ ქვეყნებში?

დიდი ბრიტანეთში სასკოლო ფორმის ტარება სავალდებულო არ არის და მისი განსაღზღვრის უფლება სკოლებს აქვთ მინიჭებული. უნიფორმასთან დაკავშირებით, ეს წესი მოქმედებს: სკოლის მიერ დაწესებული ფორმა ასაკის, სქესის, რასის, შესაძლებლობების, რელიგიური შეხედულებებისა და სექსუალური ორიენტაციის ნიშნით დისკრიმინაციული არ უნდა იყოს. გარდა ამისა, სანამ უნიფორმის ტარება სავალდებულო გახდება, ეს საკითხი მშობლებთან და სახელისუფლებო ორგანოებთან უნდა იყოს შეთანხმებული.

იტალიაში სასკოლო ფორმები თითქმის არცერთ სასწავლო დაწესებულებაში არ გვხვდება, რადგან ის იტალიელ ფაშისტ, ბენიტო მუსოლინის რეჟიმთან ასოცირდება.

სასკოლო უნიფორმის ტარების ტრადიცია არც გერმანიაშია, თუმცა აქ სკოლებში რამდენიმე შეზღუდვა მოქმედებს. მოსწავლეს არ უნდა ეცვას ძალიან მოკლე შორტი/კაბა, მისი ტანისამოსი გამომწვევი, დისკრიმინაციული და სხვადასხვა რელიგიის წარმომადგენლებისთვის შეურაცხმყოფელი არ უნდა იყოს.

რაც შეეხება აშშ-ს, ფლორიდის შტატის ზოგიერთ სასწავლო დაწესებულებაში მოსწავლისა და კოლეჯის სტუდენტის ტანისამოსთან დაკავშირებით, გარკვეული შეზღუდვები არსებობს, თუმცა უნიფორმის ტარება ყველა საგანმანათლებლო დაწესებულებაში მოთხოვნადი არ არის. მოსწავლეებს არ უნდა ეცვათ ძალიან მოკლე კაბები, მხრები მთლიანად მოშიშვლებული არ უნდა იყოს, ძალიან მოტკეცილი შარვლებითა და გულზე ამოღებული მაისურებით სიარული სასურველი არ არის.

აღსანიშნავია, რომ ამჟამად, საქართველოში სპეციალური სასკოლო ფორმებით, ძირითადად, კერძო და სამრევლო სკოლები სარგებლობენ. როგორც განათლების ექსპერტი აღნიშნავს, სასკოლო ფორმის შემოღებაზე აკრძალვა არ ვრცელდება, შესაბამისად, მისი დაწესება ნებაყოფლობით ხასიათს ატარებს.

მარიამ მენაბდიშვილი

AMBEBI.GE