რა საიდუმლოს მალავს გრაკლიანის უნიკალური წარწერა: "როგორც ჩანს, სწორია ვარაუდი, რომ ჩვენი წინაპრები ბიბლიის წერაში მონაწილეობდნენ"

2015 წელს აღმოჩენილი გრაკლიანის უნიკალური წარწერა, ამერიკის, კერძოდ, მაიამის ბეტა ლაბორატორიამ ძვ.წ. XI-X საუკუნეებს მიაკუთვნა, რამაც მნიშვნელოვნად შეიძლება შეცვალოს მსოფლიო დამწერლობის ისტორია.

აღმოჩენით დასტურდება, რომ 2700- 3000 წლის წინ საქართველოს ტერიტორიაზე დამწერლობა გამოიყენებოდა. ამ ფაქტმა და ადრე აღმოჩენილმა მასალებმა, შესაძლოა, ძვ.წ. VII-VI საუკუნეების აღმოსავლეთ საქართველოს, კერძოდ, ქართლის ისტორიის გარკვეული ეტაპიც შეცვალოს. გრაკლიანის გორაზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად ქვის ხანიდან ანტიკურ პერიოდამდე საზოგადოების განვითარების უწყვეტი ციკლი დადასტურდა.

ტექნიკურ მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი ალეკო ცინცაძე ამ ფაქტს ამერიკელების დასკვნამდე 5 წლით ადრე ქართული ჰემატრიის მეთოდზე დაყრდნობით ამტკიცებდა. ჰემეტრია ბიბლიის გაშიფვრის ერთ-ერთი მეთოდია. ბატონი ალეკოს მიერ ქართული ანბანის შესაქმედ მინიმუმ, ძვ.წ. 1000 წელი დასახელდა. ამდენად, გრაკლიანის წარწერის ამერიკული ბიუროს მიერ დათარიღებამ, როგორც პროფესორი ამბობს, მხოლოდ გრაკლიანის თარიღი კი არ დაადასტურა, არამედ მათ მიერ გამოყენებული მეთოდის სიზუსტეც.

ძვ.წ. X საუკუნისაა წარწერა - როგორია მისი გრაფიკა, რამდენად ჰგავს ასომთავრულს, რა ეწერა მასში? - ეს ყველაფერი მეცნიერის თქმით, საინტერესოა, მაგრამ მეორეხარისხოვანი, რადგანაც უმთავრესია ის, რომ იმ პერიოდში, საქართველოს ტერიტორიაზე ალფავიტური წერის კულტურა ფიქსირდება. AMBEBI.GE ამ საინტერესო თემაზე ალეკო ცინცაძეს ესაუბრა:

- ჰემატრიის მეთოდის გამოყენებით დადგენილი ფაქტით, შეგვიძლია ვისაუბროთ, რომ ძვ.წ. X საუკუნეში არა თუ ალფავიტური დამწერლობის კულტურა გვქონდა, არამედ ქართული ანბანური სისტემა მთლიანად ჩამოყალიბებული იყო, - განსაზღვრული გახლდათ ასონიშნების მიმდევრობა, მათი რიგითი ნომერი, რიცხვმნიშვნელობები, სახელდებები და ა.შ.

- რა ფაქტზე დაყრდნობით ვამბობდით ამას მაშინ, როცა თვითონ წარწერა არ გვქონდათ ნანახი?

- ჰემატრიის მეთოდით გამოვიკვლიეთ ტოპონიმი გრაკალი, რაც ძალიან საინტერესო სიტყვას (გრკალი) უკავშირდება, ის ძველ ქართულში რკალს, წრეს აღნიშნავდა, რაც ეტიმოლოგიურად ჯერ კიდევ აკაკი შანიძემ გამოიკვლია. ჰემატრიის მეთოდმა ამ ტოპონიმში 2 რიცხვსიმბოლო აღმოაჩინა: ერთი - ძე ღმერთის წმინდა რიცხვი (ასტრონომიული პარამეტრი, გადახრის კუთხე) მეორე - ქურუმთა რიცხვ-სიმბოლო, რაც იმაზე მიანიშნებს, რომ იქ მზის თაყვანისმცემელ ქურუმთა შესაკრებელი უნდა ყოფილიყო. ეს ახლა არქეოლოგების მიერ უკვე დადასტურებულია, - ფაქტია, რომ სწორად იმუშავა ჰემატრიულმა მეთოდმა.

- რა არის ჰემატრიული მეთოდის ამოსავალი წერტილი?

- ანბანური სისტემის ერთმთლიანი არსებობა. თუ ანბანური სისტემა ჩამოყალიბებული არ არის, ეს მეთოდი ეფექტური ვერ იქნება. ვინაიდან ამ შემთხვევაში წარმატებით იმუშავა, ნიშნავს, რომ იმ პერიოდში, როცა ეს ტოპონიმი შეიქმნა, ქართული ანბანური სისტემა ჩამოყალიბებული იყო. დღეს დარწმუნებით შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ეს ტოპონიმი ძვ.წ. მეორე ათასწლეულის შუა წლებსა და ძვ.წ-ს. პირველი ათასწლეულის დაწყებამდეა შექმნილი და იმავე პერიოდში არსებობდა ქართული ანბანური სისტემა. აღსანიშნავია, რომ თვითონ ტოპონიმი, თავის დროზე გრაალის თემას დაუკავშირდა, რადგან რკალი ახალშობილი მთავრის სიმბოლოა, მისი გამოსახულებაა, აქედან კი რკალი ყრმა იესოს სიმბოლო გახდა. რკალი, როგორც გრაფიკული გამოსახულება, თასის სიმბოლოცაა, საიდანაც მოხდა გრაალზე გადასვლა.

მნიშვნელოვანია, რომ თავის დროზე, ზვიად გამსახურდიამ და ოთარ ქვრივიშვილმა დაადგინეს, რომ იმავე ტერიტორიაზე არსებობდა ციხე იასპი (იასპი ბიბლიაში ძვირფასი ქვა, რომლითაც დამზადებული იყო გრაალის თასი). ახალი წ.აღ XII-XIII საუკუნისთვის გრაალის თემა ევროპაში მოხვდა და თუ მეცნიერების დასკვნებს გავითვალისწინებთ, სურათი ასეთია: გრკალი - გრაკალი ქართულში, გრაცაი - კაპადოკიაში, გრაალი - ევროპაში. შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ ტოპონიმი გრაკალი გარკვეულად გრაალის თემას დაუკავშირდა. მოკლედ, ქურუმთა მძლავრი ცენტრის შესაკრებელის არსებობა აქამდეც სავარაუდო იყო, რაც ბოლო აღმოჩენით საბოლოოდ დადასტურდა.

- უნიკალური აღმოჩენა კიდევ რისი ვარაუდის საფუძველს იძლევა?

- უნდა ვივარაუდოთ, რომ მომავალი კვლევები ქართული ანბანის წარმოშობას კიდევ უფრო შორს გადაწევს და სულ უფრო გამოიკვეთება მისი შექმნის ამბავი...

- კიდევ ერთხელ რომ მივუბრუნდეთ ჰემატრიის მეთოდს, რომლის საფუძველზეც, სერიოზული კვლევის ჩატარება შეძელით, რას წარმოადგენს?

- ის ბიბლიის გაშიფვრის სამთაგან ერთ-ერთი მეთოდია, რაც ქართულ ენათმეცნიერებაში ფართოდ ცნობილი არ იყო, რადგანაც მიაჩნდათ, რომ მხოლოდ ბიბლიის შემქმნელი ხალხების (ებრაელები, ბერძნები, ლათინები) ენობრივ ძირში უნდა არსებულიყო ამ მეთოდით შექმნილი ლექსიკა. ვინაიდან ჩვენს წინაპარს ბიბლია არ დაუწერია, ფიქრობდნენ, რომ ჰემატრიული ლექსიკა არ ჰქონდათ. თუმცა, როგორც ჩანს, სწორი იყო მეცნიერი ნიკო მარი, რომელიც ვარაუდობდა, რომ ჩვენი წინაპრები ბიბლიის პირველი 5 თავის დაწერაში აქტიურად მონაწილეობდნენ.

- ტექნიკურ მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი ხართ, ამ თემით რატომ დაინტერესდით?

- ტექნიკურ უნივერსიტეტში ჰუმანიტარულ-ტექნიკური ფაკულტეტის დამაარსებელი და ჰუმანიტარული საბჭოს თავმჯდომარე გახლდით. ბოლო 10 წელი, ფაქტობრივად, ამ საკითხებზე მუშაობას მივუძღვენი. ამ თემამდე კი შემთხვევით მივედი. პირველად ჰემატრიული შიფრით იოანე ზოსიმეს ხელნაწერზე დავიწყე მუშაობა, რადგანაც დრო მქონდა, ჩვენ ხომ იმ პერიოდში "ჩაგვრეცხეს"?!

მოკლედ, იოანე ზოსიმეს მთელი ხელნაწერი ჰემატრიული შიფრით დაწერილი აღმოჩნდა, მაშინ ამ თემის შესახებ ცოტა რამ ვიცოდი. თუმცა, ამონახსნი, რაც ლექსიკურ კვლევას ეძღვნებოდა. ალბათურად გაირკვა (რადგანაც დაშიფრული ხელნაწერია და მასში მთავარი რიცხობრივი მომენტებია). მაგრამ ხელნაწერში იოანე ზოსიმე ქართულს უფლის ენად აცხადებს, რაც იმას ნიშნავს, რომ მისთვის ცნობილი იყო ბერძნული, ებრაული ჰემატრიების შესახებ და ამაზე დაყრდნობით. გამოიკვლია ძველი ქართულის უმთავრესი სარწმუნოებრივი ლექსიკა, რაღაც განსაკუთრებულს მიაგნო. ჩვენ კი მის შემდეგ სწორედ ამ კვალზე გავედით. აღმოჩნდა, რომ 1000-მდე სიტყვა გვაქვს, რომელებიც ასევეა შექმნილი. იყო ძირითადი სარწმუნეობრივი მსოფლმხედველობრივი სიტყვები, რომლებიც ჰემატრიაზე დაყრდნობით, გნებავთ, გათვლებით იქმნებოდა.

იმ ხელნაწერის მერე ანბანის შესაქმზე გადავედით და მისი წარმოქმნა მინიმუმ ძვ.წ. 1000 წლისათვის დავათარიღეთ. ცოტა ხნის წინ ამერიკული საექსპერტო ბიუროს დასკვნა ჩვენს დასკვნას დაემთხვა. ტოპონიმში ზუსტად გამოჩნდა, რასაც არქეოლოგებმა მიაკვლიეს, რამაც მიგვიყვანა იმ დასკვნამდე, რომ ჩვენი მიგნება და ქართული ჰემატრია რეალურად არსებობს, რაც ჩემთვის მათემატიკურად და ალბათურად სრულიად ცხადი იყო, რადგან თვითონ ალბათობის სპეციალირსტი გახლავართ.

- გამოდის, მსგავს თემებზე მუშაობისას ჰემატრიის მეთოდი აუცილებლად უნდა გამოვიყენოთ...

- რა თქმა უნდა. როგორც აღვნიშნე, არსებობს ბერძნული, ებრაული, თუმცა ქართული მათგან ნიუანსებში განსხვდება. ჩემ მიერ აღდგენილია ქართული ჰემატრიის მთელი კომპლექსი, რაზეც მომზადებული მაქვს რამდენიმე ათეული მოხსენება, პუბლიკაცია და 2 წიგნი. ამ მეთოდის შესახებ რომ სცოდნოდა ივანე ჯავახიშვილს, სხვანაირად დაიწერებოდა საქართველოს ისტორია...

ლალი ფაცია

AMBEBI.GE