ალბათ, იაპონელები გამორჩეულად ტრადიციული ერია მთელ მსოფლიოში. საუკუნეების განმავლობაში აყალიბებდნენ ტრადიციებს, რომელთაც დღემდე ერთგულად იცავენ. იაპონური ყოფის ნაწილია ორთაბრძოლა სუმო. წლებია, იაპონიაში ცხოვრობს და ასპარეზობს სამი ქართველი სუმოისტი: ლევან ცაგურია, ლევან გორგაძე და თემურ ჯუღელი, იგივე კოკაი, ტოჩინოშინი და გაგამარუ. ჩვენს რესპონდენტს თემურ ჯუღელს იაპონიაში დავუკავშირდით.
- მამას სურდა, ჩემთვის თემური დაერქმია, დედა კი ეწინააღმდეგებოდა. ამიტომ, საბუთებით თემური ვარ, ოჯახში კი ყველა გაგას მეძახდა. იაპონელებსაც უფრო გაუადვილდათ, ჩემთვის ამ სახელით მოემართათ და ასე გავხდი გაგამარუ.
იმხანად საქართველოში სუმო ნაკლებად ცნობილი სპორტის სახეობა იყო. 2005 წელს იაპონიაში სუმოს მოყვარულთა მსოფლიო ჩემპიონატი ჩატარდა ჭაბუკებს შორის და რამდენიმე მონაწილე გაგვგზავნეს. მაშინ 18 წლის გახლდით. სადაც მე დავბინავდი, იმ უნივერსიტეტის კლუბის პრეზიდენტმა დაურეკა ჩემი ახლანდელი კლუბის პრეზიდენტს, კარგი ბიჭია ჩამოსული საქართველოდანო... მან მნახა, შემიმოწმა სიმაღლე, წონა და თქვა: თუ ჩვენს პირობებს გაუძლებს, დავიტოვებო.
სუმო მხოლოდ სპორტის სახეობა არ არის, ის იაპონური კულტურის ნაწილია. სუმოს კანონები და წესები არცთუ ადვილი შესასრულებელია. ჩვენ ბევრი რამ გვეკრძალება, მაგალითად, არ შეიძლება გვყავდეს მანქანა. არ უნდა ვიაროთ კიკინის ან კიმონოს გარეშე.
- კვების რეჟიმიც გამორჩეული გაქვთ?
- დილის 6 საათზე ვდგებით, ნახევარ საათში ვარჯიში გვეწყება. სულ ორჯერადი კვება გვაქვს: დღის 12 საათსა და საღამოს 6 საათზე. ჩვენი საკვები კლუბში მზადდება. თავდაპირველად მეც ვამზადებდი, მაგრამ რაც უფრო მაღალ რანგში გადადიხარ, სამზარეულოსა და სხვა საქმეს შორდები. განსაკუთრებული მენიუ არ გვაქვს. ვცხოვრობთ რეჟიმით - დილის ვარჯიშის შემდეგ კვება, შუადღის ძილი, შემდეგ ისევ კვება და ისევ ძილი. საქართველოში ხშირად მეკითხებიან, პროტეინებს ან სხვა წონაში მოსამატებელ საშუალებას თუ გაძლევენო, არა, მსგავსს არაფერს ვიღებთ.
- წონის რაიმე სტანდარტი თუ არის?
- არა, მთავარია, რა წონაში გრძნობ თავს კარგად. რამდენჯერმე ვცადე დაკლება, მაგრამ ამის შემდეგ ჭიდაობა გამიჭირდა. სუმოში წონის ან ასაკის მიხედვით არ ხდება შებრძოლება, ერთმანეთს მხოლოდ ერთნაირი რანგის სუმოისტები ებრძოლებიან. სულ 6 საფეხურია. პირველი 4 დაბალ საფეხურად ითვლება, მე-5 საშუალოა, მე-6 კი უმაღლესი, საიმპერატორო... იაპონიაში რომ ჩამოვედი, ყველაზე მეტად განსაკუთრებულმა წესრიგმა გამაოცა. მერე იაპონურმა საკვებმა - უმმა საჭმელებმა. დღეს მიყვარს იაპონური სამზარეულო, მაშინ კი მხოლოდ კარტოფილს ვჭამდი, შემწვარს, მოხარშულს, პიურეს... ელიტაში გადასულ სუმოისტს (მე-5, მე-6 რანგი) ენიშნება ცკიპიტო, ანუ დამხმარე. მე სამი დამხმარე მყავს, რომლებიც მეხმარებიან ოთახის დასუფთავებაში, რეცხვასა და დალაგებაში. პირველი უცხოელი სუმოისტი ბრაზილიელი იყო... დღეს იაპონიაში სულ 45 სუმოს კლუბია. ადრე თითო კლუბში 2-3 უცხოელი ჰყავდათ, ახლა კი მათი რაოდენობა შეზღუდეს - თითო კლუბში მხოლოდ ერთ უცხოელს თუ შეხვდებით. სუმო ოდითგან იმპერატორების გასართობ სანახაობად მიიჩნეოდა. დღესაც ფინალურ შეჯიბრებებს არასდროს გამოტოვებს იაპონიის იმპერატორი.
- როგორ უნდა გამოიყურებოდეს სუმოისტი?
- ჩვენს ვარცხნილობას ჩომაგე ჰქვია. კლუბში ჩვენი
დალაქი გვყავს. ვატარებთ კიმონოს სრული აღჭურვილობით. სხვანაირად შემოსილი რომ გნახონ, ეს სუმოდან წასვლას ნიშნავს. ამასთან, არის ადგილები, სადაც ჩვენი გამოჩენა იკრძალება.
- სუმოისტები ქორწინდებიან?